Gia tài của cha

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Hoài niệm về ký ức quãng đời sống cùng cha mẹ, anh chị em chúng tôi thường nhắc đến gia tài của cha-di sản truyền thế hệ, chất keo kết dính tình thủ túc dường như chẳng có nỗi buồn.

Đó là chiếc roi “chế tác” từ nhành tre gai già, được tỉ mẩn vót nhẵn, ngả màu màu thời gian dựng dưới chân ban thờ. Đã lâu lắm, từ khi chúng tôi khôn lớn, chiếc roi tre không còn dùng đến. Thế nhưng, sự hiện diện của nó như một ký thác tinh thần đưa chúng tôi về kỷ niệm, yêu thương, cảm thông, chia sẻ; sưởi lòng nhau trong tình cha, nếp nhà còn giữ. Những dịp quây quần bên nhau, ngắm chiếc roi, nhìn lên di ảnh cha, anh trai tôi thường nghẹn giọng nhắc: “Của gia bảo cha dành cho anh đấy!”.

Nói là dành cho anh, bởi vì có anh mà chiếc roi ra đời, tuổi thơ anh phát huy “công năng” của nó nhiều hơn hẳn. Với quan niệm, phẩm chất và năng lực đứa con trai đầu góp phần quan trọng hình thành tính cách, phát triển năng lực cả đàn con. Còn hơn cả thế, là sự ký thác khát vọng không thành, tránh né va vấp đời mình đã từng, cha tôi buộc anh làm người lớn khi còn là trẻ con trong hoạt động giao tiếp, học tập và bảo vệ các em. Khổ nỗi, nghiêm ngắn làm theo lời người lớn chỉ bảo thì còn gì là trẻ con.

Vậy nên, chiếc roi tre được phát huy công năng lúc cha rỗi việc, khi các con không đến trường, thường diễn ra vào sáng chủ nhật. Khoảng thời gian chờ cha hỏi tội, đánh phạt roi chừng như chậm trôi nhưng bù lại mọi việc làm lại trở nên nghiêm ngắn hơn. Tùy theo mức độ vi phạm mà cha phạt roi, sau khi tự nằm úp người trên chiếc phản gỗ. Cha đánh đòn không đau mấy, tâm trạng không hề nóng giận. Những lúc như vậy, chúng tôi sợ cha lắm, cũng thương cha vô cùng! Mắt ngấn nước len lén nhìn nét mặt cha chùng lại, cố nén tiếng thở dài.

Gia tài của cha là tinh thần hiếu học, trọng thị việc học. Ngoài mục đích ly nông, mục tiêu hướng đến của cha lớn lao hơn, đó là hình thành người có học. Ngày trước, sống ở nông thôn, trẻ con không chỉ vui chơi, học hành. “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ” mà đủ cả, từ góp sức chăn nuôi gia cầm, gia súc đến chăm sóc vườn rau, cây trái trong vườn, hoa màu ngoài đồng.

Cha động viên, cứ xem đó là hoạt động giải trí, thể dục sau buổi đến trường, thời gian tự học ở nhà. Cha thường nhắc nhở nên hạn chế nói về việc làm lụng khi không cần thiết. Cha tổ chức hoạt động tự học ở nhà vào mỗi tối, giờ giấc và quy củ, lâu dần thành nếp. Giải quyết những vướng mắc trong quá trình tự học, thi thoảng cha đưa anh chị tôi đi “tầm sư”, là người học lớp trên ở cùng thôn.

Dịp hè, anh chị tôi được gửi về nhà bác hoặc nhà cô ruột nhằm “bám” các anh họ tìm cái chữ. Cũng nhờ thế mà chúng tôi hình thành năng lực chỉ dạy nhau; tình cảm anh em họ tộc cũng trở nên thân thương, gần gũi dù không gian cách trở, ít dịp gặp nhau.

Gia tài của cha còn là tình yêu với sách, với văn hóa đọc theo cách nói bây giờ. Từ mấy cuốn sách hành nghề bốc thuốc Bắc bằng chữ Hán, sách Minh Tâm Bửu Giám song ngữ Hán-Việt của ông nội đến phần nhiều sách các thể loại, biết người quen định hủy bỏ, cha xin lấy, mang về cất giữ trang trọng trong chiếc tủ gỗ đáng giá nhất của gia đình.

