Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Sự ra đời và hoạt động hiệu quả của những đội cồng chiêng “nhí” ở huyện Kbang (tỉnh Gia Lai) không chỉ là kế thừa mà còn trở thành nhịp cầu nối dài mạch nguồn văn hóa truyền thống, để hồn cốt dân tộc tiếp tục sống mãi qua từng thế hệ.

Mong muốn thanh thiếu nhi có sân chơi lành mạnh, bổ ích và lan tỏa nghệ thuật diễn xướng cồng chiêng độc đáo của người Bahnar ở Kbang, đầu năm 2023, làng Pơ Ngăl (xã Kông Lơng Khơng) đã ra mắt Đội cồng chiêng “nhí” gồm 40 thành viên từ 11 đến 16 tuổi. Việc truyền dạy, hướng dẫn cách đánh cồng chiêng do người già, nghệ nhân trong làng đảm nhận.

22-1776.jpg
Em Đinh Phong (thứ 2 bên trái ở làng Pơ Ngăl, xã Kông Lơng Khơng) chăm chỉ học đánh cồng chiêng để nâng cao kỹ năng. Ảnh Ngọc Minh

Nghe tin làng Pơ Ngăl thành lập Đội cồng chiêng “nhí”, em Đinh Phong (SN 2013) hăng hái đăng ký tham gia. Để nâng cao kỹ năng diễn tấu cồng chiêng, Phong thường nhờ ông ngoại chỉ bảo, hướng dẫn thêm.

“Ông ngoại biểu diễn cồng chiêng rất hay. Em đã thầm ước lớn lên sẽ giỏi như ông. Tuy nhiên, học đánh cồng chiêng rất khó. Mỗi lần lỗi nhịp, không bắt kịp các bạn, em hay nản. Biết được điều này, ông đã động viên, kiên nhẫn chỉ bảo. Nhờ vậy, em không chỉ tiếp thu kỹ năng đánh chiêng mà còn được truyền lửa để hiểu hơn, yêu hơn di sản văn hóa của dân tộc mình”-Phong chia sẻ.

Xuất phát từ niềm đam mê, yêu thích cồng chiêng và được gia đình ủng hộ, đầu năm 2024, em Đinh Dư (SN 2016) đã xin vào Đội cồng chiêng “nhí” làng Đầm Khương (xã Tơ Tung). Dù nhỏ tuổi nhất đội nhưng Dư nghiêm túc, siêng năng học hỏi. Sau hơn 3 tháng luyện tập, Dư nhận biết được kiến thức cơ bản, tiết tấu, nhịp điệu của những bài cồng chiêng truyền thống và tự tin tham gia nhiều chương trình giao lưu văn hóa-văn nghệ do xã, huyện tổ chức.

2nm.jpg
Nhiều năm nay, xã Tơ Tung duy trì tổ chức nhiều chương trình văn nghệ, hội xuân tạo điều kiện cho người dân, thanh-thiếu niên phát huy năng khiếu trình diễn cồng chiêng. Ảnh Ngọc Minh

“Em được tham gia trình diễn cồng chiêng tại Ngày hội du lịch huyện Kbang năm 2024. Đầu năm nay, em cùng các cô chú, anh chị trình diễn cồng chiêng tại Hội xuân văn hóa-thể thao các dân tộc mừng Đảng, mừng Xuân Ất Tỵ năm 2025 và Liên hoan văn hóa cồng chiêng lần thứ IV do UBND xã Tơ Tung tổ chức. Thấy mọi người cổ vũ nhiệt tình, em rất vui và tự hào. Em mong có nhiều bạn tham gia vào đội cồng chiêng và biết đánh chiêng như em để tiếng cồng, tiếng chiêng mãi ngân vang”-Dư bày tỏ.

Là người được làng Đầm Khương giao quản lý, hướng dẫn Đội cồng chiêng “nhí”, ông Đinh Doách cho hay: Trước đây, cồng chiêng chỉ dành riêng cho nam giới trưởng thành. Với mong muốn cồng chiêng được lưu giữ qua nhiều thế hệ, cuối năm 2023, các nghệ nhân cùng dân làng đã thống nhất thành lập Đội cồng chiêng “nhí” gồm 40 thành viên là những cháu có năng khiếu, đam mê cồng chiêng.

Theo ông Doách, lứa tuổi thiếu niên học cồng chiêng rất khó nên làng cử 2 người giàu kinh nghiệm để truyền dạy. “Thấy các cháu đoàn kết phối hợp diễn tấu cồng chiêng và uyển chuyển trong điệu xoang, tôi vui lắm. Bằng kinh nghiệm, trách nhiệm của mình, tôi đã truyền dạy cho các cháu kỹ thuật đánh cồng chiêng sao cho đúng, cho hay, để tiếp nối theo bước ông cha, giữ văn hóa truyền thống không bị mai một”-ông Doách bộc bạch.

