Dưới bóng cội xanh

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Chẳng cứ những ngày nồm oi bức mà ngay trong cả những tiết thu gió hanh, cả khi mưa giăng mờ rẩy run cành lá, tôi cũng không quên dành riêng một góc hồn tình tự với cội cây.

Chắc hẳn phải có một lý do nào đó khiến cuộc sống của con người và cây cối luôn gắn bó, dù trực tiếp hay gián tiếp, dù hiển ngôn hay ẩn dụ. Người xưa, tìm về bóng cây gốc cội để di dưỡng tinh thần, tìm bình yên trong cái vững chãi thâm trầm của đại thụ, tìm vẻ hiền lành vô tư trong sắc lá thắm hoa cười, tìm minh triết, thức tỉnh trong lát cắt của đường gân thớ gỗ lặng câm để thấu “trăm năm đời thảo mộc”…

Phải chăng, con người, trong cuộc sống ngày càng hiện đại, càng có xu hướng tìm về với cội cây, bóng mát, dù là hiện hữu hay trong mường tượng, tâm thức hay vô thức. Phải chăng chúng ta, có gì đó thật tự nhiên, giống nhau ở chỗ đều thích một bóng mát, yêu một dáng cây, tìm một gốc cội quen thuộc đánh dấu nơi hẹn hò, chờ đợi. Như tâm tình thiết tha trong câu ca dao: “Cây đa cũ bến đò xưa/Bộ hành có nghĩa nắng mưa cũng chờ”.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Ta thấy gì khi đứng dưới gốc đại thụ ngước nhìn lên? Thân cây xù xì, tán cành vươn mình tỏa nhánh ra không gian một vẻ rắn rỏi thâm trầm mà thanh thoát, lá dệt trời xanh lấp lánh muôn điệu thanh. Thấy gì ngoài an yên trong đám lá miên man xao động? Đôi lúc lẩn thẩn mà nghĩ, trong muôn trùng ức kiếp, có đời cội nào là tiền kiếp của ta? Phủ nhận tương quan giao buộc giữa cội cây và đời người, trong suy nghĩ của nhiều người không phải không từng hiện diện.

Nhưng có ai ngờ nó cũng sẽ vô tình bứt động mạch nguồn liên kết vô hình mà hữu cơ giữa con người với thiên nhiên. Tại sao một vườn cây sẽ xanh tốt khỏe mạnh hơn nếu hàng ngày ta có mặt, tới lui chăm sóc? Tại sao một khu vườn sẽ có loài cây héo úa, ủ sầu nếu chủ của nó ra đi? Sao có thể gọi một cái cây vô tri là cây cô đơn, cây hạnh phúc, cây đợi chờ nếu tâm hồn con người không ký thác, gửi gắm vào hồn cây một mối tương liên, đồng cảm.

Tôi vẫn tin tự nhiên và hư vô, con người-bản thể tự nhiên và con người-quần thể xã hội vẫn dung chứa trong nhau vi tế đến không ngờ. Khi ta trồng xuống 1 cây xanh, chăm bón 1 chậu hoa, thiết kế 1 khu vườn thành khuôn viên, tiểu cảnh, tức là đang nối kết cảm giác thẩm mỹ của con người vào “nghệ thuật sắp đặt” của tự nhiên để tìm thấy cái cân bằng của an, lành, thuận, mộc, mỹ cho tâm hồn. Cảm xúc nhân bản ấy không nằm ngoài những gì thuộc về nguồn cội tự nhiên.

Dẫu biết, rồi một ngày, mọi thứ hóa hư vô. Đó là khi dấu tích của con người thành cát bụi trong bàn tay con tạo. Vườn yêu thành vườn hoang, khi bàn chân con người không còn chạm bước. Đền đài thành phế tích, nếu một ngày sức mạnh của con người gục bại trước hư vô. Trong tương tranh giữa sa thạch và quái thụ ở đền Angkor Vat, Angkor Thom, nhiều nơi quái thụ đã thắng thế, trở thành những tên gọi thay thế đầy ngạo nghễ, trớ trêu-đền “cổ thụ” (Ta Prohm).

