Chiếc cũi bếp

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Hồi trước, ở quê tôi, nhà nào cũng có cũi bếp (chạn bát). Đây là một trong những vật dụng thiết thân cho sinh hoạt bếp núc: bên hông có ống, khe dùng để giắt dao, đũa.

Tầng dưới của cũi bếp lộ thiên để rổ rá, chén bát. Tầng giữa thường đóng kín; dùng cất xoong nồi hoặc những thực phẩm khô. Tầng trên là ngăn quan trọng nhất, dùng bảo quản thức ăn nấu chín để tránh sự “xâm phạm” của chó, mèo, chuột, kiến, ruồi… Phần này cần thoáng khí để thức ăn lâu thiu nên mặt trước và hai bên thường được bọc bằng lưới sắt thông gió.

Vậy nhưng, chiếc cũi bếp của gia đình tôi lại không có lưới. Thay vào đó, những mặt thông khí được đan bằng tre cật già vót nhẵn theo kiểu đan phên. Đan dày, nhưng dày tới mức nào thì cũng chỉ có thể ngăn tới… chuột là hết. Kiến thì không lo: 4 chân cũi, mẹ đã lót bằng 4 chén mẻ đựng nước. Còn lại, những loài như gián, ruồi… đành chịu thua. Nói là vậy chứ thực tế cũng tương đối ổn.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Nhà nghèo. Thường bữa ăn chỉ có nồi cơm, xoong canh và mẻ cá kho. Chiếc cũi rộng rinh nên ăn trưa xong, nếu cơm cá còn thừa thì cứ bưng chất hết vào cũi. Bao giờ mẹ cũng nấu cơm hơi dư, phòng xa việc lũ nhỏ nửa buổi đói bụng có cái ăn. Mấy anh em chúng tôi đang chơi ngoài ngõ mà chạy vào kêu đói, thế nào mẹ cũng bảo: Đói thì xuống bếp lục cũi! Lâu dần thành quen, đến độ câu “Xuống bếp lục cũi” đã trở thành lời nói cửa miệng của mọi thành viên trong gia đình.

Sau này thì không chỉ cơm, cá mà cả những thức ăn khô như bánh tráng cũng đều được cất vào cũi. Còn nữa, đi chợ, đi đám giỗ chạp về có ít món ăn vặt thì mẹ cũng tiện tay cất luôn vào cũi. Vậy nên, mỗi lần chạy chơi đâu về, theo thói quen, tôi luôn chạy thẳng “xuống bếp lục cũi”, dòm ngược dòm xuôi coi thử có món gì… mẹ giấu bên trong. Vớ được quả xoài, ổi, chuối, chiếc bánh… đương nhiên quá vui. Không có thì bới chén cơm nguội gắp miếng cá kho ăn đỡ. Với trẻ con, cái sự ăn luôn là chuyện… cực kỳ quan trọng. Vậy nên chiếc cũi bếp trong tâm thức tuổi thơ hệt như một vật kỳ diệu, chỉ cần “úm ba la mở cửa ra” là sẽ lập tức có thức món thỏa mãn cơn đói.

Chiếc cũi ấy đã mục nát lâu rồi, chỉ còn là hoài niệm ấu thơ mãi thành ký ức không quên. Sau này, lúc thành gia thất, ra ở riêng, tôi cũng thuê người đóng cho gia đình nhỏ của mình một chiếc cũi bếp, hình dáng tựa như chiếc cũi ngày nào của mẹ. Chiếc cũi ấy tới giờ tôi vẫn giữ, ngay ngắn đứng một góc bếp, cho dù giờ đã có thêm tủ lạnh, khiến công dụng bảo quản thức ăn của chiếc cũi không còn nhiều. Con cái chê xấu, đòi đem bỏ nhưng tôi không cho, rồi bảo, đây là vật gợi nhớ thương về tuổi thơ, ba muốn giữ lại, để nhắc nhớ về một thời gian khó.

Có thể bạn quan tâm

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Năm tháng học trò

Năm tháng học trò

(GLO)- Mỗi độ hè về, khi những tia nắng tràn ngập trên sân trường cũng là lúc những chùm phượng vĩ bắt đầu cháy đỏ một góc trời. Phượng không chỉ là loài hoa báo hiệu mùa hè mà còn là biểu tượng bất diệt của tuổi học trò-cái tuổi ngây thơ, vụng dại nhưng đầy ắp yêu thương và khát vọng.

khúc mưa, cơn mưa, chìm vào cơn mưa, Gia Lai, Báo Gia Lai

Khúc mưa

(GLO)- Bất ngờ chìm vào cơn mưa ngờm ngợp giữa phố chiều tấp nập người xe, tôi vội vã tìm một nơi trú tạm chờ mưa tạnh. Kiểu mưa đầu mùa thế này, vội đến rồi cũng sẽ tan đi nhanh.

