Độc đáo lễ cúng kết nghĩa của người Jrai

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Hiện nay, cộng đồng người Jrai ở thị xã Ayun Pa (tỉnh Gia Lai) vẫn giữ được nhiều nghi lễ độc đáo. Trong đó, lễ cúng kết nghĩa buôn làng có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, góp phần nâng cao tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Cuối tháng 7 vừa qua, Phòng Kinh tế, Hạt Kiểm lâm, Điện lực và Agribank Chi nhánh thị xã Ayun Pa Gia Lai tiến hành kết nghĩa với buôn Hiao, xã Chư Băh. Ngay sau khi thực hiện xong các bước theo thủ tục hành chính, lễ cúng theo phong tục của đồng bào Jrai diễn ra trước sự chứng kiến của các bên liên quan và đông đảo bà con trong buôn. Thầy cúng Nay Kai đại diện dân làng thực hiện nghi lễ.

Thầy cúng Nay Kai thực hiện nghi thức cúng kết nghĩa. Ảnh: Vũ Chi

Thầy cúng Nay Kai thực hiện nghi thức cúng kết nghĩa. Ảnh: Vũ Chi

Theo ông Kai, từ xa xưa, người Jrai đã có tập tục này nhưng thường là kết nghĩa giữa 2 người, 2 gia đình. Đây là lần thứ 2 lễ cúng kết nghĩa giữa các cơ quan của thị xã Ayun Pa với buôn làng được tổ chức. Dù quy mô có khác nhau song việc kết nghĩa đều phải dựa trên nguyên tắc tự nguyện, không bên nào ép buộc bên nào với mục đích giúp cho những người xa lạ trở thành bạn bè thân thiết, coi nhau như anh em một nhà, có phúc cùng hưởng, có họa cùng chịu, khi có việc khó khăn thì sẵn sàng giúp đỡ nhau, không tính toán thiệt hơn.

Với truyền thống đoàn kết, nghĩa tình, người dân buôn Hiao coi lễ kết nghĩa là việc chung nên ai nấy đều có mặt tại nhà sinh hoạt cộng đồng từ rất sớm để cùng nhau chuẩn bị lễ vật. Lễ vật có thể nhiều hoặc ít nhưng bắt buộc phải có 1 con gà trống và 2 ghè rượu. Con gà trống không được cắt tiết, không nhổ lông bằng nước sôi mà phải thui và nướng trên bếp lửa. Khi mọi việc đã chuẩn bị xong, trước sự chứng kiến của đông đủ dân làng, các bên kết nghĩa cùng ngồi quây quần bên mâm lễ vật, thầy cúng Nay Kai bắt đầu tiến hành nghi lễ.

Mở đầu là nghi thức cúng Yàng. Giọng thầy cúng vang lên: Ơi Yàng trời, Yàng đất, Yàng núi, Yàng sông… hãy về đây nhận lễ vật và chứng giám cho lễ kết nghĩa anh em giữa Phòng Kinh tế, Hạt Kiểm lâm, Điện lực, Agribank Chi nhánh thị xã Ayun Pa Gia Lai và buôn Hiao. Hai bên đã thực sự tốt cái bụng với nhau nên hôm nay làm lễ báo với các Yàng. Kể từ nay, 2 bên là anh em một nhà, sướng khổ cùng nhau, giúp nhau xây dựng buôn làng ấm no, giàu đẹp, ơi Yàng!

Sau bài cúng là nghi thức trao vòng đồng cho các bên tham gia kết nghĩa. Người Jrai quan niệm vòng đồng như một tín vật biểu tượng cho sự thủy chung. Khi đã trao vòng cho nhau rồi thì 2 bên sẽ luôn hướng về nhau, giúp đỡ, che chở cho nhau và không thể tách rời.

Nếu sau này, 4 cơ quan tại thị xã dừng việc kết nghĩa với buôn để hỗ trợ địa phương khác thì buôn sẽ tổ chức lễ chia tay. Khi chiếc vòng đồng được tháo ra có nghĩa các bên không còn ràng buộc với nhau nữa. Kết thúc nghi lễ, thầy cúng mời các bên kết nghĩa và bà con dân làng cùng nhau uống rượu ghè, thưởng thức các món ăn.

Thầy cúng Nay Kai lần lượt đeo vòng đồng cho các bên tham gia kết nghĩa. Ảnh: V.C

Thầy cúng Nay Kai lần lượt đeo vòng đồng cho các bên tham gia kết nghĩa. Ảnh: V.C

Cảm động trước tình cảm chân thành của bà con buôn Hiao, ông Nguyễn Thanh Quang-Trưởng phòng Kinh tế thị xã Ayun Pa-cho biết: Lễ cúng kết nghĩa được tổ chức trang trọng, thể hiện tâm tư, nguyện vọng, lối sống hòa đồng của bà con trong buôn. Qua đó, các đơn vị ý thức hơn vai trò, trách nhiệm của mình.

Theo kế hoạch, năm 2024, buôn Hiao phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, buôn mới hoàn thành 17 tiêu chí, còn 2 tiêu chí chưa đạt gồm bảo hiểm y tế và tổ chức sản xuất. Buôn còn 5 hộ nghèo và 11 hộ cận nghèo.

Vì vậy, trên cơ sở giao ước kết nghĩa đã ký kết, trước mắt, 4 cơ quan tặng 5 suất quà (500 ngàn đồng/suất) cho trẻ em mồ côi và 355 thẻ bảo hiểm y tế cho người dân có hoàn cảnh khó khăn.

Thời gian tới, 4 cơ quan sẽ giữ mối liên hệ chặt chẽ, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc của người dân, qua đó phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; huy động nguồn lực giúp đỡ cây-con giống, chuyển giao khoa học, kỹ thuật, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, từng bước giúp người dân thoát nghèo.

Theo bà Đặng Thị Thanh Vân-Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin thị xã Ayun Pa, trong xu thế phát triển của xã hội hiện nay, những sinh hoạt văn hóa truyền thống của cộng đồng người Jrai có thể xem là báu vật. Việc lưu giữ và bảo tồn báu vật ấy sẽ giúp thế hệ mai sau hiểu hơn, tự hào hơn về văn hóa của dân tộc mình.

Đối với người Jrai tại Ayun Pa, cuộc sống của họ mang tính cộng đồng, tập thể cao. Lễ kết nghĩa là phong tục lâu đời, không thể thiếu trong đời sống tâm linh của bà con. Đây là nghi lễ có ý nghĩa nhân văn, mang tính giáo dục cộng đồng; qua đó góp phần nâng cao tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau để cùng nhau phát triển theo đúng tinh thần Chỉ thị số 13-CT/TU ngày 5-12-2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường công tác kết nghĩa giữa các cơ quan, đơn vị với thôn, làng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

Có thể bạn quan tâm

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Thần Bạch Mã (hay còn gọi là Thái giám Bạch Mã, Bạch Mã Thái giám) là vị thần có ảnh hưởng lớn trong đời sống tín ngưỡng dân gian ở vùng Tây Sơn Thượng đạo. Hiện nay, một số đình tại thị xã An Khê còn duy trì việc thờ cúng và gìn giữ sắc phong vua ban cho vị thần này.

'Bảo hiểm' cho di sản

'Bảo hiểm' cho di sản

Tại lễ công bố các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và quyết định xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp thành phố tại TPHCM vào cuối tháng 3 vừa qua, Công ty CP Tư vấn Cảng - kỹ thuật biển (Portcoast) đã trao tặng toàn bộ sản phẩm số hóa của Nhà hát Thành phố cho Trung tâm Nghệ thuật TPHCM.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

(GLO)- Không chế độ phụ cấp, bổng lộc nhưng nhiều năm qua, các cụ từ, bà vãi trong đội hậu cần, ban nghi lễ tại các đình, miếu trên địa bàn thị xã An Khê vẫn thầm lặng, miệt mài với công việc. Sự tự nguyện ấy xuất phát từ tâm huyết dành cho văn hóa, di sản của cha ông.

Tùy theo điều kiện của từng gia đình để chuẩn bị quy mô lễ cúng lớn hay nhỏ

Gia Lai: Độc đáo lễ thổi tai của người Jrai

(GLO)- Nằm trong chuỗi các hoạt động Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui huyện Phú Thiện năm 2025, sáng 27-3, tại xã Ia Yeng đã diễn ra lễ thổi tai của người Jrai. Nghi lễ được tái hiện rõ nét giúp du khách hiểu được ý nghĩa văn hóa tâm linh trong đời sống của người Jrai nơi đây.

Lễ cầu mưa trên đỉnh núi thần: Di sản đặc biệt

Lễ cầu mưa trên đỉnh núi thần: Di sản đặc biệt

(GLO)- Trên đời có thực sự tồn tại những con người có quyền năng hô mưa gọi gió? Chính hiện thực và truyền thuyết hư ảo đan cài vào nhau khiến lễ cầu mưa của Yang Pơtao Apui ở thung lũng Ayun Hạ trở thành một hiện tượng đặc biệt, hấp dẫn bởi sự linh thiêng, huyền bí.

Tự hào con cháu Hai Bà Trưng

Tự hào con cháu Hai Bà Trưng

(GLO)- Đền thờ Hai Bà Trưng là di tích quốc gia đặc biệt, tọa lạc tại thôn Hạ Lôi, xã Mê Linh, huyện Mê Linh, TP. Hà Nội. Đây cũng là quê hương của Hai Bà Trưng-những nữ tướng anh hùng đã nổi dậy chống quân xâm lược nhà Hán.

Lễ Tế Xuân tại đình làng An Mỹ

Lễ Tế Xuân tại đình làng An Mỹ

(GLO)- Ngày 9-3, tại đình làng An Mỹ (thôn 2, xã An Phú, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai) diễn ra lễ cúng đình với các nghi thức long trọng tưởng nhớ công ơn của các vị tiền hiền có công khai hoang mở đất, lập làng và cầu quốc thái dân an.