Truyền thống nông nghiệp hàng ngàn năm ở khu vực, với việc nông dân nhìn lên mặt trăng để biết thời điểm gieo hạt và thu hoạch mùa màng, đã dẫn tới việc ăn mừng Tết Nguyên đán, theo tạp chí Time.
Múa rồng mừng năm mới âm lịch 2023 tại Côn Minh, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) |
Kỳ nghỉ lễ rơi vào ngày trăng non thứ hai sau ngày đông chí, đánh dấu sự bắt đầu của một chu kỳ hằng năm mới dựa trên lịch âm, đồng thời là cách chào đón sự khởi đầu của mùa xuân. Tết Nguyên đán năm Giáp Thìn 2024 rơi vào ngày 10.2 dương lịch.
Người dân nhiều nước trên thế giới đón năm mới âm lịch, ngoài châu Á còn có nhiều nước châu Đại Dương (như Úc, New Zealand), châu Âu, châu Mỹ (Mỹ, Canada, Peru) hay châu Phi (Nam Phi, Mauritius).
Nhiều nước trên thế giới đón Tết Nguyên đán |
Theo báo The Star, những nước công nhận năm mới âm lịch là ngày nghỉ lễ chính thức ngoài Việt Nam có Trung Quốc, CHDCND Triều Tiên, Hàn Quốc và các nước Đông Nam Á như Malaysia, Singapore, Indonesia, Philippines, Brunei, bên cạnh một số tỉnh miền nam Thái Lan, giáp với Malaysia.
Các nước này ăn mừng năm mới trong nhiều ngày, tùy theo văn hóa bản địa. Tại Trung Quốc, năm mới âm lịch gọi là Chunjie (Xuân tiết), có nghĩa là lễ hội mùa xuân, trong khi người Hàn Quốc gọi là Seollal hay Indonesia gọi là Imlek.
Năm Giáp Thìn, xem quẻ cho người tuổi rồng
Mỗi năm, hàng trăm triệu người Trung Quốc, gồm người sống ở nước ngoài, quay về quê để ăn tết cùng gia đình. Sự kiện này có tên là xuân vận, còn được ví như là cuộc di cư thường niên lớn nhất, với hàng tỉ lượt đi lại của người dân dự kiến diễn ra trong vòng 40 ngày trước và sau Tết Nguyên đán.
Người Trung Quốc tại ga tàu ở Bắc Kinh trong đợt xuân vận năm 2019 |
Đối với người Hàn Quốc, Seollal là kỳ nghỉ dài 3 ngày từ ngày cuối năm đến ngày mồng 2 tết. Trong dịp này, người dân thường về quê thăm gia đình. Một số người mặc trang phục hanbok truyền thống và chơi những trò chơi dân gian trong dịp tết. Vào ngày tết, người Hàn Quốc bày dọn mâm cúng tổ tiên theo phong tục truyền thống gọi là Charye.
Các gia đình sẽ mua thực phẩm và chuẩn bị bàn cúng với các món có thịt, cá, gạo, rau củ, trái cây và bánh kẹo. Những người phụ nữ sẽ tụ tập trước ngày cúng để đi chợ và nấu thức ăn, thường là tại nhà của thành viên lớn nhất trong gia tộc và người con trai cả trong gia đình sẽ phụ trách hành lễ. Phong tục này nhằm cầu mong ông bà, tổ tiên phù hộ cho gia đình được thịnh vượng, dồi dào sức khỏe, và là dịp để gia đình tụ họp hằng năm.
Người Hàn Quốc mặc trang phục hanbok truyền thống, làm lễ cúng tổ tiên mừng năm mới âm lịch |
Trong phiên họp cuối cùng của năm 2023, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (ĐHĐ LHQ) đã thông qua nghị quyết lần đầu tiên công nhận Tết Nguyên đán là ngày nghỉ lễ hằng năm của LHQ, theo tờ South China Morning Post.
Nghị quyết của ĐHĐ LHQ nhấn mạnh Tết Nguyên đán là ngày lễ ở nhiều quốc gia thành viên, khuyến khích các cơ quan LHQ không tổ chức họp vào ngày đầu tiên của năm mới âm lịch.
Người dân tắm Phật tại đền Amurva Bhumi ở Jakarta, Indonesia trước thềm Tết Nguyên đán 2024 |
Việc ĐHĐ LHQ thông qua nghị quyết nêu trên ngay trước thềm năm mới Giáp Thìn 2024 không chỉ có nghĩa quan trọng với các nước chính thức đón mừng Tết Nguyên đán mà còn là tin vui cho gần 2 tỉ người dân trên toàn thế giới coi năm mới âm lịch là dịp lễ quan trọng nhất trong năm.
Đây là sự công nhận của cộng đồng quốc tế đối với văn hóa cổ truyền Á Đông, là kết quả của quá trình phối hợp vận động tại LHQ, trong đó Việt Nam là một trong 12 nước tham gia thư chung gửi lãnh đạo LHQ hồi tháng 8.2023 và tích cực thúc đẩy việc này.