"Giữ lửa" nghề chỉnh chiêng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Hầu như người dân trong vùng đều biết anh Siu Viu (làng O Bung, xã Ia Ko, huyện Chư Sê, Gia Lai) là người có kinh nghiệm trong việc điều chỉnh âm thanh của những chiếc chiêng bị hỏng. Hiện nay, anh là người duy nhất trong làng theo nghề chỉnh chiêng.
 Anh Viu đang chỉnh chiêng. Ảnh: H.H
Anh Viu đang chỉnh chiêng. Ảnh: H.H
Lúc còn nhỏ, anh Siu Viu thường được cha mẹ dẫn đi xem biểu diễn cồng chiêng trong những dịp lễ hội. Năm 16 tuổi, anh có dịp chứng kiến một số người làm nghề chỉnh chiêng ở huyện Krông Pa được mời đến làng để sửa lại những bộ chiêng bị mất tiếng và hư hỏng. Bị thu hút bởi công việc thú vị này, anh đã xin cha mẹ khăn gói theo những người thợ chỉnh chiêng về huyện Krông Pa học đánh chiêng và chỉnh chiêng. Dưới sự dẫn dắt của các nghệ nhân, chỉ sau hơn 2 năm, anh đã có thể biểu diễn thành thạo nhiều bài chiêng cổ của đồng bào Jrai và biết cách điều chỉnh những chiếc cồng, chiếc chiêng bị mất tiếng. Anh còn có thể gò lại được những chiếc chiêng bị hư hỏng nặng để lấy lại âm thanh.
Anh Siu Viu tâm sự: Muốn học nghề chỉnh chiêng, trước tiên phải học cách sử dụng cồng chiêng thành thạo. Những công cụ chính thường dùng để chỉnh chiêng mà người thợ cần có gồm: búa chỉnh âm thanh, dùi gỗ, kìm. Thời gian điều chỉnh một bộ chiêng bị mất âm thanh thường sẽ kéo dài 3-4 ngày. Tùy theo bộ chiêng bị hư hỏng nặng hay nhẹ, thời gian chỉnh âm thanh ngắn hay dài, anh sẽ được trả công khác nhau. Thông thường, khi chỉnh sửa hoàn chỉnh một bộ chiêng, anh được trả khoảng 3 triệu đồng. 
Đến nay, anh Viu đã chỉnh lại âm thanh cho trên 700 bộ chiêng bị mất tiếng ở Chư Sê và nhiều địa phương lân cận. Bên cạnh đó, trong quá trình làm nghề, anh cũng tranh thủ truyền dạy kỹ thuật đánh cồng chiêng cho hơn 40 người. Những người được anh chỉ dạy đều biết đánh chiêng thành thạo các bài chiêng cổ truyền thống của dân tộc mình như: mừng lúa mới, lễ đâm trâu… “Nghề chỉnh chiêng rất khó, đòi hỏi sự kiên nhẫn nên ít ai theo học. Một số người sợ dùng búa chỉnh chiêng không đúng kỹ thuật sẽ làm cho chiêng bị hư hỏng nặng thêm và phải bồi thường nên cũng ngại. Vì vậy, hiện giờ, tôi muốn tìm một vài người để truyền lại kỹ năng chỉnh sửa những cái chiêng bị hư hỏng, chứ sau này tôi già rồi, không có ai chỉnh chiêng thì nghề này sẽ mai một”-anh tâm sự.


Ông Siu Blach-Trưởng thôn O Bung, xã Ia Ko, huyện Chư Sê: “Anh Siu Viu là người có nhiều đóng góp trong công tác bảo tồn văn hóa cồng chiêng của làng. Hễ trong làng cứ có bộ chiêng nào bỏ lâu ngày không sử dụng, bị mất tiếng thì anh luôn nhiệt tình đến tận nhà để lấy lại âm thanh. Làng O Bung hiện nay có 8 bộ cồng chiêng thì tất cả đều do một mình anh Viu chỉnh sửa”.

Huy Hoàng

Có thể bạn quan tâm

Những người giữ hồn dân ca Jrai

Những người giữ hồn dân ca Jrai

(GLO)- Nhằm bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa của dân tộc Jrai, nhiều nghệ nhân ở xã Ia Rbol (thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) từng ngày âm thầm lưu giữ những làn điệu dân ca như một cách thể hiện tình yêu với cội nguồn.

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

(GLO)- Hiện nay, nhiều gia đình người dân tộc thiểu số ở Gia Lai vẫn giữ nghề ủ rượu cần truyền thống từ men lá tự nhiên. Theo thời gian, họ đã cùng nhau lưu giữ “men say” của đại ngàn, giúp cho thức uống mang đậm dấu ấn văn hóa của cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên được chắp cánh bay xa.

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

(GLO)- Đây là số cuối cùng của chuyên mục “Gương mặt thơ” trên báo Gia Lai Cuối tuần do tôi phụ trách.Chuyên mục đã đi được hơn 2 năm (từ tháng 10-2022), tới nay đã giới thiệu tác phẩm của hơn 100 nhà thơ nổi tiếng trên thi đàn cả nước.

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

(GLO)- Rời quê vào thôn Đà Bắc (xã Ia Lâu, huyện Chư Prông) lập nghiệp đã hơn 30 năm, nhưng cộng đồng người Mường vẫn luôn duy trì và nỗ lực bảo tồn văn hóa cồng chiêng của dân tộc. Với họ, “giữ lửa” cồng chiêng chính là cách làm thiết thực nhất tạo sự gắn kết bền chặt với quê hương, nguồn cội.

Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là di sản có tiềm năng khai thác kinh tế du lịch. Ảnh: Minh Châu

Những ngày làm hồ sơ “Không gian văn hóa cồng chiêng”

(GLO)- Ngày 23-3-2004, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) ban hành quyết định về việc xây dựng hồ sơ ứng cử quốc gia “Vùng văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên” là di sản tiếp nối trình UNESCO công nhận là kiệt tác di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại.

Về miền di sản

Về miền di sản

(GLO)- Những địa danh lịch sử, điểm di sản là nơi thu hút nhiều người đến tham quan, tìm hiểu. Được tận mắt chứng kiến và đặt chân lên một miền đất giàu truyền thống luôn là trải nghiệm tuyệt vời và xúc động đối với nhiều người.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Thủ đô Asunción (Cộng hòa Paraguay) vào ngày 4-12, UNESCO đã chính thức ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

(GLO)- Năm 1993, Sở Văn hóa-Thông tin (VH-TT) và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai đã ký kết chương trình phối hợp hành động với nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có mô hình “Điểm sáng văn hóa vùng biên”.