Cuốn sách bị đánh cắp

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Chiếc xe khách như con trâu kiệt sức, phì phò thở hắt ra mấy lượt rồi bất động. Gã tài xế trẻ măng vặn vặn mấy cái nút, cố khởi động lại nhưng chiếc xe vẫn im ru.

Gã mở cửa, chạy xuống phía đuôi xe, giở thùng xe ra xem. Rồi gã đóng sập, đưa chân đá mạnh vào thân xe và lẩm bẩm chửi. Không biết đây là lần thứ bao nhiêu chiếc xe này giở chứng hư giữa đường. Gã là lái xe thuê, chứ là xe của gã chắc đã tống nó ra bãi phế liệu rồi. Gã bước lên xe, nhăn nhó thông báo với hành khách là xe hư giữa đường, mọi người xuống nghỉ ngơi tạm để gã gọi trạm sửa xe lưu động, chắc cỡ vài tiếng nữa mới khởi hành lại. Mọi người nhốn nháo, miễn cưỡng rời khỏi xe.

Minh họa: HIỂN TRÍ

Minh họa: HIỂN TRÍ

Bà Hương ngồi hàng ghế cuối, nãy giờ mải ngắm mấy cụm hoa dại ven đường không để ý lời tài xế. Khi thấy mọi người xuống hết bà già mới giật mình xuống theo. Chiếc xe đò lên thành phố, hư đúng đoạn đường chẳng có quán xá gì. Vài ngôi nhà khang trang rải rác, ẩn sâu trong những vườn cây trái sum sê. Gần hai mươi người ngáp ngắn ngáp dài, kẻ đứng người ngồi xổm trước cánh cổng một ngôi nhà đưa ánh mắt mỏi mệt nhìn chiếc xe.

Chừng mươi phút, cánh cổng cọt kẹt mở, một người đàn ông trung niên bước ra. Ông lướt nhìn chiếc xe cũ kỹ nằm bên vệ đường rồi nhanh nhẹn cúi xuống mở chốt cửa, đẩy rộng hai cánh sang hai bên, rồi bảo trong lúc đợi sửa xe mọi người có thể vào sân nhà mình nghỉ mệt, có lu nước mát rửa mặt cho khỏe.

Mọi người dòm vào cái sân gạch đỏ au được bao trùm bởi bóng mát của cây xoài xanh um rồi mạnh chân bước vào. Bà Hương cũng rón rén bước theo sau. Không khí mát mẻ làm bà thấy dễ chịu hẳn.

Vườn rộng, toàn cây ăn trái lâu năm. Bên cạnh sân còn treo mấy giò phong lan nở bông tím ngắt. Chủ nhà bưng ra một thùng trà đá đặt lên bộ bàn ghế đá ngoài hiên. Ông nhanh tay rót vài ly đặt lên bàn rồi mời mọi người uống. Bà nhìn cái dáng tất bật của ông, thấy ngờ ngợ mà không thể nhớ nổi là ai.

Khi chủ nhà bưng ly trà tới đưa cho bà thì bất chợt kêu lên, ly nước trên tay ông bị nghiêng chảy xuống đất:

- Cô Hương… có phải là cô Hương không?

- Anh là…?

- Dớn đây, Dớn ngày trước ở làng Xa Xôi đây, cô nhớ em không?

Cái tên Xa Xôi nhắc cho bà Hương về một đoạn đời chẳng thể nào quên. Hồi đó Hương mới ra trường, được phân công về dạy một trường miền núi xa lắc xa lơ. Bởi xa quá nên người ta mới đặt tên là Xa Xôi.

Xe đò thả Hương xuống ven đường, lơ xe đưa tay chỉ, lội qua con suối, đi bộ nửa tiếng là tới trường. Bữa đầu tiên ấy Hương ngơ ngác nhìn cái trường chỉ có một lớp học lợp bằng lá đã cũ nát, bên cạnh là chỗ ăn ở của giáo viên.

Trưởng làng nhìn vẻ mặt ngơ ngác của cô giáo, ông đưa tay chỉ một ngọn đồi bảo bên kia đồi có một trường điểm, bên đó người ta xây khang trang nhưng xa quá tụi trẻ con ở đây không đến được.

Trưởng làng về rồi, Hương kinh hãi nhìn mấy con chuột cắn lộn, đuổi nhau chí chóe dưới cái bếp ăn. Da gà nổi lên, Hương ra sân vơ lấy cục đá ném xuống. Lũ chuột nghe tiếng động rúc vào góc bếp nhưng chỉ vài giây sau chúng lại tiếp tục chạy ra cắn mấy củ sắn dưới gầm mà chẳng mảy may sợ người.

