Tây Nguyên trong tôi

Theo dõi Báo Gia Lai trênGoogle News
(GLO)- Tôi về làng vào một ngày có nắng. Bước chân đưa tôi qua từng con đường nhỏ được thảm nhựa sạch sẽ, những tán cây xanh tỏa bóng mát dịu dàng, chan chứa cả khung trời bình yên. Vừa đi vừa ngẫm ngợi, tôi càng yêu mến những con người thật thà, chất phác, phóng khoáng nơi đây.

Nhớ lúc còn bé, tôi sợ lắm khi thi thoảng nhìn thấy trên quốc lộ những cụ già lưng trần, mặc khố, tay cầm cây rựa thật dài. Trong trí tưởng tượng non nớt của tôi ngày đó, có lẽ họ đang chuẩn bị phạt một ai đó kinh khủng lắm. Rồi cũng có khi, tôi lại không giấu được sự khó chịu với mùi khét nắng của mấy cô bạn cùng lớp. Sau này, tôi lại thấy thương thương cái mùi khen khét ấy. Chính mùi nắng trên tóc, trên da, trên áo các bạn là một phần không thể thiếu khi nhớ về Tây Nguyên. Để rồi tôi phải gật đầu thán phục những người bạn cũ-những người sau này đã trở thành cán bộ lãnh đạo, giáo viên, bác sĩ tài năng. Chính họ đã góp phần làm thay đổi diện mạo Tây Nguyên từng ngày.

Khung cảnh bình yên ở làng Kon Măh, xã Hà Tây, huyện Chư Păh. Ảnh: Nguyễn Linh Vinh Quốc

Khung cảnh bình yên ở làng Kon Măh, xã Hà Tây, huyện Chư Păh. Ảnh: Nguyễn Linh Vinh Quốc

Thực sự mà nói, tôi rất ngưỡng mộ chất tài hoa, nghệ sĩ vốn có của các chàng trai, cô gái người dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên. Đơn giản như là chuyện ca hát thôi, có khi chỉ hát chơi trong các cuộc vui nhỏ cùng bè bạn thì họ vẫn cháy hết mình trong từng câu hát. Hay khi ngắm các cô gái tay trong tay hòa vào những vòng xoang nối dài trong lễ hội, chân nhún nhảy theo tiếng cồng chiêng, mắt môi cười rạng rỡ mà quên hết bao vất vả trên rẫy, trên nương. Đâu phải chỉ có cồng chiêng, người Tây Nguyên nghệ sĩ, tài hoa còn hát cùng với đá, lồ ô, bầu khô, tre nứa... Chả thế mà hàng loạt nhạc cụ dân gian ra đời từ cuộc sống lao động thường nhật của bà con. Những thứ tưởng chừng vô tri ấy đều trở thành nhạc cụ độc đáo với tiếng đàn t’rưng trầm bổng ngân nga, tiếng đàn đinh pút thánh thót, tiếng đàn ting ning réo rắt, tiếng đàn đá, đàn suối, đàn gió dìu dặt vang xa vui rừng ấm núi.

Và có lẽ, ấn tượng nhất với tôi đến bây giờ vẫn là hình ảnh chị em phụ nữ địu con trên lưng mà làm đủ thứ việc trên đời. Phụ nữ dân tộc thiểu số nơi đây không chỉ làm thiên chức người mẹ mà còn cáng đáng việc nhà cửa, rẫy nương. Họ vừa chăm sóc con cái vừa làm việc, chăm lo cuộc sống gia đình. Các bà mẹ có con nhỏ dù đang ở nhà nấu cơm hay ra chợ buôn bán, thậm chí lên nương, lên rẫy trỉa bắp, trồng mì thì cũng luôn địu con trên lưng. Hình ảnh thân thương ấy khiến tôi nhớ đến câu thơ nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: “Ngủ ngoan A kay ơi, ngủ ngoan A kay hỡi…/mặt trời của bắp thì nằm trên đồi/mặt trời của mẹ em nằm trên lưng”.

