Đam Pao không chỉ là ký ức: Chàng Việt kiều hồi hương cách tân thổ cẩm

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Từ bỏ công việc ổn định ở nước ngoài với mức lương nhiều bạn trẻ mơ ước, anh K'Jona trở về Lâm Đồng với khát vọng kết hợp thổ cẩm với các chất liệu vải khác nhau để tạo nên những trang phục ấn tượng, mở hướng đi mới cho nghề dệt của dân tộc mình.

“Săn” các họa tiết lạ

Mặc dù chưa nghe giới thiệu tên họ, gốc gác, chúng tôi vẫn nhận ra anh là người bản địa Tây Nguyên bởi nước da nâu, mái tóc xoăn, đôi mắt sâu và nụ cười rạng rỡ rất đặc trưng. K’Jona sinh ra và lớn lên tại buôn làng K’Ho ở xã Đạ Ploa (huyện Đạ Huoai, Lâm Đồng), nơi mà hầu như nhà nào cũng có khung cửi để dệt thổ cẩm truyền thống. Đến năm 12 tuổi, K’Jona rất thích vẽ cảnh làng quê thanh bình, buôn làng mở hội, các họa tiết thổ cẩm… là những đề tài của anh.

“Ba khuyên nên học ngành y, nhưng vốn đam mê hội họa, thời trang nên mình cố gắng thi đậu khoa Thiết kế thời trang của trường Cao đẳng Mỹ thuật trang trí Đồng Nai. Năm 2011, mình ra trường rồi sang thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia làm trợ lý cho nhà thiết kế Ridzuan Bohari”, K’Jona hồi tưởng. Anh đã tháp tùng nhà thiết kế (NTK) Ridzuan Bohari tại nhiều tuần lễ thời trang lộng lẫy ở Kuala Lumpur vào các năm 2013, 2014, 2016 và tuần lễ thời trang Malaysia 2015. Thế nhưng, lòng không nguôi trăn trở về thổ cẩm, loại trang phục mộc mạc nhưng giàu bản sắc của quê hương.

Đến năm 2019, sau 8 năm làm việc chuyên nghiệp trong lĩnh vực thiết kế thời trang ở nước ngoài và tích lũy được nhiều kinh nghiệm, K’Jona từ bỏ vị trí làm việc mà nhiều bạn trẻ mơ ước với mức lương hơn 30 triệu đồng để trở về Việt Nam. In dấu chân khắp các buôn làng ở các xã Đạ Đờn (huyện Lâm Hà), Đạ Ploa (huyện Đạ Huoai), xã Lát và Đưng K’Nớ (huyện Lạc Dương)… để tìm lại hương vị núi rừng, ngửi mùi khói bếp quen thuộc thuở nào và đặc biệt sưu tầm các họa tiết thổ cẩm cho bộ sưu tập của mình.

Sơn nữ K’Ho diện váy cưới của NTK K’Jona.

Sơn nữ K’Ho diện váy cưới của NTK K’Jona.

“Càng đi càng ngỡ ngàng vì thổ cẩm quá đẹp, mẫu mã phong phú; hoa văn và màu sắc rất đặc trưng, tạo được dấu ấn riêng của mỗi vùng đồi núi mà các cộng đồng người thiểu số sinh sống. Họ diễn đạt cuộc sống qua những hình ảnh khi thì đơn giản, chân phương, lúc lại sắc sảo, sống động trên khung dệt”, chị Chế Phương Nam chia sẻ. Chị Nam là Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin Lâm Hà, từng đồng hành với NTK K’Jona và một số nhà sưu tầm thổ cẩm trong các chuyến khảo sát.

Đốn tim giới mộ điệu

Khi đã thỏa chí tang bồng sau những tháng ngày rong ruổi, năm 2020, anh K’Jona bắt đầu cách tân thổ cẩm, lên ý tưởng cho những bộ trang phục vừa hiện đại vừa truyền thống. Trong lúc hướng dẫn khách tham quan những trang phục do mình thiết kế, K’Jona cho biết, hoa văn thổ cẩm vốn là hồn cốt của các tộc người thiểu số Tây Nguyên, rất độc đáo, ấn tượng, nhưng chất liệu dệt khiến loại vải này khá dầy, hơi thô cứng. “Mình tìm cách phối thổ cẩm với các chất liệu khác như voan, cotton, tafta, vải lưới…; đồng thời kết hợp với cách cắt cúp, xếp ly, tạo điểm nhấn ở những chỗ cần thiết để không chỉ tôn dáng người mặc, mà còn giúp bộ trang phục trở nên tinh tế và nhẹ nhàng hơn”, anh giải thích.

Chiêm ngưỡng chiếc váy mà K’Jona thiết kế cho một cô gái để tham gia cuộc thi hoa hậu, người xem không khỏi ngỡ ngàng trước những hoa văn độc đáo của người K’Ho được thêu tỉ mỉ bằng tay trông rất cuốn hút. Cùng với việc đính nhiều hạt đá và cườm tạo điểm nhấn khiến chiếc váy trở nên lộng lẫy, bắt mắt. Sau hồi lâu ngắm chiếc váy, sơn nữ Ka Soan (thị trấn Đinh Văn, huyện Lâm Hà, Lâm Đồng) tiết lộ đã đặt K’Jona may chiếc váy cưới của mình.