Giữa mộc và thạch, đá ngàn năm vững chãi là thế mà vẫn lép vế trước những “cánh tay cành” vươn dài, những “ngón chân rễ” đồ sộ, tóm gọn, đè sập tòa ngang dãy dọc đền đài. Như thể, toàn bộ sức mạnh của nó là hư vô bất diệt, là bền bỉ sinh thể bám mạch đời kiếp nào, từ lòng đất thâm u nào.

Trong truyện “Hoàng tử bé”, những cây bao báp là mối đe dọa khủng khiếp của tiểu hành tinh B612, nếu một ngày, chúng không được phát hiện và nhổ đi khi còn nhỏ-hiền lành và mong manh tựa một bụi hoa hồng. Tôi cứ bị ám ảnh mãi bởi hình ảnh ba cây bao báp với bộ rễ khổng lồ, tham tàn bóp nghẹt một hành tinh. Đó phải chăng là ẩn dụ cho những gì xấu xí đang bành trướng, thống trị khiến sự sống tốt đẹp bị nuốt chửng vào hư không. Dẫu bản chất của hư vô, với con người, đó là sự hủy diệt.

Con người chỉ là những hạt cát bé nhỏ khiêm nhường, lóe sáng lên một lần ánh “hoàng kim” rồi lặn vào hằng hà sa số khắc nghiệt thời gian và tàn liệt hư vô. Nhưng, tôi vẫn tin ý thức và tình cảm mãnh liệt chỉ có ở loài người với thiên nhiên, cuộc sống là sức mạnh khiến con người còn giữ được mạch nguồn chất sống trong mọi hoàn cảnh, đổi thay.

Dưới bóng cội xanh, tôi lại nhớ đến rừng hoa táo trắng và những quả táo “vàng” của bác nông dân Kimura. Nó là thành quả kết tinh mồ hôi nước mắt của những con người mang “vẻ đẹp của thế gian”, “kỳ diệu và cao quý” (Shakespeare), là trái ngọt của lòng tử tế, sự biết ơn mọi lẽ sinh tồn. Thứ khiến con người có thể đi từ hoang mang, đổ nát đến hồi sinh, vực dậy sự sống bằng sức mạnh chân thành và thấu suốt của trái tim.

Có thể bạn quan tâm

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Năm tháng học trò

Năm tháng học trò

(GLO)- Mỗi độ hè về, khi những tia nắng tràn ngập trên sân trường cũng là lúc những chùm phượng vĩ bắt đầu cháy đỏ một góc trời. Phượng không chỉ là loài hoa báo hiệu mùa hè mà còn là biểu tượng bất diệt của tuổi học trò-cái tuổi ngây thơ, vụng dại nhưng đầy ắp yêu thương và khát vọng.

khúc mưa, cơn mưa, chìm vào cơn mưa, Gia Lai, Báo Gia Lai

Khúc mưa

(GLO)- Bất ngờ chìm vào cơn mưa ngờm ngợp giữa phố chiều tấp nập người xe, tôi vội vã tìm một nơi trú tạm chờ mưa tạnh. Kiểu mưa đầu mùa thế này, vội đến rồi cũng sẽ tan đi nhanh.

Bánh tráng Bình Định

Bánh tráng Bình Định

(GLO)- Bánh tráng có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên cả nước, cả trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Thế nhưng chẳng hiểu sao, tôi cứ nghĩ và nhớ về món bánh tráng Bình Định. Có lẽ là bởi không ở nơi đâu bánh tráng lại đa dạng và có thể ăn vào mọi dịp như “xứ nẫu”.

Gia tài của cha

Gia tài của cha

(GLO)- Hoài niệm về ký ức quãng đời sống cùng cha mẹ, anh chị em chúng tôi thường nhắc đến gia tài của cha-di sản truyền thế hệ, chất keo kết dính tình thủ túc dường như chẳng có nỗi buồn.

