Lễ tạ ơn của người Jrai

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Theo phong tục của đồng bào Jrai, khi con cái trưởng thành, lập gia đình riêng và có đủ điều kiện kinh tế thì sẽ tổ chức lễ tạ ơn công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. Món quà đặc biệt trong lễ tạ ơn là tấm váy, áo thổ cẩm.
Lễ tạ ơn cha mẹ của người Jrai được tổ chức vào lúc nông nhàn, thường là sau lễ mừng lúa mới. Đây là lễ được tổ chức một lần trong cuộc đời của mỗi người mà bất cứ chàng trai hay cô gái nào lập gia đình đều phải thực hiện.
Trước tiên, người con phải xin ý kiến của cha mẹ về thời gian tổ chức lễ tạ ơn. Gia đình người con sẽ mang một số lễ vật đến nhà cha mẹ để tiến hành các nghi lễ. Lễ vật không thể thiếu là một ghè rượu ngon và một số con vật như heo, gà hoặc bò tùy theo điều kiện kinh tế để chiêu đãi bà con dân làng. Ghè rượu đặt giữa nhà và mời thầy cúng (thường cũng là già làng) làm chủ lễ. Thầy cúng lấy tiết con vật hiến sinh bôi lên ghè rượu, lấy một phần gan sống của các con vật đem xâu vào que tre rồi cột trên miệng ghè để cúng ông bà tổ tiên. Một phần lễ vật này còn được mang ra ngoài sân để cúng thần linh. Gà, heo được nướng chín, xâu vào que tre rồi cột vào cây nơi buộc ghè rượu. Thầy cúng lấy một nhánh lá rừng nhúng vào trong ghè rượu rồi phẩy rượu lên cha mẹ và người con đang tiến hành nghi lễ tạ ơn.
Trong lễ tạ ơn, người con trai tặng cha chiếc áo truyền thống. Ảnh: Tấn Vịnh
Trong lễ tạ ơn, người con trai tặng cha chiếc áo truyền thống. Ảnh: Tấn Vịnh
Món quà mà người con trai tặng cho cha là chiếc áo thổ cẩm với lời thưa gửi ấm tình đạo hiếu: “Cha mẹ đã thương yêu chúng con, đã sinh thành và dưỡng dục, dạy bảo chúng con nên người. Chúng con không có gì hơn, xin cha mẹ hãy nhận lấy một chút quà mọn, là tấm áo này để tỏ lòng cảm ơn của chúng con”. Đến lượt mình, người con gái tặng cho mẹ chiếc váy thường do mình dệt cùng với lời thưa hiếu thảo: “Các con đã lớn tuổi rồi, chúng con luôn mong cha, mẹ khỏe mạnh. Đây là một trong những lễ quan trọng, nếu bỏ qua sau này muốn làm cũng không được, sẽ khiến chúng con cảm thấy áy náy, ân hận cả đời. Vì thế chúng con làm lễ này để mong cha, mẹ khỏe mạnh, sống lâu cùng con cháu. Chúng con không có gì hơn, xin cha mẹ hãy nhận lấy một chút quà mọn, là tấm váy áo này để tỏ lòng cảm ơn của chúng con”.
Liền đó, thầy cúng bước ra khấn: “Hỡi thần linh, hỡi các Yàng cai quản gia đình, hôm nay các con, các cháu trong gia đình làm lễ tạ ơn, cúng sức khỏe cho cha mẹ, ông bà. Các con hạ con heo, con gà, bày ghè rượu ngon này để làm lễ báo hiếu, tạ ơn cha mẹ. Mời Yàng về ăn con heo, con gà, uống rượu, các thần hãy chứng kiến, nếu có sai trái hãy bỏ qua. Hỡi Yàng, hãy xua đuổi tà ma và ban sức khỏe cho hai ông bà sống lâu, khỏe, ở lâu dài với con cháu. Xin ngài hãy chứng dám lòng thành của các cháu”. Khấn vái xong, thầy cúng lấy một nhánh lá rừng nhúng vào ghè rượu rồi vẩy lên người cha, người mẹ và các con. Điều này mang ý nghĩa thần linh ban phước lộc, sức khỏe cho họ.
Khi các nghi lễ xong xuôi, thấy cúng vít cần rót rượu ra chén đổ xuống dưới đất mời các vị thần linh. Sau đó, người con trai, con gái mời cha, mẹ uống rượu ghè trước. Tiếp đó, là dân làng chung vui tiệc rượu với gia đình cùng chúc nhau được mạnh khỏe, an lành, mùa màng tốt tươi.
Lễ tạ ơn là một nét đẹp trong đời sống văn hóa của cộng đồng người Jrai. Truyền thống đạo hiếu của gia đình và cộng đồng được khơi dậy qua nghi lễ thiêng liêng này. Tấm váy, áo thổ cẩm là món quà ý nghĩa thể hiện tình yêu thương, lòng kính trọng và lòng biết ơn của con cái dành cho đấng sinh thành.
TẤN VỊNH

Có thể bạn quan tâm

Đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi

(GLO)- Người Tây Nguyên làm du lịch không chỉ bằng khu nghỉ dưỡng, mà còn bằng lòng hiếu khách và nghệ thuật kể chuyện. Vậy nên, đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi mà hãy đánh thức nó bằng chính giọng nói của rừng, bằng bàn tay của bà con và bằng tình yêu với buôn làng của mình.

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

(GLO)- Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui là hiện tượng văn hóa xã hội đặc sắc của cộng đồng người Jrai ở Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai. Nghi lễ này tập hợp nhiều biểu tượng văn hóa độc đáo giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tâm linh của cư dân bản địa.

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

“Khánh Hòa là xứ trầm hương/Non cao biển rộng người thương đi về” - những câu thơ của nhà nghiên cứu Quách Tấn trong biên khảo Xứ trầm hương vừa là sự khẳng định danh xưng của một miền đất, vừa như lời mời gọi lữ khách bốn phương tìm về với thủ phủ của trầm hương Việt Nam.

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

(GLO)- Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Nhắc đến đại ngàn Tây Nguyên, có lẽ biểu tượng văn hóa “sừng sững” chính là những mái nhà rông, nhà dài truyền thống của đồng bào các dân tộc. Trong những biến chuyển của thời đại, không gian che chở các hộ gia đình và lan tỏa văn hóa cộng đồng ấy khó tránh khỏi những hư hao, nghiêng ngả.

Những người “giữ lửa” văn hóa Jrai, Bahnar

Những người “giữ lửa” văn hóa Jrai, Bahnar

(GLO)- Ông Rmah Aleo (làng Pan, xã Dun, huyện Chư Sê) và ông Ayó (làng Piơm, thị trấn Đak Đoa, huyện Đak Đoa, tỉnh Gia Lai) là những người “giữ lửa” và lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc đến cộng đồng buôn làng.

Thì thầm từ gốm Yang Tao

Thì thầm từ gốm Yang Tao

Nhờ may mắn làm cái nghề viết lách nên tôi từng có dịp đến nhiều trung tâm gốm của cả nước. Nghề gốm mỗi nơi mỗi kiểu, sản phẩm đơn giản có, tinh xảo có; quy trình tạo tác thủ công lẫn công nghiệp hóa vài ba công đoạn cũng có.

null