Dưới bóng cội xanh

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Chẳng cứ những ngày nồm oi bức mà ngay trong cả những tiết thu gió hanh, cả khi mưa giăng mờ rẩy run cành lá, tôi cũng không quên dành riêng một góc hồn tình tự với cội cây.

Chắc hẳn phải có một lý do nào đó khiến cuộc sống của con người và cây cối luôn gắn bó, dù trực tiếp hay gián tiếp, dù hiển ngôn hay ẩn dụ. Người xưa, tìm về bóng cây gốc cội để di dưỡng tinh thần, tìm bình yên trong cái vững chãi thâm trầm của đại thụ, tìm vẻ hiền lành vô tư trong sắc lá thắm hoa cười, tìm minh triết, thức tỉnh trong lát cắt của đường gân thớ gỗ lặng câm để thấu “trăm năm đời thảo mộc”…

Phải chăng, con người, trong cuộc sống ngày càng hiện đại, càng có xu hướng tìm về với cội cây, bóng mát, dù là hiện hữu hay trong mường tượng, tâm thức hay vô thức. Phải chăng chúng ta, có gì đó thật tự nhiên, giống nhau ở chỗ đều thích một bóng mát, yêu một dáng cây, tìm một gốc cội quen thuộc đánh dấu nơi hẹn hò, chờ đợi. Như tâm tình thiết tha trong câu ca dao: “Cây đa cũ bến đò xưa/Bộ hành có nghĩa nắng mưa cũng chờ”.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Ta thấy gì khi đứng dưới gốc đại thụ ngước nhìn lên? Thân cây xù xì, tán cành vươn mình tỏa nhánh ra không gian một vẻ rắn rỏi thâm trầm mà thanh thoát, lá dệt trời xanh lấp lánh muôn điệu thanh. Thấy gì ngoài an yên trong đám lá miên man xao động? Đôi lúc lẩn thẩn mà nghĩ, trong muôn trùng ức kiếp, có đời cội nào là tiền kiếp của ta? Phủ nhận tương quan giao buộc giữa cội cây và đời người, trong suy nghĩ của nhiều người không phải không từng hiện diện.

Nhưng có ai ngờ nó cũng sẽ vô tình bứt động mạch nguồn liên kết vô hình mà hữu cơ giữa con người với thiên nhiên. Tại sao một vườn cây sẽ xanh tốt khỏe mạnh hơn nếu hàng ngày ta có mặt, tới lui chăm sóc? Tại sao một khu vườn sẽ có loài cây héo úa, ủ sầu nếu chủ của nó ra đi? Sao có thể gọi một cái cây vô tri là cây cô đơn, cây hạnh phúc, cây đợi chờ nếu tâm hồn con người không ký thác, gửi gắm vào hồn cây một mối tương liên, đồng cảm.

Tôi vẫn tin tự nhiên và hư vô, con người-bản thể tự nhiên và con người-quần thể xã hội vẫn dung chứa trong nhau vi tế đến không ngờ. Khi ta trồng xuống 1 cây xanh, chăm bón 1 chậu hoa, thiết kế 1 khu vườn thành khuôn viên, tiểu cảnh, tức là đang nối kết cảm giác thẩm mỹ của con người vào “nghệ thuật sắp đặt” của tự nhiên để tìm thấy cái cân bằng của an, lành, thuận, mộc, mỹ cho tâm hồn. Cảm xúc nhân bản ấy không nằm ngoài những gì thuộc về nguồn cội tự nhiên.

Dẫu biết, rồi một ngày, mọi thứ hóa hư vô. Đó là khi dấu tích của con người thành cát bụi trong bàn tay con tạo. Vườn yêu thành vườn hoang, khi bàn chân con người không còn chạm bước. Đền đài thành phế tích, nếu một ngày sức mạnh của con người gục bại trước hư vô. Trong tương tranh giữa sa thạch và quái thụ ở đền Angkor Vat, Angkor Thom, nhiều nơi quái thụ đã thắng thế, trở thành những tên gọi thay thế đầy ngạo nghễ, trớ trêu-đền “cổ thụ” (Ta Prohm).

