Chiếc đèn bão

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Mấy hôm nay, trời mưa dầm dề khiến tôi lại nhớ tới chiếc đèn bão. Mẹ tôi nói, chiếc đèn này có mặt trong gia đình trước lúc tôi chào đời. Sở dĩ người ta gọi là đèn bão vì nó có khả năng chịu gió bão rất tốt.

Đèn có màu xanh rêu, cao chừng 25 cm tính từ đáy bình lên đến chóp (không kể chiếc quai xách), được kết nối với nhau bởi 2 thanh sắt dày uốn cong cân đối. Bóng đèn làm bằng thủy tinh, nằm ở giữa thân đèn, hình trụ tròn, là điểm nối giữa bình chứa nhiên liệu và hàng lỗ thông khí.

Bóng được giữ chặt nhờ 4 thanh kim loại mỏng chạy dọc đều bên thân, có khớp nối tiện cho việc tháo mở lau chùi bóng và thay bấc đèn. Liền kề bên dưới hàng lỗ thông gió có tấm che hình tròn như vành mũ tai bèo, làm bằng kim loại đồng chất với các chi tiết khác của đèn.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Minh họa: HUYỀN TRANG

Làng tôi nằm ở hạ nguồn dòng sông Côn của quê hương đất võ. Ngày trước, nhà cửa trong làng đều xập xệ; hệ thống kênh mương, đê điều chưa kiên cố; đầu nguồn chưa có hồ chứa, đập chắn. Đến mùa mưa bão, ai cũng lo lắng. Vì vậy, bình chứa nhiên liệu của chiếc đèn bão luôn đầy ắp, bấc đèn được khơi cao hoặc thay mới.

Miền đồng bằng, vùng hạ lưu dễ bị ngập lụt. Chỉ cần mưa vài ngày là nước sông đã dềnh lên. Bất chấp gió mưa, nhờ chiếc đèn bão mà cha mẹ tôi có thể kiểm tra mực nước dâng khi đêm tối; soi sáng ngôi nhà với chuồng gia súc, gia cầm để cùng lo thu xếp, di dời mọi thứ lên chỗ cao để tránh ngập. Đèn bão tỏa sáng không gian ngôi nhà, củng cố niềm tin cho mọi người trong đêm dài gió hú, mưa gào.

Tôi còn nhớ trong một đêm mưa gió bão bùng bỗng vang lên tiếng động lớn bất thường, đi kèm có tiếng kêu cứu vọng ra từ một nhà cùng xóm. Chiếc đèn bão lắc lư cầm tay, vội vã vượt đường đất hẹp trơn lầy, mưa gió, cha tôi là một trong những người đến nơi sớm nhất. Nhờ nguồn ánh sáng tuy yếu ớt hắt ra từ chiếc đèn bão mà mọi người đã cứu hộ thành công.

Những đêm cuối tháng Chạp, cha tôi thường thắp nhỏ ngọn đèn bão, treo trước hiên nhà. Cha bảo, làm như thế cho không gian ngôi nhà ấm hơn, đêm bớt dài và giúp người đi đường nhận ra phương hướng, đỡ quạnh hiu.

Ngày trước, quê tôi chưa có điện thắp sáng. Buổi tối, sau khi gà lên chuồng một lúc là làng xóm đã im ắng, chỉ nghe tiếng côn trùng, ếch nhái vọng về. Đường quê ngày trước hẹp, quanh co; có đoạn xuyên qua cánh đồng, hàng tre, khu gò mả. Đêm tối trời, không gian bên ngoài thêm tối và hoang vắng. Nhưng vì nhiều lý do, buộc người ta phải ra ngoài thì chiếc đèn bão trở thành người bạn đường thân thiết.

Cũng dưới ngọn đèn bão, anh em chúng tôi đã cùng nhau “sôi kinh nấu sử”. Để tạo ánh sáng phản chiếu trắng hơn, đỡ hại mắt lại tiết kiệm dầu, anh tôi đã nhặt những mẩu giấy tráng bạc về dán kín mặt trong của chao đèn. Hôm đầu tiên “thụ hưởng” giá trị từ sáng kiến ấy, chúng tôi ngẩn ngơ hồi lâu mới tập trung vào bài vở được.

Đi qua năm tháng, chiếc đèn bão ít có dịp dùng đến. Nó được bọc, treo giữ cẩn thận. Trước ngày giỗ cha, chúng tôi trở về ngôi nhà lưu dấu bao kỷ niệm, cùng lần giở, sử dụng vài vật dụng cũ. Chiếc đèn bão được tra dầu, khều bấc thắp sáng và treo trước hiên.

Các bóng đèn điện trong nhà, ngoài sân tạm tắt để dành không gian cho ánh sáng kỷ niệm hắt ra từ chiếc đèn bão soi vào miền ký ức lung linh. Chúng tôi cùng trông lên ngọn đèn mà thấy mắt ai cũng đỏ hoe, ngân ngấn nước.