1nm.jpg
Đội cồng chiêng “nhí” làng Đăk Pơ Kao (xã Tơ Tung) trình diễn tại Hội xuân văn hóa-thể thao các dân tộc năm 2025. Ảnh: N.M

Ông Hồ Xuân Dương-Chủ tịch UBND xã Tơ Tung-vui mừng cho hay: “10 làng trong xã đều có đội cồng chiêng người lớn. Trong đó, 4 làng đã thành lập đội cồng chiêng “nhí” với khoảng 160 thành viên. Đây là lực lượng kế cận đắc lực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số; chung tay gìn giữ Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên”.

Trao đổi với P.V, ông Nguyễn Mạnh Cường-Phó Chủ tịch UBND huyện Kbang-cho biết: Toàn huyện có 10 đội cồng chiêng trong lứa tuổi thanh thiếu nhi. Cùng với việc khuyến khích các thôn, làng thành lập đội cồng chiêng “nhí”, hàng năm, huyện còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, du lịch nhằm quảng bá hình ảnh địa phương và tạo điều kiện cho các đội cồng chiêng tham gia trình diễn, trong đó có các đội cồng chiêng “nhí”.

Bên cạnh đó, UBND huyện thường xuyên chỉ đạo các cơ quan chuyên trách phối hợp với các xã, thị trấn tổ chức những chương trình giao lưu, liên hoan văn hóa-văn nghệ, thi trình diễn cồng chiêng, trò chơi dân gian nhằm giúp các nghệ nhân, người dân, nhất là thanh-thiếu niên, nhi đồng có nơi vui chơi, phát huy năng khiếu; chỉ đạo các xã, thị trấn bố trí kinh phí mở lớp truyền dạy đánh chiêng, xoang, chỉnh chiêng cho thanh thiếu nhi trên địa bàn.

Có thể bạn quan tâm

Dùng mặt nạ kỹ thuật số để phục hồi tranh. (Ảnh: Franetic)

Công nghệ đột phá phục chế tranh cổ chỉ trong vài giờ

(GLO)-Với những bức tranh có niên đại hàng thế kỷ, bị hỏng nặng, việc phục chế gặp nhiều rủi ro và tiêu tốn thời gian. Một bước đột phá về công nghệ vừa được các nhà khoa học thử nghiệm thành công, đã giải quyết được khó khăn này, đó là phương pháp mặt nạ kỹ thuật số.

Đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi

(GLO)- Người Tây Nguyên làm du lịch không chỉ bằng khu nghỉ dưỡng, mà còn bằng lòng hiếu khách và nghệ thuật kể chuyện. Vậy nên, đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi mà hãy đánh thức nó bằng chính giọng nói của rừng, bằng bàn tay của bà con và bằng tình yêu với buôn làng của mình.

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

(GLO)- Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui là hiện tượng văn hóa xã hội đặc sắc của cộng đồng người Jrai ở Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai. Nghi lễ này tập hợp nhiều biểu tượng văn hóa độc đáo giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tâm linh của cư dân bản địa.

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

“Khánh Hòa là xứ trầm hương/Non cao biển rộng người thương đi về” - những câu thơ của nhà nghiên cứu Quách Tấn trong biên khảo Xứ trầm hương vừa là sự khẳng định danh xưng của một miền đất, vừa như lời mời gọi lữ khách bốn phương tìm về với thủ phủ của trầm hương Việt Nam.

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

(GLO)- Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Nhắc đến đại ngàn Tây Nguyên, có lẽ biểu tượng văn hóa “sừng sững” chính là những mái nhà rông, nhà dài truyền thống của đồng bào các dân tộc. Trong những biến chuyển của thời đại, không gian che chở các hộ gia đình và lan tỏa văn hóa cộng đồng ấy khó tránh khỏi những hư hao, nghiêng ngả.

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

(GLO)- Tuy có sự phát triển của hệ thống thủy lợi song lễ cúng cầu mưa vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống cư dân vùng thung lũng Cheo Reo. Sự đa dạng trong nghi thức cúng của mỗi cộng đồng dân cư đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

(GLO)- Người Bahnar quan niệm rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có sự hiện diện của thần linh và con người phải tôn trọng, thờ cúng. Vì vậy, họ có nếp sống, sinh hoạt văn hóa với hệ thống lễ hội vô cùng phong phú, gắn với vòng đời người và chu kỳ canh tác nông nghiệp.

null