Đường về nhà tôi có hàng cây khẳng khiu, mùa này lộc non chi chít. Cung đường không dài, chỉ một cánh chuồn chấp chới trước mặt đã đủ để nhớ về tuổi thơ, một nhành cỏ dại cũng gợi lại một thời lấm lem, khó nhọc. Hàng ngày, tôi vẫn đi về lối đó, trong tháng ba hun hút gió.
 |
Minh họa: Huyền Trang |
Mấy năm gần đây, làng quê vắng dần ruộng lúa mênh mông, thay vào đó là những ngôi nhà khang trang, kín cổng cao tường. Tháng ba vì thế mà ít gió hơn. Cuộc sống của con người cũng bị chi phối khá nhiều bởi sự vận hành của trời đất dẫu đã chuyển dịch sang một xã hội công nghiệp và sử dụng công nghệ. Sau Tết, cây cối bắt đầu sinh sôi, người người cũng bắt đầu dự định mới, thử nghiệm khác. Từ hoa đến quả, từ lộc đến lá cũng phải vượt qua một sự thanh lọc nghiệt ngã của tự nhiên. Con người cũng vậy, dự định mới đầy thách thức, gian nan. Tôi từng đi về trên con đường tháng ba với những cay cú, được thua nhưng rồi sự sâu lắng đó đã hóa giải tất cả. Không gian bình thản thế, cớ chi mình phải lo âu.
Hồi còn ở quê, tôi thường theo mẹ đi làm cỏ. Cỏ mùa xuân lên nhanh hơn cả cây trồng. Thấy tôi, mẹ bảo: Cỏ chưa hẳn đã xấu, nó là sự mạnh mẽ tự nhiên, chỉ do con người toan tính chọn lấy quả, cây củ, lấy hoa, lấy gỗ nên tác động vào tự nhiên mà sinh ra vất vả. Ngẫm lại lời mẹ mộc mạc mà sâu sắc.
Tôi gặp lại tháng ba này khi trời hanh, mưa chưa đến kỳ và con đường quen thuộc vẫn đầy nắng. Một ly cà phê thơm nồng từ hương mùa cũ pha với sự tĩnh tại trong một quán vắng nơi Phố núi. Biết mình giờ không còn trẻ nữa để phó mặc tất cả vận may cho những hy vọng, cũng chưa đến mức già nua để nhốt mình trong ký ức, tôi chọn tháng ba để đôi chân mình được thảnh thơi trước lúc bước vào những tháng bộn bề.
Nhưng tháng ba hôm nay đã khác, điều mà tôi cảm nhận rõ nhất là sự hối hả. Sớm nay, những người công nhân đi làm ca đêm trở về, họ nói với nhau những câu chuyện về những nhà xưởng mới được mở rộng, nhịp sống của vùng quê đã đổi thay. Tôi lắng nghe, đâu đó vẫn có tiếng chim hót nhưng mãi tận đằng xa, một khoảng cách an toàn hay chính mình đã đánh mất dần những gì thân quen nhất.
Gặp lại tháng ba nhưng không quen mòn, xưa cũ. Mẹ tôi đã già, không còn theo những đứa em tôi lên làm cỏ đồi xoan được nữa. Cỏ cây biết vượt lên sương gió để trẻ trung, con người thì vướng bận tuyết sương mà già nua, tuổi tác. Hình như mỗi tuổi người ta lại thấy bình thản hơn bởi dù không còn trẻ thì cuộc sống vẫn mở ra một chân trời. Tháng ba, hoa gạo đã đỏ rực rỡ trên nhiều miền đất, dòng sông vẫn lặng lẽ trôi, ta gặp lại ta trong nốt lặng của mình.
