Đặc sắc Tết người Mông: Dán "niêm phong" máy khâu, cuốc, xẻng...

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Khi những cánh hoa mơ, hoa mận bắt đầu bung sắc báo hiệu mùa Xuân về, người Mông ở bản Pa Khen 1 (thị trấn nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu, Sơn La) lại tưng bừng chuẩn bị các nghi thức, nghi lễ cho ngày Tết cổ truyền của dân tộc mình.
Chia sẻ với PV Dân Việt, già làng Hàng A Say, bản Pa Khen 1 (thị trấn nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu), cho biết:  Bản chúng tôi có gần 200 hộ, hàng năm vào trước ngày 30.11 âm lịch, bà con trong bản nhà nào nhà nấy đều tạm gác các công việc thường ngày để tập trung sửa sang nhà cửa, thay mới ban thờ, mổ lợn, làm bánh dầy để chuẩn bị đón Tết truyền thống. Buổi chiều ngày 30.11, tất cả các dụng cụ canh tác như cày, cuốc, xẻng, dao, cào… đều được chúng tôi dán giấy "niêm phong" rồi xếp vào cạnh góc bàn thờ, 10 ngày sau mới được lấy ra sử dụng canh tác. Trong dịp Tết này, người Mông chúng tôi luôn thờ ma nhà và những vật dụng gắn liền với đời sống sinh hoạt của người dân chúng tôi, để cho tổ tiên phù hộ cho cho con cháu ai cũng mạnh khỏe và làm kinh tế phát đạt.
 
Già làng Hàng A Say thắp hương cúng vái tổ tiên, cầu mong sức khỏe bình an... cho con cháu.
Ngày 30 trước thềm năm mới, mỗi gia đình sẽ dùng một con lợn và gà trống cúng ma nhà (tổ tiên). Sau đó, họ sẽ giết gà trống để cúng tế rồi lấy lông gà đính lên các mảnh giấy hình răng cưa cắt sẵn, dán lên các đồ vật trong nhà, dán nên kèo nhà, cột trụ và phía trên cửa chính để xua đuổi tà ma. Trong các nghi lễ ngày Tết của người Mông không thể thiếu gà trống, vì theo quan niệm của họ, gà trống tượng trưng cho thần Mặt Trời, ban phát ánh sáng và sự sống cho nhân gian.
“Khoảnh khắc giao thừa của đồng bào Mông được tính bằng tiếng gà gáy đầu tiên trong đêm 30 Tết. Vào thời khắc này, mọi người trong gia đình đều ngồi quây quần bên bếp lửa, hát những bài hát truyền thống đón xuân hoặc ôn lại những kỷ niệm, những câu chuyện của năm cũ” – già làng A Say cho biết thêm.
 
 
Trong ngày Tết của đồng bào Mông các dụng cụ, cuốc, thuổng, xẻng, máy khâu... đều được dán giấy "niêm phong" rồi xếp vào cạnh góc bàn thờ để nghỉ ngơi.
Theo phong tục người Mông, ngày mùng 1 chỉ đi chúc Tết, ăn cơm, uống rượu và đặc biệt kiêng kỵ việc tiêu tiền. Khác với người Kinh và các đồng bào dân tộc ở nhiều vùng trong cả nước, người Mông ở Mộc Châu ăn Tết vào đầu tháng Chạp âm lịch. Tết của người Mông thường diễn ra trong 3 ngày nhưng trước đó cả tháng, khắp các bản làng ở thị trấn nông trường Mộc Châu, xã Lóng Luông, Tân Lập, Lóng Sập, Chiềng Xuân, Chiềng Sơn… luôn nhộn nhịp không khí đón xuân. Mỗi một gia đình đều chuẩn bị 1 con lợn, bánh dày, rượu ngô, mâm cơm để mừng đón năm mới phát tài phát lộc.
 
Trong ngày Tết của người Mông không thể thiếu bánh dầy.
Từ ngày mùng 4, người Mông ở bản Pa Khen 1 mới bắt đầu chơi Tết. Những bộ váy, áo đẹp nhất sẽ được bà con trưng diện trong dịp này. Bởi vậy, nổi bật trong sắc màu e ấp của hoa mơ, hoa mận và sắc hồng của hoa đào là gam màu rực rỡ của những chiếc váy truyền thống của đồng bào Mông tung xòe trên cánh đồng hoa cải trắng, vàng  ngút ngàn trên cao nguyên Mộc Châu, là tiếng leng keng đồng bạc hoa theo bước chân thiếu nữ và chàng trai Mông đi chơi xuân...
 
