Vị Tết trong mỗi người

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Tháng Chạp, cái lạnh kéo về miền cao nguyên. Từng cơn gió thổi vù qua da thịt. Mẹ ngồi hết nhìn bụi cây dong rồi lại dòm qua từng thúng gạo nếp, bảo năm nay chẳng biết người ta có còn mua bánh, mua rượu nhiều không.

Tôi khẽ cười, nói mẹ đừng lo. Tết mà! Ai cũng cần chút vị…

Tôi không bao giờ hiểu nổi, tại sao kỷ niệm lớn nhất, trở đi trở lại nhiều nhất trong trí nhớ tôi từ bấy lâu nay lại là hình ảnh của một bé con 11 tuổi, ngồi cong lưng thổi lửa bên bếp củi, tro muội bay đầy. Đó là buổi trưa có gió lạnh từng cơn, mẹ đi bán bánh, bán rượu chưa về mà tôi đã bắc nồi nếp mới.

Cái om om khói trong chái bếp ngày đó thi thoảng vẫn hằn cay khóe mắt, là khi tôi nếm vị Tết trong chiếc bánh chưng xanh mẹ gói, hít hà hương xuân trong nồi rượu nồng cha ủ. Có những kỷ niệm mãi mãi thành cổ tích vì niềm hạnh phúc trong ấy không trở lại vẹn nguyên như hình hài xưa cũ bao giờ.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Nhiều đêm, bất chợt tỉnh giấc bởi tiếng gió rít qua ô cửa, tôi nằm co mình trong lớp mền bông, ngó đồng hồ biết trời chưa rạng nhưng đã nghe tiếng lục đục dưới nhà. Mấy chục năm trôi qua, chiếc bếp củi mịt khói đã gác lại từ lâu.

Tuổi trẻ cùng tôi đi tới cũng là lúc tuổi già ập đến bên mẹ như hương chuối chín nhưng âm thanh xoong chảo, nồi nia vẫn còn khua nhẹ từ mờ sớm, đều đặn tháng ngày. Có lẽ trong căn nhà cha dựng bên đồi, đó là tiếng động gần gũi và thân thương nhất.

“Bộ nhớ” con người có hạn, tôi từng đợi đến khi một kỷ niệm nào đó mờ đi thì sẽ tìm cách quên mau. Nhưng có những hồi ức như vết in sau cùng của đời người, mãi mãi nằm lại trong tâm trí.

Tết gần kề, mẹ tôi lục đục nhiều hơn. Trời trở buốt nhiều hơn. Bánh trái, rượu chè phải rục rịch lo từ đầu tháng Chạp. Hôm nào cả nhà cũng luôn chân luôn tay cho đến mịt tối. Thế mà mẹ vẫn không bỏ buổi chợ nào. Từ dạo gió chướng, mẹ đâm lo vì cứ thấy nhức trong xương nhưng vẫn tự an ủi, bệnh già đấy thôi.

Tôi hiểu mùa xuân là cái cớ để con người đếm tuổi. Cuộc đời ngày càng thú vị mà ta cứ phải già đi. Đã có lần tôi nói với mẹ, hay nhà mình ngưng lại chuyện bánh rượu bán Tết để bố mẹ đỡ vất vả hơn. Chỉ cần mình đón Tết tối giản một chút, tiết kiệm một chút thì sẽ ổn thôi.

Nhưng mẹ bảo, nếu ai cũng vì ngại vất vả mà bỏ nghề thì đến ngày Tất niên tới đây, người ta lấy đâu bánh rượu để đơm cúng ông bà, để quây quần sum họp. Bây giờ, đâu phải gia đình nào cũng có thời gian để ngồi gói bánh, ủ rượu vui xuân.

Mẹ tôi vốn không phải là người “văn hay chữ tốt”, mới học hết lớp 7 đã bươn ra chợ đò gồng gồng gánh gánh. Nhưng với ý nghĩ ấy, mẹ làm tôi hổ thẹn. Nhớ những ngày cuối năm đi bán cùng mẹ, chạy khắp các con ngõ nhỏ hẹp trong thành phố để trao tay ai đó cặp bánh hay lít rượu, chỉ vậy mà tôi vui. Nghe lời khen bánh ngon, rượu ngọt thể nào cũng cười tít mắt.

