Đình Chí Công: Nơi thờ thần núi ở Đak Pơ được vua công nhận

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong chuyến nghiên cứu, khảo sát thực tế tại thị xã An Khê nhằm phục vụ đề tài khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hán-Nôm trên địa bàn tỉnh Gia Lai”, nhóm cán bộ của Bảo tàng tỉnh đã tới thăm đình Chí Công (xã Cư An, huyện Đak Pơ). Đây là ngôi đình thờ thần núi duy nhất tại Gia Lai và được các vua triều Nguyễn sắc phong công nhận.
Căn cứ vào thời gian ghi trên những sắc phong đang được lưu giữ cẩn thận tại đây, đình Chí Công được người dân dựng lên từ cuối thế kỷ XIX. Theo lời kể của ông Nguyễn Dũng Chinh (77 tuổi, Trưởng ban nghi lễ, phụng tế), ban đầu, đình được dựng bằng tranh tre, vách đất tại chân núi Chí Công, cách vị trí hiện tại hơn 2 km. Đến những năm 30 của thế kỷ trước, đình bị đốt phá, phải dời ra khu vực đông dân cư cách khu vực hiện tại khoảng 500 m. Đến năm 1954, đình được dời về vị trí hiện nay: thôn Chí Công, xã Cư An, huyện Đak Pơ. Năm 1990, người dân trong vùng đóng góp kinh phí và ngày công trùng tu đình để có diện mạo như ngày nay.
Về kiến trúc đình Chí Công, ngoài chánh điện thờ thần, còn nhà tiền hiền và nhà âm linh (chung một gian) cất bên phải (từ ngoài nhìn vào) và phía trước, mé trái chánh điện là dinh Cô mới được xây dựng, sạch sẽ, khang trang thờ bà Ngũ Hành; phía sau dinh Cô là dinh ông Chúa nhỏ, am thờ Chúa tể sơn lâm (hổ). Ông Nguyễn Đức Chí-Trưởng thôn Chí Công-cho biết: Diện tích đất sử dụng của đình Chí Công là 1.500 m2, mặt trước giáp quốc lộ 19, hai bên và phía sau giáp khu dân cư. Đến nay, địa phương đã làm xong thủ tục cấp quyền sử dụng đất cho đình. Hàng năm, Ban nghi lễ đình Chí Công và người dân địa phương tổ chức cúng đình vào 3 ngày lễ lớn (theo âm lịch): cúng Quý Xuân ngày 19-2, cúng bà Ngũ Hành ngày 23-3, cúng Quý Thu ngày 19-8.
Chính điện đình Chí Công (xã Cư An, huyện Đak Pơ). Ảnh: Nguyễn Anh Minh
Chính điện đình Chí Công (xã Cư An, huyện Đak Pơ). Ảnh: Nguyễn Anh Minh
Qua tìm hiểu được biết, đình Chí Công còn lưu giữ nguyên vẹn 3 đạo sắc phong từ hơn một thế kỷ trước. Trong đó, 2 sắc phong năm 1911, thời Vua Duy Tân (1 sắc phong ban cho Thành Hoàng và Thổ Địa; 1 sắc ban cho thần Thiên Y A Na). Hai vị thần này khá phổ biến trong hệ thống sắc phong ở thị xã An Khê và huyện Đak Pơ cũng như ở nhiều ngôi đình vùng Nam Bộ và Trung Bộ. Độc đáo là sắc thứ ba năm 1913, thời Vua Duy Tân, phong ban cho Thần Núi Chí Công. Đây cũng chính là nét khác biệt ở ngôi đình này.
Ngoài những sắc phong quý, nơi đây còn giữ được tấm biển hiệu tên đình bằng chữ Hán và tấm rèm che án thờ chính điện cũng có tuổi đời hàng trăm năm. Bên cạnh những hiện vật có giá trị cổ xưa, đình còn có rất nhiều hoành phi, liễn đối, các bài văn cúng bằng chữ Hán tồn tại từ nhiều năm nay.
Trao đổi với cán bộ Phòng Văn hóa-Thông tin huyện Đak Pơ, chúng tôi được biết, đình Chí Công đã được chính quyền địa phương bổ sung vào danh mục các đình, miếu trên địa bàn huyện trình UBND tỉnh phê duyệt lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích.
Hy vọng trong thời gian đến, đình Chí Công sẽ được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
NGUYỄN ANH MINH

Có thể bạn quan tâm

Nối nghề

Nối nghề

Lần đầu tiên nghệ nhân Y Pư giới thiệu nghề làm gốm thủ công tại Bảo tàng tỉnh trong khuôn khổ Tuần lễ Văn hóa - Du lịch tỉnh Kon Tum lần thứ 3 (năm 2016) đã để lại ấn tượng đẹp.

