Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

35 năm tích lũy đồ xưa, lưu giữ ký ức

Giữa cái nắng oi nồng những ngày hè tháng 8, chúng tôi đến thăm Trường Tiểu học và THCS Quang Trung-ngôi trường được bao quanh bởi những căn nhà sàn truyền thống và nương ngô xanh mướt của bà con đồng bào Jrai.

Thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng nhà trường, niềm nở tiếp đón chúng tôi trong căn phòng làm việc chưa đầy 45 m², nơi chứa các bộ sưu tập đồ xưa cũ mà thầy sưu tầm được trong suốt 35 năm qua.

1.jpg
Thầy Võ Trí Hoàn giới thiệu với học sinh về các loại bom bi có sức tàn phá nặng nề trong
chiến tranh. Ảnh: Vũ Chi

Những món đồ được thầy sắp xếp theo từng loại, từ những đồ vật gắn liền với tuổi thơ vùng nông thôn như cối xay bột bằng đá, lờ đơm cá, đèn bão, đến những món đồ gắn liền với thời kỳ bao cấp như chiếc cân tạ, cân đĩa, máy đánh chữ, máy cassette, hay những kỷ vật chiến tranh như bi đông, cà mèn, mũ sắt, bom, đạn các loại đã qua xử lý…

Có những đồ vật nhỏ như ngón tay cái song có những vật nặng hơn 100 kg. Tất cả được thầy lau chùi sạch sẽ.

2.jpg
Chiếc máy đánh chữ xưa cũ được thầy Võ Trí Hoàn sưu tầm. Ảnh: Vũ Chi

“Là người hoài cổ nên tôi coi các món đồ như một người bạn tri kỷ. Giữa bộn bề công việc, dù mệt mỏi, chỉ cần ngắm nhìn những món đồ trong bộ sưu tập của mình, tâm hồn sẽ trở nên nhẹ nhàng, bình yên”-thầy Hoàn tâm sự.

Trong sự hào hứng chia sẻ về những món đồ mà mình yêu quý, thầy chiêm nghiệm: “Sưu tầm hiện vật giúp người chơi tìm hiểu về lịch sử, về nguồn cội cùng những nét văn hóa của dân tộc”.

Là giáo viên dạy môn Toán-Lý nhưng nhờ sưu tầm và tìm hiểu về những hiện vật của quá khứ, nên vốn hiểu biết của thầy không ngừng được bổ sung, đặc biệt là lĩnh vực lịch sử, văn hóa nước nhà. Để tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, thầy giữ cho mình thói quen đọc sách mỗi ngày và dành thời gian tham gia các hội, nhóm sưu tầm đồ cổ để nâng cao kiến thức.

Sau 35 năm gắn bó với sự nghiệp trồng người ở vùng khó, thầy đã sưu tầm, mua lại gần 100 món đồ xưa cũ. Đam mê thấm vào người nên mỗi lần về quê Hà Tĩnh, thầy lại rong ruổi khắp nhà người quen tìm mua những món đồ xưa cũ còn sót lại.

Theo thầy, để sở hữu những món đồ trên, đôi khi không phải có tiền là mua được mà còn phải có duyên bởi nhiều người bán rất “quái”, chỉ bán cho những người họ thích và tìm thấy sự đồng điệu.

Trong bộ sưu tập của thầy Hoàn, nhiều nhất có thể kể đến là các loại bom, đạn đã được xử lý không còn gây nguy hiểm, như đạn AK 47, bom bi quả cam, bom bi quả dứa, lựu đạn M 67, đạn M 79, đạn cối, đạn pháo 155 mm, bom MK-82…

Với thầy, những vũ khí thời chiến không chỉ gợi về những ký ức đau thương, mà còn nhắc nhớ về trang sử đấu tranh cách mạng hào hùng của quân và dân ta.

