Mỗi dự án là một minh chứng cho tinh thần sáng tạo, học hỏi không ngừng và tình yêu quê hương của các bạn trẻ.
Dành nhiều thời gian tìm tòi, thử nghiệm để cho ra đời dòng sản phẩm “Dầu phộng, dầu mè đen nguyên chất Vinape”, chị Phan Thị Mai (SN 1988, ở thôn Thuận Hạnh, xã Bình Hiệp), Giám đốc Công ty TNHH Vinape, chia sẻ: “Ở xã Bình Hiệp, diện tích trồng đậu phộng, mè đen khá lớn, nhưng người dân chủ yếu bán thô nên chưa khai thác hết giá trị của nông sản. Trong khi đó, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các sản phẩm tự nhiên, lành mạnh. Tôi muốn lan tỏa giá trị dinh dưỡng từ hạt đậu phộng, mè đen nguyên chất và tạo sinh kế ổn định cho bà con, nhất là phụ nữ nông thôn”.
Đầu năm 2025, chị Mai thử nghiệm từng mẻ ép để tìm ra sản phẩm có chất lượng ổn định nhất. Sản phẩm được ép thủ công 100% để giữ trọn dinh dưỡng và hương vị tự nhiên. Để đảm bảo nguồn nguyên liệu sạch, Công ty liên kết trực tiếp với nông dân xã Bình Hiệp mua gom nguyên liệu đậu phộng và mè đen, phơi sấy kỹ lưỡng trước khi đưa vào ép; sản phẩm không sử dụng phụ gia hay hóa chất. Toàn bộ phụ phẩm sau ép đều được tận dụng làm thức ăn chăn nuôi hoặc phân bón, hướng tới mô hình sản xuất xanh, tuần hoàn.
Hiện dầu đậu phộng Vinape có giá bán 175 nghìn đồng/lít; dầu mè đen Vinape có giá bán 195 nghìn đồng/chai thủy tinh 500 ml. Tuy chỉ mới ra thị trường từ tháng 10-2025, Vinape đã nhận được sự quan tâm của nhiều người tiêu dùng. Chị Mai chọn slogan “Vinape - Tinh túy từ hạt, giọt vàng sức khỏe” như một lời khẳng định về cam kết giữ gìn giá trị của nông sản.
Tương tự, anh Nguyễn Huỳnh Đua (SN 1991), Giám đốc Marketing tại Công ty TNHH Thực phẩm Trương Gia (thôn Ngọc Thạch, phường An Nhơn Nam) theo đuổi dự án Bún khoai lang tím. “Khoai lang tím giàu dinh dưỡng nhưng rất dễ mất giá, mức độ phụ thuộc thị trường quá cao, những lúc được mùa thì coi như hòa vốn là may. Tôi tin rằng có thể thay đổi nghịch lý này khi chế biến sâu. Hướng đi này sẽ tạo sản phẩm mới, tiện lợi, dễ dùng và lành mạnh. Và tôi chọn công nghệ sấy lạnh, sấy thăng hoa”, anh Đua chia sẻ.
Năm 2022, anh Đua kết nối với chị Trương Thị Thanh Hòa-hiện là Giám đốc Điều hành Công ty TNHH Thực phẩm Trương Gia, bắt tay sản xuất sản phẩm bún khoai lang tím. Củ khoai lang tím được Công ty lựa chọn kỹ lưỡng, rửa sạch, hấp chín, nghiền mịn và phối trộn với bột gạo hoặc bột sắn để tạo nên hỗn hợp có độ kết dính tốt. Hỗn hợp được ép thành sợi bún, sau đó được sấy khô để bảo quản lâu hơn. Bún khoai lang tím có vị ngọt nhẹ, mềm dai, dễ kết hợp trong nhiều món ăn. Sản phẩm được Công ty bán ở nhiều siêu thị, cửa hàng trong và ngoài tỉnh.
Hiện Công ty đã xây dựng vùng nguyên liệu 2 ha khoai lang tím canh tác theo hướng an toàn, không hóa chất, ở nhiều xã thuộc phía Đông Gia Lai. Từ tháng 8-2025, Công ty đã nghiên cứu, áp dụng kỹ thuật để tạo ra sản phẩm bún khoai lang tím ăn liền Belifoods, dự kiến đưa ra thị trường vào giữa năm 2026.
Anh Hoàng Văn Mão (SN 1992, thôn 2, xã An Hòa) lại chọn cây sim rừng ở vùng rừng núi xã An Toàn để tạo ra sản phẩm rượu SimMo8. Anh Mão đã cùng 2 cộng sự thành lập cơ sở sản xuất An Mộc Thảo ở thôn Xuân Phong Bắc (xã An Lão) và đảm nhận vai trò phụ trách điều hành dự án SimMo8. Vào tháng 8 hằng năm, khi những quả sim tím chín mọng, người dân thường đi hái để bán. Sim được cơ sở thu mua với giá ổn định 20.000 - 30.000 đồng/kg.
Anh Mão chia sẻ: “Sim rừng là món quà của thiên nhiên. Chúng tôi đã nghiên cứu để tạo ra sản phẩm mang đặc trưng riêng của vùng cao, vừa mang lại thu nhập cho cơ sở và người dân”.
Cơ sở sản xuất An Mộc Thảo đã xây dựng thương hiệu SimMo8, áp dụng công nghệ chưng cất phân đoạn hiện đại để loại bỏ andehit, methanol. Rượu có mùi thơm, vị ngọt đậm do được kết hợp từ sim rừng, rượu nếp, mật ong khoái và đường phèn. “Quá trình ủ để tạo ra rượu SimMo8 ngon, chất lượng phải mất 1 năm. Hiện tại, mỗi năm cơ sở đưa ra thị trường khoảng 500 lít rượu sim”, anh Mão cho biết.
Bên cạnh những dự án trên, vòng bán kết cuộc thi năm nay còn có các dự án hay liên quan đến nông sản, ẩm thực như: NEP 1995-Nước nếp lên men đầu tiên tại Việt Nam; Nem chả 4.0; Muối chấm thảo mộc B’rê; Bếp Út Hà; Dưa lưới sạch Gia Lai; Bánh canh cá lóc Vĩnh Phú… Mỗi dự án là một câu chuyện, cho thấy người trẻ ở Gia Lai đang tự tin bước vào con đường khởi nghiệp bằng chính những nông sản đặc trưng của quê hương.
