Cận cảnh phế tích tháp cổ thế kỷ 13 vừa phát lộ trên đỉnh núi Đất ở Bình Định

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Qua 2 đợt khai quật khảo cổ, phế tích tháp Đại Hữu xuất lộ toàn bộ phần thân tháp, nền móng… cùng với nhiều hiện vật giá trị.
Phế tích tháp Đại Hữu tọa lạc trên đỉnh núi Đất ở thôn Chánh Mẫn (xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát, Bình Định).

Phế tích tháp Đại Hữu tọa lạc trên đỉnh núi Đất ở thôn Chánh Mẫn (xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát, Bình Định).

Qua 2 đợt khai quật đã xuất lộ kiến trúc tháp Đại Hữu, có bình đồ hình vuông. Thân tháp mỗi cạnh dài 9x9 m, lòng tháp mỗi cạnh dài 3,8x3,8 m và nền móng chân đế tháp có bình đồ gần vuông mỗi cạnh dài 12,7x13 m.

Qua 2 đợt khai quật đã xuất lộ kiến trúc tháp Đại Hữu, có bình đồ hình vuông. Thân tháp mỗi cạnh dài 9x9 m, lòng tháp mỗi cạnh dài 3,8x3,8 m và nền móng chân đế tháp có bình đồ gần vuông mỗi cạnh dài 12,7x13 m.

Tháp có cửa ra vào phía Đông và hệ thống cửa giả. So sánh về bình diện với các tháp Chămpa khác thì bình diện tháp Đại Hữu có quy mô lớn.

Tháp có cửa ra vào phía Đông và hệ thống cửa giả. So sánh về bình diện với các tháp Chămpa khác thì bình diện tháp Đại Hữu có quy mô lớn.

Chính giữa lòng tháp là hố thiêng, đây là kiến trúc trung tâm của ngôi tháp, nằm dưới nền gạch kiến trúc tháp.

Chính giữa lòng tháp là hố thiêng, đây là kiến trúc trung tâm của ngôi tháp, nằm dưới nền gạch kiến trúc tháp.

Theo TS. Phạm Văn Triệu - Viện khảo cổ học Việt Nam, phế tích tháp Đại Hữu được xây dựng trên đỉnh núi với bề mặt là đá. Trước khi xây dựng tháp người Chăm đã đục những tảng đá để tạo mặt bằng nhất định. Tiếp theo người thợ phủ một lớp đất mỏng đầm nện chặt, lớp này có tác dụng ổn định phần móng và mặt bằng, rồi tiến hành xây gạch và đá lên.

Theo TS. Phạm Văn Triệu - Viện khảo cổ học Việt Nam, phế tích tháp Đại Hữu được xây dựng trên đỉnh núi với bề mặt là đá. Trước khi xây dựng tháp người Chăm đã đục những tảng đá để tạo mặt bằng nhất định. Tiếp theo người thợ phủ một lớp đất mỏng đầm nện chặt, lớp này có tác dụng ổn định phần móng và mặt bằng, rồi tiến hành xây gạch và đá lên.

Cũng theo TS. Triệu, từ những di tích và di vật, so sánh với kiến trúc tháp Chămpa đã được khai quật nghiên cứu, kết hợp các minh văn đã được phát hiện từ trước cho đến nay, có khả năng phế tích tháp Đại Hữu có niên đại khoảng giữa thế kỷ 13. Trong quá trình khai quật phát hiện các mảnh gốm gia dụng có niên đại khoảng thế kỷ 17-18.

Cũng theo TS. Triệu, từ những di tích và di vật, so sánh với kiến trúc tháp Chămpa đã được khai quật nghiên cứu, kết hợp các minh văn đã được phát hiện từ trước cho đến nay, có khả năng phế tích tháp Đại Hữu có niên đại khoảng giữa thế kỷ 13. Trong quá trình khai quật phát hiện các mảnh gốm gia dụng có niên đại khoảng thế kỷ 17-18.