3.jpg
Trong bộ sưu tập của thầy Võ Trí Hoàn, các loại bom, đạn chiến tranh (đã qua xử lý để đảm bảo an toàn) chiếm số lượng nhiều nhất.
Ảnh: Vũ Chi

Thầy còn nhớ như in, năm 1972, vùng quê nghèo của thầy có đêm chết 68 người vì bom bi. Trên chính khuôn mặt thầy vẫn còn 1 vết sẹo dài dưới cằm.

Theo mẹ thầy kể lại, đó là dấu tích lúc nhảy xuống hầm trú ẩn khi nghe tiếng máy bay địch.

“Lựu đạn, bom bi trước đây nhiều lắm. Trẻ con không biết, lấy làm đồ chơi. Nhiều đứa trẻ mất mạng, cụt tay cụt chân vì nghịch dại. Riêng tôi cũng từng có lần chết hụt khi dùng bom bi để bẫy heo rừng”-thầy Hoàn nhắc nhớ.

“Thổi hồn” lịch sử từ bộ sưu tập

Nhiều người bảo thầy Hoàn gàn dở khi tha những thứ như sắt vụn đồng nát về, nhưng cũng có người cùng sở thích, muốn mua lại với giá cao nhưng thầy không bán.

Mọi đồ vật thầy sưu tầm đều gắn liền với đời sống người dân trong giai đoạn lịch sử khác nhau, nên thầy luôn trân trọng lưu giữ để góp phần giúp thế hệ sau này biết về một thời gian khó của cha ông.

Giáo dục cho học sinh hiểu về lịch sử dân tộc chính là lý do thầy đặt bộ sưu tập của mình ở trường học. Thầy vui nhất là sau những tiết học lịch sử, nhiều học sinh tìm đến phòng thầy để được nghe thầy giới thiệu về những kỷ vật thời chiến.

“Những ánh mắt học sinh háo hức nhìn ngắm từng món đồ khiến lòng mình ấm áp. Tôi chia sẻ cho học trò những câu chuyện từ hiện vật bằng tất cả cái tâm và vốn kiến thức mình có được, chỉ mong sao giáo dục cho học sinh về tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc”-thầy Hoàn bộc bạch.

Em Kpă H’Ưn-học sinh lớp 8 Trường Tiểu học và THCS Quang Trung, cũng như nhiều bạn khác ở vùng sâu vùng xa chưa bao giờ có cơ hội tham quan bảo tàng lịch sử. Vì vậy, được tận mắt chứng kiến và nghe thầy hiệu trưởng giới thiệu về các đồ vật thời chiến tranh ngay tại trường, H’Ưn rất hào hứng.

H’Ưn tâm sự: “Phòng trưng bày của thầy giúp chúng em hình dung được những năm tháng chiến tranh ác liệt của quân và dân ta, từ đó thêm yêu, thêm tự hào về truyền thống yêu nước, bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Chúng em cũng tự nhủ phải học tập thật tốt để xứng đáng với những cống hiến, hy sinh của cha ông”.

Để có tiền mua hiện vật, thầy Hoàn làm thêm nhiều nghề tay trái như chụp ảnh, sửa chữa máy tính, máy in. Không bán đồ mình sưu tầm được nhưng thầy lại sẵn lòng trao tặng lại những người bạn mà mình yêu quý hay các đoàn từ thiện về tặng quà hỗ trợ học sinh nghèo của trường như một lời tri ân.

Trong mỗi chuyến đi xuống buôn làng vận động học sinh đến lớp hay trao tặng quà cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, thầy đều cố gắng hỏi thăm để sưu tầm những hiện vật liên quan đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số.

Thầy cũng hy vọng có được một không gian riêng để trưng bày các món đồ mình sưu tầm, để chia sẻ với những người có cùng đam mê, đồng thời cũng là một địa chỉ thu hút được nhiều học sinh các trường vùng sâu, vùng xa đến tìm hiểu về truyền thống lịch sử.

Có thể bạn quan tâm

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Gìn giữ kỷ vật tri ân

Gìn giữ kỷ vật tri ân

(GLO)- Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật có giá trị về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó, có gần 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về các mẹ Việt Nam anh hùng, liệt sĩ ở vùng đất Bình Định trước đây.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null