13 đặc khu của Việt Nam: Phú Quốc đảo ngọc từ thành phố lên đặc khu

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Phú Quốc là địa phương duy nhất chuyển từ thành phố lên đặc khu và câu chuyện 'thành đặc khu' đã được những nhà đầu tư bất động sản, bàn tán từ gần 10 năm trước.

Đặc khu Phú Quốc thuộc tỉnh An Giang và bắt đầu đi vào hoạt động từ ngày 1.7.2025.

Đặc khu Phú Quốc có diện tích hơn 575 km2, dân số 157.629. Từ 1.7.2025, ông Lê Quốc Anh (Bí thư Thành ủy Phú Quốc, cũ) làm Bí thư Đảng ủy đặc khu. Ông Trần Minh Khoa (Chủ tịch UBND TP.Phú Quốc, cũ) làm Chủ tịch UBND đặc khu.

Một góc đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Một góc đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Nóng chuyện đất đai

Tháng 10.2004, Chính phủ ban hành đề án phát triển tổng thể đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020.

Tuy nhiên, trong hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện đề án (tổ chức tháng 4.2024), Chính phủ phải thừa nhận "cơ bản đạt được các mục tiêu".

Vinpearl Safari Phú Quốc là điểm thu hút rất nhiều du khách khi đến thăm đặc khu. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Vinpearl Safari Phú Quốc là điểm thu hút rất nhiều du khách khi đến thăm đặc khu. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Thông báo số 189/TB-VPCP ngày 27.4.2024 của Văn phòng Chính phủ về Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại hội nghị tổng kết đề án trên, có nêu: "Phú Quốc phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; đang phát triển nóng, nhiều yếu tố thiếu bền vững (nước sạch, điện, sóng viễn thông, vệ sinh môi trường, chưa có nhà máy, trung tâm xử lý rác thải, nước thải phù hợp quy mô dân số...).

Hạ tầng kinh tế - kỹ thuật chưa đồng bộ. Quản lý rừng, đất đai, tài nguyên còn bất cập, nhất là vấn đề thực hiện các dự án, trật tự xây dựng, trật tự đô thị, môi trường, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải quyết khiếu nại. Đời sống một bộ phận người dân còn gặp khó khăn"…

Vấn đề "phát triển nóng" của Phú Quốc manh nha từ năm 2004 và giai đoạn 2013 - 2018 thực sự bùng nổ khi nhiều nhà đầu tư đến xây dựng, phát triển dịch vụ thương mại và đặc biệt là du lịch khiến giá đất tăng chóng mặt.

Theo thống kê, có đến 80% nhà đầu tư đến từ Hà Nội mua đất ở Phú Quốc. Giá đất ven biển ở xã Hòn Thơm năm 2015, từ vài chục triệu đồng lên hàng trăm triệu/ha.

Đặc khu Phú Quốc có những bãi cát trắng tuyệt đẹp. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Đặc khu Phú Quốc có những bãi cát trắng tuyệt đẹp. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Thời điểm 2017 - 2019, trước thông tin Phú Quốc chuẩn bị thành đặc khu, các nhà đầu tư từ Hà Nội, TP.HCM đổ xô ra mua đất, khiến giá chuyển nhượng tăng từng ngày.

Có những thửa đất, trong ngày được mua đi bán lại 4 - 5 lần, giá được đẩy từ 5 tỉ lên 20 tỉ đồng/công. Đặc biệt, người ta đổ xô vào các ngõ ngách mua đất, bất chấp có là đất quy hoạch hay đủ giấy tờ hay không.

Chợ đêm Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Chợ đêm Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Điều này đã dẫn đến hỗn loạn trong lấn chiếm rừng, đất rừng, đất nhà nước quản lý và phân lô, bán nền, xây dựng trái phép trên đảo.

