Thạp dưa của nội

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Khắp xóm núi, chắc chỉ nhà nội tôi mới có đám môn tươi tốt dường ấy. Chẳng biết nội xin từ đâu, trồng lúc nào nhưng từ khi còn nhỏ, tôi đã thấy những hàng môn xanh rì, lá to như chiếc quạt quanh thềm giếng.

Đất bazan màu mỡ cộng với nguồn nước dồi dào khiến những tàu môn mặc sức vươn cao khiến ai đi qua cũng phải tấm tắc khen.

Môn nội tôi trồng là giống “môn ngọt” để ăn tươi hoặc làm dưa, lá hơi tròn, dễ nhận biết nơi cái chấm đỏ trên đỉnh tàu gần giữa tâm lá. Sau này, nội có trồng thêm giống môn bạc hà vừa ăn tươi vừa có thể lấy củ. Nhưng tàu môn bạc hà ăn tươi không ngon bằng tàu môn ngọt. Có đám môn nhà, nồi canh chua, canh rau hàng bữa lại thêm phần ngon ngọt.

Vậy nhưng, nội trồng môn chủ yếu là để thu hái những tàu lá già đủ độ về làm dưa. Trong nhà nội lúc nào cũng sẵn chiếc thạp (vại lớn có nắp đậy) dưa môn, ăn hết thạp này sẽ có ngay thạp khác.

Làm dưa môn không khó: cắt những tàu môn đem phơi 1 ngày cho héo, tước lớp vỏ ngoài, cắt ra từng đoạn nhỏ đem phơi tiếp 2 hôm dưới nắng. Cho môn héo vào chậu nước muối bóp kỹ cho ra hết nhựa mới đem xếp lớp vào thạp. Cho nước muối sạch ngập lượng môn vừa xếp, kèm thêm ít nước vo gạo để môn nhanh chua.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Bài học muối dưa môn đơn giản chỉ có vậy. Lúc nhỏ, nghe nội chỉ đi chỉ lại cho cô tôi nhiều tới mức chính tôi cũng… thuộc lòng. Nghe đơn giản, nhưng không nắm rõ quy trình vẫn có lúc bị “mất ăn”.

Lần đó, cô tôi bận việc, tôi “tài khôn” xăng xái lãnh phần làm thế. Tôi làm theo đúng lời nội chỉ, nhưng kết quả dưa không ăn được phải đổ bỏ cả thạp do bị... ngứa! Hỏi rõ đầu đuôi, nội cười ngất: Do con bóp nước muối không kỹ.

Còn nữa: Lúc tước vỏ tàu môn con có bỏ sót cái tim (tàu lá môn non còn ở chế độ cuốn) nào trong ruột tàu không? Vậy là đúng rồi, nội hỏi tôi mới nhớ: Cái tim môn nhỏ xíu nằm trong ruột những tàu môn đứng giữa tôi nghĩ là vô hại nên không bỏ đi. Muối dưa môn chỉ cần để sót một cái tim đã đủ ngứa đến phỏng họng huống chi tôi lại “bỏ quên” chúng.

Thời bao cấp kinh tế khó khăn, thạp dưa môn muối chua gần như thành món ăn thường trực trong bữa cơm gia đình. Dưa môn dễ ăn, nấu canh chua cũng tốt. Xé nhỏ trộn gỏi cùng đậu phộng tép rang xúc bánh tráng nướng càng hay.

Nhưng ngon nhất vẫn là dưa môn kho cá. Dưa môn muối giúp khử sạch vị tanh, còn làm cho miếng cá thơm, mềm mà không bở. Mùa đông, ăn cơm nóng với cá kho dưa môn mới thấy mức độ hao cơm của món ăn tưởng chừng dân dã ấy tới mức nào.

Tôi xa xóm núi đã lâu. Mỗi bận về thăm nội, hàn huyên dòm trước ngó sau xong lại lập tức chạy ù xuống bếp xem có còn… thạp dưa môn ngày cũ. Cái thạp to đùng giờ trống trơ.

Nội giờ đã già, đi đứng lụm cụm. Tới bữa cơm hỏi dưa môn đâu, nội run run chỉ tay vào cái lọ nhựa trong đựng dưa môn muối xổi do sắp nhỏ mua ngoài siêu thị; rồi cười món mém: giờ bây đi hết, còn ai đâu!

Có thể bạn quan tâm

Dốc xưa

Dốc xưa

(GLO)- Nhìn từ trên cao xuống, bạn sẽ thấy đèo dốc như những dải lụa mềm mại. Ấy vậy mà khi đặt chân đến đó, bạn sẽ thấy nó như một thách thức lớn khiến ta phải ngẫm nghĩ thật nhiều. Nhưng, không phải lúc nào chênh vênh cũng làm ta ngã mà lại bồi đắp nên nghị lực và ý chí vượt khó.

Ra Bắc, vào Nam

Ra Bắc, vào Nam

(GLO)- Hơn nửa đời người, tôi loay hoay đi về giữa 2 miền Nam-Bắc. Miền Bắc là quê hương, là nơi tôi cất tiếng khóc chào đời. Còn miền Nam là nơi tôi học tập và trưởng thành.

