Thiêng liêng kỷ vật đi B

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

72.000 hồ sơ kỷ vật của những người đi B gợi nhớ một thời kỳ gian lao mà anh dũng của lịch sử dân tộc. Những ngày cận Quốc khánh 2-9, nhớ đến họ như là một cách nhắc nhở nhau về lòng yêu nước.

"Trong những năm qua có rất nhiều trường hợp hoặc là người thân hoặc chính các nhân chứng sống liên lạc với Trung tâm Lưu trữ quốc gia III ở 34 Phan Kế Bính, phường Cống Vị, quận Ba Đình, TP Hà Nội để tìm hiểu về các hồ sơ, những kỷ vật mà con cháu họ hoặc chính họ gửi lại trước khi lên đường vào chiến trường miền Nam, còn gọi là đi B.

Tìm lại thời oanh liệt

Cũng có những người không bao giờ nghĩ mình còn có những kỷ vật và đang được lưu giữ cẩn thận. Nhiều người vẫn chưa biết về hồ sơ đi B một cách đúng nghĩa" - bà Trần Việt Hoa, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, trăn trở.

Hồ sơ đi B thuộc 2 nhóm đối tượng. Một là cán bộ, chiến sĩ miền Nam tập kết ra Bắc theo Hiệp định Genève năm 1954, sau đó tham gia lao động sản xuất trên miền Bắc và được bí mật đưa trở vào miền Nam công tác do yêu cầu của cách mạng từ năm 1959 đến 1975. Hai là một số cán bộ dân sự người miền Bắc đi B trong khoảng thời gian từ năm 1959 đến 1975. Cả 2 nhóm này chủ yếu là y sĩ, bác sĩ, giáo viên, nhà văn, nghệ sĩ, nhà báo… vào Nam công tác theo con đường dân sự do Ủy ban Thống nhất Chính phủ quản lý.


 

 Một hồ sơ kỷ vật đi B của tự vệ TP Nam Định
Một hồ sơ kỷ vật đi B của tự vệ TP Nam Định



Theo bà Hoa, từ năm 2005, khối hồ sơ, kỷ vật của cán bộ đi B đã được trung tâm chỉnh lý, sắp xếp để tiện cho việc tra tìm, phục vụ khai thác sử dụng một cách hiệu quả hơn, góp phần làm thủ tục giải quyết các chế độ chính sách đối với cán bộ đi B, những người có công đối với đất nước. Kết quả chỉnh lý khoa học khối tài liệu này cho thấy có 56.963 hồ sơ cán bộ đi B từ 89 địa phương trong cả nước (theo địa giới hành chính giai đoạn 1945-1975).

Nhiều người đến trung tâm với mong muốn tìm lại một phần của thời oanh liệt, có những người là con cháu muốn tìm lại những gì thuộc về cha ông mình. "Nhiều trường hợp đến chưa nói được gì đã khóc nức nở bởi trong thâm tâm mỗi người đều hướng về một điều gì đó thiêng liêng, vô giá mà người ngoài cuộc sẽ chẳng bao bao giờ hiểu hết" - ông Nghiêm Xuân Bình, Trưởng Phòng Đọc của trung tâm, chia sẻ.

12.000 kỷ vật vô chủ

Trong 72.000 hồ sơ kỷ vật đang được lưu trữ bảo quản, có một khoảng trống rất lớn mà các nhân viên ở trung tâm mỗi khi nhắc đến là lại đau đáu, đó là 12.000 kỷ vật dường như không thể xác định tên tuổi, quê quán của chủ nhân gồm những trang tài liệu, những chiếc huy hiệu, một chiếc mũ hay một lá thư, bức ảnh, đôi khuyên tai…

Bà Hoa tâm sự: "Những kỷ vật này bao năm qua vẫn là một điều gì đó cứ làm tôi suy nghĩ, lúc nào cũng đau đáu sẽ làm gì để những kỷ vật này có ý nghĩa. Thời gian qua có rất nhiều người hoặc trực tiếp hoặc thông qua người thân đã nhận lại được những hồ sơ kỷ vật, điều này lại càng làm chúng tôi trăn trở thêm. Tại sao vẫn còn một số lượng khổng lồ các kỷ vật nằm đó chưa ai nhận?".


 

Bà Trần Việt Hoa khẳng định những kỷ vật đang được lưu giữ cẩn thận
Bà Trần Việt Hoa khẳng định những kỷ vật đang được lưu giữ cẩn thận
Toàn bộ khối hồ sơ, kỷ vật của cán bộ đi B đã được Trung tâm Lưu trữ quốc gia III xây dựng thành cơ sở dữ liệu với một chương trình phần mềm dễ tra cứu, sử dụng. Song song với dữ liệu trên máy, toàn bộ hồ sơ còn được in thành các bộ mục lục phục vụ việc tra cứu theo từng địa phương.

Năm 2007, trung tâm đã trao Danh mục Hồ sơ kỷ vật cán bộ đi B cho các tỉnh, thành phố bằng một số hình thức, như: mời đại diện các địa phương đến tận trung tâm để nhận; trung tâm cử người đến tận các các tỉnh, thành phố trao tặng; trung tâm chuyển danh mục qua đường bưu điện đến một số tỉnh, thành phố, đồng thời đưa danh mục này lên trang thông tin điện tử của Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước nhằm tạo điều kiện thuận lợi và dễ dàng cho việc tra cứu qua internet.

Một trong những việc mà trung tâm đã làm rất nhiều lần là trưng bày kỷ vật hồ sơ đi B ở các tỉnh, thành phố. Cách làm này nhằm tạo cho người dân được tham quan, biết đến một phần của lịch sử đất nước. Nhưng quan trọng hơn là để các cán bộ hay những người thân của các cán bộ đi B nhận được mình qua đó.

"Cách làm này rất hiệu quả, có rất nhiều trường hợp thông qua những cuộc trưng bày này mà cha mẹ nhận được kỷ vật của con, vợ nhận được những lá thư của chồng thất lạc bao nhiêu năm qua. Có những người kết thúc chiến tranh quay về quê và không hay biết những kỷ vật của mình vẫn còn nguyên vẹn dù đã qua hàng chục năm. Vì thế, trong thời gian tới, trung tâm sẽ tổ chức trưng bày nhiều hơn nhằm mang lại những hiệu quả nhất định" - bà Hoa nói.

Bạch Huy Thanh (NLĐO)

Có thể bạn quan tâm

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null