Bảo tàng biệt động Sài Gòn-Gia Định trước đây từng thuộc Nghiệp đoàn Ngọc Quế - cơ sở bí mật của lực lượng Biệt động Sài Gòn hoạt động dưới vỏ bọc là cơ sở đóng mới xích lô và gia công đồ nội thất cho Dinh Độc Lập, do Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Văn Lai (tức Năm Lai) quản lí.
 |
| Các nhân chứng lịch sử của lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định tìm về ký ức xưa tại Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định. (Ảnh: Quốc Thanh/hcmcpv.org.vn) |
Bảo tàng Biệt động Sài Gòn-Gia Định có 7 bộ sưu tập hiện vật quý giá gắn liền với lực lượng biệt động, gồm: Bộ sưu tập các hầm bí mật chứa vũ khí, ém quân; Bộ sưu tập những chiếc xe các chiến sĩ Biệt động đã dùng để đi lại, hoạt động; Bộ sưu tập vũ khí; Bộ sưu tập vật dụng sinh hoạt gắn liền với quá trình hoạt động của lực lượng Biệt động Sài Gòn; Bộ sưu tập dụng cụ đồ nghề sản xuất của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Văn Lai (Mai Hồng Quế) trong vỏ bọc nhà thầu khoán Dinh Độc Lập; Bộ sưu tập thiết bị thông tin liên lạc… Mỗi hiện vật là một câu chuyện kể sống động, gần gũi mà cũng đầy tính chất huyền thoại của Biệt động Sài Gòn-Gia Định. Đặc biệt và duy nhất ở Bảo tàng là bộ sưu tập hầm bí mật và bộ sưu tập phương tiện đi lại để hoạt động cách mạng của các chiến sĩ Biệt động Sài Gòn-Gia Định.
Lần đầu tiên, một hình ảnh tổng quan về mạng lưới và cách thức hoạt động đầy bí ẩn của Biệt động Sài Gòn-Gia Định được hiện hữu đầy đủ và rõ nét qua hệ thống các hầm chứa vũ khí, hầm ém quân được xây dựng ngay trong lòng địch trong nhiều năm phục vụ cho các trận đánh huyền thoại của Biệt động giữa lòng Sài Gòn, và cho Chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.
Đặc biệt, Bảo tàng còn có một Bức tường tưởng niệm được xây dựng trang trọng trong không gian ấm cúng để tri ân, tưởng nhớ những anh hùng liệt sĩ Biệt động Sài Gòn - Gia Định đã hiến dâng cuộc đời cho Tổ quốc.
Trong Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, chỉ với gần 100 chiến sĩ, bằng lối đánh “xuất quỷ nhập thần”, lực lượng Biệt động Sài Gòn đã đồng loạt tiến đánh cùng lúc 5 mục tiêu chiến lược: Dinh Độc Lập, Đại sứ quán Mỹ, Bộ Tổng tham mưu ngụy, Bộ Tư lệnh Hải quân ngụy và Đài phát thanh.
(Theo Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam)
