Hải quân Nga căng thẳng tứ bề: Ukraine dồn ép, NATO áp sát

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Hải quân Nga đang đối mặt chuỗi thách thức chưa từng có kể từ Chiến tranh Lạnh. Các đòn tấn công liên tiếp của Ukraine ở Biển Đen, nguy cơ mất căn cứ chiến lược tại Địa Trung Hải và sự hiện diện ngày càng mạnh của NATO ở Bắc Cực buộc Moscow co cụm phòng thủ thay vì duy trì thế trận.

Ukraine thay đổi cán cân Biển Đen

Khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào năm 2022, Ukraine gần như không có lực lượng hải quân đáng kể. Những con tàu ít ỏi bị phá hủy hoặc bắt giữ, thậm chí Kiev còn chủ động đánh chìm chiến hạm chủ lực duy nhất để ngăn Nga sử dụng. Ban đầu, Hạm đội Biển Đen của Moscow tỏ ra áp đảo hoàn toàn.

12.jpg
Các tàu thuộc Hạm đội Biển Đen của Nga. Ảnh: Getty Images

Tuy nhiên, chỉ trong vòng hai năm, Ukraine đã xoay chuyển cục diện bằng chiến lược bất đối xứng. Thay vì chạy đua tàu chiến, Kiev tập trung phát triển và triển khai máy bay không người lái, xuồng cảm tử và tên lửa tầm xa. Các đòn tấn công liên tiếp này đã khiến hàng chục tàu chiến Nga bị phá hủy hoặc hư hại nặng. Đặc biệt, việc buộc Hạm đội Biển Đen phải rút khỏi căn cứ Sevastopol vốn là “trái tim” của hạm đội tại Crimea sang cảng Novorossiysk cho thấy thế trận đã thay đổi căn bản.

Việc rút lui này không chỉ làm suy yếu khả năng tác chiến và hậu cần của Nga ở Biển Đen, mà còn gây tổn thất lớn về uy tín. Một hạm đội từng được xem là công cụ răn đe chiến lược giờ đây bị đẩy vào thế phòng ngự, phụ thuộc nhiều hơn vào phòng không bờ biển và hệ thống bảo vệ cảng.

Nguy cơ mất chỗ đứng ở Địa Trung Hải

Khó khăn của Moscow không dừng ở Biển Đen. Cuối năm 2024, tình hình Syria đảo chiều khi lực lượng phiến quân chiếm Damascus, lật đổ chính quyền Bashar al-Assad. Nga vốn hậu thuẫn ông Assad trong nhiều năm, nay đứng trước nguy cơ mất căn cứ hải quân Tartus-điểm tựa duy nhất của Nga ở Địa Trung Hải.

14.jpg
Tartus là một căn cứ chiến lược quan trọng của Nga tại Syria. Ảnh: Twitter

Chuẩn đô đốc Arjen Warnaar-Chỉ huy Nhóm hàng hải thường trực số 1 của NATO, nhận định: “Mất Tartus đồng nghĩa Nga mất tuyến hậu cần trọng yếu. Hạm đội Phương Bắc ở Murmansk vốn đã quá tải, nay càng phải gánh thêm nhiệm vụ, trong khi năng lực đóng mới và bảo trì của Nga hạn chế”.

Nếu kịch bản này xảy ra, khả năng duy trì sự hiện diện dài hạn của Nga tại Địa Trung Hải sẽ giảm sút nghiêm trọng. Moscow sẽ phải điều chuyển lực lượng từ các khu vực khác, làm tăng thêm áp lực cho toàn bộ hạm đội vốn đang mệt mỏi vì căng kéo.

Hải quân Nga suy yếu, NATO tăng thế chủ động

Tháng trước, Nhóm tàu chiến NATO số 1 do khu trục hạm Hà Lan HNLMS De Ruyter dẫn đầu được triển khai đến vùng biển Na Uy, tiến hành nhiều hoạt động tuần tra và diễn tập. Mục tiêu là giám sát hoạt động của Nga, đồng thời gửi thông điệp rằng NATO sẵn sàng trở lại một khu vực vốn ít được chú ý trong nhiều năm.

Điều bất ngờ là phản ứng của Moscow. Theo các chỉ huy NATO, Nga gần như không triển khai tàu chiến theo dõi, điều vốn được coi là động thái thường thấy trước đây. Chỉ có một máy bay hải quân Nga xuất hiện thoáng qua gần nhóm tàu NATO rồi biến mất.

cac-tau-chien-cua-nato-trong-mot-cuoc-tap-tran-anh-natoint.jpg
Các tàu chiến của NATO trong một cuộc tập trận. Ảnh: nato.int

Thiếu tá Hải quân Anh Craig Raeburn-một trong các chỉ huy NATO, cho rằng: “Chúng tôi muốn xem Nga phản ứng thế nào khi chúng tôi hiện diện ở đây. Và thực tế là họ phản ứng rất ít. Điều đó cho thấy họ đang chịu áp lực lớn”.

