Tạo vùng sinh cảnh cho voi rừng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Cùng với Đak Lak, Đồng Nai, Nghệ An là một trong 3 địa phương của cả nước có quần thể voi rừng tốt nhất theo quy mô đàn...

Tuy nhiên, vùng sinh cảnh sống bị tác động mạnh, diện tích bị thu hẹp, thiếu nguồn thức ăn… đã đe dọa đến sự tồn tại, phát triển của voi. Trong thế quẫn bách, voi buộc phải xông ra khỏi rừng kiếm ăn, đe dọa tính mạng, tài sản của con người.

 

Đàn voi rừng 6 con ra phá mía của người dân bản Vều 3 (xã Phúc Sơn).
Đàn voi rừng 6 con ra phá mía của người dân bản Vều 3 (xã Phúc Sơn).

Voi bất ổn

Theo khảo sát, tại Nghệ An còn khoảng 13-15 cá thể voi hoang dã; trong đó, tại khu vực Vườn quốc gia (VQG) Pù Mát có 11-13 cá thể voi. Chúng phân bố thành 2 đàn, một đàn hoạt động tại khu vực Khe Thơi thuộc vùng lõi VQG Pù Mát và một đàn hoạt động tại khu vực vùng đệm của vườn (thuộc địa phận xã Phúc Sơn huyện Anh Sơn).

Những năm gần đây, đàn voi thứ hai này thường xuyên ra các vùng đất canh tác và nơi cư trú của người dân Cao Vều (xã Phúc Sơn) phá hoại hoa màu, nhà cửa và đe dọa tính mạng con người.

Một cán bộ kiểm lâm Hạt Kiểm lâm huyện Anh Sơn kể, hơn 20 năm trước, khi làm việc tại Lâm trường huyện Thanh Chương, ông đã thấy đàn voi ở xã Phúc Sơn bây giờ. Ngày đó gặp chúng thấy rất hiền chứ không tỏ ra giận dữ như bây giờ. Bây giờ, khi voi về phá mía, hoa màu…, dân đuổi nhưng chúng không chịu đi, có lẽ vì chúng đói nên mới lì lợm như vậy.

Ông Trần Xuân Cường, Giám đốc VQG Pù Mát, cho biết, khu vực VQG Pù Mát được Bộ NN-PTNT xác định là một trong 3 khu vực trung tâm bảo tồn voi ở Việt Nam. Trước đây, khi khảo sát, diện tích rừng tre nứa làm thức ăn cho voi khoảng 1.500ha, nhưng nay đã bị chặt gần hết để trồng cao su. Vì thế, khu vực cung cấp thức ăn bị thu hẹp, voi phải đi xa hơn để kiếm ăn hoặc xuống các bản để ăn hoa màu. Vào năm 2010, một cá thể voi đực đã bị bắn chết tại khu vực rừng thuộc xã Phúc Sơn, hiện đàn voi ở đây chỉ còn 6 con.

 

Biển cảnh báo được giăng lên để cảnh báo người dân về voi rừng.
Biển cảnh báo được giăng lên để cảnh báo người dân về voi rừng.

Người bất an

Cách đây hơn một tháng, chiều tối ông Phan Văn Đại ở xóm Bãi Đá (xã Phúc Sơn) ra chuồng heo cho heo ăn, bỗng đứng tim khi thấy đàn voi đang nhổ, ăn bụi chuối gần đó. Sau khi trấn tĩnh, ông Đại chạy ra đường hô hoán báo “voi về, voi về”. Trong chốc lát, hơn 40 người với đủ các dụng cụ, phương tiện đã tập trung để đuổi voi. Họ dùng mọi cách, từ gõ nồi xoong, đốt lửa… cho đến nẹt pô xe máy. Nhưng cũng phải đến 2 giờ sáng hôm sau đàn voi 6 con mới chịu rời khỏi vườn nhà ông Đại đi vào rừng.

Ông Lương Văn Tình (ở bản Vều 3, xã Phúc Sơn) kể, những năm sau này, việc voi về “thăm bản” đã trở nên quen với mọi người. Có hôm, khoảng 2 giờ sáng, đàn voi 6 con kéo về phá mía ở bãi Gon. Suốt từ 2 giờ sáng đến tối cùng ngày, người dân và các lực lượng chức năng tìm đủ mọi cách xua đuổi nhưng đàn voi vẫn ung dung ăn mía. Có đợt như vào mùng 2 Tết năm 2014, dân bản đang vui tết thì đàn voi kéo về làm náo loạn cả bản. Chúng lùng sục một hồi, phá tung cả một góc bếp nhà anh Nguyễn Văn Tuyển rồi mới bỏ đi.

Ông Tình lo lắng: “Không hiểu sao thời gian gần đây voi lại thường về phá nhiều đến thế. Không chỉ phá cây trồng, hoa màu, voi còn về phá cả nhà, quật chết người”. Năm 2011, đàn voi kéo về phá lán của công nhân trồng rừng và quật chết 1 người. Năm 2013 một người khác lại là nạn nhân xấu số của đàn voi. Ngoài ra, voi còn làm bị thương ít nhất 4 người. Hiện nay, tình trạng xung đột giữa voi và người xảy ra trên diện rộng, mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn, như ở xã Bắc Sơn (huyện Quỳ Hợp), xã Thanh Đức (huyện Thanh Chương), xã Môn Sơn, Lục Dạ, Chi Khê, Yên Khê (huyện Con Cuông), xã Xá Lượng (huyện Tương Dương)…

Bao giờ voi được an cư?

Khoảng 23 giờ đêm 14-3-2107, một nhóm công nhân thi công công trình tại Khe Nóng (xã Châu Khê, huyện Con Cuông) đang ngủ thì nghe tiếng động lạ. Chui ra khỏi lán kiểm tra, nhóm công nhân phát hoảng khi thấy một con voi đang “đứng lù lù” bên cạnh máy múc. Thoạt đầu các công nhân định tháo chạy, nhưng quan sát thấy con voi này không có động thái gì hung dữ hay có ý tấn công người, nên các anh đứng lại. Một hồi sau, một vài người lân la lại gần, voi vẫn tỏ ra thân thiện. Sau đó cả nhóm công nhân quây đến bên voi, vuốt ve, sờ vòi, sờ tai, đuôi… và chụp ảnh cùng voi, quay clip đưa lên Facebook. Con voi này có vẻ rất thích thú và ở cùng nhóm công nhân đến khoảng 2 giờ sáng hôm sau mới bỏ vào rừng.

Ông Trần Xuân Cường, Giám đốc VQG Pù Mát, cho biết, con voi này là voi cái, sống chỉ một mình trong khu vực Khe Nóng. Vào mùa động dục, con voi này và đàn voi dưới khu vực Phúc Sơn (huyện Anh Sơn) đã từng “tìm nhau”, nhưng khi đến khu vực sông Giăng, đập Phà Lài thì bị ngăn lại. VQG Pù Mát cũng đã nghiên cứu, tìm cách đưa 1 trong 2 con đực mới lớn ở khu vực Phúc Sơn lên với con voi “cô đơn” trên Khe Nóng, nhưng hiện vẫn chưa thể thực hiện được.

Để giải quyết vấn đề xung đột giữa voi và người, từ đầu năm 2016, công trình hào ngăn voi đã được xây dựng ở bản Vều 1 và Vều 2 (xã Phúc Sơn). Hào có chiều dài 5km, hiện nay đã làm được hơn 4km với kinh phí trên 10 tỷ đồng. Đây là một trong những hạng mục nằm trong dự án khẩn cấp bảo tồn voi được tỉnh Nghệ An phê duyệt năm 2013, với tổng kinh phí 86 tỷ đồng. Tuy nhiên, vì chưa có vốn nên đến nay cũng chỉ mới thực hiện được hạng mục này, còn các hạng mục quan trọng như khôi phục vùng sinh cảnh 250 ha cho voi sinh sống, vẫn chưa thực hiện được. Và ngay việc xây hào ngăn voi cũng còn bất cập.

Duy Cường/sggp

Có thể bạn quan tâm

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Gìn giữ kỷ vật tri ân

Gìn giữ kỷ vật tri ân

(GLO)- Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật có giá trị về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó, có gần 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về các mẹ Việt Nam anh hùng, liệt sĩ ở vùng đất Bình Định trước đây.

null