Có lẽ mẹ tôi nói đúng, rượu đâu chỉ là rượu, bánh không đơn thuần là bánh. Đó hẳn là thứ gì đẹp đẽ hơn nhưng thật khó để bộc bạch bằng hết ý tình.

Không ít người đón xuân bằng câu cửa miệng: “Tết bây giờ nhạt quá”. Tôi ngại bàn chuyện đúng-sai vì mỗi người một trải nghiệm, mỗi người một ý nghĩ. Như cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từng có lần thừa nhận, đại ý là con người ta càng lớn lên càng thấy Tết nhỏ lại; bởi mình coi Tết như một thủ tục để “cho xong” chứ không phải ngày hội để mong chờ. Phải chăng, Tết bị hững hờ một phần là do chúng ta đã “ăn” quá nhiều cái Tết?

Khi viết những điều này, chắc ông cũng hiểu một lẽ hiển nhiên rằng, Tết không nhạt, thậm chí ý nghĩa của ngày Tết vẫn tròn đầy nhưng cái đáng nói là tâm thế của người đón Tết. Như khi nấu một nồi canh cũng chừng ấy nguyên liệu, gia vị nhưng có ngon miệng và hợp khẩu vị hay không là do người nếm.

Có lẽ xuất thân từ gia đình nghèo khó, từng chứng kiến bố mẹ phải chật vật như thế nào để lo đủ cái Tết cho con nên tôi vẫn dành cho ngày Tết cổ truyền một nỗi mong chờ mà chính tôi không hiểu nổi.

Tết không chỉ vui bởi điều nhỏ nhặt mà còn đong đầy vì nhớ chuyện xa xưa. Tôi tin, rồi mỗi người sẽ nhận ra vị Tết trong từng góc nhỏ của nhà mình. Ở đó có khuôn mặt mẹ, vóc hình cha lẫn vào những ngày lục đục chuyện áo cơm.

Và dù có “ăn” bao nhiêu cái Tết đi nữa thì mỗi người trong chúng ta đều lẩy ra được những niềm vui nhỏ. Để thấy Tết không khác gì một niềm hạnh phúc. Mà niềm hạnh phúc, như ai đó từng nói, nhiều khi không phải là một món quà bất ngờ cầu được ước thấy mà nằm chính ở tay mình.

Có thể bạn quan tâm

Dốc xưa

Dốc xưa

(GLO)- Nhìn từ trên cao xuống, bạn sẽ thấy đèo dốc như những dải lụa mềm mại. Ấy vậy mà khi đặt chân đến đó, bạn sẽ thấy nó như một thách thức lớn khiến ta phải ngẫm nghĩ thật nhiều. Nhưng, không phải lúc nào chênh vênh cũng làm ta ngã mà lại bồi đắp nên nghị lực và ý chí vượt khó.

Ra Bắc, vào Nam

Ra Bắc, vào Nam

(GLO)- Hơn nửa đời người, tôi loay hoay đi về giữa 2 miền Nam-Bắc. Miền Bắc là quê hương, là nơi tôi cất tiếng khóc chào đời. Còn miền Nam là nơi tôi học tập và trưởng thành.

Ảnh minh họa: Phùng Tuấn Ngọc

Mùi Tết

(GLO)- Có một ngày, tôi bỗng ngồi nhớ nhung mùi Tết, để rồi tự hỏi mùi của Tết là gì? Phải chăng đó là mùi của nồi bánh chưng đang sôi lục bục ở góc sân đêm 29 Tết hay là mùi thơm nồng của dưa hành dưa kiệu mới ngấu?

“Mùa đi cùng tháng năm”

“Mùa đi cùng tháng năm”

(GLO)- Rồi thời gian cũng sớm vẫy mùa xuân trở lại. Tôi đoán thế khi đang đứng ở hành lang một dãy phòng học nhìn ra buổi sáng mà mọi vật như còn bỡ ngỡ với “cơn nắng se ngang trời đông”. Như thể ngày hôm qua và cả hôm kia nữa, chưa hề gió lạnh.