Bánh tráng Bình Định

Bánh tráng Bình Định

(GLO)- Bánh tráng có thể tìm thấy ở bất cứ nơi đâu trên cả nước, cả trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Thế nhưng chẳng hiểu sao, tôi cứ nghĩ và nhớ về món bánh tráng Bình Định. Có lẽ là bởi không ở nơi đâu bánh tráng lại đa dạng và có thể ăn vào mọi dịp như “xứ nẫu”.

Gia tài của cha

Gia tài của cha

(GLO)- Hoài niệm về ký ức quãng đời sống cùng cha mẹ, anh chị em chúng tôi thường nhắc đến gia tài của cha-di sản truyền thế hệ, chất keo kết dính tình thủ túc dường như chẳng có nỗi buồn.

Nhớ khói đốt đồng

Nhớ khói đốt đồng

(GLO)- Mỗi khi tiết trời chuyển mình vào hạ, tôi lại chộn rộn một nỗi nhớ không tên. Tôi nhớ quê, nhớ cánh đồng, nhớ mùi khói đốt đồng lan trong gió chiều nhè nhẹ. Đó là mùi của đất, của nắng, của thời gian và tuổi thơ nơi đồng bãi.

Bên chiếc cầu thang nhà dài

Bên chiếc cầu thang nhà dài

(GLO)- Ngày trước, khi đến buôn Đôn (Đắk Lắk), tôi được ngắm nhìn những ngôi nhà dài bằng gỗ lâu niên của người Ê Đê đẹp đến nao lòng. Ấn tượng đầu tiên là 2 chiếc cầu thang dẫn lên nhà sàn còn in đậm vết thời gian.

Vấn vương bông gòn

Vấn vương bông gòn

(GLO)- Trong vườn còn sót lại một cây gòn. Đến mùa, chúng bung ra những bông nhẹ bẫng, mềm như mây trắng vắt ngang trời, theo gió tản mát muôn phương.

Nẻo về tháng Tư

Nẻo về tháng Tư

(GLO)- Bước chân trên dải biên cương một ngày tháng Tư nắng đượm, tôi thốt nhiên nhớ tới mấy câu thơ của Nguyễn Bình Phương: “Những cột mốc vùng biên bóng trải xiêu xiêu/Dãy núi oằn lên từng nhịp thở”.

Gió đồng mùa hạ

Gió đồng mùa hạ

(GLO)- Gió từ cánh đồng quê lại thổi tràn qua ô cửa nhỏ, mang theo hương thơm nồng nàn của lúa non và mùi ngai ngái của đất sau cơn mưa đầu mùa.

Nhớ bếp lửa nhà sàn

Nhớ bếp lửa nhà sàn

(GLO)- Gần 50 năm gắn bó với vùng đất Tây Nguyên, tôi đã đi qua nhiều buôn làng, tiếp xúc với bao con người hiền lành như đất, mộc mạc như cây rừng. Và trong những buôn làng đó, từng bếp lửa nhà sàn đã để lại trong tôi ấn tượng đậm sâu với không gian đầm ấm và chân tình

Hương nhãn

Hương nhãn

(GLO)- Tháng Tư về, mang theo những giọt sương tinh khôi lặng lẽ đọng trên mái nhà, ấp ôm không gian trong cái se lạnh dịu dàng của phố núi. Pleiku tỉnh giấc giữa sắc trời tĩnh lặng mà chất chứa bao xao xuyến.

Tháng Tư về nguồn

Tháng Tư về nguồn

(GLO)- Chúng tôi đến TP. Hồ Chí Minh giữa những ngày tháng Tư lịch sử, vào đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Mưa đầu hạ

Mưa đầu hạ

(GLO)- Pleiku vào hạ không báo trước bằng cái nóng gắt gao, cũng chẳng cần đến tiếng ve râm ran hay sắc phượng rực trời. Chỉ cần một cơn mưa đầu mùa, bất chợt, ào ạt mà vô cùng êm dịu là biết hè đã chạm ngõ.

Lưu bút

Lưu bút

(GLO)- Lưu bút không đơn thuần là một cuốn sổ. Nó là nơi giữ lại cả một khoảng trời tuổi trẻ, nơi từng nét chữ đều mang theo một phần ký ức.

Mùa cá cơm

Mùa cá cơm

(GLO)- Đã mấy bận đến xã Nhơn Lý (TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), tham quan hầu hết thắng cảnh, thưởng thức đủ mọi đặc sản bậc nhất, tôi từng nghĩ mình am tường vùng đất này lắm. Vậy mà, khi lang thang đến bến cá Nhơn Lý, tôi mới nhận ra những gì mình biết chỉ lớp vỏ bên ngoài.