 Ngày Tết của đồng bào Mông, người lớn và trẻ em đều được sắm sửa quần áo mới để đi chơi xuân.
Trong không khí rộn ràng đầu năm mới, Tết cổ truyền của đồng bào Mông còn là dịp để các chàng trai cô gái Mông tìm hiểu nhau. Từ sáng sớm, họ đã chuẩn bị quần áo mới tập trung tại một số địa điểm như nhà văn hóa, sân bóng đá để chơi trò ném Pao. Chàng trai ném quả Pao về hướng cô gái mà mình thích, nếu cô gái đó thích thì bắt lấy, coi như là đồng ý. Ngược lại, cô gái cũng làm như vậy với chàng trai mà họ thích. Đến tối, họ lại tập trung để chơi trò dân gian đánh tu lu, đánh quay... sau đó quây quần bên mâm cơm, mâm rượu để hàn huyên trò chuyện. Nhiều đôi trai gái trong bản Pa Khen 1 đã nên duyên vợ chồng cũng nhờ vào Tết cổ truyền và những trò chơi mang đậm bản sắc dân tộc này.
 
Khách đến nhà người Mông trong dịp Tết luôn được đón tiếp rất chu đáo.
Người Mông rất mến khách, họ quan niệm nếu Tết có khách lạ hoặc bạn bè đến chơi thì cả năm sẽ gặp may mắn và làm ăn phát đạt. Vì vậy, khách đến nhà người Mông trong dịp Tết luôn được đón tiếp rất chu đáo, được mời ăn, mời rượu và mời ngủ tại nhà. Trước lúc ra về sẽ được các gia chủ biếu bánh dầy do chính tay họ làm ra để tỏ lòng quý khách.
Hà Hoàng (Dân Việt)

Có thể bạn quan tâm

Dùng mặt nạ kỹ thuật số để phục hồi tranh. (Ảnh: Franetic)

Công nghệ đột phá phục chế tranh cổ chỉ trong vài giờ

(GLO)-Với những bức tranh có niên đại hàng thế kỷ, bị hỏng nặng, việc phục chế gặp nhiều rủi ro và tiêu tốn thời gian. Một bước đột phá về công nghệ vừa được các nhà khoa học thử nghiệm thành công, đã giải quyết được khó khăn này, đó là phương pháp mặt nạ kỹ thuật số.

Đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi

(GLO)- Người Tây Nguyên làm du lịch không chỉ bằng khu nghỉ dưỡng, mà còn bằng lòng hiếu khách và nghệ thuật kể chuyện. Vậy nên, đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi mà hãy đánh thức nó bằng chính giọng nói của rừng, bằng bàn tay của bà con và bằng tình yêu với buôn làng của mình.

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

(GLO)- Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui là hiện tượng văn hóa xã hội đặc sắc của cộng đồng người Jrai ở Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai. Nghi lễ này tập hợp nhiều biểu tượng văn hóa độc đáo giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tâm linh của cư dân bản địa.

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

“Khánh Hòa là xứ trầm hương/Non cao biển rộng người thương đi về” - những câu thơ của nhà nghiên cứu Quách Tấn trong biên khảo Xứ trầm hương vừa là sự khẳng định danh xưng của một miền đất, vừa như lời mời gọi lữ khách bốn phương tìm về với thủ phủ của trầm hương Việt Nam.

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

(GLO)- Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Nhắc đến đại ngàn Tây Nguyên, có lẽ biểu tượng văn hóa “sừng sững” chính là những mái nhà rông, nhà dài truyền thống của đồng bào các dân tộc. Trong những biến chuyển của thời đại, không gian che chở các hộ gia đình và lan tỏa văn hóa cộng đồng ấy khó tránh khỏi những hư hao, nghiêng ngả.

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

(GLO)- Tuy có sự phát triển của hệ thống thủy lợi song lễ cúng cầu mưa vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống cư dân vùng thung lũng Cheo Reo. Sự đa dạng trong nghi thức cúng của mỗi cộng đồng dân cư đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

(GLO)- Người Bahnar quan niệm rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có sự hiện diện của thần linh và con người phải tôn trọng, thờ cúng. Vì vậy, họ có nếp sống, sinh hoạt văn hóa với hệ thống lễ hội vô cùng phong phú, gắn với vòng đời người và chu kỳ canh tác nông nghiệp.

null