Đình Chí Công: Nơi thờ thần núi ở Đak Pơ được vua công nhận

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong chuyến nghiên cứu, khảo sát thực tế tại thị xã An Khê nhằm phục vụ đề tài khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hán-Nôm trên địa bàn tỉnh Gia Lai”, nhóm cán bộ của Bảo tàng tỉnh đã tới thăm đình Chí Công (xã Cư An, huyện Đak Pơ). Đây là ngôi đình thờ thần núi duy nhất tại Gia Lai và được các vua triều Nguyễn sắc phong công nhận.
Căn cứ vào thời gian ghi trên những sắc phong đang được lưu giữ cẩn thận tại đây, đình Chí Công được người dân dựng lên từ cuối thế kỷ XIX. Theo lời kể của ông Nguyễn Dũng Chinh (77 tuổi, Trưởng ban nghi lễ, phụng tế), ban đầu, đình được dựng bằng tranh tre, vách đất tại chân núi Chí Công, cách vị trí hiện tại hơn 2 km. Đến những năm 30 của thế kỷ trước, đình bị đốt phá, phải dời ra khu vực đông dân cư cách khu vực hiện tại khoảng 500 m. Đến năm 1954, đình được dời về vị trí hiện nay: thôn Chí Công, xã Cư An, huyện Đak Pơ. Năm 1990, người dân trong vùng đóng góp kinh phí và ngày công trùng tu đình để có diện mạo như ngày nay.
Về kiến trúc đình Chí Công, ngoài chánh điện thờ thần, còn nhà tiền hiền và nhà âm linh (chung một gian) cất bên phải (từ ngoài nhìn vào) và phía trước, mé trái chánh điện là dinh Cô mới được xây dựng, sạch sẽ, khang trang thờ bà Ngũ Hành; phía sau dinh Cô là dinh ông Chúa nhỏ, am thờ Chúa tể sơn lâm (hổ). Ông Nguyễn Đức Chí-Trưởng thôn Chí Công-cho biết: Diện tích đất sử dụng của đình Chí Công là 1.500 m2, mặt trước giáp quốc lộ 19, hai bên và phía sau giáp khu dân cư. Đến nay, địa phương đã làm xong thủ tục cấp quyền sử dụng đất cho đình. Hàng năm, Ban nghi lễ đình Chí Công và người dân địa phương tổ chức cúng đình vào 3 ngày lễ lớn (theo âm lịch): cúng Quý Xuân ngày 19-2, cúng bà Ngũ Hành ngày 23-3, cúng Quý Thu ngày 19-8.
Chính điện đình Chí Công (xã Cư An, huyện Đak Pơ). Ảnh: Nguyễn Anh Minh
Chính điện đình Chí Công (xã Cư An, huyện Đak Pơ). Ảnh: Nguyễn Anh Minh
Qua tìm hiểu được biết, đình Chí Công còn lưu giữ nguyên vẹn 3 đạo sắc phong từ hơn một thế kỷ trước. Trong đó, 2 sắc phong năm 1911, thời Vua Duy Tân (1 sắc phong ban cho Thành Hoàng và Thổ Địa; 1 sắc ban cho thần Thiên Y A Na). Hai vị thần này khá phổ biến trong hệ thống sắc phong ở thị xã An Khê và huyện Đak Pơ cũng như ở nhiều ngôi đình vùng Nam Bộ và Trung Bộ. Độc đáo là sắc thứ ba năm 1913, thời Vua Duy Tân, phong ban cho Thần Núi Chí Công. Đây cũng chính là nét khác biệt ở ngôi đình này.
Ngoài những sắc phong quý, nơi đây còn giữ được tấm biển hiệu tên đình bằng chữ Hán và tấm rèm che án thờ chính điện cũng có tuổi đời hàng trăm năm. Bên cạnh những hiện vật có giá trị cổ xưa, đình còn có rất nhiều hoành phi, liễn đối, các bài văn cúng bằng chữ Hán tồn tại từ nhiều năm nay.
Trao đổi với cán bộ Phòng Văn hóa-Thông tin huyện Đak Pơ, chúng tôi được biết, đình Chí Công đã được chính quyền địa phương bổ sung vào danh mục các đình, miếu trên địa bàn huyện trình UBND tỉnh phê duyệt lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích.
Hy vọng trong thời gian đến, đình Chí Công sẽ được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
NGUYỄN ANH MINH

Có thể bạn quan tâm

Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

(GLO)- Sự ra đời và hoạt động hiệu quả của những đội cồng chiêng “nhí” ở huyện Kbang (tỉnh Gia Lai) không chỉ là kế thừa mà còn trở thành nhịp cầu nối dài mạch nguồn văn hóa truyền thống, để hồn cốt dân tộc tiếp tục sống mãi qua từng thế hệ.