Lâu rồi, tôi mới trở về thăm làng. Làng bây giờ đổi thay quá nhiều, phát triển, giàu có, phác thảo nên một bức tranh toàn cảnh “nông thôn mới, sức sống mới, diện mạo mới”. Tôi dạo quanh làng, ngắm nhìn ngôi nhà sàn nép mình dưới bóng cây. Cuộc sống của người dân bây giờ đã đổi thay nhiều, ngày một ấm no, hạnh phúc. Cũng nhờ cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số để từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững” nên bà con đã biết làm kinh tế hiệu quả. Cái cách chăn nuôi gia súc thả rông hay dùng cây nhọn chọc lỗ trỉa bắp, đốt rừng làm rẫy, hết mùa rẫy này thu hoạch xong thì chuyển sang vùng đất mới lại tiếp tục đốt rừng, làm vụ mùa rẫy mới nay không còn nữa. Thay vào đó, bà con đã biết làm chuồng trại chăn nuôi, biết chủ động vay vốn trồng các loại cây mang lại giá trị kinh tế cao như: cà phê, mía, bời lời… Làng giờ đây nhà cửa khang trang, sạch đẹp, nhiều ngôi nhà Thái mọc lên to lớn, hoành tráng như tòa lâu đài trong truyện cổ tích.

Nhà rông là nơi dân làng tập trung vào những dịp quan trọng. Ảnh: Phương Vi

Nhà rông là nơi dân làng tập trung vào những dịp quan trọng. Ảnh: Phương Vi

Trước khi tạm biệt làng, tôi ngồi lại thật lâu bên ngôi nhà rông. Ừ thì nhà rông là nơi dân làng tập trung vào những dịp quan trọng, cũng là nơi thi thoảng đón khách phương xa hay hội họp cùng bàn chuyện lớn nhỏ của làng. Song với không ít người con của buôn làng thì nhà rông còn là điểm dừng nghỉ ngơi, là nơi trở về khi chân đã mỏi. Có cái gì đó vừa gần gũi, thân thuộc nhưng cũng rất kiêu hãnh Tây Nguyên với mái nhà rông cao vút tưởng chừng sắp chạm tới gần bầu trời xanh thẳm.

Và gió. Cao nguyên mùa này gió hiền lành, chứ không xao xác, ào ạt, không thông thốc, bạt ngàn, dữ dội cuốn tung bụi mù. Trong thanh âm của gió nơi làng, bên mái nhà rông kiêu hãnh sừng sững với tháng năm, chẳng phải mùa lễ hội mà sao tôi như nghe đâu đây vang vọng thanh âm của đại ngàn: “Tiếng chiêng từ bản vọng ra/Đâu là chiêng chị, đâu là chiêng em/Bâng khuâng ngơ ngẩn tôi tìm/Chiều như hạ xuống hay là đang lên” (thơ Hường Lý).

Có thể bạn quan tâm

Mùa nấm mối

Mùa nấm mối

(GLO)- Đã 3 mùa mưa qua, khu vườn nhà tôi đều xuất hiện nấm mối. Những búp nấm nhú lên mặt lá ủ sau một thời gian dài ủ meo mầm, khi gặp cơn mưa đầu mùa rồi nắng lên vài hôm, có cơn mưa tiếp theo là những tai nấm mối thân trắng, núm đầu dù màu xám đội lên từng khóm.

Dã quỳ trong sương đêm

Dã quỳ trong sương đêm

(GLO)- Dã quỳ là biểu tượng của sức sống mãnh liệt, kiêu hãnh. Khi gợi nhắc sắc hoa màu nhớ, người ta thường nghĩ đến màu vàng rực rỡ trong nắng ban mai, trong buổi bình minh hé giấc hay rực ấm lúc chiều tà.

Thương hoài bếp lửa

Thương hoài bếp lửa

(GLO)- Ở quê, mẹ tôi vẫn dùng bếp củi. Mỗi lần về quê, tôi rất thích ngồi bên bếp lửa ấy, thi thoảng lại dụi đầu vào vai mẹ. Ngọn lửa tí tách reo vui gọi về trong tôi biết bao kỷ niệm ấu thơ.