Cha yêu thích thơ, thường cùng mấy người bạn thân diễn ngâm, bình luận. Có những sáng chủ nhật tạm gọi là rỗi việc, cha tổ chức cùng các con ngồi vào bàn, chia nhau đọc mạch lạc, diễn cảm cuốn sách hay vừa mượn được; cùng luận bàn nội dung truyện, phân tích ý thơ hay, câu văn sáng và không quên trao lời khen cho đứa con nhận xét có ý tưởng.

Cha về với cõi ông bà đã lâu, quy luật đời người không thể khác. Nhưng với chúng tôi, dù trong hoàn cảnh nào, vẫn nâng niu gìn giữ và truyền lửa gia tài của cha cho các thế hệ con cháu sau này.

Có thể bạn quan tâm

Nhớ khói đốt đồng

Nhớ khói đốt đồng

(GLO)- Mỗi khi tiết trời chuyển mình vào hạ, tôi lại chộn rộn một nỗi nhớ không tên. Tôi nhớ quê, nhớ cánh đồng, nhớ mùi khói đốt đồng lan trong gió chiều nhè nhẹ. Đó là mùi của đất, của nắng, của thời gian và tuổi thơ nơi đồng bãi.

Bên chiếc cầu thang nhà dài

Bên chiếc cầu thang nhà dài

(GLO)- Ngày trước, khi đến buôn Đôn (Đắk Lắk), tôi được ngắm nhìn những ngôi nhà dài bằng gỗ lâu niên của người Ê Đê đẹp đến nao lòng. Ấn tượng đầu tiên là 2 chiếc cầu thang dẫn lên nhà sàn còn in đậm vết thời gian.

Vấn vương bông gòn

Vấn vương bông gòn

(GLO)- Trong vườn còn sót lại một cây gòn. Đến mùa, chúng bung ra những bông nhẹ bẫng, mềm như mây trắng vắt ngang trời, theo gió tản mát muôn phương.

Nẻo về tháng Tư

Nẻo về tháng Tư

(GLO)- Bước chân trên dải biên cương một ngày tháng Tư nắng đượm, tôi thốt nhiên nhớ tới mấy câu thơ của Nguyễn Bình Phương: “Những cột mốc vùng biên bóng trải xiêu xiêu/Dãy núi oằn lên từng nhịp thở”.

Gió đồng mùa hạ

Gió đồng mùa hạ

(GLO)- Gió từ cánh đồng quê lại thổi tràn qua ô cửa nhỏ, mang theo hương thơm nồng nàn của lúa non và mùi ngai ngái của đất sau cơn mưa đầu mùa.

Mùa rẫy tới

Mùa rẫy tới

Mấy ngày nay thường hay có dông vào buổi chiều. Gió ùn ùn thốc tới. Mây từ dưới rừng xa đùn lên đen sì như núi, bao trùm gần kín khắp bầu trời. A Blưn thấy ông nội lẩm nhẩm tính rồi nói mấy hôm nữa đi phát rẫy.

Bài học đầu đời

Bài học đầu đời

(GLO)- Mãi đến bây giờ, cánh tay tôi vẫn còn một vết sẹo. Vết sẹo đỏ ửng, kéo dài trông thật “thiếu thẩm mỹ”. Bạn bè khuyên đi xóa sẹo nhưng tôi lại không muốn. Bởi lẽ, với tôi, vết sẹo ấy gắn liền cùng kỷ niệm về bài học đầu đời.

Tháng Tư ở thành phố mang tên Bác

Tháng Tư ở thành phố mang tên Bác

(GLO)- Một ngày giữa tháng Tư, tôi có chuyến thăm TP. Hồ Chí Minh. Như tín hiệu của vũ trụ, có điều gì đó thôi thúc tôi phải về với nơi mà 50 năm về trước, cả dân tộc vỡ òa trong niềm vui của ngày đại thắng, thống nhất non sông.

