(GLO)- Đêm thơ Nguyên tiêu năm 2025 với chủ đề “Gia Lai khát vọng vươn mình” vừa diễn ra vào tối 12-2 tại Quảng trường Đại Đoàn Kết (TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) trong không khí thân tình, ấm áp, bằng một tình yêu trọn vẹn dành cho thi ca.
Đông đảo người yêu thơ đến với đêm thơ Nguyên tiêu năm 2025. Ảnh: Lam Nguyên
Với tâm hồn nhạy cảm, từng chuyển động của mùa luôn gợi những xôn xao trong lòng người nghệ sĩ, nhất là khi xuân đến. Mùa đẹp nhất trong năm được nhiều tác giả chọn gửi gắm bao niềm hân hoan và hy vọng. Đêm thơ Nguyên tiêu năm nay có bài thơ xuân của một tác giả đặc biệt được diễn ngâm, đó là “Mừng xuân đón Tết” của ông Ksor Phước-nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, nguyên Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai.
Càng đặc biệt hơn khi bài thơ ra đời cách đây đã 50 năm, bắt đầu bằng những phác họa rất xuân: “Ta đứng đây nhìn thủ đô nhộn nhịp/Đón xuân về, chưa kịp tiễn đông qua/Tiếng pháo giòn xen tiếng hát ai ca/Ôi vui quá, xin chào mừng năm mới/Cả trời đất nhuộm màu xanh phơi phới/Trong nắng vàng hiển hiện phố phường tươi”.
Từ tình yêu tha thiết với cuộc sống, với Đảng, người chính khách bỗng hóa thi sĩ qua cái nhìn hàm ơn: “Giữa hồn ta, đôi cánh thơ lay động/Như con chim thức dậy muốn bay đi/Thơ nâng ta lên thế giới diệu kỳ/Sáng nơi đó: Mặt người và hoa trái/Cảm ơn Đảng cho ta lòng nhân ái/Cho ta bao mơ ước với niềm tin…”.
Một phần diễn ngâm tại đêm thơ Nguyên tiêu năm 2025. Ảnh: Lam Nguyên
Hòa vào mạch sống mùa xuân còn là bao xúc cảm dành cho quê xứ, cho đất và người ở nơi nuôi lớn tâm hồn. Thế nên khung cảnh vùng đất được mệnh danh “chảo lửa” Krông Pa đã đi vào thơ của tác giả Mai Hương từ một góc nhìn khác, lãng mạn và ý vị: “Anh đến quê em một chiều hò hẹn/Sông Ba yêu thương dòng nước xa xanh/Chiều lung linh, cây cầu in soi bóng/Gió đùa trêu mái tóc em dịu hiền/Thuyền ai buông câu nơi hoàng hôn bóng đổ/Mà dòng trong dát bạc mắt em sâu/Thấp thoáng nhà sàn bình yên bên chiều lặng/Sơn nữ trên vai gùi cỏ qua cầu” (Sông Ba một chiều xuân).
Trong khi đó, bằng thể thơ tự do cho phép tung tẩy nhịp điệu, tác giả Lê Vi Thủy đã “ký họa” rất nhanh sắc xuân cao nguyên trong niềm vui được mùa, đúng như sở trường của chị, một giáo viên Mỹ thuật: “Như bông hoa trắng như tuyết/Ngạt ngào hương/Vào ngày mai/Và những ngày mai khác/Quê hương chuyển mình xanh rì/Bội mùa/Những giọt cà phê sóng sánh/Mở ra ngàn yêu thương (Tinh khôi em mùa xuân).
Sinh sống trên vùng đất Tây Nguyên, chưa có tác giả thơ nào không từng lẩy ra một ý tứ, một chấm phá về bản sắc trong câu chữ của mình, như thôi thúc tự thân. Lựa chọn những ngôn từ mang màu sắc âm trầm tựa màu đất đỏ cao nguyên, người nghệ sĩ đã gom tất cả mênh mông của một vùng đồi núi, làng rừng vào thơ, trong đó “Nhịp xoang” của tác giả Nguyễn Đình Phê là một ví dụ: “Lời của núi của rừng/Lời của sông của suối/Ngày đêm của đất trời/Nối vòng đời lễ hội/(…) Cho khấn cầu bay lên/Nhận lễ ơn cúi xuống/Có vầng mây bay nghiêng/Làng bình yên mưa nắng…”.
Với một số tứ thơ lạ, ấn tượng, tác giả Kim Sơn cũng đã khẳng định cá tính sáng tạo riêng khi viết về một đề tài tưởng chừng khó làm mới: “Chiều lầm lũi đỏ bụi khô đặc quánh/Không gian ầm ì gió/Lá khô múa/Gửi nỗi nhớ vào lòng nỗi nhớ/Em chân trần gùi nước/Nỗi nhớ ngược gió/Bay vào mắt (Nắng tắt).
Ban tổ chức tặng hoa các tác giả tham dự chương trình. Ảnh: Lam Nguyên
Nhà thơ Nguyễn Đình Thi từng đúc rút: “Thơ là tiếng nói đầu tiên, là tiếng nói thứ nhất của tâm hồn con người khi đụng chạm với cuộc sống”. Vì lẽ đó, thơ dung chứa, cô đọng những hình ảnh rất đời và cũng rất chạm. Hẳn tác giả Giang Nhi đã không mất quá nhiều thời gian để ghi lại cảm xúc trong một chuyến hồi cố hương: “Tiếng gà gáy muộn ngày mưa/Bếp hồng ủ chín thơm mùa bắp khoai/Tiếng bà đưa võng à ơi/Biển ru gió thổi sóng khơi yên lành/Bóng cò chao lượn đồng xanh/Bình minh tỏa nắng ấm quanh xóm làng/Quê hương nỗi nhớ vô vàn/Bầy chim sẻ hót rộn ràng mái hiên…” (Về quê).
Tương tự, tác giả Thuận Ánh cũng dùng thơ để thủ thỉ những tâm tình hết sức đời thường: “Đừng hẹn nhau khi còn rất vội/Hãy thư thả cùng nhau từng bữa dưa cà/Anh bận vườn rau, em bận luống hoa/Mùa xuân hát khúc ca về ngôi nhà rất nhỏ/Khúc ca rộn tiếng cười của lũ trẻ/Tiếng nghĩa nhân sau mỗi tối chúng học bài” (Hẹn nhau về chốn bình thường).
Và có lẽ, chút khắc khoải cũng khiến thơ neo giữ cảm xúc người đọc lâu hơn trong những câu chữ vời vợi nhớ: “Vừa hay mới nghe tiếng gió/Rơi rụng mãi phía mùa qua/Hình như gió lùa mải miết/Chơi hoài ở phía thung xa/(…) Sớm nay pha trà mong gió/Nương một chốn nhỏ trú an/Người đi xa nghe gió gọi/Nhớ đồi, nhớ núi, nhớ em…” (Trong mùa gió, tôi đợi gió mùa-Nguyễn Thị Diễm).
Chủ đề “Gia Lai khát vọng vươn mình” là ước mơ về những đột phá trong phát triển kinh tế-xã hội, là sự nhảy vọt về hình ảnh đầy thanh tân, tươi trẻ của Gia Lai trong lòng bạn bè trong và ngoài nước… “Vươn mình” như là sự mong chờ những cảm xúc, những dư ba trong đời sống văn học tỉnh nhà.
Không chỉ phát huy giá trị và thành quả thơ ca của những năm trước, đêm thơ Nguyên tiêu 2025 còn là cầu nối tâm hồn, là bệ phóng để những người yêu văn chương Gia Lai gặp gỡ, trình hiện những đứa con tinh thần của mình đến với công chúng; khích lệ, động viên sáng tác và cống hiến cho đời, cho công cuộc đổi mới và dựng xây Gia Lai ngày càng tươi đẹp hơn.
Nghệ sĩ Ưu tú Đặng Công Hưng-Phó Chủ tịch phụ trách Hội Văn học Nghệ thuật Gia Lai
Nhà văn Hungary László Krasznahorkai - chủ nhân giải Nobel văn học 2025 - có một số tác phẩm đã xuất bản ở Việt Nam. Tiểu thuyết của ông đắt hàng ngay sau đêm công bố giải thưởng.
(GLO)- Không chỉ ghi dấu ấn bởi là một trong số ít nữ họa sĩ ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên theo đuổi và thành công với dòng tranh sơn mài, nữ họa sĩ Hồ Thị Xuân Thu còn là người kể chuyện buôn làng thật tài tình bằng ngôn ngữ hội họa.
(GLO)- Từ tháng 7-8 âm lịch hằng năm, nhiều cộng đồng dân cư trong tỉnh Gia Lai tổ chức lễ tế thu tại đình làng, thể hiện mối quan hệ hài hòa giữa con người với thiên nhiên, với thần linh và tổ tiên theo lệ xuân thu nhị kỳ.
(GLO)-Sáng 11-10 (nhằm ngày 20-8 âm lịch), UBND phường Quy Nhơn tổ chức lễ tưởng niệm 725 năm (1300 - 2025) ngày húy kỵ Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo (Quốc công tiết chế Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn) -người được nhân dân Việt Nam tôn xưng là Đức Thánh Trần.
(GLO)- Giữa núi rừng Đông Trường Sơn (tỉnh Gia Lai), nghi lễ bôi huyết lên cây nêu vẫn được đồng bào Bahnar gìn giữ như sợi dây thiêng liêng kết nối con người với thần linh.