Hương không sợ trời, không sợ đất, chỉ sợ chuột. Tối ngủ lũ chuột vẫn không thôi dọa cô bằng tiếng chít chít ghê rợn. Cô trùm chăn kín đầu, nghe tiếng gió thổi u u ngoài rừng vắng, tiếng chim cú mèo kêu ngoài cây cổ thụ gần trường. Cô xoay trái, xoay phải, cả đêm không ngủ được vì sợ.

* * *

Ở làng Xa Xôi, người ta chỉ quan tâm đến cái bụng, ít ai nghĩ cho tương lai nên họ thường lắc đầu khi Hương đến nhà bảo cho con họ đi học. Những sườn đồi khô khốc đá chỉ toàn những cây sắn dặt dẹo. Mấy đứa con nít ốm nhom ốm nhách nhe răng cười khi cô giáo đến nhà. Vận động mãi rồi mười mấy đứa con nít cũng đến lớp, lớn nhỏ được gom lại thành một lớp.

Khi đè viên phấn lên cái bảng đen sờn cũ bong tróc Hương suýt rơi nước mắt. Cô dạy tụi nhỏ chữ O, chữ A. Tụi nhỏ mắt sáng trưng, đọc chữ xong chúng quay qua nhe răng cười với nhau. Ngồi trong lớp học, thỉnh thoảng Hương thấy một đầu tóc lấp ló sau mấy bụi cỏ ngang bụng bên hông trường.

Dạy xong, Hương xuống bếp nhen lửa nấu cơm ăn. Lần nào xuống bếp cũng cầm cái cây, đập đập vào vách, vào mấy cái bọc treo gần đó bởi sợ những con chuột ăn vụng có thể phóng ra bất cứ lúc nào. Buổi chiều rảnh rỗi Hương lôi mấy cuốn sách ra đọc.

Sách cũ, đọc đi đọc lại có đoạn thuộc lòng nhưng không đọc sách thì Hương chẳng biết làm gì ở nơi chỉ có gió và núi này. Một bữa, Hương để cuốn sách đọc dở lên cái bàn gỗ rồi xuống bếp nấu cơm. Quay lên thấy cuốn sách đã biến mất tự khi nào. Cô nhìn ngược nhìn xuôi bốn bề vắng lặng, tự hỏi hổng lẽ nơi này có ma?

* * *

Một chiều, Hương đi hái rau về cải thiện bữa ăn thì bị trượt chân té xuống suối. May sao lúc chới với giữa dòng nước có đứa trẻ chăn trâu gần đó nhảy xuống kéo cô lên bờ. Nhìn cô giáo tóc tai rũ rượi, quần áo ướt mem nó cười khùng khục.

Hương chưa hết bàng hoàng vì suýt chết đuối đã thấy nó lanh lẹ đi men bờ suối, vạch trong đám lá xanh um nó bẻ tanh tách từng ngọn rau dớn non mởn. Chỉ một loáng nó đã chìa trước mặt Hương bó rau “cho cô nè”. Hương đưa tay nhận bó rau hỏi nó tên gì, học lớp mấy.

- Tui tên Dớn. Dớn là rau dớn á cô. Tại nhà tui ăn rau dớn miết nên má tui đặt tên tui vậy á. Tui không đi học bữa nào nên không có học tới lớp mấy.

- Sao Dớn không đi học?

- Tại nghèo quá á cô. Tiền đâu học. Với lại cũng đâu có thời gian học, dưới tui còn 5 đứa em nữa.

Nói xong Dớn quay lưng đi về hướng con trâu đang thủng thẳng ăn cỏ gần đó. Hương nhìn theo cái dáng nhỏ xíu mà rắn rỏi đoán chừng nếu đi học Dớn cũng học lớp 5 rồi. Mà ở làng này, chuyện con nít không đi học cũng bình thường như chuyện mặt trời lặn mọc. Một bữa, Hương đang lúi húi dưới bếp thì giật mình vì có người đứng sau lưng. Hương quay lại thì thấy Dớn cười lỏn lẻn, chìa cho cô mớ rau dớn.

- Tui mới hái được ở dưới suối đó. Để lâu lâu tui hái cho cô giáo, sợ cô ra suối té chết à.

Chưa kịp nghe Hương nói lời cảm ơn, Dớn đã ù chạy. Từ bữa đó, những buổi chiều Dớn thường dong trâu ngang trường để cho Hương khi thì mớ ốc đá, nhúm rau rừng, có khi mấy trái sim mập mạp. Những buổi chiều có Dớn ghé ngang, làm cho Hương thấy vui trong những buổi chiều nhìn nắng rúc dần sau đỉnh núi thâm u.