Có những địa bàn nguy cơ xảy ra điểm nóng, như: Gành Dầu, Chuồng Vích (xã Gành Dầu); Đường Bào (xã Dương Tơ); Rạch Hàm, Cây Sao (xã Hàm Ninh) và phường An Thới…

Nụ cười của người dân Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Nụ cười của người dân Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Thời Pháp thuộc, Phú Quốc là quận, thuộc tỉnh Hà Tiên. Sau năm 1956, quận Phú Quốc thuộc tỉnh Kiên Giang. Sau 30.4.1975, Phú Quốc là huyện thuộc tỉnh Kiên Giang (thị trấn Dương Đông và 3 xã Cửa Dương, Dương Tơ, Hàm Ninh).

a1box.png
Phú Quốc những năm 1990. ẢNH: BKG

Ngày 17.2.1979, Hội đồng Chính phủ sắp xếp lại địa giới hành chính của 3 xã thuộc huyện Phú Quốc. Cuối tháng 4.1993, thành lập xã Thổ Châu trên cơ sở quần đảo Thổ Châu, thành lập xã Bãi Thơm. Giữa tháng 3.1997, thành lập xã Gành Dầu. Đầu 2023, giải thể xã An Thới để thành lập thị trấn An Thới và xã Hòn Thơm.

Ngày 17.9.2014, Chính phủ công nhận huyện đảo Phú Quốc là đô thị loại 2.

Ngày 9.12.2020, Quốc hội ban hành nghị quyết thành lập TP.Phú Quốc thuộc tỉnh Kiên Giang trên cơ sở diện tích tự nhiên dân số của huyện Phú Quốc.

Ngày 21.1.2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định về việc công nhận thành phố Phú Quốc là đô thị loại 1, trực thuộc tỉnh Kiên Giang.

a2box.jpg
Xóm chài An Thới, Phú Quốc. ẢNH: MAI THANH

Tháng 6.2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1654/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh An Giang.

Theo đó, toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của phường Dương Đông, phường An Thới và các xã Dương Tơ, Hàm Ninh, Cửa Dương, Bãi Thơm, Gành Dầu, Cửa Cạn thành đặc khu Phú Quốc, thuộc tỉnh An Giang.

Khu nghỉ dưỡng Sun Premier Village Primavera ở đặc khu Phú Quốc, còn được gọi là thị trấn Địa Trung Hải. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Khu nghỉ dưỡng Sun Premier Village Primavera ở đặc khu Phú Quốc, còn được gọi là thị trấn Địa Trung Hải. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Tháng 6.2022, tỉnh Kiên Giang thành lập Tổ công tác đặc biệt kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về lĩnh vực đất đai, lâm nghiệp và xây dựng trên địa bàn thành phố Phú Quốc, và phát hiện 685 ha đất nhà nước quản lý và đất rừng bị vi phạm (1.744 vụ), nhưng tới nay thành phố mới thu hồi hơn 198 ha.

Đặc khu Phú Quốc với thế mạnh "biển xanh, cát trắng, nắng vàng". ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Đặc khu Phú Quốc với thế mạnh "biển xanh, cát trắng, nắng vàng". ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Đặc biệt, cuối 2024, Phú Quốc hiện có khoảng 420 khu phân lô, hơn 8.707 thửa, trên 900 căn nhà, diện tích khoảng 195 ha chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án, cấp phép xây dựng cơ sở hạ tầng…, và địa phương đang tiến hành xử lý vi phạm theo quy định pháp luật.

Năm 2024, Hội đồng nhân dân tỉnh Kiên Giang (cũ) báo động: "6 tháng qua, tỉnh xảy ra 537 vụ phạm tội trật tự xã hội. Nóng nhất là tình trạng lừa đảo, nhận hối lộ xảy ra TP.Phú Quốc".

Đặc khu chỉ làm du lịch

Thời gian qua, Phú Quốc trở thành điểm đến hấp dẫn với du khách quốc tế do có nhiều bãi biển đẹp hoang sơ, thời tiết ấm áp, nhất là vào mùa đông, hạ tầng du lịch phát triển, với hệ thống giao thông, khách sạn, khu nghỉ dưỡng cao cấp…

Bắn pháo hoa tại khu nghỉ dưỡng Sun Premier Village Primavera, đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Bắn pháo hoa tại khu nghỉ dưỡng Sun Premier Village Primavera, đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

6 tháng đầu năm 2025, Phú Quốc ước đón gần 4,5 triệu lượt khách (tăng 33,3% so với cùng kỳ, đạt 61,1% kế hoạch năm), khách quốc tế gần 900.000 lượt lượt khách (tăng 76,7% so với cùng kỳ, đạt 75% kế hoạch năm), tổng thu đạt khoảng 21.588 tỉ đồng (tăng 92,6% so với cùng kỳ, đạt 91,9% kế hoạch năm).

