Việc làm giản dị nhưng ý nghĩa ấy đã mang đến sắc màu tươi mới cho môi trường học đường, góp phần bồi đắp niềm tự hào và ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc trong thế hệ trẻ vùng cao.
Sáng thứ Hai ở Trường THCS bán trú Canh Thuận (xã Vân Canh), sân trường rộn ràng tiếng cười khi học sinh người Bahnar, Chăm H’roi khoe nhau trang phục truyền thống trước giờ lên lớp.
Nữ sinh Bahnar rực rỡ trong váy áo thổ cẩm, các em Chăm H’roi duyên dáng trong bộ áo trắng giản dị; nam sinh khỏe khoắn trong áo khoác cổ tròn truyền thống phối cùng trang phục hiện đại.
Em Mang Thị Bảo Ngọc (lớp 9A1, dân tộc Bahnar) chia sẻ: “Bộ váy áo này được bà ngoại em dệt tặng nên em rất quý, trân trọng. Trước đây, em chỉ mặc trong lễ hội, còn bây giờ được mặc đến trường, thấy vui và tự hào lắm! Mỗi khi khoác lên váy áo truyền thống, em như mang theo lời dặn của bà và nét đẹp dân tộc mình đến lớp”.
Em Sâu Zuôn Anh (lớp 8A2, dân tộc Chăm H’roi) bày tỏ: “Những ngày cả lớp mặc trang phục dân tộc, sân trường như có lễ hội. Em thấy gần gũi hơn với bạn bè và vui khi được giới thiệu văn hóa của dân tộc mình cho thầy cô, các bạn cùng biết”.
Theo thầy Trần Ngọc Bích-Phó Hiệu trưởng Trường THCS bán trú Canh Thuận, trường hiện có 322 học sinh, trong đó 105 em ở bán trú, đều là người Bahnar và Chăm H’roi ở các xã Vân Canh, Canh Vinh.
Từ năm học 2018 2019, thực hiện nghị quyết của HĐND huyện Vân Canh (cũ), nhà trường đã vận động phụ huynh mua cho học sinh một bộ trang phục truyền thống mặc vào thứ Hai và thứ Năm hằng tuần, cũng như trong các dịp lễ, Tết.
Bên cạnh đó, trường duy trì CLB cồng chiêng và tổ chức ngoại khóa để học sinh giới thiệu trang phục, bồi đắp niềm tự hào và ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.
Tương tự, từ năm học 2020-2021 đến nay, Trường Phổ thông Dân tộc (PTDT) nội trú THCS Hoài Ân (xã Ân Tường) cũng đã triển khai quy định học sinh mặc trang phục truyền thống vào các ngày thứ Hai và thứ Năm hằng tuần.
Từ đó, hình ảnh học sinh và giáo viên người dân tộc thiểu số trong trang phục truyền thống khi lên lớp đã trở thành nét đẹp văn hóa, niềm tự hào chung của trường.
Thầy Phạm Ngọc Ánh-Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS Hoài Ân-cho biết, trường hiện có 304 học sinh là người Bahnar và H’re. Trước đây, việc vận động phụ huynh sắm trang phục truyền thống cho con khá khó khăn do giá thành cao, nhưng nay nhiều gia đình đã chủ động hơn khi thấy các em tự tin, phấn khởi mặc trang phục dân tộc đến lớp.
“Chúng tôi không xem việc mặc trang phục dân tộc là hình thức, mà đó là cách giáo dục học sinh biết tự hào về cội nguồn, trân trọng giá trị văn hóa của dân tộc mình. Khi khoác lên trang phục truyền thống, các em cảm thấy tự tin hơn và ý thức rằng mình đang góp phần gìn giữ, tiếp nối di sản của cha ông.
Những ngày trong tuần, sân trường như bừng sáng trong sắc màu văn hóa, trở thành không gian để nét đẹp truyền thống hiện diện và lan tỏa trong từng giờ học”-thầy Ánh chia sẻ.
Còn tại Trường PTDT nội trú THCS và THPT An Lão (xã An Lão), với đa số học sinh là người Kinh, H’re và Bahnar, nhà trường cũng quy định học sinh là người dân tộc thiểu số mặc trang phục truyền thống vào các sáng thứ Hai, Tư và Sáu hằng tuần; đồng thời, lồng ghép hoạt động tuyên truyền, thi tìm hiểu và giới thiệu trang phục dân tộc trong các chương trình ngoại khóa.
Nhờ đó, việc gìn giữ và phát huy trang phục truyền thống trở thành hoạt động thường xuyên, giúp học sinh thêm yêu văn hóa dân tộc mình.
Có thể nói, trang phục truyền thống là một trong những nét nhận diện rõ nhất của mỗi dân tộc, bên cạnh tiếng nói, chữ viết và phong tục. Dù rực rỡ, cầu kỳ như người Bahnar, Jrai hay giản dị, mộc mạc như người H’re, Chăm H’roi, mỗi bộ trang phục đều chứa đựng những câu chuyện văn hóa và lịch sử riêng.
Việc học sinh mặc trang phục truyền thống đến trường đã góp phần giữ gìn, quảng bá bản sắc dân tộc vùng cao, nuôi dưỡng tình yêu quê hương, lòng tự hào về cội nguồn trong mỗi em.
Ông Phạm Văn Nam-Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho rằng, việc đưa trang phục truyền thống vào trường học là cách làm thiết thực để giáo dục thẩm mỹ và bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc cho học sinh.
Qua đó, ngành cũng khuyến khích các trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú trong tỉnh cần vận động cho học sinh mặc trang phục truyền thống vào một số ngày trong tuần; đồng thời, lồng ghép hoạt động này với các chương trình ngoại khóa, ngày hội văn hóa, giúp các em hiểu sâu hơn về cội nguồn, thêm yêu và tự hào với bản sắc văn hóa dân tộc mình.