Dân làng Đê Chơ Gang chung tay bảo tồn nhà sàn truyền thống

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Chúng tôi vừa đến thăm làng Đê Chơ Gang (xã Phú An, huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai). Đây là ngôi làng gắn bó với anh Hai Trầu (Nguyễn Nhạc), nơi có Di tích quốc gia đặc biệt-Hòn đá ông Nhạc. Điều khiến chúng tôi ấn tượng chính là việc người dân nơi đây vẫn giữ được rất nhiều nếp nhà sàn truyền thống và thường giúp nhau làm nhà sàn.

Từ trung tâm thị xã An Khê, chúng tôi đi theo tỉnh lộ 667, hướng về huyện Kông Chro để tìm đường vào làng Đê Chơ Gang. Đi khoảng hơn 4 km đã thấy xuất hiện chiếc cổng làng xây kiên cố với dòng chữ “Làng văn hóa Đê Chơ Gang”. Hiện nay, làng Đê Chơ Gang đang xây dựng nông thôn mới với những con đường bê tông trải rộng, những ngôi nhà khang trang. Nhưng, hầu như gia đình nào cũng giữ lại được ngôi nhà sàn ở ngay cạnh bên nhà mới xây. Nhà sàn được bà con làm bằng các vật liệu từ tự nhiên nên sau vài năm phải sửa chữa hoặc thay mới. Vì thế, mỗi khi nhà ai sửa hoặc làm mới nhà sàn, bà con trong làng lại tập trung tới giúp.

Ông Bro đan lớp trên cùng của sàn nhà bằng nan cây lồ ô. Ảnh: Nguyễn Anh Minh

Ông Bro đan lớp trên cùng của sàn nhà bằng nan cây lồ ô. Ảnh: Nguyễn Anh Minh

Gia đình ông Đinh Pênh đang làm lại sàn mới cho ngôi nhà. Để giúp gia đình ông, dân làng đã tập trung đến từ rất sớm, mỗi người mỗi việc, ai quen việc gì thì làm việc đó. Nam giới chặt cây gỗ cứng, cây cao lao, chẻ nan cây lồ ô, chẻ cây giang, cây mây... để làm vật liệu. Phụ nữ chuẩn bị thức ăn, nước uống. “Tôi chuẩn bị rượu ghè, thịt heo, bà con tới làm giúp, ai có gì thì ủng hộ thêm. Vậy nên, người thì mang rượu ghè, người mang bia tới”-ông Pênh chia sẻ. Chúng tôi đếm được tổng cộng 25 ghè rượu đã được chuẩn bị cho lễ ăn mừng sàn nhà mới của gia đình ông Pênh.

Cũng theo ông Pênh, trước đây, gia đình có điều kiện thì làm sàn nhà bằng ván gỗ, nhà nào không có điều kiện thì đan bằng tre, lồ ô. Bây giờ khan hiếm gỗ nên hầu hết bà con đều làm bằng những vật liệu dễ kiếm hơn. Ông Bro-nghệ nhân đan lát-cho biết: “Sạp nhà sàn gồm có 3 lớp: lớp dưới cùng được buộc bằng những cây gỗ cứng to bằng bắp tay; lớp giữa được đan và chằng buộc bởi các cây cao lao to bằng ngón tay cái; lớp trên cùng đan bằng nan chẻ từ cây lồ ô. Các lớp đều được buộc kỹ bằng lạt mây và lạt giang”. Mặc dù làm rất kỹ nhưng theo các bậc cao niên trong làng, thường 5 năm sau phải làm lại sạp một lần.

Không khí làm việc ở đây rất vui vẻ. Bà con nói cười rôm rả, chia sẻ với nhau những điều hay trong cuộc sống, nhưng đôi tay vẫn thoăn thoắt làm việc. Chị em phụ nữ cho biết: Khoảng 2 giờ chiều, khi nam giới đã làm xong công việc của họ thì các chị sẽ lo làm những phần việc nhẹ nhàng còn lại. Sau khi xong mọi việc, họ sẽ cùng nhau ăn uống chúc mừng cho gia chủ tới khuya rồi ai về nhà nấy.

Nhìn cảnh dân làng Đê Chơ Gang vui vẻ giúp nhau dựng nhà, chúng tôi càng hiểu hơn tấm lòng của bà con nơi đây. Bao năm qua, dân làng coi nhau như một gia đình, ai có việc gì đều chung tay giúp sức. Chia tay chúng tôi, ông Pênh còn tự hào khoe rằng, đoàn nghệ nhân cồng chiêng làng Đê Chơ Gang vừa được cử đi biểu diễn phục vụ Ngày hội văn hóa các dân tộc toàn tỉnh năm 2023.

Có thể bạn quan tâm

Những người giữ hồn dân ca Jrai

Những người giữ hồn dân ca Jrai

(GLO)- Nhằm bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa của dân tộc Jrai, nhiều nghệ nhân ở xã Ia Rbol (thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) từng ngày âm thầm lưu giữ những làn điệu dân ca như một cách thể hiện tình yêu với cội nguồn.

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

(GLO)- Hiện nay, nhiều gia đình người dân tộc thiểu số ở Gia Lai vẫn giữ nghề ủ rượu cần truyền thống từ men lá tự nhiên. Theo thời gian, họ đã cùng nhau lưu giữ “men say” của đại ngàn, giúp cho thức uống mang đậm dấu ấn văn hóa của cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên được chắp cánh bay xa.

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

(GLO)- Đây là số cuối cùng của chuyên mục “Gương mặt thơ” trên báo Gia Lai Cuối tuần do tôi phụ trách.Chuyên mục đã đi được hơn 2 năm (từ tháng 10-2022), tới nay đã giới thiệu tác phẩm của hơn 100 nhà thơ nổi tiếng trên thi đàn cả nước.

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

(GLO)- Rời quê vào thôn Đà Bắc (xã Ia Lâu, huyện Chư Prông) lập nghiệp đã hơn 30 năm, nhưng cộng đồng người Mường vẫn luôn duy trì và nỗ lực bảo tồn văn hóa cồng chiêng của dân tộc. Với họ, “giữ lửa” cồng chiêng chính là cách làm thiết thực nhất tạo sự gắn kết bền chặt với quê hương, nguồn cội.

Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là di sản có tiềm năng khai thác kinh tế du lịch. Ảnh: Minh Châu

Những ngày làm hồ sơ “Không gian văn hóa cồng chiêng”

(GLO)- Ngày 23-3-2004, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) ban hành quyết định về việc xây dựng hồ sơ ứng cử quốc gia “Vùng văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên” là di sản tiếp nối trình UNESCO công nhận là kiệt tác di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại.

Về miền di sản

Về miền di sản

(GLO)- Những địa danh lịch sử, điểm di sản là nơi thu hút nhiều người đến tham quan, tìm hiểu. Được tận mắt chứng kiến và đặt chân lên một miền đất giàu truyền thống luôn là trải nghiệm tuyệt vời và xúc động đối với nhiều người.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Thủ đô Asunción (Cộng hòa Paraguay) vào ngày 4-12, UNESCO đã chính thức ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

(GLO)- Năm 1993, Sở Văn hóa-Thông tin (VH-TT) và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai đã ký kết chương trình phối hợp hành động với nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có mô hình “Điểm sáng văn hóa vùng biên”.