Một chiều, Dớn chìa cho Hương bó rau rồi chìa tiếp quyển sách, bảo trả cho cô giáo. Hương tròn xoe mắt nhìn cuốn sách bị mất của mình hôm bữa. Dớn gãi đầu, gãi tai, mặt đỏ lựng rồi lí nhí bảo mình cũng muốn đọc sách, lén trộm về lật tới lật lui chỉ thấy trong sách như kiến xếp từng hàng. Thỉnh thoảng Dớn cũng len lén chăn trâu gần trường, nghe lỏm tụi nó đọc chữ A, chữ O. Lúc đó Hương mới biết Dớn không biết chữ.

- Em có muốn học không, cô dạy em, chiều chiều tới đây, học mỗi ngày một chút thôi, để em biết đọc biết viết.

- Thiệt hông cô? Cô dạy tui thiệt hả?

- Thiệt, nhưng đừng xưng tui, xưng là em nghe!

Những buổi chiều sau đó, hai cái đầu chụm lại ở cái bàn gỗ cũ. Hương dạy Dớn chữ A, chữ O. Bàn tay to bè, thô kệch của Dớn hái rau, mò ốc nhanh nhẹn mà viết chữ còn cực hơn người ta đi cày. Dớn mím môi viết. Dớn trệu trạo ráp vần. Rồi Dớn cũng đọc được cái tiêu đề sách, đọc được dòng đầu, rồi đọc nguyên một trang. Mới có mấy tháng mà đã đọc trôi chảy không cần đánh vần.

Khi Dớn đọc thông thạo, Hương đưa Dớn cuốn sách “Những người khốn khổ” mà hôm bữa Dớn lấy trộm bảo đọc đi. Khi trả lại sách cho Hương mặt Dớn buồn thiu. Dớn nói sách buồn quá, Dớn không hiểu hết nhưng thấy người ta khổ mà Dớn buồn, có đoạn Dớn còn chảy nước mắt nữa. Hương nhìn cậu học trò trước mắt, tự nhiên thấy lòng êm ru như ánh chiều đang rớt trên cánh đồng.

Biết Hương sợ chuột, Dớn kiếm ít mỡ trăn bôi quanh bếp, quanh nhà. Chỉ một hôm mà lũ chuột chạy mất dạng. Đêm đêm Hương đã có thể ngủ ngon lành. Mỗi bận về xuôi thăm nhà quay lên, Hương đều thấy Dớn đợi sẵn khi Hương bước xuống xe đò. Dớn lại đỡ cái bọc nặng trĩu quàng lên vai mình rồi dắt Hương qua suối. Trong cái bọc là mớ sách Hương mang lên cho Dớn.

Dớn say mê đọc hết cuốn này đến cuốn khác. Có lúc đọc mà nước mắt chảy ròng ròng không để ý cô giáo nhìn mình. Hương dạy ở Xa Xôi hơn một năm thì được chuyển về xuôi. Ngày chia tay, Dớn rưng rưng nước mắt. Hương tặng Dớn cuốn “Những người khốn khổ”, bảo Dớn đã biết đọc biết viết thì mai mốt xuống xuôi học lấy cái nghề, đừng quanh quẩn mãi với sắn, với bắp…

* * *

Ông Dớn nắm lấy bàn tay gầy gò của cô Hương lắc lắc. Ông bảo tìm cô mãi mà hồi xưa cô đi không địa chỉ, không điện thoại biết đâu mà tìm. Nghe lời cô, thằng Dớn xuống xuôi đi học nghề điện. Từ thằng thợ rồi cũng lên thầy, rồi có cái cửa hàng điện dân dụng to đùng ngoài thị trấn. Vợ Dớn làm văn phòng, hai đứa con Dớn đã đi học đại học cả.

Bà Hương định nói mà cơn xúc động khiến bà không cất lời được nên cứ đưa đôi mắt rưng rưng nhìn học trò cũ. Dớn nắm lấy tay cô như hồi xưa dắt Hương qua suối dẫn vào căn nhà khang trang. Bà đưa mắt nhìn quanh căn nhà bóng lộn rồi dừng ở cái kệ xếp đầy những sách. Ông Dớn đứng trước kệ, với tay lấy cuốn sách dày cộm đã ngả màu thời gian rồi đưa cho bà Hương.

