Lễ cúng rụng rốn của người Bahnar

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Lễ cúng rụng rốn (Et tuh klok) là nghi lễ đầu tiên trong vòng đời của mỗi người Bahnar. Không chỉ là cúng tạ ơn, mong muốn các thần linh che chở, bảo vệ đứa trẻ khỏe mạnh, mà lễ cúng còn là sự xác nhận đứa bé chính thức trở thành thành viên trong gia đình, dòng tộc và cộng đồng.

Theo già làng Y Thành (66 tuổi, làng KDung, xã Hra, huyện Mang Yang), xưa kia, người Bahnar quan niệm rằng, mỗi đứa bé khi sinh ra chỉ được xem là thành viên trong gia đình, dòng tộc và cộng đồng khi đã tổ chức xong lễ cúng rụng rốn và đặt tên. Bởi vậy, cúng rụng rốn là nghi lễ rất quan trọng, vừa là niềm vui, vừa là trách nhiệm của gia đình đối với đứa bé.

Khi đứa bé mới sinh ra chưa rụng rốn, chưa có tên, nếu trong giai đoạn này mà không may qua đời thì cha mẹ và gia đình đem chôn cất nhưng không tổ chức tang lễ. Còn nếu trời thương, phù hộ đến khi đứa bé rụng rốn thì cha mẹ, họ hàng đứa bé vui mừng, tổ chức lễ cúng rụng rốn và đặt tên. Lúc này, đứa bé chính thức được xem là thành viên trong gia đình.

Thầy cúng mời rượu mừng cha mẹ và đứa bé đã được làm lễ cúng rụng rốn và đặt tên. Ảnh: A.D

Thầy cúng mời rượu mừng cha mẹ và đứa bé đã được làm lễ cúng rụng rốn và đặt tên. Ảnh: A.D

Theo phong tục của người Bahnar, trong vòng đời của mỗi người thường trải qua 3 lễ cúng quan trọng gồm: lễ cúng rụng rốn và đặt tên; lễ thổi tai được tổ chức khi đứa trẻ biết bò hoặc chập chững tập đi; lễ trưởng thành (chủ yếu gia đình giàu có tổ chức cho con cái) diễn ra khi đứa trẻ 9-11 tuổi, bắt đầu có ý thức biết, tự chơi, tự đi câu cá, bẫy chim...

Cả 3 lễ cúng đều nhằm cầu an, mong muốn Yàng che chở, phù hộ cho đứa trẻ có sức khỏe tốt, thông minh, siêng năng chăm chỉ, bình an cả đời. Tuy nhiên, lễ cúng rụng rốn có giá trị tinh thần cao hơn cả vì không chỉ giúp đứa bé là thành viên chính thức trong gia đình và cộng đồng mà còn là dịp để gia đình bày tỏ lòng biết ơn với các thần linh đã che chở cho đứa bé qua được giai đoạn sơ sinh tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy hiểm.

Ngày nay, lễ cúng rụng rốn vẫn được cộng đồng người Bahnar xem trọng và gìn giữ. Già làng Y Thành khẳng định: “Đến nay, chúng tôi vẫn gìn giữ lễ cúng này. Đây cũng là nghi lễ đầu tiên trong vòng đời của người Bahnar để cầu xin Yàng ban ơn phước, phù hộ cho đứa trẻ lớn nhanh, khỏe mạnh”.

Để thực hiện lễ cúng rụng rốn, thông thường sau khi sinh đứa bé, các thành viên trong gia đình chuẩn bị những lễ vật cần thiết, cùng bàn luận và chọn cái tên ưng ý để tiến hành làm lễ. Lễ cúng được tổ chức to hay nhỏ tùy theo điều kiện kinh tế của gia đình nhưng bắt buộc phải có 1 con gà nướng, 2 ghè rượu.

Bên cạnh đó, anh em, họ hàng thân thiết góp thêm những ghè rượu, gà vịt... theo khả năng, vừa để giúp đỡ, chung vui, vừa để tạo nên tình cảm gắn bó, thân tình. Khi lễ vật đã chuẩn bị đủ, gia đình mời thầy cúng tiến hành lễ, khi cúng phải cúng bằng tên của đứa bé.

Thực hiện xong nghi lễ, mọi người cùng ăn uống mừng cho đứa trẻ đã có tên, mừng cho gia đình có thêm thành viên mới. Về rượu cúng rụng rốn, gia đình sẽ mời bà mụ đỡ đẻ uống trước. Tiếp đó, già làng mời rượu cha mẹ đứa bé để chúc phúc...

Lúc này, gia đình cũng bắt đầu thay đổi cách xưng hô, dựa vào tên của đứa bé. Chẳng hạn đứa bé tên Tâm thì họ sẽ xưng hô, gọi nhau như bố Tâm, mẹ Tâm hoặc ông-bà Tâm ơi... Và, người Bahnar tin rằng, khi đã thực hiện xong lễ cúng rụng rốn thì đứa bé sẽ được trời đất phù hộ, có sức khỏe tốt, siêng năng chăm chỉ, bình an cả đời.

