Chắp cánh cho văn hóa truyền thống

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Hàng ngàn năm nay, thổ cẩm gắn liền với sinh hoạt thường ngày, trở thành một trong những biểu trưng của đời sống văn hóa, tinh thần của cộng đồng các dân tộc thiểu số cả nước nói chung, tỉnh Gia Lai nói riêng. Trước những biến chuyển của thời gian, có đôi lúc, thổ cẩm tưởng như đang dần mai một trong mỗi nếp nhà, song sợi dây kết nối bền bỉ ấy vẫn được gìn giữ, xuyên suốt qua bao thế hệ. Ở bất kỳ buôn làng nào cũng vẫn còn những người phụ nữ tỉ mỉ dệt nên hoa văn, họa tiết.

Vì thế, thổ cẩm vẫn có cho mình một đời sống riêng rất đặc biệt, đáng được tôn vinh và giữ gìn. Vẻ đẹp của thổ cẩm dần vươn ra khỏi nếp nhà, buôn làng, đến gần hơn với công chúng, người yêu thích nét bình dị, mộc mạc. Và khi những tấm vải dệt thủ công với hoa văn tinh xảo ấy “rơi” vào tay những người làm nghệ thuật, chúng như được chắp thêm đôi cánh, vươn cao và bay xa.

Ở bất kỳ buôn làng nào cũng vẫn còn những người phụ nữ tỉ mỉ dệt nên hoa văn, họa tiết thổ cẩm. Ảnh: Đức Thụy

Ở bất kỳ buôn làng nào cũng vẫn còn những người phụ nữ tỉ mỉ dệt nên hoa văn, họa tiết thổ cẩm. Ảnh: Đức Thụy

Cùng với nỗ lực của mỗi nghệ nhân trong việc duy trì nghề dệt thổ cẩm, thời gian qua, nhiều sự kiện văn hóa cũng đưa trình diễn thổ cẩm, trải nghiệm dệt vào nội dung chương trình, khơi dậy tình yêu, sức sống cho nghề truyền thống này.

Ở khu vực Tây Nguyên, tỉnh Đak Nông đăng cai tổ chức lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam vào năm 2018, 2020 và sắp tới vào tháng 3-2024. Hoạt động tôn vinh nét đẹp thổ cẩm đã mở đầu cho hàng loạt sự kiện tương tự của các địa phương lân cận. Tháng 10-2022, UBND huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum) phối hợp với nhà thiết kế Minh Hạnh-Giám đốc sáng tạo của Vietmode tổ chức Chương trình biểu diễn thời trang áo dài thổ cẩm Tây Nguyên tại thác Pa Sỹ và rừng thông. Tháng 7-2023, Ban Dân vận Tỉnh ủy Đak Lak và Ban Dân vận Thành ủy TP. Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức chương trình thời trang nghệ thuật thổ cẩm các dân tộc tại Đak Lak mang tên “Ban Mê ơi” tại thác Dray Nur (xã Dray Sáp, huyện Krông Ana). Tháng 9-2023, hơn 200 bộ trang phục thổ cẩm được 40 nghệ sĩ, diễn viên, người mẫu trình diễn, thể hiện trong không gian thơ mộng bên bờ hồ Xuân Hương (TP. Đà Lạt).

Và ngày 28-10, trước trụ đá 54 dân tộc anh em trong khuôn viên Quảng trường Đại Đoàn Kết (TP. Pleiku), UBND tỉnh phối hợp với Công ty TNHH Việt Mốt (Vietmode) tổ chức chương trình thời trang nghệ thuật thổ cẩm mang chủ đề “Gia Lai ơi”.

Không chỉ giới thiệu, trình diễn các thiết kế lấy cảm hứng từ thổ cẩm của nhà thiết kế Minh Hạnh, “Gia Lai ơi” còn có hoạt động trình diễn nhạc cụ tre nứa, cồng chiêng, đan lát, tạc tượng và dệt vải cùng nhiều hoạt động đặc sắc khác.

Nhà thiết kế Minh Hạnh chia sẻ: Tôi mong muốn thể hiện được một đời sống rất bình dị của cộng đồng dân tộc thiểu số sống tại Gia Lai thông qua các sản phẩm cụ thể như dệt, tạc tượng, đan lát, trồng cà phê… Tất cả những sản phẩm ấy sẽ được nghệ thuật hóa.

“Đặc biệt, chủ thể chính của chương trình là học sinh, các nghệ nhân người dân tộc thiểu số. Chỉ có những con người thật đó mới thể hiện được bản chất của cuộc sống hôm nay. Nghệ thuật hóa đời sống phải làm cho cuộc sống thăng hoa hơn, nhìn thấy cuộc sống tốt đẹp hơn”-nhà thiết kế Minh Hạnh nhấn mạnh.

“Gia Lai ơi” là sự kiện mở đầu cho chuỗi các hoạt động văn hóa đặc sắc của Gia Lai sẽ diễn ra vào đầu tháng 11, trong đó có Festival Văn hóa cồng chiêng, Tuần Văn hóa-Du lịch TP. Pleiku, Lễ hội hoa dã quỳ-núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh), Ngày hội đua thuyền độc mộc trên sông Pô Cô và liên hoan văn hóa cồng chiêng huyện Ia Grai…

Các hoạt động văn hóa kể trên đã và đang chắp cánh cho văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc thiểu số Tây Nguyên nói chung, Gia Lai nói riêng, đặc biệt là nét đẹp thổ cẩm ngày càng vươn xa, bay cao. Điều đó cũng góp phần thực hiện có hiệu quả một trong những quan điểm, mục tiêu của Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 6-10-2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế-xã hội vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là xây dựng nền văn hóa Tây Nguyên tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống nhất trong đa dạng, tôn trọng các giá trị văn hóa khác biệt giữa các dân tộc, coi đây là động lực, nền tảng cho phát triển và hội nhập quốc tế của vùng.

Có thể bạn quan tâm

Tự hào con cháu Hai Bà Trưng

Tự hào con cháu Hai Bà Trưng

(GLO)- Đền thờ Hai Bà Trưng là di tích quốc gia đặc biệt, tọa lạc tại thôn Hạ Lôi, xã Mê Linh, huyện Mê Linh, TP. Hà Nội. Đây cũng là quê hương của Hai Bà Trưng-những nữ tướng anh hùng đã nổi dậy chống quân xâm lược nhà Hán.

Lễ Tế Xuân tại đình làng An Mỹ

Lễ Tế Xuân tại đình làng An Mỹ

(GLO)- Ngày 9-3, tại đình làng An Mỹ (thôn 2, xã An Phú, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) diễn ra lễ cúng đình với các nghi thức long trọng tưởng nhớ công ơn của các vị tiền hiền có công khai hoang mở đất, lập làng và cầu quốc thái dân an.

 Linh thiêng lễ cúng Quý Xuân tại An Khê. Ảnh: Ngọc Minh

Linh thiêng lễ cúng Quý Xuân tại An Khê

(GLO)- Ngày 8 và 9-3 (nhằm mùng 9 và 10-2 âm lịch), Ban Nghi lễ đình An Khê tổ chức lễ cúng Quý Xuân tại An Khê trường và An Khê đình thuộc Khu di tích Tây Sơn Thượng đạo (thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai).

Phục dựng lễ mừng lúa mới của người Jrai. Ảnh: Lam Nguyên

Nghĩ suy trong mùa lễ hội

(GLO)- Lễ hội là sinh hoạt văn hóa dân gian đậm tính cộng đồng và được tổ chức khắp mọi miền đất nước. Ngoài 2 dân tộc bản địa Jrai và Bahnar, trên địa bàn tỉnh Gia Lai còn có 42 dân tộc anh em khác sinh sống với bản sắc văn hóa lễ hội độc đáo.

Ông Đinh Plih sắp xếp bộ cồng chiêng và các vật dụng sẵn sàng đem theo khi đi trình diễn, quảng bá văn hóa dân tộc Bahnar. Ảnh: N.M

Đinh Plih: Tự hào “vốn liếng” văn hóa Bahnar

(GLO)- “Ý nghĩa của công việc không phải chỉ nằm ở chỗ tiền bạc mà còn ở nhu cầu về tinh thần, biểu hiện của giá trị, một vốn liếng để tự hào”. Câu nói này thật đúng đối với ông Đinh Plih (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai). Với ông, hạnh phúc đơn giản là bản thân được sống trọn với đam mê.