Các chuyên gia nhận định, Hải quân Nga vốn đã gặp nhiều vấn đề nội tại: tàu chiến cũ kỹ cần sửa chữa, ngành đóng tàu không đủ năng lực hiện đại hóa nhanh chóng, trong khi khối lượng nhiệm vụ ngày càng chồng chất. Nay chuỗi thất bại từ Biển Đen đến Địa Trung Hải, cộng thêm sức ép mới ở Bắc Cực, đang khiến hạm đội rơi vào thế khó chưa từng có.

Một quan chức NATO phân tích: “Nếu Nga cố gắng duy trì sự hiện diện tương đương với chúng tôi trên khắp châu Âu-Đại Tây Dương, họ sẽ buộc phải dàn trải lực lượng quá mức. Điều này chỉ làm hạm đội thêm suy kiệt”.

Trong khi đó, NATO lại tận dụng cơ hội để khẳng định sức mạnh. Liên minh duy trì mạng lưới hải quân rộng khắp từ Đại Tây Dương, Biển Bắc, Địa Trung Hải cho tới Bắc Cực. Sự hiện diện liên tục này vừa tạo áp lực trực tiếp lên Nga, vừa củng cố niềm tin cho các quốc gia thành viên.

Nhìn tổng thể, Hải quân Nga đang ở thế bất lợi rõ rệt. Tại Biển Đen, họ bị Ukraine dồn ép bằng chiến thuật bất đối xứng; tại Địa Trung Hải, nguy cơ mất Tartus khiến hậu cần lung lay; còn ở Bắc Cực, Moscow không đủ lực để phản ứng trước NATO.

Trong bối cảnh đó, Nga buộc phải thu hẹp mục tiêu và ưu tiên phòng thủ, thay vì duy trì tham vọng kiểm soát biển xa. Trái lại, NATO cùng Ukraine đang khai thác tối đa thời cơ để mở rộng không gian chiến lược, đẩy Moscow vào vòng vây địa chính trị ngày càng chặt chẽ.

Có thể bạn quan tâm

Nga tăng tốc tấn công, vũ khí phương Tây liệu có xoay chuyển cục diện Ukraine?

Nga tăng tốc tấn công, vũ khí phương Tây liệu có xoay chuyển cục diện Ukraine?

(GLO)- Khi Nga gia tăng tốc độ tiến công trên chiến trường, Mỹ và châu Âu tiếp tục dồn vũ khí hiện đại cho Ukraine, từ tên lửa hành trình tầm xa đến hệ thống Patriot và F-16. Giới phân tích cho rằng, dù mang lại năng lực mới, các gói viện trợ này chưa chắc tạo ra bước ngoặt chiến lược.

Ukraine giành lại nhiều làng ở Donetsk, hòa đàm với Nga vẫn bế tắc

Ukraine giành lại nhiều làng ở Donetsk, hòa đàm với Nga vẫn bế tắc

(GLO)- Ukraine tuyên bố tái kiểm soát một số làng ở Donetsk và nhận thêm viện trợ lớn từ phương Tây, trong khi triển vọng thượng đỉnh Nga-Ukraine vẫn xa vời. Giới quan sát nhận định cán cân quyền lực trên chiến trường cùng toan tính địa chính trị khiến tiến trình hòa bình ngày càng phức tạp.

Chiến sự Zaporizhzhia leo thang: Nga mở rộng đột phá, Kiev lệnh tử thủ

Chiến sự Zaporizhzhia leo thang: Nga mở rộng đột phá, Kiev lệnh tử thủ

(GLO)- Từ Pokrovsk đến Zaporizhzhia, tuyến phòng thủ Ukraine liên tục bị chọc thủng trước sức ép dồn dập của Nga. Kiev ra lệnh “tử thủ”, nhưng nhiều đơn vị rơi vào hỗn loạn, sĩ quan tháo chạy. Giới phân tích cảnh báo, nếu Zaporizhzhia thất thủ, cục diện chiến sự có thể nghiêng hẳn về phía Moscow.

Israel cảnh báo san phẳng Gaza, Liên Hiệp quốc tuyên bố nạn đói đã xảy ra

Israel cảnh báo san phẳng Gaza, Liên Hiệp quốc tuyên bố nạn đói đã xảy ra

(GLO)- Tuyên bố cứng rắn của Israel về việc sẽ hủy diệt Gaza nếu Hamas không thả con tin càng khoét sâu mâu thuẫn khi chiến sự kéo dài gần 2 năm. Trong khi đó, Liên Hiệp quốc xác nhận nạn đói đã xảy ra, đặt dải đất này vào vòng xoáy thảm họa nhân đạo, đồng thời làm gia tăng sức ép ngoại giao quốc tế.

Israel khởi động chiến dịch chiếm thành phố Gaza: Bài toán khó chưa có lời giải

Israel khởi động chiến dịch chiếm thành phố Gaza: Bài toán khó chưa có lời giải

(GLO)- Quân đội Israel vừa bước vào giai đoạn đầu của kế hoạch chiếm TP. Gaza, trung tâm đô thị lớn nhất của Dải Gaza. Động thái này cho thấy quyết tâm của Tel Aviv trong việc đánh bật Hamas khỏi “thủ phủ” biểu tượng, song đồng thời cũng hé lộ thách thức chưa từng có sau gần hai năm giao tranh.

null