Ảnh minh họa: Phùng Tuấn Ngọc

Mùi Tết

(GLO)- Có một ngày, tôi bỗng ngồi nhớ nhung mùi Tết, để rồi tự hỏi mùi của Tết là gì? Phải chăng đó là mùi của nồi bánh chưng đang sôi lục bục ở góc sân đêm 29 Tết hay là mùi thơm nồng của dưa hành dưa kiệu mới ngấu?

“Mùa đi cùng tháng năm”

“Mùa đi cùng tháng năm”

(GLO)- Rồi thời gian cũng sớm vẫy mùa xuân trở lại. Tôi đoán thế khi đang đứng ở hành lang một dãy phòng học nhìn ra buổi sáng mà mọi vật như còn bỡ ngỡ với “cơn nắng se ngang trời đông”. Như thể ngày hôm qua và cả hôm kia nữa, chưa hề gió lạnh.

Hoa rù rì bên dòng Pô Cô

Hoa rù rì bên dòng Pô Cô

(GLO)- Dòng Pô Cô huyền thoại uốn lượn qua miền biên giới Ia Grai trước khi chảy qua Campuchia hợp lưu với sông Mê Kông. Mỗi độ cuối đông đầu xuân, ven bờ sông và trên cồn bãi xuất hiện một loài hoa rất đẹp, người Jrai gọi là bra tang hay còn gọi là hoa rù rì.

Công nhân Công ty 74 vận hành máy băm trộn cỏ làm thức ăn cho bò. Ảnh: T.S

Tình ca du mục miền Ia Kla

“Thảo nguyên bát ngát mênh mông tận chân trời/Cỏ cây hoa lá hương thơm tỏa ngát đồng”. Giai điệu ca khúc lãng mạn của những năm tuổi trẻ cứ nhẹ nhàng lẩn quất trong tâm trí khi tôi đến thăm trại bò siêu thịt của Công ty TNHH một thành viên 74 (Binh đoàn 15) trên địa bàn xã Ia Kla, huyện Đức Cơ.

Cầu Bến Mộng. Ảnh: Phạm Quý

Bên kia bờ sông Ba

(GLO)- Nhà tôi ở bên hữu ngạn sông Ba, nơi phố thị tấp nập, náo nhiệt. Ở nơi đông vui, thuận tiện cho sinh hoạt, nhưng đôi khi tôi lại cảm thấy ngột ngạt, tù túng bởi sự chật chội, ồn ào.

Đèo An Khê. Ảnh: Phan Nguyên

Bâng khuâng chiều An Khê

(GLO)- Tôi trở lại An Khê vào một chiều mưa. Cơn mưa không ồn ào mà rơi êm vào ký ức, đánh thức một miền nhớ xa xôi, thuở nơi đây còn là một thị trấn nhỏ bình lặng nằm ven quốc lộ 19.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Mùa về trên lưng áo mẹ

(GLO)- Từ khi còn nhỏ, tôi đã có thói quen dậy sớm. Mỗi khi tiếng mấy con gà ở chái bếp cất lên, tiếng đòn gánh dựng ở góc nhà sơ ý va vào liếp cửa, tôi lại nghe tiếng ho cố nén của mẹ. Lại thấy thương mẹ nhiều hơn.

Ảnh minh họa: Phạm Quý

Mùa lá rụng

(GLO)- Phố nhỏ của tôi đã vào mùa cây trút lá. Lang thang dọc con đường quen, tôi nhận ra bên hè phố, từng đám lá khô buông dày. Muôn vàn chiếc lá nương theo gió sà xuống những ô gạch cũ, la đà trên mái ngói hiên bàng bạc gam màu trầm. Tôi ngồi trong một góc phố, miên man nghĩ về triền xanh hoa cỏ.

Minh họa: H.T

Ký ức chợ quê

(GLO)- Khi tiếng gà gáy vang lên trên mái nhà, mẹ tôi vội trở dậy chuẩn bị ra chợ. Không chỉ riêng mẹ tôi, việc đi chợ lúc sáng sớm đã trở thành nếp quen của nhiều người dân quê.

Bước ra ngày mới

Bước ra ngày mới

(GLO)- Lúc còn đi học, mỗi buổi sớm mai, tôi thường nghe thấy tiếng bánh xe lăn trên đường rồi sau đó mới là tiếng những cánh cổng sắt được mở ra, tiếng người đi thể dục lao xao.

Ảnh minh họa: Minh Lê

Mây giăng mắt núi

(GLO)- Qua ngày lập đông, còn bao nhiêu heo may gió cũng mang về theo mùa hun hút. Trên đầu dốc, cây bằng lăng núi lá đã chuyển thành màu đỏ sậm như những nốt son ấm áp giữa bao la xanh. Và mây ở đây, bốn mùa cứ lờn vờn khắp các triền đồi.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Vườn bắp của ba

(GLO)- Nhiều năm ở phố nhưng tôi đã quen với đất đồng, quen với sự bình yên làng mạc. Bởi vậy, hễ có dịp là tôi tranh thủ về quê, chẳng nhất thiết là phải cuối tuần.