Lễ báo hiếu của người Jrai

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Lễ báo hiếu cha mẹ là tập tục văn hóa truyền thống đã có từ xa xưa trong đời sống của cộng đồng người Jrai. Đây là dịp để những người con đền đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục và cầu mong thần linh ban sức khỏe cho cha mẹ.

Theo kết quả kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể của Phòng Văn hóa-Thông tin TP. Pleiku, hiện nay, làng Chuet 2 (phường Thắng Lợi) và làng Pleiku Roh (phường Yên Đỗ) còn thực hành lễ báo hiếu. Lễ được người dân tổ chức vào lúc nông nhàn, thường là sau khi thu hoạch mùa màng. Đây là lễ chỉ tổ chức một lần trong cuộc đời của mỗi người mà bất cứ con trai hay con gái sau khi lập gia đình đều phải thực hiện.

Theo thời gian, lễ báo hiếu đã trở thành nét đẹp trong đời sống văn hóa ứng xử của cộng đồng người Jrai, mang đậm tính truyền thống và giá trị nhân văn sâu sắc.

1-8951.jpg
Các nghệ nhân làng Chuet 2 (phường Thắng Lợi) phục dựng lễ báo hiếu cha mẹ tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam. Ảnh: Thu Huyền

Thông thường, khi có đủ điều kiện để làm lễ báo hiếu, người con sẽ bàn bạc với cha mẹ về việc tổ chức, nhất là chọn ngày. Đến ngày làm lễ, gia đình người con mang lễ vật và mời thầy cúng đến tiến hành nghi lễ.

Người con đặt một ghè rượu ngon giữa nhà và bắt đầu mổ gà và heo, nếu có điều kiện thì mổ bò. Phần tiết con vật cúng được bôi lên ghè rượu, lấy một phần gan sống của các con vật đem xâu vào cây tre rồi cột trên miệng ghè để cúng ông bà tổ tiên và một phần đem ra ngoài sân cúng thần linh. Thịt được nướng, xâu vào cây tre rồi cùng cột vào cây nơi buộc ghè rượu.

Thầy cúng sắp xếp vị trí ngồi, trải 2 chiếc chiếu, 1 chiếc cho cha mẹ ngồi, 1 chiếc cho người con. Thầy cúng sẽ lấy một nhánh lá rừng nhúng vào trong ghè rượu cúng rồi phẩy rượu lên cha mẹ và con. Sau khi hỏi người con và cha mẹ, thầy cúng bắt đầu đọc lời khấn. Thầy cúng tiếp tục lấy một nhánh lá rừng nhúng vào ghè rượu rồi vẩy lên người cha, người mẹ và các con. Điều này mang ý nghĩa thần linh ban phước lộc, sức khỏe cho họ.

Khi các nghi lễ xong xuôi, thầy cúng vít cần rót rượu ra chén đổ xuống dưới đất mời các vị thần linh. Sau đó, người con trai, con gái mời cha, mẹ uống rượu ghè trước. Tiếp đó, dân làng chung vui tiệc rượu với gia đình, cùng chúc nhau được mạnh khỏe, an lành, mùa màng tốt tươi. Lúc này, tiếng cồng, tiếng chiêng được tấu lên, các cô gái nắm tay nhau mở rộng vòng xoang, cùng ăn uống no say đến thâu đêm.

Theo phong tục của người Jrai xưa, lễ báo hiếu cần rất nhiều heo, gà, rượu ghè để đãi họ hàng và cả dân làng ăn uống trong 3 ngày nên rất tốn kém. Ngày nay, lễ báo hiếu vẫn được thực hiện nhưng 1 năm chỉ có 1 đến 2 lễ và nghi thức được rút gọn.

Chị Nguyễn Thị Thu Huyền-Cán bộ Văn hóa phường Thắng Lợi-cho biết: “Lễ báo hiếu là nét đẹp trong đời sống văn hóa của cộng đồng người Jrai. Truyền thống đạo hiếu của gia đình và cộng đồng được khơi dậy qua nghi lễ thiêng liêng này. Trong lễ báo hiếu, tấm váy, áo thổ cẩm là món quà ý nghĩa thể hiện tình yêu thương, lòng kính trọng và lòng biết ơn của con cái dành cho đấng sinh thành”.

laychuan-logo-ban-sac-va-hien-dai-8651.jpg

Có thể bạn quan tâm

Những người giữ hồn dân ca Jrai

Những người giữ hồn dân ca Jrai

(GLO)- Nhằm bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa của dân tộc Jrai, nhiều nghệ nhân ở xã Ia Rbol (thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) từng ngày âm thầm lưu giữ những làn điệu dân ca như một cách thể hiện tình yêu với cội nguồn.

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

(GLO)- Hiện nay, nhiều gia đình người dân tộc thiểu số ở Gia Lai vẫn giữ nghề ủ rượu cần truyền thống từ men lá tự nhiên. Theo thời gian, họ đã cùng nhau lưu giữ “men say” của đại ngàn, giúp cho thức uống mang đậm dấu ấn văn hóa của cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên được chắp cánh bay xa.

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

(GLO)- Đây là số cuối cùng của chuyên mục “Gương mặt thơ” trên báo Gia Lai Cuối tuần do tôi phụ trách.Chuyên mục đã đi được hơn 2 năm (từ tháng 10-2022), tới nay đã giới thiệu tác phẩm của hơn 100 nhà thơ nổi tiếng trên thi đàn cả nước.

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

(GLO)- Rời quê vào thôn Đà Bắc (xã Ia Lâu, huyện Chư Prông) lập nghiệp đã hơn 30 năm, nhưng cộng đồng người Mường vẫn luôn duy trì và nỗ lực bảo tồn văn hóa cồng chiêng của dân tộc. Với họ, “giữ lửa” cồng chiêng chính là cách làm thiết thực nhất tạo sự gắn kết bền chặt với quê hương, nguồn cội.

Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là di sản có tiềm năng khai thác kinh tế du lịch. Ảnh: Minh Châu

Những ngày làm hồ sơ “Không gian văn hóa cồng chiêng”

(GLO)- Ngày 23-3-2004, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) ban hành quyết định về việc xây dựng hồ sơ ứng cử quốc gia “Vùng văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên” là di sản tiếp nối trình UNESCO công nhận là kiệt tác di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại.

Về miền di sản

Về miền di sản

(GLO)- Những địa danh lịch sử, điểm di sản là nơi thu hút nhiều người đến tham quan, tìm hiểu. Được tận mắt chứng kiến và đặt chân lên một miền đất giàu truyền thống luôn là trải nghiệm tuyệt vời và xúc động đối với nhiều người.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Thủ đô Asunción (Cộng hòa Paraguay) vào ngày 4-12, UNESCO đã chính thức ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

(GLO)- Năm 1993, Sở Văn hóa-Thông tin (VH-TT) và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai đã ký kết chương trình phối hợp hành động với nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có mô hình “Điểm sáng văn hóa vùng biên”.