Hoa rù rì bên dòng Pô Cô

Hoa rù rì bên dòng Pô Cô

(GLO)- Dòng Pô Cô huyền thoại uốn lượn qua miền biên giới Ia Grai trước khi chảy qua Campuchia hợp lưu với sông Mê Kông. Mỗi độ cuối đông đầu xuân, ven bờ sông và trên cồn bãi xuất hiện một loài hoa rất đẹp, người Jrai gọi là bra tang hay còn gọi là hoa rù rì.

Công nhân Công ty 74 vận hành máy băm trộn cỏ làm thức ăn cho bò. Ảnh: T.S

Tình ca du mục miền Ia Kla

“Thảo nguyên bát ngát mênh mông tận chân trời/Cỏ cây hoa lá hương thơm tỏa ngát đồng”. Giai điệu ca khúc lãng mạn của những năm tuổi trẻ cứ nhẹ nhàng lẩn quất trong tâm trí khi tôi đến thăm trại bò siêu thịt của Công ty TNHH một thành viên 74 (Binh đoàn 15) trên địa bàn xã Ia Kla, huyện Đức Cơ.

Cầu Bến Mộng. Ảnh: Phạm Quý

Bên kia bờ sông Ba

(GLO)- Nhà tôi ở bên hữu ngạn sông Ba, nơi phố thị tấp nập, náo nhiệt. Ở nơi đông vui, thuận tiện cho sinh hoạt, nhưng đôi khi tôi lại cảm thấy ngột ngạt, tù túng bởi sự chật chội, ồn ào.

Đèo An Khê. Ảnh: Phan Nguyên

Bâng khuâng chiều An Khê

(GLO)- Tôi trở lại An Khê vào một chiều mưa. Cơn mưa không ồn ào mà rơi êm vào ký ức, đánh thức một miền nhớ xa xôi, thuở nơi đây còn là một thị trấn nhỏ bình lặng nằm ven quốc lộ 19.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Mùa về trên lưng áo mẹ

(GLO)- Từ khi còn nhỏ, tôi đã có thói quen dậy sớm. Mỗi khi tiếng mấy con gà ở chái bếp cất lên, tiếng đòn gánh dựng ở góc nhà sơ ý va vào liếp cửa, tôi lại nghe tiếng ho cố nén của mẹ. Lại thấy thương mẹ nhiều hơn.

Ảnh minh họa: Phạm Quý

Mùa lá rụng

(GLO)- Phố nhỏ của tôi đã vào mùa cây trút lá. Lang thang dọc con đường quen, tôi nhận ra bên hè phố, từng đám lá khô buông dày. Muôn vàn chiếc lá nương theo gió sà xuống những ô gạch cũ, la đà trên mái ngói hiên bàng bạc gam màu trầm. Tôi ngồi trong một góc phố, miên man nghĩ về triền xanh hoa cỏ.

Minh họa: H.T

Ký ức chợ quê

(GLO)- Khi tiếng gà gáy vang lên trên mái nhà, mẹ tôi vội trở dậy chuẩn bị ra chợ. Không chỉ riêng mẹ tôi, việc đi chợ lúc sáng sớm đã trở thành nếp quen của nhiều người dân quê.

Bước ra ngày mới

Bước ra ngày mới

(GLO)- Lúc còn đi học, mỗi buổi sớm mai, tôi thường nghe thấy tiếng bánh xe lăn trên đường rồi sau đó mới là tiếng những cánh cổng sắt được mở ra, tiếng người đi thể dục lao xao.

Ảnh minh họa: Minh Lê

Mây giăng mắt núi

(GLO)- Qua ngày lập đông, còn bao nhiêu heo may gió cũng mang về theo mùa hun hút. Trên đầu dốc, cây bằng lăng núi lá đã chuyển thành màu đỏ sậm như những nốt son ấm áp giữa bao la xanh. Và mây ở đây, bốn mùa cứ lờn vờn khắp các triền đồi.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Vườn bắp của ba

(GLO)- Nhiều năm ở phố nhưng tôi đã quen với đất đồng, quen với sự bình yên làng mạc. Bởi vậy, hễ có dịp là tôi tranh thủ về quê, chẳng nhất thiết là phải cuối tuần.