Có thể bạn quan tâm

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Năm tháng học trò

Năm tháng học trò

(GLO)- Mỗi độ hè về, khi những tia nắng tràn ngập trên sân trường cũng là lúc những chùm phượng vĩ bắt đầu cháy đỏ một góc trời. Phượng không chỉ là loài hoa báo hiệu mùa hè mà còn là biểu tượng bất diệt của tuổi học trò-cái tuổi ngây thơ, vụng dại nhưng đầy ắp yêu thương và khát vọng.

khúc mưa, cơn mưa, chìm vào cơn mưa, Gia Lai, Báo Gia Lai

Khúc mưa

(GLO)- Bất ngờ chìm vào cơn mưa ngờm ngợp giữa phố chiều tấp nập người xe, tôi vội vã tìm một nơi trú tạm chờ mưa tạnh. Kiểu mưa đầu mùa thế này, vội đến rồi cũng sẽ tan đi nhanh.

Bánh tráng Bình Định

Bánh tráng Bình Định

(GLO)- Bánh tráng có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên cả nước, cả trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Thế nhưng chẳng hiểu sao, tôi cứ nghĩ và nhớ về món bánh tráng Bình Định. Có lẽ là bởi không ở nơi đâu bánh tráng lại đa dạng và có thể ăn vào mọi dịp như “xứ nẫu”.

Gia tài của cha

Gia tài của cha

(GLO)- Hoài niệm về ký ức quãng đời sống cùng cha mẹ, anh chị em chúng tôi thường nhắc đến gia tài của cha-di sản truyền thế hệ, chất keo kết dính tình thủ túc dường như chẳng có nỗi buồn.

Nhớ khói đốt đồng

Nhớ khói đốt đồng

(GLO)- Mỗi khi tiết trời chuyển mình vào hạ, tôi lại chộn rộn một nỗi nhớ không tên. Tôi nhớ quê, nhớ cánh đồng, nhớ mùi khói đốt đồng lan trong gió chiều nhè nhẹ. Đó là mùi của đất, của nắng, của thời gian và tuổi thơ nơi đồng bãi.

Bên chiếc cầu thang nhà dài

Bên chiếc cầu thang nhà dài

(GLO)- Ngày trước, khi đến buôn Đôn (Đắk Lắk), tôi được ngắm nhìn những ngôi nhà dài bằng gỗ lâu niên của người Ê Đê đẹp đến nao lòng. Ấn tượng đầu tiên là 2 chiếc cầu thang dẫn lên nhà sàn còn in đậm vết thời gian.

Vấn vương bông gòn

Vấn vương bông gòn

(GLO)- Trong vườn còn sót lại một cây gòn. Đến mùa, chúng bung ra những bông nhẹ bẫng, mềm như mây trắng vắt ngang trời, theo gió tản mát muôn phương.

Nẻo về tháng Tư

Nẻo về tháng Tư

(GLO)- Bước chân trên dải biên cương một ngày tháng Tư nắng đượm, tôi thốt nhiên nhớ tới mấy câu thơ của Nguyễn Bình Phương: “Những cột mốc vùng biên bóng trải xiêu xiêu/Dãy núi oằn lên từng nhịp thở”.

Gió đồng mùa hạ

Gió đồng mùa hạ

(GLO)- Gió từ cánh đồng quê lại thổi tràn qua ô cửa nhỏ, mang theo hương thơm nồng nàn của lúa non và mùi ngai ngái của đất sau cơn mưa đầu mùa.

Nhớ bếp lửa nhà sàn

Nhớ bếp lửa nhà sàn

(GLO)- Gần 50 năm gắn bó với vùng đất Tây Nguyên, tôi đã đi qua nhiều buôn làng, tiếp xúc với bao con người hiền lành như đất, mộc mạc như cây rừng. Và trong những buôn làng đó, từng bếp lửa nhà sàn đã để lại trong tôi ấn tượng đậm sâu với không gian đầm ấm và chân tình

Hương nhãn

Hương nhãn

(GLO)- Tháng Tư về, mang theo những giọt sương tinh khôi lặng lẽ đọng trên mái nhà, ấp ôm không gian trong cái se lạnh dịu dàng của phố núi. Pleiku tỉnh giấc giữa sắc trời tĩnh lặng mà chất chứa bao xao xuyến.

Tháng Tư về nguồn

Tháng Tư về nguồn

(GLO)- Chúng tôi đến TP. Hồ Chí Minh giữa những ngày tháng Tư lịch sử, vào đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Mưa đầu hạ

Mưa đầu hạ

(GLO)- Pleiku vào hạ không báo trước bằng cái nóng gắt gao, cũng chẳng cần đến tiếng ve râm ran hay sắc phượng rực trời. Chỉ cần một cơn mưa đầu mùa, bất chợt, ào ạt mà vô cùng êm dịu là biết hè đã chạm ngõ.

Lưu bút

Lưu bút

(GLO)- Lưu bút không đơn thuần là một cuốn sổ. Nó là nơi giữ lại cả một khoảng trời tuổi trẻ, nơi từng nét chữ đều mang theo một phần ký ức.

Mùa cá cơm

Mùa cá cơm

(GLO)- Đã mấy bận đến xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), tham quan hầu hết thắng cảnh, thưởng thức đủ mọi đặc sản bậc nhất, tôi từng nghĩ mình am tường vùng đất này lắm. Vậy mà, khi lang thang đến bến cá Nhơn Lý, tôi mới nhận ra những gì mình biết chỉ lớp vỏ bên ngoài.