K’Jona cách tân thổ cẩm.

K’Jona cách tân thổ cẩm.

“Trước kia thổ cẩm thường được trao tặng trong dịp cưới hỏi để may áo, khố, chân váy hoặc làm tấm đắp. Thổ cẩm còn làm vật đổi chác nhưng hầu như chỉ quẩn quanh trong các buôn làng. Trang phục cưới truyền thống của người K’Ho khá đơn giản, chỉ có chân váy và áo cổ tròn. Sau lễ thì gấp cất đi, không sử dụng được nhiều. Bởi thế, khi lướt facebook, nhìn thấy các trang phục thổ cẩm do K’Jona thiết kế, mình thích lắm, vội tìm đến đặt may áo cưới và cả những chiếc váy xinh xắn khác để đi chơi, dự tiệc, lễ hội...”, Ka Soan hào hứng thổ lộ.

“Đối tượng khách hàng mà tôi hướng đến không chỉ ở trong nước mà còn là du khách nước ngoài. Một số khách hàng tại Mỹ, Canada hay Malaysia đã đặt mua các trang phục có dấu ấn thổ cẩm. Họ sẽ là những đại sứ văn hóa tự nhiên nhất khiến thổ cẩm Tây Nguyên được biết đến nhiều hơn”

NTK K’Jona

NTK K’Jona cho biết, màu sắc của thổ cẩm K’Ho khá tối, bao gồm màu xanh của rừng, đan xen các mảng đen và xám là màu của núi, không thích hợp với các trang phục áo cưới, váy dạ hội của giới trẻ hiện đại. Do đó, anh mạnh dạn phá cách theo hướng dùng màu trắng tinh khôi, màu đỏ thắm của đóa hồng tình yêu hay sắc vàng rực rỡ của loài hoa dã quỳ hoang dại làm màu chủ đạo, biến tấm vải thổ cẩm mộc mạc thành những trang phục trẻ trung, thanh thoát. “Sơn nữ xinh đẹp không chỉ ở nét đẹp hình thể mà tâm hồn luôn hướng về cội nguồn, biết rõ mình là ai. Tuy nhiên, mình cũng mạnh dạn thay đổi để vươn xa, vươn cao. Trang phục hiện đại nhưng vẫn thấm đượm phong vị núi rừng”, anh K’Jona chia sẻ.

Vốn yêu thổ cẩm của tộc người K’Ho và cũng có tình yêu lớn không kém đối với tà áo dài quốc phục Việt Nam, NTK K’Jona tìm cách phối hợp các chất liệu mềm mại, hiện đại như nhung, voan, ren với loại vải thổ cẩm mộc mạc nhưng có mã văn hóa sống động. Nhờ vậy, nhiều mẫu thiết kế của anh có sự kết hợp nhuần nhị giữa nét đặc trưng núi rừng nơi vải thổ cẩm cùng sự uyển chuyển, thướt tha của áo dài, nhất là bộ sưu tập “Thiên đường Tây Nguyên”. Lấy cảm hứng từ hoa văn thổ cẩm của người K’Ho, cùng với sự tinh tế trong cấu trúc, phom dáng, K’Jona đã tạo ra cách thức biểu đạt mới cho bộ sưu tập với 20 áo dài truyền thống duyên dáng nói trên.

“NTK K’Jona thường xuyên mua thổ cẩm ở Đam Pao để phục vụ cho các thiết kế của mình. Trang phục càng đa dạng, phong phú thì thổ cẩm của người dân địa phương sẽ được tiêu thụ nhiều, nghề truyền thống sẽ không bị mai một” - Bà Chế Phương Nam

Tại chương trình giao lưu văn hóa nghệ thuật Việt Nam-Hàn Quốc (trong khuôn khổ Festival Hoa Đà Lạt năm 2022), bộ sưu tập “Thiên đường Tây Nguyên” đã để lại nhiều ấn tượng với giới thời trang. Một số NTK nhận định bộ sưu tập rất trẻ trung, bắt mắt, có cá tính riêng biệt; vừa quen thuộc, gần gũi với lối sống hạo nhiên, phóng khoáng của con người miền sơn cước, vừa có nét sang cả, kín mà gợi của tà áo dài Việt Nam. Sau sự kiện ấy, khách hàng trong ngoài nước đã mua toàn bộ áo dài trong bộ sưu tập.

(Còn nữa)

Có thể bạn quan tâm

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Gìn giữ kỷ vật tri ân

Gìn giữ kỷ vật tri ân

(GLO)- Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật có giá trị về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó, có gần 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về các mẹ Việt Nam anh hùng, liệt sĩ ở vùng đất Bình Định trước đây.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null