Đôi điều về tờ sắc phong năm 1933 của tư gia họ Văn ở An Khê

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong chuyến khảo sát di sản văn tự tại phường An Bình (thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai), chúng tôi tìm thấy 1 bản sắc phong được gìn giữ từ thời Bảo Đại đến nay, thuộc tư gia họ Văn, dân gian thường gọi là “nhà ông xã Tám” gần cụm di tích đình miếu Tân Lai.
Bản sắc phong ghi rõ niên hiệu và niên đại kể trên nằm lẫn trong hộp đựng các tài liệu giấy tờ Hán-Nôm gia đình, nhưng con cháu người được phong tặng cũng không rõ, vì được viết bằng văn tự cổ. Sắc làm bằng chất liệu giấy dó mịn, trọng lượng 9 gram, khổ 39 cm x 55 cm, gồm 3 dòng nội dung với 35 chữ và 1 dòng niên hiệu-niên đại 9 chữ, tổng cộng 44 chữ kích thước bình quân 2 cm x 1,5 cm/chữ, viết từ phải sang trái, đọc từ trên xuống dưới. Hiện vật được bảo quản khá tốt, chỉ bị nhăn mép trên, nhưng màu giấy và màu mực chữ, màu son triện vẫn còn sắc sảo tươi mới rõ ràng, dù đã trải qua gần 90 năm. Toàn văn sắc phong như sau:
Dòng 1: Sắc Lý trưởng Văn Thạnh quán Kon Tum đạo, Tân An huyện.
Dòng 2: Tân Phong tổng, Tân Lai thôn; tư Lại bộ thần thanh thỉnh, chuẩn.
Dòng 3: nhĩ thưởng thụ Tòng Cửu phẩm Bá hộ. Khâm tai.
Bảo Đại cửu niên thất nguyệt thập lục nhật.
Triện: Sắc mệnh chi bảo.
 Tờ sắc phong năm 1933 của tư gia họ Văn ở An Khê. Ảnh: Bá Tính
Tờ sắc phong năm 1933 của tư gia họ Văn ở An Khê. Ảnh: Bá Tính
Dịch nghĩa: Sắc ban cho Lý trưởng Văn Thạnh ở thôn Tân Lai, tổng Tân Phong, huyện Tân An, đạo Kon Tum. Theo lời trình của các quan Bộ Lại, chuẩn thưởng cho ông hàm Tòng Cửu phẩm Bá hộ, nay sắc.
Ngày 16 tháng 7 năm Bảo Đại thứ 9 (1933).
Triện “Sắc mệnh chi bảo” vuông, kích thước 35 cm x 35 cm.
“Ông xã Tám” họ Văn tên Thạnh, từng làm chức sắc tại làng Tân Lai xưa. Gọi là “ông xã Tám” có lẽ do ông từng làm chức sắc (Lý trưởng) tại địa phương như nội dung sắc phong đã nêu. Còn hàm “Cửu phẩm” ông được phong tặng, có thể do triều đình ban thưởng cho những người có công mộ dân lập làng, theo chính sách di cư khai hoang của chính quyền đầu thế kỷ XX hoặc do công lao đóng góp của ông đối với làng xã, nhà nước đương thời.
Trong chánh điện đình Tân Lai gần nhà cũ của Lý trưởng Văn Thạnh hiện còn một số hiện vật từ thời Bảo Đại gắn với tên tuổi của ông, như bức hoành phi “Tân Lai Đình” đề tên người tặng là “Cửu phẩm Văn Thạnh phụng cung” năm 1941, cặp liễn đối cẩn xà cừ “Sơn xuyên dục tú cầu chi ứng/Nhạc lãnh trừ tinh hưởng khắc thành” đề “Cửu phẩm Lý trưởng Văn Thạnh phụng cung” năm 1937.
Ngoài sắc phong kể trên, hậu duệ của ông Văn Thạnh còn giữ được nhiều giấy tờ từ thời Thiệu Trị, Tự Đức, Khải Định, Bảo Đại. Đây là những tài liệu quý trong việc tìm hiểu lịch sử làng Tân Lai xưa, một phần của trung tâm An Khê ngày nay.
Ngoài ra, về kiến trúc, “nhà ông xã Tám” tại địa chỉ 48 Trần Quốc Toản, phường An Bình còn nhiều cấu kiện nguyên vẹn, gồm cả tường bao và cảnh quan trước sân nhà, là điểm tham quan hấp dẫn cho du khách đến thị xã An Khê.
LƯU HỒNG SƠN

 

Có thể bạn quan tâm

Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

(GLO)- Sự ra đời và hoạt động hiệu quả của những đội cồng chiêng “nhí” ở huyện Kbang (tỉnh Gia Lai) không chỉ là kế thừa mà còn trở thành nhịp cầu nối dài mạch nguồn văn hóa truyền thống, để hồn cốt dân tộc tiếp tục sống mãi qua từng thế hệ.

