Mừng lúa mới trên cao nguyên

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Sau khi thu hoạch mùa vụ và đưa lúa về kho, đồng bào Jrai náo nức với lễ mừng lúa mới. Nghi lễ nông nghiệp cổ truyền độc đáo này đã được bà con duy trì từ bao đời nay.

Nhằm góp phần gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa này, sáng 28-11, Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San phối hợp với UBND huyện Chư Sê tổ chức phục dựng lễ mừng lúa mới của đồng bào Jrai ở làng Greo Pết (xã Dun).

mung-lua-moi-tren-cao-nguyen-bg.jpg
Không khí rộn rã của lễ mừng lúa mới làng Greo Pết. Ảnh: L.N

Đúng như tinh thần cố kết cộng đồng của các lễ hội từ làng, bà con tề tựu về nhà rông từ rất sớm. Dưới gầm sàn kho lúa, già làng Rmah Ker cùng những người uy tín bày biện lễ vật tươm tất gồm 1 con heo, 1 ghè rượu.

Thanh niên ngả 1 con heo to để chuẩn bị các món ăn truyền thống đãi khách; phụ nữ phân công nhau giã gạo, giã lá mì, nổi lửa chế biến thức món. Khói bếp tỏa ra bốn bề hương vị của sự ấm cúng, no đủ.

Với tâm hồn mộc mạc, bình dị, người Jrai quan niệm vạn vật hữu linh, các vị thần cũng có đời sống tình cảm như con người. Do vậy, nếu biết ơn, dâng cúng với một tấm lòng thành kính thì cộng đồng sẽ được thần linh che chở.

Từ quan niệm đó, lễ mừng lúa mới của người Jrai ở Tây Nguyên được tổ chức đều đặn hàng năm, cho thấy đời sống văn hóa hết sức phong phú của cư dân bản địa.

Sau khi tiếng cồng, tiếng chiêng vang lên như một lời mời gửi đến thần linh, già làng Rmah Ker dâng lễ vật và đại diện dân làng gửi lời khấn cầu.

“Ơi Yàng! Hôm nay tôi cúng con heo lớn, rượu ghè lớn, mời Yàng về cùng với dân làng Greo Pết ăn mừng lúa mới theo lời tôi cúng, phù hộ cho dân làng cơm thịt đầy nồi, lúa bắp đầy kho. Con cháu mạnh khỏe, học hành nên người, theo lời ông cha gìn giữ phong tục, cố gắng chăm chỉ, cần cù làm ăn, người người, nhà nhà được ấm no hạnh phúc.

Ơi Yàng! Hôm nay dân làng Greo Pết gọi mời thần núi, thần nước, thần cây, thần lúa, thần bốn phương ngày mới, lúa mới, cơm mới cùng với dân làng cùng ăn mừng heo lớn, uống rượu ghè phù hộ cho dân làng được bội thu mùa màng, ấm no hạnh phúc hỡi Yàng”-già Rmah Ker trang nghiêm thực hiện nghi thức truyền thống. Vừa khấn, già Rmah Ker vừa từ từ rót bầu nước vào ghè mời thần linh.

Cùng với lễ thức trên, phụ nữ trong làng còn tái hiện công đoạn giã gạo chày đôi và sàng sảy ngay trước sân nhà rông, góp thêm nét chân thực, sống động cho lễ mừng lúa mới.

Sau nghi lễ, gái trai, già trẻ trong làng cùng hòa điệu xoang, nhịp cồng chiêng rộn rã. Ngoài men rượu ghè truyền thống đậm đà, khách phương xa còn được thết đãi các món ăn hấp dẫn, đặc trưng của đồng bào nơi đây như heo nướng xiên, cơm lam nấu bằng lúa mới dẻo thơm, lá mì xào cà đắng…

22.jpg
Già làng rót nước vào ghè rượu mời thần linh về ăn uống cùng dân làng. Ảnh: L.N

Ông Nguyễn Ngọc Long-Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San: “Lễ mừng lúa mới là nghi thức nông nghiệp cổ truyền độc đáo của đồng bào Tây Nguyên, thể hiện sự giao hòa giữa con người với con người, giữa con người với thiên nhiên và vạn vật, tạo nên sức mạnh cộng đồng.

Đây cũng là hoạt động thiết thực nhằm góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; quảng bá Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên”.