Sức sống của lễ hội Tây Nguyên

Sức sống của lễ hội Tây Nguyên

(GLO)- Hoa pơ lang thắp lửa cuối khu nhà mồ làng Pyang, thị trấn Kông Chro, tỉnh Gia Lai. Nổi bật giữa lớp lớp nhà mồ cũ là 3 nhà mồ mới làm. Đó là những dấu hiệu mùa lễ hội giữa núi rừng Trường Sơn.

Lễ bỏ mả của người Bahnar ở Kông Chro

Lễ bỏ mả của người Bahnar ở Kông Chro

(GLO)- Từ 21 đến 23-2, làng Pyang (thị trấn Kông Chro, huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) tưng bừng tổ chức lễ bỏ mả-một trong những lễ hội lớn và đặc sắc nhất của người Bahnar Đông Trường Sơn

Gìn giữ giai điệu của đá

Gìn giữ giai điệu của đá

Trong dịp đầu xuân, tại chương trình trình diễn, trải nghiệm di sản văn hóa diễn ra ở Bảo tàng – Thư viện tỉnh, người dân và du khách có dịp thưởng thức những giai điệu của đá được trình diễn bởi nghệ nhân ưu tú A Thu (50 tuổi) ở thôn Đăk Rô Gia (xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô).

Sức sống từ lễ hội ở làng Kép 2 (xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh) khiến ngôi làng này trở thành điểm du lịch văn hóa hấp dẫn. Ảnh: M.C

Gìn giữ lễ hội để phát triển du lịch

(GLO)- Lễ hội Tây Nguyên không chỉ là sự kiện mang tính cộng đồng mà là “kho báu” cho du lịch. Đánh giá đúng thực trạng lễ hội trong các buôn làng để có giải pháp khai thác phát triển du lịch là vấn đề cần được tính đến.

Lễ báo hiếu: Thơm thảo tấm lòng con cái

Lễ báo hiếu, thơm thảo tấm lòng con cái

(GLO)- Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, người Bahnar luôn nhắc nhau: “Phải kính trọng cha mẹ như mặt trăng, kính trọng ông bà như mặt trời”. Khi đã trưởng thành, con cái đều nghĩ đến việc tổ chức lễ báo hiếu cha mẹ (teh nhung ăn kră).

Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở

Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở

(GLO)- UBND tỉnh Gia Lai ban hành QĐ số 60/2024/QĐ-UBND quy định chi tiết tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu” để hướng dẫn thực hiện, bảo đảm phù hợp với đặc thù văn hóa và tình hình kinh tế-xã hội của địa phương.

Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia vừa họp, bỏ phiếu thống nhất đề xuất Thủ tướng Chính phủ công nhận Quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo là di tích quốc gia đặc biệt. Ảnh: Ngọc Minh

Chuyện làm hồ sơ di tích Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Cuối thập niên 80 của thế kỷ trước, những người làm công tác di sản văn hóa (như cách gọi ngày nay) của tỉnh Gia Lai-Kon Tum bắt tay vào việc thu thập thông tin để làm hồ sơ di tích đề nghị xếp hạng, trong đó có hồ sơ di tích Tây Sơn Thượng đạo.

Chùa Bửu Minh (huyện Chư Păh)

Vọng tiếng chuông ngân

(GLO)- Trên địa bàn tỉnh Gia Lai có nhiều ngôi chùa bắt đầu bằng chữ Bửu như chùa Bửu Minh (huyện Chư Păh), Bửu Thắng, Bửu Nghiêm, Bửu Hải (TP. Pleiku). Riêng cái tên Bửu Tịnh được đặt cho 2 ngôi chùa, 1 ở Ayun Pa, 1 ở Krông Pa. Nhà tôi ở gần chùa Bửu Tịnh (xã Phú Cần, huyện Krông Pa).