Gìn giữ đền Hùng ở đất cực Nam

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Nằm nép mình bên dòng sông Bạch Ngưu hiền hòa, đền thờ Vua Hùng ở vùng cực Nam Tổ quốc đã hình thành và tồn tại hơn 150 năm qua, dưới sự bảo tồn và gìn giữ của các gia tộc qua nhiều thế hệ.
Hai thế hệ cùng trông coi đền Hùng         
Buổi sáng ngày cuối tháng 2 âm lịch, ông Bảy Thông (Phan Văn Thông, 61 tuổi) thức dậy sớm hơn thường lệ, pha vội ấm trà đợi người bạn già Nguyễn Quốc Vụ (62 tuổi) ở cách nhà vài trăm mét. Đây là cuộc hẹn được hai ông lên lịch, trước khi ra bàn kế hoạch giỗ Tổ vào ngày 10/3 âm lịch năm nay với hơn 40 bậc cao niên khác trong làng. Công việc này đã được hai ông thực hiện đều đặn hàng chục năm qua mỗi khi sắp đến ngày lễ trọng đại của làng.
Việc chăm sóc, gìn giữ đền thờ được những người lớn tuổi ở địa phương đảm nhiệm. Ảnh: H.H
Việc chăm sóc, gìn giữ đền thờ được những người lớn tuổi ở địa phương đảm nhiệm. Ảnh: H.H
Đền thờ vua Hùng ở ấp Giao Khẩu được xây dựng trên khuôn viên hơn 2.000m2, có kết cấu một gian hai chái, phía sau đền giáp với sông Bạch Ngưu, mặt trước hướng ra phía Quốc lộ (theo lối phong thủy: Trên bến - dưới thuyền). Tượng thờ vua Hùng được đặt trang nghiêm ở giữa trong đền.
Ông Bảy Thông bảo rằng: “Bản thân tui và ông Vụ là những người kế thừa di nguyện của cha ông trong việc trông coi đền Hùng, nên phải có trách nhiệm giữ gìn, phát huy truyền thống tốt đẹp đó cho thế hệ con cháu sau này”.
Nói về lịch sử hình thành đền thờ Vua Hùng ở vùng đất cuối trời Nam, ông Bảy Thông thú thực là ông cũng không biết chính xác đền có từ bao giờ, chỉ nghe cha ông kể lại rằng hơn 150 trước, những lưu dân di cư về vùng đất phương Nam đã đến và lập đền thờ Vua Hùng ở ấp Giao Khẩu, xã Tân Phú, huyện Thới Bình (Cà Mau) để thờ cúng. “Khi tôi lớn lên đã thấy cha mình ngày ngày trông coi đền và bọn trẻ chúng tôi ngày ấy đã được cha ông dạy bảo về lòng yêu nước với niềm tự hào vì là con cháu vua Hùng” - ông Thông nói.
Theo Bảy Thông, sách sử địa phương còn ghi chép rằng, vào khoảng năm 1658, người Việt đã đến những vùng đất mới ở phía Bắc Cà Mau ngày nay. Đến năm 1714, vùng đất này bắt đầu được ghi tên trên bản đồ Việt Nam thời Vua Lê, Chúa Nguyễn, trong hai huyện Long Xuyên và trấn Di thuộc trấn Hà Tiên. Cũng kể từ đó, cư dân từ các nơi đổ về khẩn hoang rồi dần hình thành cộng đồng dân cư. Để tồn tại, cư dân phải vượt qua những khó khăn về thiên tai, dịch bệnh... nhưng trong họ luôn có niềm tin về các vị thần linh che chở, bảo vệ mình, đặc biệt là tục thờ tổ tiên của người Việt là Vua Hùng. “Riêng đền thờ Vua Hùng ở ấp Giao Khẩu là 1 trong 5 đền thờ đầu tiên trên cả nước có từ thời Pháp thuộc” - ông Thông nói, và cho biết ban đầu đền được ông Hội Đồng Giảng thờ cúng và bảo quản.
Cha Bảy Thông - ông Phan Văn Sạng là người kế tiếp ông Hội Đồng Giảng trông coi đền. Đến năm 1969, ông Nguyễn Văn Cống (cha ông Nguyễn Quốc Vụ) đảm nhận công việc này. “Khi cha mất, chúng tôi là những người kế thừa trông coi đền” - ông Nguyễn Quốc Vụ nói.
Cả làng chung tay bảo tồn
Ban đầu, đền chỉ được xây dựng bằng cây lá địa phương, với cái tên theo cách gọi dân dã là “Miếu ông vua”. Theo dòng thời gian, ngôi miếu không ngừng được sửa chữa, mở rộng thành đền thờ tôn nghiêm như hiện nay.
“Trải qua hai cuộc kháng chiến, ngôi đền đã bị bom đạn tàn phá nhiều lần, có lúc phải di dời từ nơi này đến nơi khác để tổ chức lễ giỗ. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, người dân ở ấp Giao Khẩu đã góp tiền của, công sức xây dựng lại đền thờ khang trang như ngày hôm nay” - ông Thông kể.
Đền thờ Vua Hùng ở Cà Mau. Ảnh: H.H
Đền thờ Vua Hùng ở Cà Mau. Ảnh: H.H
Theo truyền thống, mùa giỗ tổ vua Hùng ở các năm trước sẽ diễn ra trong 3 ngày, bắt đầu từ mùng 8 - 10/3 âm lịch. Trong hai ngày 8 và 9 sẽ là các tiết mục của phần hội, với các trò chơi nhân gian, quy tụ hàng nghìn người từ các nơi về tham gia, vui chơi; còn phần lễ chính diễn ra vào ngày 10 với các nghi thức cổ truyền. Các lễ vật như: Bánh chưng bánh dầy, lợn quay, lợn trắng... là những lễ vật không thể thiếu trong ngày lễ chính để dâng lên Vua Hùng. Ngoài ra, hàng nghìn người dân địa phương và du khách đều mang lễ vật  đến dâng lên Vua Hùng với lòng tôn kính.
Theo Hoàng Hạnh (Dân Việt)

