Thời khắc thiêng liêng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Khi mâm cúng tất niên được bày biện tươm tất hay lễ cúng trừ tịch (cúng Giao thừa) hiện diện trong mỗi nếp nhà, có lẽ đó là những thời khắc thiêng liêng với mỗi gia đình.

Như một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, cúng tất niên hay lễ trừ tịch là nét văn hóa độc đáo, tốt đẹp. Bởi trải qua một năm tất bật, bôn ba, nay được hạnh ngộ người thân, gặp lại bạn bè, tay bắt mặt mừng, chúc nhau sức khỏe, thành đạt, mừng nhau đón xuân sum vầy.

nhung-khac-thoi-thieng-lieng.jpg
Minh họa: HUYỀN TRANG

Một năm đi qua với biết bao thăng trầm. Có giấc mơ chưa thành, có tiếc nuối chưa thể xóa nhòa, nhưng cũng có những niềm vui, yêu thương mãi nhớ. Tất cả đọng lại, như từng dòng ký ức ghi vội trong cuốn sổ cuộc đời. Những thời khắc ấy như dòng chảy ký ức cứ đong đầy, ngân mãi trong mỗi người.

Và dẫu cho ai đó quan niệm, cúng kiếng cầu kỳ thì hầu như ở mỗi nếp nhà, các bà, các mẹ vẫn giữ gìn nét truyền thống quen thuộc, nhớ để làm và làm để nhớ, để là dịp họ được trổ tài nữ công gia chánh. Bởi không có một không gian nào có thể trưng bày hay tái hiện được những thời gian qua đi như thế.

Khoảnh khắc thắp nén nhang thơm đầu tiên, lòng tôi bỗng chùng xuống, như gợi về những ngày tháng đã qua, những ký ức vừa mới đây. Một năm đầy những thăng trầm, vui buồn, giờ đây được gói gọn trong phút giây đứng trước lễ nghi thành kính. Trong làn khói hương nghi ngút, hình ảnh những người thân đã khuất như thân thương quanh đây.

Và trong bữa cơm tất niên nhất định không thể thiếu tô canh khổ qua, nồi gà kho măng khô, tô bún miến dong nấu xương... Gương mặt ai cũng rạng rỡ niềm hạnh phúc tươi vui. Tôi thường dừng thật lâu và ấn tượng trước những hình ảnh về ngày tất niên được bạn bè liên tục chia sẻ trên mạng xã hội với những câu chuyện khác nhau, nỗi niềm cũng rẽ nghiêng theo tâm trạng.

Trong cái se lạnh của những ngày cuối năm, lễ cúng tất niên không chỉ gợi lên không khí sum vầy, mà còn mang theo bao tâm tình lắng đọng. Ngày xưa, cúng tất niên thường được tổ chức vào chiều hoặc tối 29, 30 tháng Chạp.

Ngày nay, vì những lý do khác nhau, nhiều gia đình lại tổ chức tất niên sớm hơn. Dẫu thời gian khác nhau thì lễ cúng này cũng góp phần giáo dục hiếu nghĩa, nguồn cội cho cháu con, nhắc nhở người trẻ nhớ về những kỷ niệm, công đức của ông bà, tổ tiên.

Sau lễ cúng tất niên, mọi người bắt đầu chuẩn bị cho lễ cúng Giao thừa hay còn gọi là lễ trừ tịch. Người ta làm làm lễ trừ tịch tiễn vị thần năm cũ, đón vị thần năm mới. Có trừ tịch thì mới có nguyên đán-một buổi sáng khơi nguồn cho năm mới.

Đó là khi mọi ngõ ngách của thời gian như được phủ lên một lớp áo thiêng liêng, lòng người chợt sâu lắng bồi hồi. Không gian dường như lắng lại, từng hơi thở của đất trời cũng trở nên chậm rãi, dịu dàng. Đây là lúc mà tôi đối diện với chính mình, để suy tư về năm cũ và nghĩ về năm mới.

Đêm trừ tịch, cha tôi thường đặt những thức cúng lên bàn thờ gia tiên, thắp hương tưởng niệm, khấn vái, rước ông bà về nhà cùng con cháu vui xuân. Các ngày tiếp theo, cúng cơm cho đến hết Tết (bây giờ chỉ cúng từ mùng 1 đến hết mùng 3). Khói hương nghi ngút bay lên từ những bàn thờ tổ tiên, mang theo lòng thành kính và những lời cầu mong giản dị.