Ông Đinh Plih sắp xếp bộ cồng chiêng và các vật dụng sẵn sàng đem theo khi đi trình diễn, quảng bá văn hóa dân tộc Bahnar. Ảnh: N.M

Đinh Plih: Tự hào “vốn liếng” văn hóa Bahnar

(GLO)- “Ý nghĩa của công việc không phải chỉ nằm ở chỗ tiền bạc mà còn ở nhu cầu về tinh thần, biểu hiện của giá trị, một vốn liếng để tự hào”. Câu nói này thật đúng đối với ông Đinh Plih (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai). Với ông, hạnh phúc đơn giản là bản thân được sống trọn với đam mê.

Sức sống của lễ hội Tây Nguyên

Sức sống của lễ hội Tây Nguyên

(GLO)- Hoa pơ lang thắp lửa cuối khu nhà mồ làng Pyang, thị trấn Kông Chro, tỉnh Gia Lai. Nổi bật giữa lớp lớp nhà mồ cũ là 3 nhà mồ mới làm. Đó là những dấu hiệu mùa lễ hội giữa núi rừng Trường Sơn.

Lễ bỏ mả của người Bahnar ở Kông Chro

Lễ bỏ mả của người Bahnar ở Kông Chro

(GLO)- Từ 21 đến 23-2, làng Pyang (thị trấn Kông Chro, huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai) tưng bừng tổ chức lễ bỏ mả-một trong những lễ hội lớn và đặc sắc nhất của người Bahnar Đông Trường Sơn

Gìn giữ giai điệu của đá

Gìn giữ giai điệu của đá

Trong dịp đầu xuân, tại chương trình trình diễn, trải nghiệm di sản văn hóa diễn ra ở Bảo tàng – Thư viện tỉnh, người dân và du khách có dịp thưởng thức những giai điệu của đá được trình diễn bởi nghệ nhân ưu tú A Thu (50 tuổi) ở thôn Đăk Rô Gia (xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô).

Lễ báo hiếu: Thơm thảo tấm lòng con cái

Lễ báo hiếu, thơm thảo tấm lòng con cái

(GLO)- Trong đời sống sinh hoạt hàng ngày, người Bahnar luôn nhắc nhau: “Phải kính trọng cha mẹ như mặt trăng, kính trọng ông bà như mặt trời”. Khi đã trưởng thành, con cái đều nghĩ đến việc tổ chức lễ báo hiếu cha mẹ (teh nhung ăn kră).

Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở

Nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa ở cơ sở

(GLO)- UBND tỉnh Gia Lai ban hành QĐ số 60/2024/QĐ-UBND quy định chi tiết tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu” để hướng dẫn thực hiện, bảo đảm phù hợp với đặc thù văn hóa và tình hình kinh tế-xã hội của địa phương.

Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia vừa họp, bỏ phiếu thống nhất đề xuất Thủ tướng Chính phủ công nhận Quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo là di tích quốc gia đặc biệt. Ảnh: Ngọc Minh

Chuyện làm hồ sơ di tích Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Cuối thập niên 80 của thế kỷ trước, những người làm công tác di sản văn hóa (như cách gọi ngày nay) của tỉnh Gia Lai-Kon Tum bắt tay vào việc thu thập thông tin để làm hồ sơ di tích đề nghị xếp hạng, trong đó có hồ sơ di tích Tây Sơn Thượng đạo.

Chùa Bửu Minh (huyện Chư Păh)

Vọng tiếng chuông ngân

(GLO)- Trên địa bàn tỉnh Gia Lai có nhiều ngôi chùa bắt đầu bằng chữ Bửu như chùa Bửu Minh (huyện Chư Păh), Bửu Thắng, Bửu Nghiêm, Bửu Hải (TP. Pleiku). Riêng cái tên Bửu Tịnh được đặt cho 2 ngôi chùa, 1 ở Ayun Pa, 1 ở Krông Pa. Nhà tôi ở gần chùa Bửu Tịnh (xã Phú Cần, huyện Krông Pa).

Nhân văn lễ trưởng thành của người Jrai

Nhân văn lễ trưởng thành của người Jrai

(GLO)- Tôi thấy vô cùng hạnh phúc và đúng đắn khi quyết định gắn bó đời mình với mảnh đất Krông Pa (tỉnh Gia Lai). Không chỉ là nơi đầy nắng và gió mà Krông Pa còn có nhiều trầm tích văn hóa của người bản địa Jrai, được thể hiện rõ rệt nhất qua các lễ hội.

Nét đẹp tặng chữ đầu xuân

Nét đẹp tặng chữ đầu xuân

(GLO)- Mỗi dịp Tết đến Xuân về, người dân Việt lại náo nức với những phong tục truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc. Trong đó, nét đẹp tặng chữ đầu xuân đã trở thành một truyền thống hiếu học của dân tộc và mang ý nghĩa cầu chúc may mắn, tài lộc, hạnh phúc cho năm mới.