Thân Thương loài hoa của núi - Dã quỳ

Thân thương loài hoa của núi

(GLO)- Khi những cơn mưa cuối mùa khép lại báo hiệu mùa khô Tây Nguyên đã đến, những dải hoa dã quỳ (còn có tên cúc quỳ, sơn quỳ, quỳ dại,…) bắt đầu vươn mình khoe sắc. Những đóa hoa dã quỳ nhỏ bé, tràn đầy năng lượng và sức sống, tạo nên những dải sóng đồi vàng rực, mê hoặc lòng người.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Nhớ mùa cà phê

(GLO)- Lâu lắm rồi, tôi mới có 1 ngày nghỉ rớt vào giữa tuần. Vui vẻ tận hưởng ngày nghỉ đột xuất cũng là một cách để hưởng thụ cuộc sống. Tôi lấy điện thoại ra gọi bạn. Sau một hồi chuông dài, tôi nghe tiếng bạn giữa vô số thanh âm ồn ào. Bạn nói đang bận hái cà phê.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Vườn quê giữa phố

(GLO)- Chẳng biết chủ vườn là ai nhưng tự nhiên lại thấy mến khi họ đã mang chút hương đồng gió nội vào chốn phố xá chật chội. Vườn có rau cải ngồng, diếp cá, rau lang, chuối xanh... Bao nhiêu món rau quê cứ thế bày biện.

Áo bà ba

Áo bà ba

(GLO)- Đang mua hàng thì bỗng nhiên tôi cảm thấy có người phía sau nhìn mình. Tôi quay đầu lại và bất giác mỉm cười chào chị.

Thạch sương sâm - Món quà ký ức

Thạch sương sâm - Món quà ký ức

(GLO)- Khu chợ Bà Định (TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) đông đúc kẻ bán người mua với đủ thực phẩm tươi rói vào sáng sớm. Vậy nhưng, hàng thạch sương sâm của bà Nguyễn Thị Hoa (trú tại 34/25 Hoàng Sa, TP. Pleiku) luôn có sức hút đặc biệt. Dù nắng hay mưa, hàng của bà luôn bán hết trước 8-9 giờ sáng.

Gửi lại trên đồi

Gửi lại trên đồi

(GLO)- Đôi khi, một chuyến đi xa chỉ chừng mấy mươi cây số cũng đủ khiến chúng ta bước ra khỏi cái vòng quẩn quanh thường nhật, thu lấy một ít năng lượng mới trước khi mình bị “mòn” đi bởi những trật tự cũ càng.

Chênh chao mùa về

Chênh chao mùa về

(GLO)- Những ngày này, mưa dường như đã ngừng rơi. Khoảng mênh mông bao la chờn vờn mây trắng bỗng trở thành phông nền cho bức tranh thiên nhiên vời vợi nắng. Gió cũng đã thao thiết trở mùa.

Chiếc áo ấm cũ

Chiếc áo ấm cũ

Mấy ngày nay trời trở lạnh. Mẹ lúi húi dọn tủ đồ, rồi lấy ra chiếc áo len đã cũ, phần ống tay đen nhẻm, lại còn bị bung chỉ một đoạn. Thay vì bỏ đi, mẹ vuốt ve rồi lấy kim chỉ ra khâu khâu vá vá.

Ảnh minh hoạ. Nguồn: Internet

Thương những tàn phai

(GLO)- Giao mùa, khi làn gió mang hơi lạnh ào qua, những chiếc lá khô bứt khỏi cành rơi lả tả. Một chiếc lá rơi, một cánh hoa tàn, một buổi chiều nhạt nắng tạo nên khung cảnh tịch liêu với vẻ đẹp rất riêng. Có người bảo đó là cái đẹp của sự tàn phai.

Ảnh minh hoạ. Nguồn: Internet

Đồ cũ

(GLO)- Có lẽ thuộc tuýp người hoài cổ nên tôi thường tiếc nuối những điều thuộc về xưa cũ. Đôi khi, không hẳn là những khắc khoải mơ hồ mà ám ảnh tôi bằng cả một vùng ký ức ắp đầy nhớ thương day dứt. Một ngày bất giác chạm vào, lòng lại chênh chao nhớ người, nhớ về một thời gian khó ngày xưa.

Bước chạy trong mây

Bước chạy trong mây

Một cuốc chạy bộ ngẫu hứng, từ bờ biển Mân Thái lên đỉnh Sơn Trà (TP.Đà Nẵng) cho tôi vỡ ra nhiều điều. Tôi tự nhủ mình đang có những bước chạy trong mây...

Minh họa: HUYỀN TRANG

Hoài niệm thư tay

(GLO)- Khi ngồi bên hiên nhà cùng cơn mưa cuối mùa, tôi lại nhớ về những người bạn thân từ thuở nhỏ. Đã mấy lần cầm điện thoại, định gọi hoặc nhắn tin trong nhóm, nhưng rồi lại thôi.