'Hạt ngọc trời' - ngũ vị tử trên đỉnh Ngọc Linh

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

"Hạt ngọc trời" là tên mà người Xơ Đăng thường gọi với quả ngũ vị tử - loài cây mỗi năm cho quả 1 lần.

Ở vùng núi Ngọc Linh (thuộc các xã Tu Mơ Rông, Măng Ri, Đăk Sao…, tỉnh Quảng Ngãi), không chỉ nổi tiếng có sâm Ngọc Linh, nơi đây còn được thiên nhiên ưu đãi cho loài cây dược liệu quý mang tên ngũ vị tử. Người Xơ Đăng thường gọi là "hạt ngọc trời".

Ngũ vị tử được người Xơ Đăng gọi 'hạt ngọc trời'
Ngũ vị tử được người Xơ Đăng gọi "hạt ngọc trời".

Ngũ vị tử là cây dược liệu, thuộc họ dây leo, sống bám trên cây gỗ, thường mọc ở vùng giáp ranh giữa rừng non và rừng già.

Sở dĩ loại quả này có tên "ngũ vị tử" bởi vị đặc trưng, pha trộn giữa năm vị: Chua, ngọt, đắng, cay và mặn.

Người dân vào rừng hái ngũ vị tử
Người dân vào rừng hái ngũ vị tử
Ngũ vị tử mỗi năm cho quả 1 lần
Ngũ vị tử mỗi năm cho quả 1 lần.

Từ xưa, người dân thường hái quả về ăn, sau này, bán cho thương lái thu mua về làm gia vị, thuốc. Khi còn xanh, quả ngũ vị tử có màu vàng nhẹ, chuyển thành màu đỏ hồng mọng khi đã chín.

Ngũ vị tử được phơi khô

Loại cây này thường mọc trong những tán rừng, ở độ cao từ 1.200 - 1.600m, ra quả từ tháng 8 đến cuối tháng 10 hằng năm. Mỗi năm, ngũ vị tử ra quả một lần nên người dân tranh thủ hái về bán.

Ngũ vị tử được các thương lái vào tận làng thu mua
Ngũ vị tử được các thương lái vào tận làng thu mua.

Năm nào cũng vậy, vào mùa ngũ vị tử, 2 em chị Y Chủ (35 tuổi) và Y Chuông (31 tuổi, cùng trú làng Đăk Chum 1, xã Tu Mơ Rông) lại rủ nhau vào rừng hái loại quả này để kiếm thêm thu nhập. Nếu "trúng mánh", một người có thể thu về nửa tạ trong ngày, mang lại nguồn thu lớn.

Chị Y Chủ cho biết trước đây chẳng ai hái ngũ vị tử làm gì. Thấy quả rất ngon, bắt mắt nên khi đi rẫy, đi rừng, nhiều người tiện tay hái ăn rồi đem về cho các cháu nhỏ. "Vài năm trở lại đây, có thương lái vào tận xã tìm mua, thế là đến mùa, người dân lại rủ nhau lên núi tìm hái" - chị Chủ cho biết.

Quả ngũ vị tử trông rất bắt mắt
Quả ngũ vị tử trông rất bắt mắt

Theo lời chị Chủ, để hái được ngũ vị tử, họ phải chịu khó leo lên cây cao để hái, thay vì chặt hạ cây, như vậy, rừng được giữ gìn tốt hơn, năm sau còn có để mà hái. Mỗi ngày, 2 chị em có thể hái được 30 kg ngũ vị tử, bán với giá khoảng 25.000 đồng/kg.

Quả ngũ vị tử chín mọng nước
Quả ngũ vị tử chín mọng nước

Ông Dương Đăng Khoa, Phó Chủ tịch UBND xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết cây ngũ vị tử thường mọc ở bìa rừng hoặc rừng non. Loài cây này đã gắn bó với đồng bào Xơ Đăng từ xưa tới nay. Ít năm trở lại đây, đến mùa là thương lái tới địa phương tìm mua ngũ vị tử nên người dân đi hái về bán, mang lại nguồn thu nhập tốt.

"Quả ngũ vị tử chín vào mùa mưa nên việc thu hái khá khó khăn. Tuy nhiên, người dân không muốn bỏ lỡ sản vật quý nên sẵn sàng lặn lội để đi thu hoạch. Sau khi hái về, người dân có thể trực tiếp mang đến hợp tác xã hoặc chợ phiên để bán" - ông Khoa nói.

Trong những năm gần đây, ngũ vị tử được người dân và thương lái thu mua
Trong những năm gần đây, ngũ vị tử được người dân và thương lái thu mua

Ngũ vị tử là vị thuốc quý, được dùng từ lâu trong y học cổ truyền. Theo Đông y, nó có tác dụng, bổ thận, cố tinh, giảm tiểu nhiều; dưỡng phổi, chỉ khái, trị ho mãn tính, hen suyễn; an thần, tăng trí nhớ, giảm mệt mỏi; bảo vệ gan và tăng sức đề kháng.

Theo T.Trực (NLĐO)

Có thể bạn quan tâm

Một góc trung tâm xã Kon Chiêng.