Có thể bạn quan tâm

Phát huy sức mạnh văn hóa

Phát huy sức mạnh văn hóa

Khi các giá trị văn hóa, di sản và nghệ thuật tạo ra lợi nhuận nó không chỉ tự “nuôi sống” mình mà còn góp phần tạo thêm những nguồn lực mới, tác động tích cực đến các lĩnh vực khác của ngành công nghiệp văn hóa.

Dùng mặt nạ kỹ thuật số để phục hồi tranh. (Ảnh: Franetic)

Công nghệ đột phá phục chế tranh cổ chỉ trong vài giờ

(GLO)-Với những bức tranh có niên đại hàng thế kỷ, bị hỏng nặng, việc phục chế gặp nhiều rủi ro và tiêu tốn thời gian. Một bước đột phá về công nghệ vừa được các nhà khoa học thử nghiệm thành công, đã giải quyết được khó khăn này, đó là phương pháp mặt nạ kỹ thuật số.

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

(GLO)- Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui là hiện tượng văn hóa xã hội đặc sắc của cộng đồng người Jrai ở Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai. Nghi lễ này tập hợp nhiều biểu tượng văn hóa độc đáo giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tâm linh của cư dân bản địa.

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

“Khánh Hòa là xứ trầm hương/Non cao biển rộng người thương đi về” - những câu thơ của nhà nghiên cứu Quách Tấn trong biên khảo Xứ trầm hương vừa là sự khẳng định danh xưng của một miền đất, vừa như lời mời gọi lữ khách bốn phương tìm về với thủ phủ của trầm hương Việt Nam.

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

(GLO)- Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

(GLO)- Tuy có sự phát triển của hệ thống thủy lợi song lễ cúng cầu mưa vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống cư dân vùng thung lũng Cheo Reo. Sự đa dạng trong nghi thức cúng của mỗi cộng đồng dân cư đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

(GLO)- Người Bahnar quan niệm rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có sự hiện diện của thần linh và con người phải tôn trọng, thờ cúng. Vì vậy, họ có nếp sống, sinh hoạt văn hóa với hệ thống lễ hội vô cùng phong phú, gắn với vòng đời người và chu kỳ canh tác nông nghiệp.

null