Giữa mộc và thạch, đá ngàn năm vững chãi là thế mà vẫn lép vế trước những “cánh tay cành” vươn dài, những “ngón chân rễ” đồ sộ, tóm gọn, đè sập tòa ngang dãy dọc đền đài. Như thể, toàn bộ sức mạnh của nó là hư vô bất diệt, là bền bỉ sinh thể bám mạch đời kiếp nào, từ lòng đất thâm u nào.

Trong truyện “Hoàng tử bé”, những cây bao báp là mối đe dọa khủng khiếp của tiểu hành tinh B612, nếu một ngày, chúng không được phát hiện và nhổ đi khi còn nhỏ-hiền lành và mong manh tựa một bụi hoa hồng. Tôi cứ bị ám ảnh mãi bởi hình ảnh ba cây bao báp với bộ rễ khổng lồ, tham tàn bóp nghẹt một hành tinh. Đó phải chăng là ẩn dụ cho những gì xấu xí đang bành trướng, thống trị khiến sự sống tốt đẹp bị nuốt chửng vào hư không. Dẫu bản chất của hư vô, với con người, đó là sự hủy diệt.

Con người chỉ là những hạt cát bé nhỏ khiêm nhường, lóe sáng lên một lần ánh “hoàng kim” rồi lặn vào hằng hà sa số khắc nghiệt thời gian và tàn liệt hư vô. Nhưng, tôi vẫn tin ý thức và tình cảm mãnh liệt chỉ có ở loài người với thiên nhiên, cuộc sống là sức mạnh khiến con người còn giữ được mạch nguồn chất sống trong mọi hoàn cảnh, đổi thay.

Dưới bóng cội xanh, tôi lại nhớ đến rừng hoa táo trắng và những quả táo “vàng” của bác nông dân Kimura. Nó là thành quả kết tinh mồ hôi nước mắt của những con người mang “vẻ đẹp của thế gian”, “kỳ diệu và cao quý” (Shakespeare), là trái ngọt của lòng tử tế, sự biết ơn mọi lẽ sinh tồn. Thứ khiến con người có thể đi từ hoang mang, đổ nát đến hồi sinh, vực dậy sự sống bằng sức mạnh chân thành và thấu suốt của trái tim.

Có thể bạn quan tâm

Mật ngọt trước hiên nhà

Mật ngọt trước hiên nhà

(GLO)- Trước hiên nhà tôi bỗng xuất hiện một tổ ong mật. Đàn ong bay lượn trong nắng mai, những đôi cánh mỏng manh khẽ rung lên, hòa cùng làn gió nhẹ, tạo nên bản nhạc du dương. Tôi lặng lẽ dõi theo, chợt cảm thấy lòng mình cũng rung lên theo nhịp điệu ấy, một sự đồng điệu vô hình.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Ngoái nhìn thương nhớ

Ngoái nhìn thương nhớ

Mỗi lần ngang qua góc phố nhỏ ấy, mình đều sẽ sàng ngoái đầu nhìn lại ngôi nhà ba tầng cũ kĩ và hàng cây bằng lăng đang đến mùa trổ hoa vun tán tròn no đủ mãi khiến cho bao người ngẩn ngơ theo sắc màu tim tím đến lạc lối về.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Gặp lại thanh xuân

Gặp lại thanh xuân

(GLO)- Tôi từng thấy chị gái mình đứng thật lâu trước tấm gương. Lúc đầu, tôi cứ ngỡ chị đang nhìn xem có vết nám nào trên mặt như một sự lo âu thường thấy của phụ nữ nhưng không phải.

Tiếng ve gọi hè

Tiếng ve gọi hè

(GLO)- Ai cũng từng trải qua những ngày cắp sách đến trường, cũng từng háo hức đợi tiếng ve gọi hè sang, từng bâng khuâng trước những cánh hoa phượng vĩ đầu mùa.

Vừa vặn sống

Vừa vặn sống

(GLO)- Thỉnh thoảng, trong một buổi sớm mai, nếu không phải bận bịu quá với công việc, tôi thường ngồi bên vỉa hè, dưới một gốc thông.

Gia tài của cha

Gia tài của cha

(GLO)- Hoài niệm về ký ức quãng đời sống cùng cha mẹ, anh chị em chúng tôi thường nhắc đến gia tài của cha-di sản truyền thế hệ, chất keo kết dính tình thủ túc dường như chẳng có nỗi buồn.

null