Đánh thức Kon Chiêng

(GLO)- Từ quốc lộ 19 rẽ vào tỉnh lộ 666 khoảng 40 km thì đến xã Kon Chiêng. Hai bên đường là những triền mía xanh mát, thấp thoáng những mái nhà sàn trong không gian xanh thẳm của núi rừng, gợi về một Kon Chiêng đang vươn mình đổi thay.

Những chiếc bè nuôi thủy sản của ngư dân bị sóng đánh vỡ tan, trôi dạt ven biển.

Xác xơ làng chài sau cơn bão dữ...

(GLO)-Sau cơn bão dữ Kalmaegi (bão số 13), những làng chài vốn yên bình, đầy sinh khí bỗng chốc trở nên xác xơ, trơ trọi và ngổn ngang chỉ sau vài giờ bão quét qua. Cảnh quan rồi sẽ dần hồi phục, nhưng những mất mát, tổn thất vẫn sẽ đè trĩu trên đôi vai người dân ven biển rất lâu nữa...

Cảnh hoang tàn, đổ nát ở làng chài Nhơn Lý, Gia Lai. Ảnh: Đức Nhật

Gượng dậy sau bão

Bão Kalmaegi (bão số 13) đã tan, trên dải đất ven biển Gia Lai, Đắk Lắk, người dân lặng lẽ nhặt lại từng tấm tôn, viên ngói, gom góp chút bình yên từ đống hoang tàn.

Giữa tầng mây giữ trời

Giữa tầng mây giữ trời

(GLO)- Đỉnh Hàm Rồng cao hơn 1.000 m so với mực nước biển. Sườn núi sương mờ bao phủ này là nơi cán bộ, chiến sĩ Đài Quan sát thuộc Đại đội Thông tin (Phòng Tham mưu, Lữ đoàn Pháo phòng không 234, Quân đoàn 34) đồn trú.

Sống chậm với đĩa than trong thời đại số - Kỳ 1: Sự hồi sinh của dòng đĩa Vinyl

Sống chậm với đĩa than trong thời đại số - Kỳ 1: Sự hồi sinh của dòng đĩa Vinyl

Trong thời đại mà một thiết bị đeo tay có thể chứa đến 60 triệu bài hát, việc lựa chọn nghe nhạc từ một chiếc đĩa than tưởng như là lỗi thời. Nhưng thực tế, đó lại là biểu hiện của một xu thế tìm lại sự nguyên bản, chậm rãi và thật lòng trong trải nghiệm thưởng thức.

Sợi tơ mong manh kết nối trăm năm

Sợi tơ mong manh kết nối trăm năm

Khi nói đến sưu tầm đồ cổ ở Việt Nam, người ta thường nghe tới đồ gốm, sành sứ, hay đồ gỗ… chứ ít ai biết đến những món đồ vải mà qua đó thể hiện tay nghề thêu huy hoàng, vang danh thế giới của người Việt hàng trăm năm trước.

Người lưu giữ hàng trăm “báu vật” Chư A Thai

Người lưu giữ hàng trăm “báu vật” Chư A Thai

(GLO)- Ở xã Chư A Thai (tỉnh Gia Lai), có một người đàn ông gắn bó cả cuộc đời với những “ký ức triệu năm” còn sót lại dưới lòng đất. Gần 25 năm qua, ông Rcom Sin đã lặng lẽ sưu tầm và trân trọng gìn giữ rất nhiều khối gỗ hóa thạch kết tinh của đất trời.

Sê San: Sông kể chuyện đời…

Sê San: Sông kể chuyện đời…

(GLO)- Dòng Sê San miệt mài chở nặng phù sa; sóng nước bồng bềnh không chỉ kể câu chuyện mưu sinh, bảo vệ phên giậu, mà còn gợi mở tương lai phát triển bền vững, góp phần khẳng định vị thế của vùng biên trong hành trình dựng xây quê hương, đất nước.

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

(GLO)- Mang ra chiếc nỏ được cất giữ hơn 30 năm, ông Siu Long (làng Gòong, xã Ia Púch, tỉnh Gia Lai)-nhân chứng trong trận đánh thung lũng Ia Drăng 60 năm trước chậm rãi nói: “Tôi muốn tặng món quà Tây Nguyên này cho một người bạn đến từ nước Mỹ”.

Thôn Lao Đu giữa bát ngát núi rừng Trường Sơn

Lao Đu đã hết lao đao

Nằm bên đường Hồ Chí Minh huyền thoại, cuộc sống của hơn 150 hộ dân thôn Lao Đu, xã Khâm Đức, TP Đà Nẵng nay đã đổi thay, ngôi làng trở thành điểm du lịch cộng đồng giữa bát ngát núi rừng. 

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

Bền bỉ gieo yêu thương nơi vùng đất khó

(GLO)- Giữa bao thiếu thốn của vùng đất Pờ Tó, có một người thầy lặng lẽ, bền bỉ gieo yêu thương cho học trò nghèo. Thầy không chỉ dạy chữ mà còn khởi xướng nhiều mô hình sẻ chia đầy ý nghĩa như: “Tủ bánh mì 0 đồng”, “Mái ấm cho em”, “Trao sinh kế cho học trò nghèo”.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

null