"Những hiện vật này gắn liền với thành Chánh Mẫn được nhà Tây Sơn cho xây dựng tại phía Đông Bắc dưới chân đỉnh núi Đất. Qua đó, phản ánh vào giai đoạn cuối thế kỷ 18, khu vực phế tích tháp Đại Hữu là căn cứ quân sự quan trọng của nhà Tây Sơn", TS. Triệu nhận định.

"Những hiện vật này gắn liền với thành Chánh Mẫn được nhà Tây Sơn cho xây dựng tại phía Đông Bắc dưới chân đỉnh núi Đất. Qua đó, phản ánh vào giai đoạn cuối thế kỷ 18, khu vực phế tích tháp Đại Hữu là căn cứ quân sự quan trọng của nhà Tây Sơn", TS. Triệu nhận định.

Những hiện vật được phát hiện sau khi khai quật.

Những hiện vật được phát hiện sau khi khai quật.

Quá trình khai quật đã tìm thấy 156 hiện vật bằng đá với nhiều loại hình và kích thước khác nhau. Ngoài ra, quá trình khai quật còn phát hiện được 522 hiện vật chất liệu đất nung (chưa tính hiện vật gạch).

Quá trình khai quật đã tìm thấy 156 hiện vật bằng đá với nhiều loại hình và kích thước khác nhau. Ngoài ra, quá trình khai quật còn phát hiện được 522 hiện vật chất liệu đất nung (chưa tính hiện vật gạch).

Tượng sư tử phát hiện ở phế tích Đại Hữu.

Tượng sư tử phát hiện ở phế tích Đại Hữu.

Theo Trương Định (TPO)

Có thể bạn quan tâm

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

(GLO)- Đây là số cuối cùng của chuyên mục “Gương mặt thơ” trên báo Gia Lai Cuối tuần do tôi phụ trách.Chuyên mục đã đi được hơn 2 năm (từ tháng 10-2022), tới nay đã giới thiệu tác phẩm của hơn 100 nhà thơ nổi tiếng trên thi đàn cả nước.

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

(GLO)- Rời quê vào thôn Đà Bắc (xã Ia Lâu, huyện Chư Prông) lập nghiệp đã hơn 30 năm, nhưng cộng đồng người Mường vẫn luôn duy trì và nỗ lực bảo tồn văn hóa cồng chiêng của dân tộc. Với họ, “giữ lửa” cồng chiêng chính là cách làm thiết thực nhất tạo sự gắn kết bền chặt với quê hương, nguồn cội.

Già làng Đônh (bìa phải) giới thiệu về chiếc nỏ của người Bahnar. Ảnh: R.H

Điểm tựa Kon Brung

(GLO)- Không chỉ tâm huyết với công tác hòa giải, già làng Đônh (SN 1960; làng Kon Brung, xã Ayun, huyện Mang Yang) còn rất tâm huyết với việc bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc. Với bà con, ông là điểm tựa của làng Kon Brung.

Về miền di sản

Về miền di sản

(GLO)- Những địa danh lịch sử, điểm di sản là nơi thu hút nhiều người đến tham quan, tìm hiểu. Được tận mắt chứng kiến và đặt chân lên một miền đất giàu truyền thống luôn là trải nghiệm tuyệt vời và xúc động đối với nhiều người.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Thủ đô Asunción (Cộng hòa Paraguay) vào ngày 4-12, UNESCO đã chính thức ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Biến sản phẩm văn hóa thành quà tặng du lịch

Biến sản phẩm văn hóa thành quà tặng du lịch

(GLO)- Quà lưu niệm từ sản phẩm văn hóa vừa là “sứ giả” du lịch, vừa góp phần đem lại thu nhập cho người dân. Việc tổ chức các cuộc thi tay nghề đan lát, dệt thổ cẩm nhằm tìm kiếm sản phẩm đặc sắc làm quà tặng đã góp phần nâng cao đời sống người dân và thúc đẩy du lịch nông thôn phát triển.