Bà Hương lật sách, trang đầu tiên có dòng đề tặng: “Tặng học trò thân yêu của cô Hương”. Những dòng nước mắt cứ chảy ròng ròng từ đôi mắt đầy vết chân chim của bà Hương mà không cách nào kìm lại được. Dớn đưa đôi mắt đỏ hoe nhìn bà Hương, bảo nhờ cái lần trộm sách ấy mà Hương đã cho Dớn một cuộc đời khác...

Tiếng còi xe ting ting giục hành khách ngoài cổng. Bà Hương chùi nước mắt chào Dớn rồi quày quả bước ra sân. Bà bảo phải lên kịp chuyến xe, con gái bà đang nằm viện trên thành phố. Dớn chạy theo, dúi vội vào tay bà số điện thoại rồi nói với theo: “Cô lên trước, mai em nhất định lên thành phố tìm cô”… Xe ậm ì rời chỗ, qua cửa kính bà Hương vẫn nhìn thấy Dớn đứng trông theo cho đến khi chỉ còn là một cái chấm nhỏ xíu…

Theo NGUYỄN THỊ NHƯ HIỀN (QNO)

Có thể bạn quan tâm

Minh họa: HUYỀN TRANG

Bảng lảng mùa sương

(GLO)- Chiếc xe bắt đầu sang số, nhấn ga để vào địa phận đèo dốc. Trước mặt chúng tôi, sương giăng đầy. Sương bao trùm đỉnh núi, bám phủ quanh rừng cây, buông mình lên những vạt cỏ, xóa luôn dấu vết con đường quanh co, khúc khuỷu. Kính xe mờ, mặt người đẫm lạnh.

Minh họa: Huyền Trang

Nẻo về Pleiku

(GLO)- Tôi ngồi gõ những dòng này vào ngày đầu tiên thí điểm mở thông tuyến đường Trần Hưng Đạo đoạn đi qua phía trước Tượng đài Bác Hồ với các dân tộc Tây Nguyên (TP. Pleiku).

Hoa muộn

Hoa muộn

(GLO)- Người xưa yêu chuộng hoa mai, xem mai là loài hoa biểu trưng cho người quân tử, có cốt cách chính trực, phong nhã.

Màu xoan thương nhớ

Màu xoan thương nhớ

(GLO)- Trong những chiều hoa rụng, mẹ nói với bố là mẹ nhớ quê, nhớ cây xoan già bên cạnh cầu ao. Mẹ kể, sau ngày mẹ lấy chồng, ông ngoại đã xẻ hết cây xoan quanh nhà để ngâm dưới ao. Ông bảo phải ngâm trước mới kịp để sau này có gỗ cho bố mẹ làm nhà.

Hương phố, hương đồi

Hương phố, hương đồi

(GLO)- Thường thì khi gắn bó với một nơi quá quen thuộc, chúng ta hay mặc nhiên nghĩ rằng những gì đang hiện diện là hết sức bình thường, chẳng đáng bận tâm. Chỉ đến khi xa vắng mới thấy lòng thật chông chênh, khắc khoải.

Hương cau mùa cũ

Hương cau mùa cũ

(GLO)- Mỗi lần đi ngang qua vườn cau, lòng tôi lại xao động bởi mùi hương thanh khiết mà dịu dàng của những chùm hoa nở rộ. Hương cau không nồng nàn như hoa sữa mà thoảng nhẹ như một ký ức xa xăm, gợi nhớ những mùa cũ đã đi qua trong đời.

Hương lúa

Hương lúa

(GLO)- Tuổi thơ tôi gắn liền với cánh đồng lúa bát ngát với mùi hương lúa thơm nồng mỗi mùa vụ. Đó là hương thơm của quê hương, của những ngày tháng gắn bó với ruộng đồng, của những ký ức tuổi thơ êm đềm và tình yêu đất mẹ thiêng liêng.

Nhớ tuổi thơ “cắt cỏ, chăn bò”

Nhớ tuổi thơ “cắt cỏ, chăn bò”

Ai cũng có một tuổi thơ với nhiều kỷ niệm. Tuổi thơ của chúng tôi ngày ấy ở quê cũng “đặc biệt” lắm. Đó là ngoài việc đi học, còn phải phụ giúp gia đình chăn bò, cắt cỏ, làm đồng. Tất nhiên, đó cũng là những ngày tháng vui chơi đầy ắp tiếng cười.

Minh họa: Huyền Trang

Nắng đượm thềm xuân

(GLO)- Trời nhè nhẹ dần ấm lên theo bước đi chầm chậm của mùa xuân. Ai cũng có cảm giác ngày tháng thênh thênh dài rộng hẳn ra, dù mỗi ngày vẫn chừng ấy giờ đồng hồ.

