Đôi điều về tờ sắc phong năm 1933 của tư gia họ Văn ở An Khê

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong chuyến khảo sát di sản văn tự tại phường An Bình (thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai), chúng tôi tìm thấy 1 bản sắc phong được gìn giữ từ thời Bảo Đại đến nay, thuộc tư gia họ Văn, dân gian thường gọi là “nhà ông xã Tám” gần cụm di tích đình miếu Tân Lai.
Bản sắc phong ghi rõ niên hiệu và niên đại kể trên nằm lẫn trong hộp đựng các tài liệu giấy tờ Hán-Nôm gia đình, nhưng con cháu người được phong tặng cũng không rõ, vì được viết bằng văn tự cổ. Sắc làm bằng chất liệu giấy dó mịn, trọng lượng 9 gram, khổ 39 cm x 55 cm, gồm 3 dòng nội dung với 35 chữ và 1 dòng niên hiệu-niên đại 9 chữ, tổng cộng 44 chữ kích thước bình quân 2 cm x 1,5 cm/chữ, viết từ phải sang trái, đọc từ trên xuống dưới. Hiện vật được bảo quản khá tốt, chỉ bị nhăn mép trên, nhưng màu giấy và màu mực chữ, màu son triện vẫn còn sắc sảo tươi mới rõ ràng, dù đã trải qua gần 90 năm. Toàn văn sắc phong như sau:
Dòng 1: Sắc Lý trưởng Văn Thạnh quán Kon Tum đạo, Tân An huyện.
Dòng 2: Tân Phong tổng, Tân Lai thôn; tư Lại bộ thần thanh thỉnh, chuẩn.
Dòng 3: nhĩ thưởng thụ Tòng Cửu phẩm Bá hộ. Khâm tai.
Bảo Đại cửu niên thất nguyệt thập lục nhật.
Triện: Sắc mệnh chi bảo.
 Tờ sắc phong năm 1933 của tư gia họ Văn ở An Khê. Ảnh: Bá Tính
Tờ sắc phong năm 1933 của tư gia họ Văn ở An Khê. Ảnh: Bá Tính
Dịch nghĩa: Sắc ban cho Lý trưởng Văn Thạnh ở thôn Tân Lai, tổng Tân Phong, huyện Tân An, đạo Kon Tum. Theo lời trình của các quan Bộ Lại, chuẩn thưởng cho ông hàm Tòng Cửu phẩm Bá hộ, nay sắc.
Ngày 16 tháng 7 năm Bảo Đại thứ 9 (1933).
Triện “Sắc mệnh chi bảo” vuông, kích thước 35 cm x 35 cm.
“Ông xã Tám” họ Văn tên Thạnh, từng làm chức sắc tại làng Tân Lai xưa. Gọi là “ông xã Tám” có lẽ do ông từng làm chức sắc (Lý trưởng) tại địa phương như nội dung sắc phong đã nêu. Còn hàm “Cửu phẩm” ông được phong tặng, có thể do triều đình ban thưởng cho những người có công mộ dân lập làng, theo chính sách di cư khai hoang của chính quyền đầu thế kỷ XX hoặc do công lao đóng góp của ông đối với làng xã, nhà nước đương thời.
Trong chánh điện đình Tân Lai gần nhà cũ của Lý trưởng Văn Thạnh hiện còn một số hiện vật từ thời Bảo Đại gắn với tên tuổi của ông, như bức hoành phi “Tân Lai Đình” đề tên người tặng là “Cửu phẩm Văn Thạnh phụng cung” năm 1941, cặp liễn đối cẩn xà cừ “Sơn xuyên dục tú cầu chi ứng/Nhạc lãnh trừ tinh hưởng khắc thành” đề “Cửu phẩm Lý trưởng Văn Thạnh phụng cung” năm 1937.
Ngoài sắc phong kể trên, hậu duệ của ông Văn Thạnh còn giữ được nhiều giấy tờ từ thời Thiệu Trị, Tự Đức, Khải Định, Bảo Đại. Đây là những tài liệu quý trong việc tìm hiểu lịch sử làng Tân Lai xưa, một phần của trung tâm An Khê ngày nay.
Ngoài ra, về kiến trúc, “nhà ông xã Tám” tại địa chỉ 48 Trần Quốc Toản, phường An Bình còn nhiều cấu kiện nguyên vẹn, gồm cả tường bao và cảnh quan trước sân nhà, là điểm tham quan hấp dẫn cho du khách đến thị xã An Khê.
LƯU HỒNG SƠN

 

Có thể bạn quan tâm

Những người giữ hồn dân ca Jrai

Những người giữ hồn dân ca Jrai

(GLO)- Nhằm bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa của dân tộc Jrai, nhiều nghệ nhân ở xã Ia Rbol (thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) từng ngày âm thầm lưu giữ những làn điệu dân ca như một cách thể hiện tình yêu với cội nguồn.

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

(GLO)- Hiện nay, nhiều gia đình người dân tộc thiểu số ở Gia Lai vẫn giữ nghề ủ rượu cần truyền thống từ men lá tự nhiên. Theo thời gian, họ đã cùng nhau lưu giữ “men say” của đại ngàn, giúp cho thức uống mang đậm dấu ấn văn hóa của cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên được chắp cánh bay xa.

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

(GLO)- Đây là số cuối cùng của chuyên mục “Gương mặt thơ” trên báo Gia Lai Cuối tuần do tôi phụ trách.Chuyên mục đã đi được hơn 2 năm (từ tháng 10-2022), tới nay đã giới thiệu tác phẩm của hơn 100 nhà thơ nổi tiếng trên thi đàn cả nước.

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

(GLO)- Rời quê vào thôn Đà Bắc (xã Ia Lâu, huyện Chư Prông) lập nghiệp đã hơn 30 năm, nhưng cộng đồng người Mường vẫn luôn duy trì và nỗ lực bảo tồn văn hóa cồng chiêng của dân tộc. Với họ, “giữ lửa” cồng chiêng chính là cách làm thiết thực nhất tạo sự gắn kết bền chặt với quê hương, nguồn cội.

Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là di sản có tiềm năng khai thác kinh tế du lịch. Ảnh: Minh Châu

Những ngày làm hồ sơ “Không gian văn hóa cồng chiêng”

(GLO)- Ngày 23-3-2004, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) ban hành quyết định về việc xây dựng hồ sơ ứng cử quốc gia “Vùng văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên” là di sản tiếp nối trình UNESCO công nhận là kiệt tác di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại.

Về miền di sản

Về miền di sản

(GLO)- Những địa danh lịch sử, điểm di sản là nơi thu hút nhiều người đến tham quan, tìm hiểu. Được tận mắt chứng kiến và đặt chân lên một miền đất giàu truyền thống luôn là trải nghiệm tuyệt vời và xúc động đối với nhiều người.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Thủ đô Asunción (Cộng hòa Paraguay) vào ngày 4-12, UNESCO đã chính thức ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

(GLO)- Năm 1993, Sở Văn hóa-Thông tin (VH-TT) và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai đã ký kết chương trình phối hợp hành động với nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có mô hình “Điểm sáng văn hóa vùng biên”.