Một số khu nghỉ dưỡng ở đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Một số khu nghỉ dưỡng ở đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Tiêu chuẩn du lịch toàn cầu của Phú Quốc thấp hơn Đà Nẵng

Ông Bùi Quốc Thái, Giám đốc Sở Du lịch An Giang đã nhấn mạnh vậy tại hội thảo tham vấn ý kiến đề án xây dựng Phú Quốc thành trung tâm dịch vụ, du lịch sinh thái chất lượng cao, du lịch biển, đảo tầm cỡ quốc gia và quốc tế (ngày 6.6.2025).

Ông Thái nói rõ: Phú Quốc đang đối mặt với thách thức về hạ tầng, môi trường. Tiêu chuẩn du lịch toàn cầu của Phú Quốc chỉ đạt 13%, thấp hơn Đà Nẵng (30%).

3b.jpg
Phú Quốc nhìn từ trên cao. ẢNH: MAI THANH HẢI

Khi xây dựng đề án, Kiên Giang (cũ) có chiến lược định vị Phú Quốc là trung tâm du lịch sinh thái chất lượng cao, đảm bảo du lịch phát triển hài hòa.

Phú Quốc hiện tập trung thu hút các nhà đầu tư thông qua mô hình hợp tác công - tư (PPP) vào các lĩnh vực năng lượng tái tạo, du lịch cao cấp và hạ tầng thông minh, triển khai các dự án chiến lược phục vụ APEC 2027.

4b.jpg
Cảng An Thới, đặc khu Phú Quốc. ẢNH: MAI THANH HẢI

Đề án này sẽ giúp khoảng 17.500 hộ dân đặc khu Phú Quốc hưởng lợi từ việc làm, phát triển homestay và các dịch vụ du lịch, với mục tiêu đạt thu nhập bình quân 150 triệu đồng/hộ/năm vào năm 2030.

Sunset Town Phú Quốc (thị trấn hoàng hôn) là tên gọi của Sun Group đặt riêng cho tổ hợp dự án mang phong cách cảm hứng kiến trúc Địa Trung Hải, được xây dựng tại An Thới, đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Sunset Town Phú Quốc (thị trấn hoàng hôn) là tên gọi của Sun Group đặt riêng cho tổ hợp dự án mang phong cách cảm hứng kiến trúc Địa Trung Hải, được xây dựng tại An Thới, đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Với việc được chọn làm địa điểm tổ chức APEC 2027, Phú Quốc đang tập trung quảng bá hình ảnh du lịch Phú Quốc là điểm đến an toàn, thân thiện.

Các tổ hợp kiến trúc được Sun Group xây dựng tại đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN
Các tổ hợp kiến trúc được Sun Group xây dựng tại đặc khu Phú Quốc. ẢNH: NGÔ TRẦN HẢI AN

Địa phương hiện mở rộng cảng hàng không quốc tế Phú Quốc để đạt công suất 10 triệu khách vào năm 2030 (2,5 triệu khách quốc tế), doanh thu 50.000 tỉ đồng; năm 2045 đón 15 triệu lượt khách (3 triệu khách quốc tế), đạt doanh thu 75.000 tỉ đồng; phát triển cảng biển có khả năng đón tàu 4.000 khách.

Hoàng hôn Phú Quốc. ẢNH: M.T.H
Hoàng hôn Phú Quốc. ẢNH: M.T.H

Theo Mai Thanh Hải - Ngô Trần Hải An (TNO)

Có thể bạn quan tâm

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Gìn giữ kỷ vật tri ân

Gìn giữ kỷ vật tri ân

(GLO)- Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật có giá trị về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó, có gần 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về các mẹ Việt Nam anh hùng, liệt sĩ ở vùng đất Bình Định trước đây.

null