Có thể bạn quan tâm

Về miền di sản

Về miền di sản

(GLO)- Những địa danh lịch sử, điểm di sản là nơi thu hút nhiều người đến tham quan, tìm hiểu. Được tận mắt chứng kiến và đặt chân lên một miền đất giàu truyền thống luôn là trải nghiệm tuyệt vời và xúc động đối với nhiều người.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Thủ đô Asunción (Cộng hòa Paraguay) vào ngày 4-12, UNESCO đã chính thức ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

(GLO)- Năm 1993, Sở Văn hóa-Thông tin (VH-TT) và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai đã ký kết chương trình phối hợp hành động với nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có mô hình “Điểm sáng văn hóa vùng biên”.

Mừng lúa mới trên cao nguyên

Mừng lúa mới trên cao nguyên

(GLO)- Sau khi thu hoạch mùa vụ và đưa lúa về kho, đồng bào Jrai náo nức với lễ mừng lúa mới. Nghi lễ nông nghiệp cổ truyền độc đáo này đã được bà con duy trì từ bao đời nay.

Tiết mục hát dân ca của em Đinh Doanh và đoàn nghệ nhân xã Pờ Tó trong chương trình “Cồng chiêng cuối tuần-Thưởng thức và trải nghiệm” tại huyện Ia Pa. Ảnh: V.C

Cồng chiêng cuối tuần trở lại Ia Pa

(GLO)- Tối 17-11, chương trình “Cồng chiêng cuối tuần-Thưởng thức và trải nghiệm” tiếp tục được tổ chức tại huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai. Chương trình mang đến nhiều tiết mục đặc sắc làm nức lòng người dân và du khách.

Giá trị của liên hoan

Giá trị của liên hoan

Liên hoan Cải lương toàn quốc năm 2024 tổ chức tại TP Cần Thơ vừa khép lại. Bên cạnh những hồ hởi, vui vẻ, nhiều nỗi niềm của sân khấu cải lương truyền thống cũng đã bộc lộ trong mùa liên hoan năm nay.

Cần phát huy giá trị di tích: “Địa điểm vụ thảm sát nhân dân làng Tân Lập năm 1947”

Cần phát huy giá trị di tích: “Địa điểm vụ thảm sát nhân dân làng Tân Lập năm 1947”

(GLO)- Sáng 6-11, tại TP. Pleiku, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức hội thảo khoa học di tích lịch sử “Địa điểm vụ thảm sát nhân dân làng Tân Lập năm 1947, xã Kông Bơ La, huyện Kbang” nhằm hoàn thiện hồ sơ, trình cấp có thẩm quyền đề nghị xếp hạng di tích quốc gia.

Trao giải Cuộc thi đan lát, dệt thổ cẩm truyền thống tạo ra các sản phẩm lưu niệm phục vụ du khách

Trao giải Cuộc thi đan lát, dệt thổ cẩm truyền thống tạo ra các sản phẩm lưu niệm phục vụ du khách

(GLO)- Nằm trong khuôn khổ Tuần lễ hoa dã quỳ-núi lửa Chư Đang Ya, chiều 9-11, tại khu vực sân nhà rông làng Gri, xã Chư Đang Ya (huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai), Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND huyện Chư Păh tổ chức trao giải Cuộc thi đan lát, dệt thổ cẩm truyền thống.

Các nghệ nhân làng Chuet 2 (phường Thắng Lợi) phục dựng lễ báo hiếu cha mẹ tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam. Ảnh: Thu

Lễ báo hiếu của người Jrai

(GLO)- Lễ báo hiếu cha mẹ là tập tục văn hóa truyền thống đã có từ xa xưa trong đời sống của cộng đồng người Jrai. Đây là dịp để những người con đền đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục và cầu mong thần linh ban sức khỏe cho cha mẹ.

Bảo tồn bản sắc làng Bahnar - Kỳ cuối: Cần phát huy giá trị văn hóa truyền thống

Bảo tồn bản sắc làng Bahnar - Kỳ cuối: Cần phát huy giá trị văn hóa truyền thống

(GLO)- Cách đây gần 18 năm, trong một số công trình điều tra văn hóa các làng đồng bào dân tộc thiểu số ở TP. Pleiku thì người ta xếp một số buôn làng trong khu vực, trong đó có làng Wâu và Ktu (xã Chư Á) là làng tương đối có giá trị, đưa vào diện bảo tồn và phát triển.

Sân trường rộn tiếng cồng chiêng

Sân trường rộn tiếng cồng chiêng

(GLO)- Cứ mỗi buổi sinh hoạt, khuôn viên Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Lơ Pang (xã Lơ Pang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) lại rộn ràng tiếng cồng chiêng. Âm thanh quen thuộc ấy đến từ đôi tay nhỏ bé của các em học sinh thuộc Câu lạc bộ (CLB) Cồng chiêng của trường.