Tôi vẫn luôn thích giây phút ngồi bên bậc thềm, ngẩng lên nhìn bầu trời đêm. Một vài ngôi sao lấp lánh trên nền trời đen thẳm. Hiện lên trong tôi đó là hình ảnh gia đình quây quần bên ấm trà chờ đón Giao thừa.

Tôi vẫn nhớ từng hộp giấy màu vàng, hình vuông gói trà thương hiệu Bàu Cạn. Tôi thương bàn tay cha rót trà, má và anh em tôi tay nhận ly trà rồi háo hức hớp từng ngụm thật nhẹ nhỏ. Khói trà bốc lên phủ mờ khuôn mặt anh em tôi. Cha chậm rãi kể cho chúng tôi nghe những câu chuyện của ngày trước.

Bây giờ, cha đã khuất, má tôi vẫn giữ nếp xưa. Tôi ngồi bên má, bên chén trà đang tỏa hương ngào ngạt. Phải chăng cái đắng đót của búp trà kia hòa trong niềm hạnh phúc, lắng đọng thời gian. Bây giờ thì tôi đã hiểu thế nào là nguồn cội, là thời gian thiêng liêng để mà trân quý.

Tôi nhớ đến câu thơ của Thiền sư Mãn Giác: “Xuân đi trăm hoa rụng/Xuân đến trăm hoa cười”. Ngụ ý rằng, hoa có nở thì hoa mới tàn! Xuân có đi thì xuân mới đến! Và xuân có đi thì ta mới thấy quý trọng thời khắc xuân đến cũng như vòng tuần hoàn thời gian. Và tôi cũng đang đến gần hơn với thời khắc thiêng liêng, bao hy vọng, chờ mong của sự tuần hoàn đó.

Có thể bạn quan tâm

Dòng sông An Lão. Ảnh: internet

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Có lẽ ai cũng có một miền ký ức để thương, để nhớ, để mỗi khi mỏi mệt giữa cuộc đời xô bồ lại mong được trở về. Với tôi, miền ký ức ấy nằm dọc theo dòng sông An Lão, đoạn chảy qua thôn Hội Long-một làng quê nhỏ thuộc huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định.

Mật ngọt trước hiên nhà

Mật ngọt trước hiên nhà

(GLO)- Trước hiên nhà tôi bỗng xuất hiện một tổ ong mật. Đàn ong bay lượn trong nắng mai, những đôi cánh mỏng manh khẽ rung lên, hòa cùng làn gió nhẹ, tạo nên bản nhạc du dương. Tôi lặng lẽ dõi theo, chợt cảm thấy lòng mình cũng rung lên theo nhịp điệu ấy, một sự đồng điệu vô hình.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Ngoái nhìn thương nhớ

Ngoái nhìn thương nhớ

Mỗi lần ngang qua góc phố nhỏ ấy, mình đều sẽ sàng ngoái đầu nhìn lại ngôi nhà ba tầng cũ kĩ và hàng cây bằng lăng đang đến mùa trổ hoa vun tán tròn no đủ mãi khiến cho bao người ngẩn ngơ theo sắc màu tim tím đến lạc lối về.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Bánh tráng Bình Định

Bánh tráng Bình Định

(GLO)- Bánh tráng có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên cả nước, cả trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Thế nhưng chẳng hiểu sao, tôi cứ nghĩ và nhớ về món bánh tráng Bình Định. Có lẽ là bởi không ở nơi đâu bánh tráng lại đa dạng và có thể ăn vào mọi dịp như “xứ nẫu”.

Gặp lại thanh xuân

Gặp lại thanh xuân

(GLO)- Tôi từng thấy chị gái mình đứng thật lâu trước tấm gương. Lúc đầu, tôi cứ ngỡ chị đang nhìn xem có vết nám nào trên mặt như một sự lo âu thường thấy của phụ nữ nhưng không phải.

Tiếng ve gọi hè

Tiếng ve gọi hè

(GLO)- Ai cũng từng trải qua những ngày cắp sách đến trường, cũng từng háo hức đợi tiếng ve gọi hè sang, từng bâng khuâng trước những cánh hoa phượng vĩ đầu mùa.

Vừa vặn sống

Vừa vặn sống

(GLO)- Thỉnh thoảng, trong một buổi sớm mai, nếu không phải bận bịu quá với công việc, tôi thường ngồi bên vỉa hè, dưới một gốc thông.

null