Mắt quê

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Người ta bước chân ra phố tính chuyện đi xe nào hay mở ứng dụng đặt xe, nhưng dân miệt sông nước thì quen với chiếc ghe, chiếc xuồng hay phi thẳng vỏ lãi (phương tiện di chuyển trên sông, thường làm bằng vật liệu composite) mà đi chợ cho kịp buổi sớm mơi.
Mắt ghe mang dáng vẻ hiền hòa nhưng cũng đủ thần đủ oai để làm điểm tựa tinh thần cho người dân di chuyển trên sông nước. Ảnh: VINH VÕ

Mắt ghe mang dáng vẻ hiền hòa nhưng cũng đủ thần đủ oai để làm điểm tựa tinh thần cho người dân di chuyển trên sông nước. Ảnh: VINH VÕ

Miền châu thổ, ghe xuồng len lỏi ngược xuôi khắp sông rạch, là phương tiện di chuyển, là đời thương hồ gắn liền với chiếc ghe, con nước mà rong ruổi làm ăn. Mỗi chiếc ghe luôn mang đôi mắt được người thợ trau chuốt tỉ mẩn, bởi lời người xưa căn dặn lại, ghe xuồng cũng như một sinh vật. Ghe phải có mắt, một đôi mắt không quá dữ nhưng đủ cái thần, cái oai phong để thủy quái dưới sông không làm hại… Và đôi mắt của ghe xuồng cũng là đôi mắt dẫn đường, để người đi trên sông nước đến được bến bờ an toàn, đi biển thì đến ngư trường thuận lợi cá tôm.

Ở những xưởng đóng ghe, tàu lớn, có riêng hẳn một đội thợ chuyên vẽ mắt, căn cứ vào hình dáng, màu sắc của đôi mắt trên ghe mà người ta có thể phân biệt được chủ nhân của nó đến từ tỉnh, thành nào. Cái tài tình của người đi sông nước cũng không thua gì dân trên phố, nhìn biển số xe mà đoán tên địa phương.

Mắt ghe được vẽ hai bên mũi ghe rất đa dạng, đủ kiểu loại nhưng có chung đặc điểm là trông rất hiền lành. Từ Bắc Bình Thuận trở ra Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định, Quảng Nam..., ghe có dáng mắt hẹp, đuôi mắt dài, tròng đen, nhãn cầu trắng vẽ trên nền xanh. Từ Nam Bình Thuận trở vô TPHCM, Vũng Tàu, Rạch Giá..., ghe có mắt mở to, hình tròn hoặc bầu dục, tròng đen, nhãn cầu trắng vẽ trên nền đỏ.

Nhiều năm qua, khi tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh, dân thương hồ cũng chỉ còn lác đác. Ghe xuồng vẫn là phương tiện di chuyển nơi miền sông nước nhưng cũng thu hẹp dần khi các con lộ mới mở, xe máy, xe tải vận chuyển hàng hóa bon bon, tấp nập. Khách du lịch có thích miệt phù sa cũng chỉ lướt qua những chợ nổi, cuộc vui còn bận trên những cây bẹo rao hàng, ăn bữa sáng tròng trành trên mặt nước, mấy ai để ý đến những đôi mắt to tròn đang xuôi ngược trên sông.

Giới nghiên cứu văn hóa cũng bắt đầu những cuộc hội thảo nhiều hơn về đôi mắt của ghe. Bởi sinh ra theo nhu cầu của người dân nơi miền sông nước, mắt ghe không chỉ là câu chuyện niềm tin tinh thần, mà nó còn là nét văn hóa đặc trưng vùng miền, mà nếu mất đi rồi người ta khó có thể tìm thấy điều thay thế.

Sông quê mấy bận con nước lớn nước ròng, chiếc ghe với đôi mắt dẫn đường cứ thế mà đi, đi ngang dọc trên quê hương và đi suốt dặm dài năm tháng trong đời. Dòng nước mênh mông thì ghe xuồng lo gì không bến đợi, đời người mấy bận xa xứ, mỗi khi nhìn con nước, ghe xuồng ngược xuôi mà nhớ quê. Một đôi mắt dẫn đường trên sông, và có lẽ cũng là đôi mắt để đâu đó có người con xa xứ nhớ về một khoảng trời, một miền sông nước đã lâu ngày chưa trở lại… Và đôi mắt, để người ta mãi có cho mình một điểm tựa tinh thần, dẫu xuôi theo hướng nào, con nước về đâu thì đất quê mãi che chở phận người, sông quê êm dịu bến chờ bình yên.

Có thể bạn quan tâm

Khoảng trời quê

Khoảng trời quê

Mẹ vợ tôi, bà ngoại của 2 con trai của tôi, luôn miệng thắc mắc, ở thành phố lạ nhỉ, lúc nào cũng đông như mắc cửi và đèn điện như sao xa.

Sau cơn mưa

Sau cơn mưa

(GLO)- Với nhiều người, tự thân mưa đã gợi nỗi sầu, như một sự bất an, là niềm không mong đợi. Dẫu thế, như cỏ cây, cuộc đời mỗi người chẳng phải từ cơn mưa mà lớn khôn lên, những trải nghiệm cứ thế mà lấp đầy.

Dòng sông tuổi thơ

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Ai cũng có tuổi thơ gắn bó với quê hương xứ sở, nơi chôn rau cắt rốn, nơi cuộc đời sâu nặng nghĩa tình với ông bà, cha mẹ, xóm giềng hay những gì thân thuộc nhất. Với tôi, tuổi thơ cũng từng gắn bó với dòng sông quê hương. Ấy là dòng sông Minh.

Ảnh minh họa. Nguồn internet

Nuôi chữ, dưỡng tâm

(GLO)- Con người có quá nhiều đam mê mà một ngày thời gian được mặc định sẵn và phải chia đều cho những việc khác nhau. Cân bằng được mọi thứ, thật chẳng dễ dàng gì. Và cuối cùng thì những gì mình cho là quan trọng nhất thường được ưu tiên. Với riêng tôi, sự ưu tiên đó là niềm vui bên con chữ.

Dòng sông An Lão. Ảnh: internet

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Có lẽ ai cũng có một miền ký ức để thương, để nhớ, để mỗi khi mỏi mệt giữa cuộc đời xô bồ lại mong được trở về. Với tôi, miền ký ức ấy nằm dọc theo dòng sông An Lão, đoạn chảy qua thôn Hội Long-một làng quê nhỏ thuộc huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định.

Mật ngọt trước hiên nhà

Mật ngọt trước hiên nhà

(GLO)- Trước hiên nhà tôi bỗng xuất hiện một tổ ong mật. Đàn ong bay lượn trong nắng mai, những đôi cánh mỏng manh khẽ rung lên, hòa cùng làn gió nhẹ, tạo nên bản nhạc du dương. Tôi lặng lẽ dõi theo, chợt cảm thấy lòng mình cũng rung lên theo nhịp điệu ấy, một sự đồng điệu vô hình.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Vườn xưa mùa trái rụng

Vườn xưa mùa trái rụng

(GLO)- Tôi từng nghe âm thanh ấy khi ngồi dưới một tán cây xoài sẻ sau vườn, nơi má tôi phơi áo, con mèo nằm duỗi mình trên bậu cửa và tuổi thơ tôi trôi qua như một dòng nước mát lành.

Ngoái nhìn thương nhớ

Ngoái nhìn thương nhớ

Mỗi lần ngang qua góc phố nhỏ ấy, mình đều sẽ sàng ngoái đầu nhìn lại ngôi nhà ba tầng cũ kĩ và hàng cây bằng lăng đang đến mùa trổ hoa vun tán tròn no đủ mãi khiến cho bao người ngẩn ngơ theo sắc màu tim tím đến lạc lối về.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Năm tháng học trò

Năm tháng học trò

(GLO)- Mỗi độ hè về, khi những tia nắng tràn ngập trên sân trường cũng là lúc những chùm phượng vĩ bắt đầu cháy đỏ một góc trời. Phượng không chỉ là loài hoa báo hiệu mùa hè mà còn là biểu tượng bất diệt của tuổi học trò-cái tuổi ngây thơ, vụng dại nhưng đầy ắp yêu thương và khát vọng.

khúc mưa, cơn mưa, chìm vào cơn mưa, Gia Lai, Báo Gia Lai

Khúc mưa

(GLO)- Bất ngờ chìm vào cơn mưa ngờm ngợp giữa phố chiều tấp nập người xe, tôi vội vã tìm một nơi trú tạm chờ mưa tạnh. Kiểu mưa đầu mùa thế này, vội đến rồi cũng sẽ tan đi nhanh.

null