Nhớ khói đốt đồng

Nhớ khói đốt đồng

(GLO)- Mỗi khi tiết trời chuyển mình vào hạ, tôi lại chộn rộn một nỗi nhớ không tên. Tôi nhớ quê, nhớ cánh đồng, nhớ mùi khói đốt đồng lan trong gió chiều nhè nhẹ. Đó là mùi của đất, của nắng, của thời gian và tuổi thơ nơi đồng bãi.

Bên chiếc cầu thang nhà dài

Bên chiếc cầu thang nhà dài

(GLO)- Ngày trước, khi đến buôn Đôn (Đắk Lắk), tôi được ngắm nhìn những ngôi nhà dài bằng gỗ lâu niên của người Ê Đê đẹp đến nao lòng. Ấn tượng đầu tiên là 2 chiếc cầu thang dẫn lên nhà sàn còn in đậm vết thời gian.

Vấn vương bông gòn

Vấn vương bông gòn

(GLO)- Trong vườn còn sót lại một cây gòn. Đến mùa, chúng bung ra những bông nhẹ bẫng, mềm như mây trắng vắt ngang trời, theo gió tản mát muôn phương.

Nẻo về tháng Tư

Nẻo về tháng Tư

(GLO)- Bước chân trên dải biên cương một ngày tháng Tư nắng đượm, tôi thốt nhiên nhớ tới mấy câu thơ của Nguyễn Bình Phương: “Những cột mốc vùng biên bóng trải xiêu xiêu/Dãy núi oằn lên từng nhịp thở”.

Gió đồng mùa hạ

Gió đồng mùa hạ

(GLO)- Gió từ cánh đồng quê lại thổi tràn qua ô cửa nhỏ, mang theo hương thơm nồng nàn của lúa non và mùi ngai ngái của đất sau cơn mưa đầu mùa.

Nhớ bếp lửa nhà sàn

Nhớ bếp lửa nhà sàn

(GLO)- Gần 50 năm gắn bó với vùng đất Tây Nguyên, tôi đã đi qua nhiều buôn làng, tiếp xúc với bao con người hiền lành như đất, mộc mạc như cây rừng. Và trong những buôn làng đó, từng bếp lửa nhà sàn đã để lại trong tôi ấn tượng đậm sâu với không gian đầm ấm và chân tình

Hương nhãn

Hương nhãn

(GLO)- Tháng Tư về, mang theo những giọt sương tinh khôi lặng lẽ đọng trên mái nhà, ấp ôm không gian trong cái se lạnh dịu dàng của phố núi. Pleiku tỉnh giấc giữa sắc trời tĩnh lặng mà chất chứa bao xao xuyến.

Tháng Tư về nguồn

Tháng Tư về nguồn

(GLO)- Chúng tôi đến TP. Hồ Chí Minh giữa những ngày tháng Tư lịch sử, vào đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Mưa đầu hạ

Mưa đầu hạ

(GLO)- Pleiku vào hạ không báo trước bằng cái nóng gắt gao, cũng chẳng cần đến tiếng ve râm ran hay sắc phượng rực trời. Chỉ cần một cơn mưa đầu mùa, bất chợt, ào ạt mà vô cùng êm dịu là biết hè đã chạm ngõ.

Lưu bút

Lưu bút

(GLO)- Lưu bút không đơn thuần là một cuốn sổ. Nó là nơi giữ lại cả một khoảng trời tuổi trẻ, nơi từng nét chữ đều mang theo một phần ký ức.

Mùa cá cơm

Mùa cá cơm

(GLO)- Đã mấy bận đến xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), tham quan hầu hết thắng cảnh, thưởng thức đủ mọi đặc sản bậc nhất, tôi từng nghĩ mình am tường vùng đất này lắm. Vậy mà, khi lang thang đến bến cá Nhơn Lý, tôi mới nhận ra những gì mình biết chỉ lớp vỏ bên ngoài.