Nói về ý nghĩa của lễ mừng lúa mới, ông Lê Đình Tuyền-Chủ tịch UBND xã Dun-cho hay: Việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là vấn đề được Đảng ủy, UBND xã hết sức quan tâm.

Đây là lễ hội rất quan trọng đối với đồng bào dân tộc thiểu số xã Dun, nơi có trên 60% dân số là người Jrai.

“Vì vậy, việc phục dựng giúp bà con thấm nhuần truyền thống văn hóa của dân tộc mình, động viên thế hệ trẻ tiếp tục phát huy truyền thống quý báu của cha ông”-ông Tuyền nói.

Còn em Siu Điệp (15 tuổi, thành viên của đội xoang) chia sẻ: “Em rất vui khi được cùng dân làng tham gia lễ mừng lúa mới, được giao lưu với mọi người. Đây là dịp giúp em hiểu thêm về nét đẹp văn hóa của dân tộc mình để góp phần gìn giữ”.

Đặc biệt, buổi phục dựng lễ mừng lúa mới của làng Greo Pết còn có thêm điểm nhấn đặc sắc, đó là gian trưng bày sản phẩm đặc trưng của Hội Nông dân xã Dun với các mặt hàng hấp dẫn như: yến sào, cà phê, gạo Đài Thơm, chanh dây, rượu ghè bo bo, hoa hòe khô, nhãn Hương Chi…

Chị Hoàng Thị Trang-Chủ tịch Hội Nông dân xã-cho biết: “Nhân dịp phục dựng lễ mừng lúa mới, Hội Nông dân xã trưng bày, giới thiệu 15 sản phẩm các loại. Chúng tôi xem đây là cơ hội quảng bá sản phẩm của bà con nông dân, cũng là một cách góp phần phát triển du lịch của địa phương”.

Có thể bạn quan tâm

Dùng mặt nạ kỹ thuật số để phục hồi tranh. (Ảnh: Franetic)

Công nghệ đột phá phục chế tranh cổ chỉ trong vài giờ

(GLO)-Với những bức tranh có niên đại hàng thế kỷ, bị hỏng nặng, việc phục chế gặp nhiều rủi ro và tiêu tốn thời gian. Một bước đột phá về công nghệ vừa được các nhà khoa học thử nghiệm thành công, đã giải quyết được khó khăn này, đó là phương pháp mặt nạ kỹ thuật số.

Đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi

(GLO)- Người Tây Nguyên làm du lịch không chỉ bằng khu nghỉ dưỡng, mà còn bằng lòng hiếu khách và nghệ thuật kể chuyện. Vậy nên, đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi mà hãy đánh thức nó bằng chính giọng nói của rừng, bằng bàn tay của bà con và bằng tình yêu với buôn làng của mình.

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

(GLO)- Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui là hiện tượng văn hóa xã hội đặc sắc của cộng đồng người Jrai ở Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai. Nghi lễ này tập hợp nhiều biểu tượng văn hóa độc đáo giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tâm linh của cư dân bản địa.

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

“Khánh Hòa là xứ trầm hương/Non cao biển rộng người thương đi về” - những câu thơ của nhà nghiên cứu Quách Tấn trong biên khảo Xứ trầm hương vừa là sự khẳng định danh xưng của một miền đất, vừa như lời mời gọi lữ khách bốn phương tìm về với thủ phủ của trầm hương Việt Nam.

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

(GLO)- Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Nhắc đến đại ngàn Tây Nguyên, có lẽ biểu tượng văn hóa “sừng sững” chính là những mái nhà rông, nhà dài truyền thống của đồng bào các dân tộc. Trong những biến chuyển của thời đại, không gian che chở các hộ gia đình và lan tỏa văn hóa cộng đồng ấy khó tránh khỏi những hư hao, nghiêng ngả.

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

(GLO)- Tuy có sự phát triển của hệ thống thủy lợi song lễ cúng cầu mưa vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống cư dân vùng thung lũng Cheo Reo. Sự đa dạng trong nghi thức cúng của mỗi cộng đồng dân cư đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

(GLO)- Người Bahnar quan niệm rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có sự hiện diện của thần linh và con người phải tôn trọng, thờ cúng. Vì vậy, họ có nếp sống, sinh hoạt văn hóa với hệ thống lễ hội vô cùng phong phú, gắn với vòng đời người và chu kỳ canh tác nông nghiệp.

null