Nghệ sĩ Nhân dân Xuân La: Đi đến tận cùng bản sắc

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Nghệ sĩ nhân dân Xuân La được nhiều người gọi là “báu vật” của nghệ thuật múa dân gian Tây Nguyên, bởi những đóng góp to lớn của bà cho ngành nghệ thuật này. Cũng bởi, bà là một trong 2 nghệ sĩ nhân dân (NSND) của Gia Lai còn lại, một người nữa là NSND Y Brơm đã qua đời.
Những đóng góp của NSND Xuân La hẳn không cần nhắc lại. Chính bà và thế hệ văn nghệ sĩ cùng thời đã làm cho bạn bè trong nước và khắp năm châu bốn bể biết đến nghệ thuật múa dân gian Tây Nguyên. Những hình tượng nghệ thuật mà bà từng hóa thân, những vở diễn do bà biên đạo đến nay vẫn là một tượng đài. Không những thế, bà còn là người góp công đào tạo ra một thế hệ nghệ sĩ múa xuất sắc như: Nghệ sĩ Ưu tú Quang Tâm-nguyên Giám đốc Nhà hát ca múa nhạc tổng hợp Đam San, biên đạo múa Công Hưng-Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa-Điện ảnh và Du lịch Gia Lai…
 Nghệ sĩ nhân dân Xuân La. Ảnh: Minh Châu
Nghệ sĩ nhân dân Xuân La. Ảnh: Minh Châu
Những đóng góp của NSND Xuân La cho nghệ thuật múa ảnh hưởng sâu đậm đến thế hệ đi sau, từ tinh thần lao động đến tư duy nghệ thuật, đặc biệt là phương châm nghệ thuật sống còn: “Hãy giữ lấy bản sắc, giữ hồn cốt của nghệ thuật dân gian Tây Nguyên”. Biên đạo múa Công Hưng khi nói về người thầy lớn của ngành nghệ thuật múa, vẫn dành sự khâm phục trước “tinh thần bất khuất” và sức sáng tạo, lao động nghệ thuật của NSDN Xuân La: “Người truyền lửa đầu tiên cho tôi trong nghệ thuật múa khi tôi về Gia Lai công tác (năm 1992) chính là NSND Xuân La. Đặc biệt, thời kỳ này chỉ có một mình bà là nữ nghệ sĩ múa, nhưng sự hăng say trong lao động nghệ thuật của bà khó ai sánh kịp. Bà có thể hóa thân thành nhân vật rất nhanh chóng. Tất cả những điều đó ở nữ nghệ sĩ đã để lại cho tôi ấn tượng vô cùng sâu đậm, học hỏi được rất nhiều điều. Đến hôm nay, tôi vẫn thầm cảm ơn những nghệ sĩ như NSND Xuân La, NSND Y Brơm đã truyền lửa cho cá nhân tôi và cho chuyên ngành múa nói chung”.
Nghệ sĩ nhân dân Xuân La thì cho rằng, cuộc đời bà may mắn được gắn liền với nghệ thuật múa và sống trọn vẹn dù phải hy sinh cả hạnh phúc riêng tư, phải trả giá, đánh đổi bằng không ít mồ hôi và nước mắt. Còn với người trong nghề, NSND Xuân La vẫn luôn là một “người đàn bà đẹp” dù bà đã về hưu 10 năm (năm 2008), đẹp từ ánh mắt đến phong thái của một nghệ sĩ, đẹp từ suy nghĩ và những đau đáu của bà cho tương lai của nghệ thuật múa dân gian Tây Nguyên. Nhiều tiết mục bà tham gia dàn dựng, giúp cho các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp lẫn không chuyên sau này để tham gia các hội diễn vẫn mang đậm tính dân tộc, ở đó, in đậm dấu ấn của nữ nghệ sĩ tài hoa. Tinh thần lao động nghệ thuật của bà vẫn luôn rừng rực dù sức khỏe không còn cho phép bà “xông pha” nhiều trên các sân khấu lớn. Nhưng những gì bà tích lũy, trau dồi được trong quãng đời làm nghệ thuật chân chính vẫn là những bài học quý giá đối với thế hệ trẻ. Biên đạo múa Công Hưng gọi NSND Xuân La là “người bất khuất” với nghệ thuật múa: “Mặc dù lớn tuổi nhưng đam mê của bà với nghệ thuật múa vẫn chảy tràn. Bà vẫn chăm chút, quan tâm đến đời sống văn học nghệ thuật, thường xuyên trao đổi về nghệ thuật múa dân gian Tây Nguyên để góp phần định hướng cho thế hệ kế tục bằng trách nhiệm và tình yêu rất lớn dành cho ngành nghệ thuật này”.
Trước ý kiến cho rằng, ngành nghệ thuật múa của Gia Lai hiện nay không còn tạo được dấu ấn riêng như thời kỳ trước, bà cho rằng, nghệ sĩ thời kỳ nào cũng cần rèn luyện thật nghiêm khắc, dấn thân trong lao động nghệ thuật, phải thật trong sáng và đừng đặt cái tôi cá nhân quá lớn. “Nghệ thuật đích thực không có chỗ cho sự nửa vời, phải sống chết với nghề, thậm chí còn phải trả giá, phải hy sinh hạnh phúc riêng tư. Bên cạnh đó, nghệ sĩ phải có cái tâm và tầm nhìn lâu dài. Học hỏi để nâng cao kiến thức, nâng tầm bản sắc cho nó đẹp hơn, hay hơn, có kỹ thuật hơn, chứ tuyệt đối đừng vay mượn, đừng đánh mất bản sắc, hồn cốt dân tộc, như vậy mới là bản lĩnh của người nghệ sĩ và đóng góp thực thụ cho nghệ thuật chân chính”-NSND Xuân La chia sẻ.
Và, trong tâm trí của người nghệ sĩ rất mực tài hoa này, Gia Lai nằm trên cái nôi của nghệ thuật dân gian dân tộc Tây Nguyên, nghệ sĩ chỉ cần khai thác đến tận cùng bản sắc ấy và làm thăng hoa trên sân khấu, nghệ thuật múa sẽ thành công, sẽ có tương lai lâu dài. Vậy nên, “đừng phí tiền dàn dựng những chương trình hoành tráng, tốn kém, gắn mác là múa hiện đại hay đương đại, mà hãy đào sâu thêm trên cái nôi văn hóa mình đang sống bằng lập trường kiên định, đẩy nó lên tầm cao mới là người nghệ sĩ đã đóng góp rất lớn cho nghệ thuật, cho mai sau”-NSND Xuân La nhắn nhủ.
Minh Châu

Có thể bạn quan tâm

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

(GLO)- Với đặc thù làm việc trong sự cô đơn, tĩnh lặng, nhiều kỹ thuật viên (KTV) có kinh nghiệm tại một số phòng thu trên địa bàn TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai) đang âm thầm đứng sau những bản thu chất lượng của các ca sĩ chuyên và không chuyên, chắp cánh cho đam mê âm nhạc.

null