Bình Định trưng bày tài liệu lưu trữ 'Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc'

Bình Định trưng bày tài liệu lưu trữ 'Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc'

Hơn 1.500 tài liệu, tư liệu, hình ảnh tại cuộc trưng bày mang tên ‘‘Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc”, góp phần tái hiện một giai đoạn lịch sử đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, khi hàng vạn người con miền Nam rời quê hương, mang theo khát vọng thống nhất đất nước, lên đường ra Bắc.

Cứu lấy di sản nhà dài Ê Đê

Cứu lấy di sản nhà dài Ê Đê

Trong nhịp đô thị hóa, nhà dài dần vắng bóng tại các buôn làng Ê Đê. Có ngôi nhà dài gần như nguyên bản, nhưng ông Y Jui Êban ở buôn Kmrơng Prông B (xã Ea Tu, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) đang lo có thể đổ sập bất kỳ lúc nào.

Xác lập 5 kỷ lục Phật giáo Việt Nam

Xác lập 5 kỷ lục Phật giáo Việt Nam

Trong khuôn khổ lễ bế mạc Đại lễ Phật đản Liên Hiệp Quốc - Vesak 2025 diễn ra ngày 8/5, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam ghi nhận cùng lúc 5 kỷ lục về Phật giáo. Các kỷ lục được trao tặng cho Ban Văn hóa Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Xa dần tiếng trống hơ gơr

Xa dần tiếng trống hơ gơr

(GLO)- Đối với đồng bào các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, trống là vật thiêng, có Yàng trống bảo hộ, có giá trị cao nên cất giữ nơi trang trọng và được đem ra dùng trong những dịp lễ hội lớn của buôn làng hoặc gia đình. Ngày nay, các buôn làng ở Tây Nguyên dường như xa dần tiếng trống hơ gơr.

Lan tỏa tình yêu thổ cẩm

Lan tỏa tình yêu thổ cẩm

(GLO)- Diễn ra trong gần 1 tháng, cuộc thi “Nét đẹp trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số qua ảnh” do Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Ia Pa (tỉnh Gia Lai) tổ chức đã nhận được 33 tác phẩm dự thi. Mỗi bức ảnh là một thông điệp ý nghĩa mà những người mẫu không chuyên muốn truyền tải đến mọi người.

Nhà giáo Tạ Chí Tào tặng hiện vật quý cho Bảo tàng tỉnh

Nhà giáo Tạ Chí Tào tặng hiện vật quý cho Bảo tàng tỉnh Gia Lai

(GLO)- Nhiều lần đến tham quan Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai), nhà giáo Tạ Chí Tào rất tâm đắc với những hiện vật thể hiện tấm lòng của người dân Tây Nguyên đối với Bác. Vì vậy, ông đã quyết định trao tặng một số hiện vật liên quan đến Bác Hồ mà mình đã sưu tầm cho Bảo tàng tỉnh.

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Di sản nếu không được số hóa, không được kể lại theo cách của thời đại sẽ dần bị đứt gãy trong trí nhớ cộng đồng. Một thế hệ lớn lên không thấy được những giá trị đã tạo nên cội nguồn sẽ khó tìm thấy niềm tự hào, khó kiến tạo tương lai có chiều sâu văn hóa.

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

(GLO)- Giữa cái nắng oi ả của tháng 4, chúng tôi từ TP. Pleiku vượt hơn 70 km về thăm làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai), quê hương của Anh hùng Núp. Nơi đây có nhà lưu niệm mang dấu ấn lịch sử-văn hóa độc đáo, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Di sản Hán Nôm: Khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

Di sản Hán Nôm khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

(GLO)- Có những trầm tích văn hóa nằm im lìm trong những đạo sắc phong cũ kỹ, tờ khế ước ruộng đất phủ bụi thời gian hay văn tế cổ xưa xướng lên nơi đình làng. Tại Gia Lai, kho báu di sản Hán Nôm ấy đang dần được đánh thức, góp phần khai mở lịch sử văn hóa của vùng đất cao nguyên.

Làng Mông trên cao nguyên

Làng người Mông trên cao nguyên

(GLO)- Tính đến thời điểm này, những hộ gia đình người Mông đã sinh sống được 42 năm trên cao nguyên Gia Lai. Vùng đất mà họ chọn là xã Ya Hội, huyện Đak Pơ. Theo thời gian, dấu ấn người Mông ngày càng in đậm trên mảnh đất này.

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

(GLO)- Thoát khỏi không gian gò bó trên sân khấu, Ngày hội văn hóa-thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Pa lần thứ III-2025 được tổ chức dưới những bóng cây cổ thụ trong Công viên Phú Túc đã tái hiện một cách chân thực không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba.