Chắp cánh cho văn hóa truyền thống

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Hàng ngàn năm nay, thổ cẩm gắn liền với sinh hoạt thường ngày, trở thành một trong những biểu trưng của đời sống văn hóa, tinh thần của cộng đồng các dân tộc thiểu số cả nước nói chung, tỉnh Gia Lai nói riêng. Trước những biến chuyển của thời gian, có đôi lúc, thổ cẩm tưởng như đang dần mai một trong mỗi nếp nhà, song sợi dây kết nối bền bỉ ấy vẫn được gìn giữ, xuyên suốt qua bao thế hệ. Ở bất kỳ buôn làng nào cũng vẫn còn những người phụ nữ tỉ mỉ dệt nên hoa văn, họa tiết.

Vì thế, thổ cẩm vẫn có cho mình một đời sống riêng rất đặc biệt, đáng được tôn vinh và giữ gìn. Vẻ đẹp của thổ cẩm dần vươn ra khỏi nếp nhà, buôn làng, đến gần hơn với công chúng, người yêu thích nét bình dị, mộc mạc. Và khi những tấm vải dệt thủ công với hoa văn tinh xảo ấy “rơi” vào tay những người làm nghệ thuật, chúng như được chắp thêm đôi cánh, vươn cao và bay xa.

Ở bất kỳ buôn làng nào cũng vẫn còn những người phụ nữ tỉ mỉ dệt nên hoa văn, họa tiết thổ cẩm. Ảnh: Đức Thụy

Ở bất kỳ buôn làng nào cũng vẫn còn những người phụ nữ tỉ mỉ dệt nên hoa văn, họa tiết thổ cẩm. Ảnh: Đức Thụy

Cùng với nỗ lực của mỗi nghệ nhân trong việc duy trì nghề dệt thổ cẩm, thời gian qua, nhiều sự kiện văn hóa cũng đưa trình diễn thổ cẩm, trải nghiệm dệt vào nội dung chương trình, khơi dậy tình yêu, sức sống cho nghề truyền thống này.

Ở khu vực Tây Nguyên, tỉnh Đak Nông đăng cai tổ chức lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam vào năm 2018, 2020 và sắp tới vào tháng 3-2024. Hoạt động tôn vinh nét đẹp thổ cẩm đã mở đầu cho hàng loạt sự kiện tương tự của các địa phương lân cận. Tháng 10-2022, UBND huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum) phối hợp với nhà thiết kế Minh Hạnh-Giám đốc sáng tạo của Vietmode tổ chức Chương trình biểu diễn thời trang áo dài thổ cẩm Tây Nguyên tại thác Pa Sỹ và rừng thông. Tháng 7-2023, Ban Dân vận Tỉnh ủy Đak Lak và Ban Dân vận Thành ủy TP. Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức chương trình thời trang nghệ thuật thổ cẩm các dân tộc tại Đak Lak mang tên “Ban Mê ơi” tại thác Dray Nur (xã Dray Sáp, huyện Krông Ana). Tháng 9-2023, hơn 200 bộ trang phục thổ cẩm được 40 nghệ sĩ, diễn viên, người mẫu trình diễn, thể hiện trong không gian thơ mộng bên bờ hồ Xuân Hương (TP. Đà Lạt).

Và ngày 28-10, trước trụ đá 54 dân tộc anh em trong khuôn viên Quảng trường Đại Đoàn Kết (TP. Pleiku), UBND tỉnh phối hợp với Công ty TNHH Việt Mốt (Vietmode) tổ chức chương trình thời trang nghệ thuật thổ cẩm mang chủ đề “Gia Lai ơi”.

Không chỉ giới thiệu, trình diễn các thiết kế lấy cảm hứng từ thổ cẩm của nhà thiết kế Minh Hạnh, “Gia Lai ơi” còn có hoạt động trình diễn nhạc cụ tre nứa, cồng chiêng, đan lát, tạc tượng và dệt vải cùng nhiều hoạt động đặc sắc khác.

Nhà thiết kế Minh Hạnh chia sẻ: Tôi mong muốn thể hiện được một đời sống rất bình dị của cộng đồng dân tộc thiểu số sống tại Gia Lai thông qua các sản phẩm cụ thể như dệt, tạc tượng, đan lát, trồng cà phê… Tất cả những sản phẩm ấy sẽ được nghệ thuật hóa.

“Đặc biệt, chủ thể chính của chương trình là học sinh, các nghệ nhân người dân tộc thiểu số. Chỉ có những con người thật đó mới thể hiện được bản chất của cuộc sống hôm nay. Nghệ thuật hóa đời sống phải làm cho cuộc sống thăng hoa hơn, nhìn thấy cuộc sống tốt đẹp hơn”-nhà thiết kế Minh Hạnh nhấn mạnh.

“Gia Lai ơi” là sự kiện mở đầu cho chuỗi các hoạt động văn hóa đặc sắc của Gia Lai sẽ diễn ra vào đầu tháng 11, trong đó có Festival Văn hóa cồng chiêng, Tuần Văn hóa-Du lịch TP. Pleiku, Lễ hội hoa dã quỳ-núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh), Ngày hội đua thuyền độc mộc trên sông Pô Cô và liên hoan văn hóa cồng chiêng huyện Ia Grai…

Các hoạt động văn hóa kể trên đã và đang chắp cánh cho văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc thiểu số Tây Nguyên nói chung, Gia Lai nói riêng, đặc biệt là nét đẹp thổ cẩm ngày càng vươn xa, bay cao. Điều đó cũng góp phần thực hiện có hiệu quả một trong những quan điểm, mục tiêu của Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 6-10-2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế-xã hội vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là xây dựng nền văn hóa Tây Nguyên tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống nhất trong đa dạng, tôn trọng các giá trị văn hóa khác biệt giữa các dân tộc, coi đây là động lực, nền tảng cho phát triển và hội nhập quốc tế của vùng.

Có thể bạn quan tâm

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Di sản nếu không được số hóa, không được kể lại theo cách của thời đại sẽ dần bị đứt gãy trong trí nhớ cộng đồng. Một thế hệ lớn lên không thấy được những giá trị đã tạo nên cội nguồn sẽ khó tìm thấy niềm tự hào, khó kiến tạo tương lai có chiều sâu văn hóa.

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

(GLO)- Giữa cái nắng oi ả của tháng 4, chúng tôi từ TP. Pleiku vượt hơn 70 km về thăm làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai), quê hương của Anh hùng Núp. Nơi đây có nhà lưu niệm mang dấu ấn lịch sử-văn hóa độc đáo, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Di sản Hán Nôm: Khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

Di sản Hán Nôm khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

(GLO)- Có những trầm tích văn hóa nằm im lìm trong những đạo sắc phong cũ kỹ, tờ khế ước ruộng đất phủ bụi thời gian hay văn tế cổ xưa xướng lên nơi đình làng. Tại Gia Lai, kho báu di sản Hán Nôm ấy đang dần được đánh thức, góp phần khai mở lịch sử văn hóa của vùng đất cao nguyên.

Làng Mông trên cao nguyên

Làng người Mông trên cao nguyên

(GLO)- Tính đến thời điểm này, những hộ gia đình người Mông đã sinh sống được 42 năm trên cao nguyên Gia Lai. Vùng đất mà họ chọn là xã Ya Hội, huyện Đak Pơ. Theo thời gian, dấu ấn người Mông ngày càng in đậm trên mảnh đất này.

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

(GLO)- Thoát khỏi không gian gò bó trên sân khấu, Ngày hội văn hóa-thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Pa lần thứ III-2025 được tổ chức dưới những bóng cây cổ thụ trong Công viên Phú Túc đã tái hiện một cách chân thực không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba.

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

(GLO)- Gần 2 năm đi vào hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Dệt thổ cẩm làng Groi (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) đã trở thành mái nhà chung cho những phụ nữ yêu thích nghề dệt. Thông qua các buổi sinh hoạt, chị em có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và chung tay gìn giữ, phát huy nghề dệt truyền thống.

Lễ cúng bến nước. Ảnh: M.H

Bến nước buôn Pông

(GLO)- Bến nước, dòng sông cũng như tập tục của bà con Jrai đã trở nên quen thuộc với tôi trong thời gian dài công tác tại ngôi trường bên bờ sông Ba.

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Thần Bạch Mã (hay còn gọi là Thái giám Bạch Mã, Bạch Mã Thái giám) là vị thần có ảnh hưởng lớn trong đời sống tín ngưỡng dân gian ở vùng Tây Sơn Thượng đạo. Hiện nay, một số đình tại thị xã An Khê còn duy trì việc thờ cúng và gìn giữ sắc phong vua ban cho vị thần này.

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

(GLO)- Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các đoàn thể chính trị-xã hội, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jrai ở huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai) đang có cơ hội để nâng tầm phát triển và khẳng định giá trị trong đời sống hiện đại.

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

(GLO)- Sau một thời gian dài gián đoạn, UBND xã Ia Peng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vừa phục dựng lễ cúng Yă Pum của người Jrai tại thôn Sô Ma Hang A. Đây là hoạt động tâm linh với ý nghĩa xua đuổi tà ma, cầu bình an, sức khỏe cho dân làng.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.