Bình Định trưng bày tài liệu lưu trữ 'Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc'

Bình Định trưng bày tài liệu lưu trữ 'Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc'

Hơn 1.500 tài liệu, tư liệu, hình ảnh tại cuộc trưng bày mang tên ‘‘Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc”, góp phần tái hiện một giai đoạn lịch sử đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, khi hàng vạn người con miền Nam rời quê hương, mang theo khát vọng thống nhất đất nước, lên đường ra Bắc.

Cứu lấy di sản nhà dài Ê Đê

Cứu lấy di sản nhà dài Ê Đê

Trong nhịp đô thị hóa, nhà dài dần vắng bóng tại các buôn làng Ê Đê. Có ngôi nhà dài gần như nguyên bản, nhưng ông Y Jui Êban ở buôn Kmrơng Prông B (xã Ea Tu, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) đang lo có thể đổ sập bất kỳ lúc nào.

Ksor Mang nặng lòng với văn hóa Jrai

Ksor Mang nặng lòng với văn hóa Jrai

(GLO)- Nhiều năm qua, anh Ksor Mang (SN 1986, buôn Phu Ma Nher, xã Ia Rtô, thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) có nhiều đóng góp trong việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Jrai, nhất là việc truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ.

Xác lập 5 kỷ lục Phật giáo Việt Nam

Xác lập 5 kỷ lục Phật giáo Việt Nam

Trong khuôn khổ lễ bế mạc Đại lễ Phật đản Liên Hiệp Quốc - Vesak 2025 diễn ra ngày 8/5, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam ghi nhận cùng lúc 5 kỷ lục về Phật giáo. Các kỷ lục được trao tặng cho Ban Văn hóa Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Xa dần tiếng trống hơ gơr

Xa dần tiếng trống hơ gơr

(GLO)- Đối với đồng bào các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, trống là vật thiêng, có Yàng trống bảo hộ, có giá trị cao nên cất giữ nơi trang trọng và được đem ra dùng trong những dịp lễ hội lớn của buôn làng hoặc gia đình. Ngày nay, các buôn làng ở Tây Nguyên dường như xa dần tiếng trống hơ gơr.

Lan tỏa tình yêu thổ cẩm

Lan tỏa tình yêu thổ cẩm

(GLO)- Diễn ra trong gần 1 tháng, cuộc thi “Nét đẹp trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số qua ảnh” do Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Ia Pa (tỉnh Gia Lai) tổ chức đã nhận được 33 tác phẩm dự thi. Mỗi bức ảnh là một thông điệp ý nghĩa mà những người mẫu không chuyên muốn truyền tải đến mọi người.

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Di sản nếu không được số hóa, không được kể lại theo cách của thời đại sẽ dần bị đứt gãy trong trí nhớ cộng đồng. Một thế hệ lớn lên không thấy được những giá trị đã tạo nên cội nguồn sẽ khó tìm thấy niềm tự hào, khó kiến tạo tương lai có chiều sâu văn hóa.

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

(GLO)- Giữa cái nắng oi ả của tháng 4, chúng tôi từ TP. Pleiku vượt hơn 70 km về thăm làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai), quê hương của Anh hùng Núp. Nơi đây có nhà lưu niệm mang dấu ấn lịch sử-văn hóa độc đáo, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Di sản Hán Nôm: Khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

Di sản Hán Nôm khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

(GLO)- Có những trầm tích văn hóa nằm im lìm trong những đạo sắc phong cũ kỹ, tờ khế ước ruộng đất phủ bụi thời gian hay văn tế cổ xưa xướng lên nơi đình làng. Tại Gia Lai, kho báu di sản Hán Nôm ấy đang dần được đánh thức, góp phần khai mở lịch sử văn hóa của vùng đất cao nguyên.

Làng Mông trên cao nguyên

Làng người Mông trên cao nguyên

(GLO)- Tính đến thời điểm này, những hộ gia đình người Mông đã sinh sống được 42 năm trên cao nguyên Gia Lai. Vùng đất mà họ chọn là xã Ya Hội, huyện Đak Pơ. Theo thời gian, dấu ấn người Mông ngày càng in đậm trên mảnh đất này.

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

(GLO)- Thoát khỏi không gian gò bó trên sân khấu, Ngày hội văn hóa-thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Pa lần thứ III-2025 được tổ chức dưới những bóng cây cổ thụ trong Công viên Phú Túc đã tái hiện một cách chân thực không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba.