Chiếc cũi bếp

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Hồi trước, ở quê tôi, nhà nào cũng có cũi bếp (chạn bát). Đây là một trong những vật dụng thiết thân cho sinh hoạt bếp núc: bên hông có ống, khe dùng để giắt dao, đũa.

Tầng dưới của cũi bếp lộ thiên để rổ rá, chén bát. Tầng giữa thường đóng kín; dùng cất xoong nồi hoặc những thực phẩm khô. Tầng trên là ngăn quan trọng nhất, dùng bảo quản thức ăn nấu chín để tránh sự “xâm phạm” của chó, mèo, chuột, kiến, ruồi… Phần này cần thoáng khí để thức ăn lâu thiu nên mặt trước và hai bên thường được bọc bằng lưới sắt thông gió.

Vậy nhưng, chiếc cũi bếp của gia đình tôi lại không có lưới. Thay vào đó, những mặt thông khí được đan bằng tre cật già vót nhẵn theo kiểu đan phên. Đan dày, nhưng dày tới mức nào thì cũng chỉ có thể ngăn tới… chuột là hết. Kiến thì không lo: 4 chân cũi, mẹ đã lót bằng 4 chén mẻ đựng nước. Còn lại, những loài như gián, ruồi… đành chịu thua. Nói là vậy chứ thực tế cũng tương đối ổn.

Minh họa: Huyền Trang

Minh họa: Huyền Trang

Nhà nghèo. Thường bữa ăn chỉ có nồi cơm, xoong canh và mẻ cá kho. Chiếc cũi rộng rinh nên ăn trưa xong, nếu cơm cá còn thừa thì cứ bưng chất hết vào cũi. Bao giờ mẹ cũng nấu cơm hơi dư, phòng xa việc lũ nhỏ nửa buổi đói bụng có cái ăn. Mấy anh em chúng tôi đang chơi ngoài ngõ mà chạy vào kêu đói, thế nào mẹ cũng bảo: Đói thì xuống bếp lục cũi! Lâu dần thành quen, đến độ câu “Xuống bếp lục cũi” đã trở thành lời nói cửa miệng của mọi thành viên trong gia đình.

Sau này thì không chỉ cơm, cá mà cả những thức ăn khô như bánh tráng cũng đều được cất vào cũi. Còn nữa, đi chợ, đi đám giỗ chạp về có ít món ăn vặt thì mẹ cũng tiện tay cất luôn vào cũi. Vậy nên, mỗi lần chạy chơi đâu về, theo thói quen, tôi luôn chạy thẳng “xuống bếp lục cũi”, dòm ngược dòm xuôi coi thử có món gì… mẹ giấu bên trong. Vớ được quả xoài, ổi, chuối, chiếc bánh… đương nhiên quá vui. Không có thì bới chén cơm nguội gắp miếng cá kho ăn đỡ. Với trẻ con, cái sự ăn luôn là chuyện… cực kỳ quan trọng. Vậy nên chiếc cũi bếp trong tâm thức tuổi thơ hệt như một vật kỳ diệu, chỉ cần “úm ba la mở cửa ra” là sẽ lập tức có thức món thỏa mãn cơn đói.

Chiếc cũi ấy đã mục nát lâu rồi, chỉ còn là hoài niệm ấu thơ mãi thành ký ức không quên. Sau này, lúc thành gia thất, ra ở riêng, tôi cũng thuê người đóng cho gia đình nhỏ của mình một chiếc cũi bếp, hình dáng tựa như chiếc cũi ngày nào của mẹ. Chiếc cũi ấy tới giờ tôi vẫn giữ, ngay ngắn đứng một góc bếp, cho dù giờ đã có thêm tủ lạnh, khiến công dụng bảo quản thức ăn của chiếc cũi không còn nhiều. Con cái chê xấu, đòi đem bỏ nhưng tôi không cho, rồi bảo, đây là vật gợi nhớ thương về tuổi thơ, ba muốn giữ lại, để nhắc nhớ về một thời gian khó.

Có thể bạn quan tâm

Thương hoài mùa nhãn

Thương hoài mùa nhãn

(GLO)- Pleiku đang trong những ngày mưa dầm và gió cả. Ngồi nghe gió sột soạt từng cơn dọc theo mái nhà, thi thoảng, vài ba tiếng rơi lộp độp của chùm quả nhãn phía sát nhà bà Năm ở kế bên lại dội vào lòng tôi niềm thương nhớ khôn nguôi. Ký ức những mùa quả ngọt lại ùa về da diết.

Vệt nắng

Vệt nắng

Chiều nào cũng vậy, gã lọc cọc đạp chiếc xe già nua, bánh trước lỏng lẻo hơi lệch sang bên phải, cứ thế khật khưỡng đi trên con đường dẫn về phía công viên.

Mùa dã quỳ xanh lá

Mùa dã quỳ xanh lá

(GLO)- Những ngày này, dạo quanh các cung đường từ xã Đak Đoa về phường Pleiku, từ xã Bàu Cạn đi xã Ia Dom, thi thoảng, tôi gặp những vạt dã quỳ mướt xanh vươn mình đón gió. Lại thấy, mùa dã quỳ xanh lá ngân hoài một vẻ đẹp riêng.

Gánh cá của mẹ

Gánh cá của mẹ

(GLO)- Sáng sớm, khi chú gà trống choai cất tiếng gáy đầu tiên hòa vào tiếng thuyền chài khua nước ngoài sông, mẹ đã thức dậy. Bên ánh lửa bập bùng từ bếp củi, mẹ lặng lẽ chuẩn bị cho một ngày ra chợ. Hôm nay, mẹ lại gánh cá ra chợ huyện.

Khoảng trời quê

Khoảng trời quê

Mẹ vợ tôi, bà ngoại của 2 con trai của tôi, luôn miệng thắc mắc, ở thành phố lạ nhỉ, lúc nào cũng đông như mắc cửi và đèn điện như sao xa.

Sau cơn mưa

Sau cơn mưa

(GLO)- Với nhiều người, tự thân mưa đã gợi nỗi sầu, như một sự bất an, là niềm không mong đợi. Dẫu thế, như cỏ cây, cuộc đời mỗi người chẳng phải từ cơn mưa mà lớn khôn lên, những trải nghiệm cứ thế mà lấp đầy.

Dòng sông tuổi thơ

Dòng sông tuổi thơ

(GLO)- Ai cũng có tuổi thơ gắn bó với quê hương xứ sở, nơi chôn rau cắt rốn, nơi cuộc đời sâu nặng nghĩa tình với ông bà, cha mẹ, xóm giềng hay những gì thân thuộc nhất. Với tôi, tuổi thơ cũng từng gắn bó với dòng sông quê hương. Ấy là dòng sông Minh.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Vườn xưa mùa trái rụng

Vườn xưa mùa trái rụng

(GLO)- Tôi từng nghe âm thanh ấy khi ngồi dưới một tán cây xoài sẻ sau vườn, nơi má tôi phơi áo, con mèo nằm duỗi mình trên bậu cửa và tuổi thơ tôi trôi qua như một dòng nước mát lành.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

null