Nhớ bếp lửa nhà sàn

Nhớ bếp lửa nhà sàn

(GLO)- Gần 50 năm gắn bó với vùng đất Tây Nguyên, tôi đã đi qua nhiều buôn làng, tiếp xúc với bao con người hiền lành như đất, mộc mạc như cây rừng. Và trong những buôn làng đó, từng bếp lửa nhà sàn đã để lại trong tôi ấn tượng đậm sâu với không gian đầm ấm và chân tình

Lưu bút

Lưu bút

(GLO)- Lưu bút không đơn thuần là một cuốn sổ. Nó là nơi giữ lại cả một khoảng trời tuổi trẻ, nơi từng nét chữ đều mang theo một phần ký ức.

Mùa cá cơm

Mùa cá cơm

(GLO)- Đã mấy bận đến xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), tham quan hầu hết thắng cảnh, thưởng thức đủ mọi đặc sản bậc nhất, tôi từng nghĩ mình am tường vùng đất này lắm. Vậy mà, khi lang thang đến bến cá Nhơn Lý, tôi mới nhận ra những gì mình biết chỉ lớp vỏ bên ngoài.

Hương ngọc lan

Hương ngọc lan

(GLO)- Hương ngọc lan là mùi hương thanh khiết nhất mà tôi được biết trong tuổi thơ của mình. Đó là sự dịu ngọt nhẹ nhàng và vô cùng gây thương nhớ cho người lữ khách.

Đọc để hiểu mình

Đọc để hiểu mình

(GLO)- Khi nhìn một người ngồi đọc sách, tôi thường có cảm giác rất bình an. Sự bình an như nguồn năng lượng được truyền đến từ hình ảnh rất đẹp trước mắt.

Cơn mưa ngang qua

Cơn mưa ngang qua

Tiết trời vào sáng sớm khá oi nồng, nhưng bầu trời lại phủ kín một màu mây xám đục chứ không trong trẻo như mọi khi. Rồi bất chợt mưa rào rào mà không có gió, có sấm báo trước.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Mùa hoa hẹn phố

(GLO)- Thỉnh thoảng, bạn bè thời đại học ngẫu hứng gửi vào nhóm Zalo bức ảnh về một loài hoa. Dù không giải thích lời nào nhưng lập tức nhiều phản hồi, nhiều icon xuất hiện.

Minh họa: HUYỀN TRANG

Món quà của chị Hai

(GLO)- Thời tiểu học, tôi khá biếng nhác việc học. Kết quả học tập của tôi năm nào cũng gần như “đội sổ”, trầy trật hết cách mới không bị lưu ban. Trong khi đó, các anh chị tôi đều học giỏi. Tuy nhiên, đọc cuốn sách 'Vượt đêm dài' của nhà văn Minh Quân do chị Hai tặng đã thay đổi cuộc đời tôi.

 Thơ Lữ Hồng: Bầu trời trở lại

Thơ Lữ Hồng: Bầu trời trở lại

(GLO)- "Bầu trời trở lại" của Lữ Hồng là bài thơ giàu hình ảnh và cảm xúc, gợi lên sự chuyển mình của thiên nhiên, lòng người. Bài thơ là bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, cũng là một hành trình nội tâm sâu sắc, nơi con người giao hòa với đất trời, với những giấc mơ và niềm tin vào ngày mai.

Xôn xao chợ núi

Xôn xao chợ núi

(GLO)- Chợ núi cũng như bao khu chợ ở nhiều vùng miền khác, là nơi mua bán trao đổi, gặp gỡ chuyện trò. Song, chính sự chân chất, bình dị của những phiên chợ này lại khiến bao người nhớ nhung.

Theo cánh ong bay

Theo cánh ong bay

(GLO)- Giữa một ngày chớm hạ, bầy ong mật ở đâu bất chợt vần vũ trên khóm hoa xuyến chi trước sân nhà, khiến tôi xao động. Bên khóm hoa muốt trắng nhụy vàng dịu dàng có bao đôi cánh mỏng tang, rộn rã bên ngày mới.