(GLO)- Diễn ra trong bối cảnh đặc biệt khi cả nước đang thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Liên hoan Tuyên truyền lưu động tỉnh Gia Lai lần thứ IV-năm 2025 được đánh giá thành công tốt đẹp.
(GLO)- Giai đoạn nghệ thuật điêu khắc Champa phát triển ở vùng đất Bình Định (nay là tỉnh Gia Lai) được xem là một trong những thời kỳ phát triển rực rỡ.
(GLO)- Chiều 10-10, tại Nhà Văn hóa Lao động (phường Pleiku) diễn ra lễ bế mạc Liên hoan Tuyên truyền lưu động tỉnh Gia Lai lần thứ IV với chủ đề “Dưới cờ Đảng vững bước đi lên”.
(GLO)- Sáng 10-10 (nhằm ngày 19-8 âm lịch) UBND phường Quy Nhơn tổ chức Lễ rước giác linh Đức Thánh Trần từ Tượng đài Trần Hưng Đạo (làng chài Hải Minh Ngoài, phường Quy Nhơn) về nhập điện tại Đền thánh Sơn Hà (Đền thờ Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo) ở số 596/17 Trần Hưng Đạo, phường Quy Nhơn.
(GLO)- Những ngày này, công tác chuẩn bị cho triển lãm “Về miền đất đỏ” của các nữ họa sĩ Bắc - Trung - Nam đang được gấp rút triển khai nhằm kịp ra mắt đông đảo công chúng yêu nghệ thuật vào ngày 20-10, đúng dịp kỷ niệm 95 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam.
(GLO)-Để biểu diễn Mai hoa thung, nhiều đoàn lân phải đầu tư công phu và tập luyện trong thời gian dài. Đây là tiết mục khó, đòi hỏi vận động viên phải vừa giữ thăng bằng trên hệ thống cọc sắt cao, vừa thực hiện các động tác mạnh mẽ, dứt khoát mà vẫn uyển chuyển.
(GLO)-Năm nay 34 tuổi, nhưng anh Huỳnh Thanh Hoàng (xã Tây Sơn, tỉnh Gia Lai) đã có hơn 22 năm gắn bó với nghề làm đầu lân - nghề thủ công truyền thống đang ngày càng mai một trong đời sống hiện đại.
(GLO)- Việc tích cực triển khai hiệu quả Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” đã cụ thể hóa chủ trương của Ðảng, Nhà nước vào cuộc sống, đem lại nhiều lợi ích cho người dân.
(GLO)- Tối 4-10, tại Nhà Thiếu nhi phường Pleiku, Tỉnh đoàn Gia Lai tổ chức chương trình nghệ thuật chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, với chủ đề “Tuổi trẻ Gia Lai-Khát vọng non sông”.
(GLO)- Bảo tàng Quang Trung (xã Tây Sơn, tỉnh Gia Lai) đang lưu giữ nhiều hiện vật quý gắn liền với phong trào nông dân Tây Sơn. Bên cạnh những binh khí, sắc phong, tư liệu Hán Nôm, đồ thờ tự…, còn có những pho tượng vừa mang giá trị nghệ thuật, vừa gợi mở nhiều câu chuyện lịch sử thú vị.
(GLO)- Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch vừa ban hành quyết định phê duyệt Dự án bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý (phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai) gắn với phát triển du lịch, xây dựng nông thôn mới.
(GLO)- Tối 1-10, tại phường Quy Nhơn Nam, Chi hội Sân khấu Gia Lai phối hợp với Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai tổ chức chương trình nghệ thuật chào mừng kỷ niệm Ngày Sân khấu Việt Nam (12-8 âm lịch).
(GLO)- Hướng tới kỷ niệm ngày Sân khấu Việt Nam (12-8 âm lịch), Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai sẽ tổ chức chương trình nghệ thuật với nhiều loại hình đặc sắc.
(GLO)- Trong ca khúc “Quy Nhơn mênh mang niềm nhớ” của nhạc sĩ Ngô Tín (phỏng theo ý thơ Xuân Thi) có câu hát: “Chiều tan lớp Trinh Vương…”, thế nhưng không ít người vẫn bị nhầm thành: “Chiều tan lớp Trưng Vương”.
(GLO)- Trong những nếp nhà sàn ở cao nguyên Gia Lai, có nhiều nghệ nhân dân tộc thiểu số ngày ngày gắn bó với nghề thủ công truyền thống. Họ làm ra sản phẩm không chỉ để trang trải cuộc sống, mà còn góp phần gìn giữ những nét đẹp văn hóa của dân tộc mình.
(GLO)- Tỉnh Bình Định giờ mang tên mới sau ngày sáp nhập với tỉnh Gia Lai (cũ), nhưng tôi vẫn cứ muốn gọi 3 nhà thơ xứ nẫu trong bài này - 3 người Bình Định rặt ri - là 3 nhà thơ Bình Định.