Phụ nữ là để yêu thương

Phụ nữ là để yêu thương

(GLO)- Không phải ngẫu nhiên mà xưa nay danh xưng “phái đẹp” lại chỉ dùng khi nói về phụ nữ. Họ còn được ví như những bông hoa tươi thắm với tất cả sự nâng niu, yêu mến bởi cái đẹp tự thân không thể phủ nhận.

Tháng ba

Tháng ba

(GLO)- Tháng ba về, vùng đất Tây Nguyên lại chuyển mình trong một bản hòa ca của sắc màu và hương thơm. Đây là một trong những thời điểm đẹp và đặc biệt nhất trong năm của cao nguyên đầy nắng gió này. Cả đất trời trở nên thơ mộng hơn bao giờ hết, dễ khiến lòng người lưu luyến nhớ thương.

Hoa vàng anh nơi miền sơn cước

Hoa vàng anh nơi miền sơn cước

(GLO)- Một người bạn đã rủ tôi xuôi đường xuống Vĩnh Thạnh, Bình Định. Đây là huyện miền núi sát với huyện Kbang, Gia Lai. Mùa này, hai bên bờ suối khoác lên mình một tấm áo rực rỡ của hàng trăm cây vàng anh, nổi bật trên nền trời xanh thắm.

“Gặp gỡ êm đềm”

“Gặp gỡ êm đềm”

(GLO)- Gần như không thể đếm được mỗi chúng ta đã có bao nhiêu lần gặp gỡ trong đời. Dù so với cái rộng dài của thế gian thì “môi sinh” của một người cũng chỉ là bầu không khí nhỏ thôi.

Hương mía

Hương mía

(GLO)- Những năm 80 của thế kỷ trước ở quê tôi, khi tháng Giêng về thường diễn ra một hoạt động mà đứa trẻ nào cũng đều rất háo hức đợi mong, đó là hợp tác xã tổ chức ép mía cho bà con nông dân. Lúc này, đám trẻ con chúng tôi thường được bố mẹ nhờ phụ giúp trông mía.

Minh họa: Huyền Trang

Mùa xanh vào giêng hai

(GLO)- Như một câu thơ bất chợt ngân lên, rồi líu ríu theo chúng tôi suốt cả chặng hành trình, khi mùa xuân đang ở độ thật đầy đặn, thật viên mãn: Mùa xanh vào giêng hai.

Tản mạn chuyện tình yêu

Tản mạn chuyện tình yêu

(GLO)- Trong một giờ học liên quan đến nội dung giáo dục giới tính, sau nhiều vấn đề được nêu ra thảo luận khá sôi nổi, tôi đặt câu hỏi thăm dò thử xem các em học sinh suy nghĩ thế nào về tình yêu ở tuổi học trò. Lớp học ngay lập tức được chia thành 2 nhóm với các ý kiến trái chiều.

Thanh âm quê nhà

Thanh âm quê nhà

(GLO)- Sinh ra vào những năm đầu thập niên 70 của thế kỷ XX, tuổi thơ tôi gắn liền với những cánh đồng lúa xanh mướt, con đường làng quanh co và những ngôi nhà tranh đơn sơ mộc mạc. Quê nhà dẫu còn nghèo khó nhưng lại chứa đựng biết bao kỷ niệm đẹp đẽ, khó quên.

Giấc mơ xanh

Giấc mơ xanh

(GLO)- Mùa xuân có muôn vàn con đường mở ra trước mắt. Mới hôm nào giá rét đẩy ta đến bờ sông sụt lở, thấy bi quan, lo lắng thì giờ đây, mùa xuân như bến mơ, có con đò sẵn đợi.

Mùa đót

Mùa đót

(GLO)- Mỗi khi trời đất được sưởi ấm dần từ những tia nắng mùa xuân, cây lá bên đường xanh non nảy lộc, hoa tươi thắm sắc, tôi lại bâng khuâng nhớ về những điều gần gụi. Thoáng thấy dáng má cặm cụi bên hiên ngồi tết lại cây chổi đót đã bung ra những lạt mây, tôi chợt nhớ về những mùa đót cũ.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Ngát hương mùa hoa trắng

(GLO)- Đầu xuân mới, Tây Nguyên khoác lên mình tấm áo trắng tinh khôi của những vườn rẫy cà phê. Đó là lúc đất trời như giao hòa trong sắc hương, khi từng chùm hoa trắng muốt nở rộ trên những cành cây, tỏa hương ngọt ngào quyến rũ khắp không gian.