Tối 31.7, đồng chí Tô Tử Thanh - nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Ðảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy - đã về cõi vĩnh hằng. Sự ra đi của ông để lại niềm thương tiếc vô hạn cho đồng bào Bình Ðịnh, vốn kính trọng, yêu quý người trí thức cách mạng cương trực, nhiệt huyết với sự nghiệp xây dựng quê hương, cả khi đã về hưu.
Cháy mãi ngọn lửa cách mạng
Mới gặp nhau trong chuyến vào TP Hồ Chí Minh chưa đầy một tuần trước nên nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngoạn hết sức bất ngờ trước thông tin đồng chí Tô Tử Thanh mất. Ông Ngoạn kể: “Lúc đó, anh Thanh vẫn tỉnh táo, nắm chặt tay tôi, vui vẻ cười và nói rằng, mỗi ngày vẫn ăn hết một chén cháo”.
Nói về đồng chí Tô Tử Thanh, nhiều đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ đều nhắc ngay đến những đặc điểm mà ai ai cũng biết, đó là: Nhiệt huyết, cương trực, dám nghĩ dám làm, quyết đoán. Nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tấn Hiểu phân tích: “Những phẩm chất ấy xuất phát từ ngọn lửa cách mạng trong một thanh niên tập kết ra Bắc học ở các trường học sinh miền Nam - thế hệ luôn thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ, quyết tâm học tập, rèn luyện để trở về xây dựng quê hương. Mặt khác, anh Tô Tử Thanh có cha là liệt sĩ Tô Tử Thắng. Phải sống như thế nào để xứng đáng với cha - chính điều đó đã luôn thôi thúc anh phải cống hiến cho quê hương”.
 |
| Đồng chí Tô Tử Thanh (bên phải) nhận quà lưu niệm của Đoàn công tác Tỉnh ủy Sông Bé tặng nhân dịp đến Bình Định dự Lễ kỷ niệm 207 năm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa (năm 1996). Ảnh tư liệu của Văn phòng Tỉnh ủy. |
Đồng chí Tô Tử Thanh vào Đảng khi chỉ vừa đôi mươi. Ngọn lửa cách mạng được hun đúc từ những năm tháng tuổi trẻ bền bỉ “cháy” trong đồng chí suốt 35 năm công tác ở các vị trí: Cán bộ, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kế hoạch hóa và quản lý - Ủy ban kế hoạch Nhà nước, Phó chủ nhiệm thứ nhất Ủy ban kế hoạch tỉnh Nghĩa Bình, Bí thư Thành ủy Quy Nhơn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, ĐBQH (khóa IX, X), Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII... Ngay cả khi đã về hưu, đồng chí vẫn trăn trở, đấu tranh quyết liệt với những điều đi ngược lại với lý tưởng cách mạng mà mình theo đuổi.
“Thể hiện ra bên ngoài là người nóng tính, hay nói thẳng nhưng anh Thanh không có nhiều người ghét. Vì, những điều anh nói không xuất phát từ lợi ích cá nhân, không phải để ghim gút. Mỗi dịp lễ, Tết, rất đông bạn bè, đồng chí đến thăm anh. Họ không đến để quà cáp vì thời đương chức, anh chủ trương không nhận quà, mà đến bởi tình cảm thật sự dành cho anh”, ông Ngoạn hồi tưởng.
Dấu ấn về quy hoạch Quy Nhơn
Tốt nghiệp Trường ĐH Kinh tế quốc dân, sau đó là nghiên cứu sinh tại Trường Kinh tế cao cấp Các-Mác Xôphia-Bungaria, bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ “Kế hoạch hóa cung ứng vật tư kỹ thuật nông nghiệp”, thế nhưng dấu ấn mạnh mẽ của đồng chí Tô Tử Thanh lại trên lĩnh vực quy hoạch, chỉnh trang đô thị. Là một nhà khoa học làm lãnh đạo, tư tưởng của đồng chí rất rõ ràng: Phát triển KT-XH trên nền móng của cơ sở hạ tầng.
Trở thành Bí thư Thành ủy Quy Nhơn, đồng chí bắt tay vào chỉ đạo quy hoạch, chỉnh trang đô thị Quy Nhơn. Từ năm 1986 đến năm 1989, đồng chí chỉ đạo lập kế hoạch kiến tạo các khu dân cư đô thị; mở rộng cửa ngõ vào Quy Nhơn (ngã ba Phú Tài ngày nay); chỉnh trang lại Bàu Sen; phun cát, tạo mặt bằng ban đầu để tạo lập phường Thị Nại. Đến năm 1990, khi đang là Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách các lĩnh vực công nghiệp, giao thông, xây dựng, đồng chí vẫn tiếp tục dành sự quan tâm cho công tác quy hoạch, chỉnh trang Quy Nhơn. Năm 1995, nhân kỷ niệm 20 năm ngày giải phóng Quy Nhơn, lần đầu tiên Bình Định trình Thủ tướng Chính phủ bản quy hoạch phát triển đô thị Quy Nhơn, trong đó có rất nhiều chủ trương đúng đắn như: Quy hoạch lại các khu dân cư, mở rộng diện tích Quy Nhơn về các hướng, giải tỏa dân cư và xây dựng tuyến đường ven biển Xuân Diệu, quy hoạch hồ Phú Hòa là khu du lịch - văn hóa - thể thao của tỉnh...
“Tâm đắc với những tư tưởng về quy hoạch của anh Thanh, các thế hệ lãnh đạo tỉnh tiếp theo bổ sung các chính sách, chủ trương, đưa TP Quy Nhơn ngày một phát triển. Quy Nhơn hôm nay được mệnh danh là “thành phố công viên cây xanh”. Con đường Xuân Diệu ven biển đã là con đường đẹp nhất thành phố. Tuyến đường Quy Nhơn - Sông Cầu, Quy Nhơn - Nhơn Hội đã hoàn thành”, đồng chí Nguyễn Tấn Hiểu chia sẻ.
Khi còn là lãnh đạo tỉnh, đồng chí Tô Tử Thanh tâm đắc với quan điểm quy hoạch đô thị, chỉ đạo các cấp phải bám sát quy hoạch, không được phá vỡ quy hoạch. Lúc về hưu, đồng chí vẫn không nguôi trăn trở về quy hoạch thành phố, về Cảng Quy Nhơn, không đồng ý với quan điểm lấp Mũi Tấn, lấp hồ Phú Hòa... Vẫn cương trực, khẳng khái, quyết liệt như một thời, đồng chí tiếp tục đấu tranh với những điều mà mình cho rằng chưa đúng, đi lệch với quan điểm quy hoạch ban đầu.
Tất cả những ý kiến, quan điểm ấy đều xuất phát từ một trái tim nóng, cả đời luôn hướng về quê hương, muốn gìn giữ, vun đắp những điều tốt đẹp nhất cho Bình Định.
NGUYỄN MUỘI
