Chao liệng cùng diều Huế

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Lâu nay, Huế vốn nổi tiếng cả nước về nghệ thuật chơi diều bởi nét tài hoa, tinh tế. Nhưng có tận mắt nhìn thấy những cánh diều chao liệng trên bầu trời cố đô mới hiểu vì sao Huế dẫn đầu về thú chơi tao nhã này.
Hè đến, hầu như không chiều nào Quảng trường Ngọ Môn (TP. Huế) ngớt người, từ trẻ con đến người già. Người ta đến thả diều và hóng mát; có người đưa cả gia đình con cái theo, trải bạt ngồi… ngóng lên trời và không khỏi ngưỡng mộ, xuýt xoa về vẻ rực rỡ, tự do của những cánh diều đang bay chấp chới cùng tài nghệ của những người đã tạo ra chúng. 
Những “kiệt tác diều”
Đến Huế, nhất là trong dịp Festival Huế 2010 vừa qua, mới biết diều không chỉ là thú chơi đơn thuần mà còn là đẳng cấp. Không có chỗ cho diều nhựa Trung Quốc (đang bán tràn lan vì giá rẻ và vì vẻ sặc sỡ bắt mắt); mỗi cánh diều ở đây đều là một “công trình nghệ thuật” kỳ công.
Các nghệ nhân chăm chút cho những cánh diều tại Festivak Huế 2010. Ảnh: P.D
Các nghệ nhân chăm chút cho những cánh diều tại Festival Huế 2010. Ảnh: P.D
Phổ biến nhất là diều công, phượng, bướm, đại bàng, diều hâu…, có con sải cánh đến 2-3m với bộ áo phủ sơn dầu lộng lẫy. Diều hâu, đại bàng được tỉ mỉ sơn bằng những gam màu nóng, mạnh; trái lại chim công, chim hạc khoác bộ cánh đằm hơn bằng những gam màu chủ đạo nhẹ nhàng, trung tính. Tất cả đều tinh tế trong từng đường nét, chi tiết. Kể cả những con vật mà trước nay… chưa từng được bay như cá vàng, gà trống cũng được thỏa nguyện  khi hóa thân thành diều.
Nhưng long diều mới là niềm tự hào lớn nhất của các nghệ nhân xứ Huế. Diều có chiều dài thân mình đến 70 hoặc 100m được kết bằng lớp lớp những tấm vải tròn căng bằng tre, thường được sơn màu đỏ hoặc cam. Chiếc đầu rồng bệ vệ, uy dũng “lãnh đạo” tấm thân dài miên man đó. Điều mà nhiều du khách thắc mắc là làm cách nào để long diều có thể bay lên với chiếc đầu nặng dễ đến gần cả kí lô như thế? Câu trả lời được nghệ nhân Nguyễn Văn Cư, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Diều Huế, “bật mí”: Thả diều rồng phải chờ những ngày gió lớn; khi thả thì phải có 2-3 người hỗ trợ, kế đó thả phần đuôi trước, khi phần đuôi bay lên được thì sẽ kéo phần đầu bay theo sau. Và khi long diều “tung hoành” ngang dọc trên bầu trời thì những loại diều khác phải mau mau tránh ra xa kẻo mang họa vì… vướng dây.
Các nghệ nhân xứ Huế còn tự hào vì những “kiệt tác diều” khác liên quan đến chuyện cổ tích hoặc giai thoại như: Đại bàng cắp công chúa, Chèo bẻo đánh quạ. Những cánh diều không chỉ thỏa sức bay mà còn “kể lại” một câu chuyện thông qua tài nghệ điều khiển của người chơi ở bên dưới. Chính vì thế, nhiều người ví thú chơi diều của Huế là nghệ thuật múa rối trên không. Chưa hết, nếu du khách thấy cảnh tượng hàng chục con diều cánh cung rực rỡ với những chiếc đuôi tha thướt cùng bay lượn nhịp nhàng trên 1 trục như trong một bài múa đồng diễn thì cũng đừng vội ngạc nhiên: Đó chính là diều phướn.
Long diều-niềm tự hào của các nghệ nhân xứ Huế. Ảnh: P.D
Long diều- niềm tự hào của các nghệ nhân xứ Huế. Ảnh: P.D
Nâng tầm trò chơi dân gian thành nghệ thuật
Nghệ nhân Nguyễn Văn Cư kể lại: Không ai biết nghệ thuật chơi diều Huế có từ khi nào, nhưng ngay cả trong chiến tranh Huế vẫn giữ được môn nghệ thuật đi lên từ trò chơi dân gian này. Năm 1973, ở Huế có phong trào chơi diều mang tên Cầu Phong (sau này đổi tên thành Hội Thừa Phong) với 10 thành viên, nhưng hội này chỉ duy trì được 2 năm sau đó. Mãi cho đến năm 1983, các nghệ nhân tâm huyết  mới có cơ hội tập hợp lại và ra mắt Câu lạc bộ diều Huế và tiếp tục hoạt động cho đến nay.
Hiện Câu lạc bộ diều Huế có hơn 20 hội viên tuổi đời từ 14 đến 60; tất cả những ai mê nghệ thuật diều Huế đều có thể tham gia học miễn phí. Bằng cách đó, hàng chục năm nay diều Huế vẫn giữ được truyền thống và ngày càng được nâng cánh bay, vượt ra khỏi biên giới quốc gia. Năm 1992 là mốc thời gian đáng nhớ đánh dấu sự kiện lần đầu tiên các nghệ nhân Huế được mời trình diễn nghệ thuật thả diều tại Liên hoan Văn hóa Pháp- Việt; năm 1994, Hiệp hội Diều Quốc tế đã kịp nghe tiếng và mời các nghệ nhân Huế tham dự Liên hoan Diều Quốc tế Diepe (Pháp), tiếp đó là liên tiếp các lời mời biểu diễn tại Canada, Pháp, Thái Lan… Bằng sự sáng tạo và nghệ thuật trình diễn độc đáo, Chủ nhiệm Câu lạc bộ diều Huế lúc bấy giờ là ông Nguyễn Văn Bê và anh trai là Nguyễn Văn Hy đã được kết nạp chính thức làm thành viên của Hiệp hội Diều Quốc tế.
Diều phướn dài tít tắp đồng diễn trên nền trời. Ảnh: P.D
Diều phướn dài tít tắp đồng diễn trên nền trời. Ảnh: P.D
Chia sẻ đôi điều về nghệ thuật làm diều, ông Cư cho hay: Diều được làm bằng vải xoa, sơn bằng sơn dầu và bột màu luy-mi-nơ (cho màu bền, đẹp). Trung bình mỗi chiếc diều có giá từ 200-800 ngàn đồng, riêng long diều thì ngoại lệ: 3,5-4 triệu đồng/chiếc. Bởi lẽ, chỉ với những con diều bình thường nghệ nhân đã mất đến 2 ngày mới hoàn thành thì long diều khiến người ta phải bỏ công miệt mài suốt 1 tháng trời ròng rã. Song cái khó của nghệ thuật làm diều Huế nằm ở chỗ: Để vót nan tre và uốn thành hình thì dễ, nhưng vẽ diều thì đòi hỏi phải có năng khiếu về hội họa. “Mấy anh không biết gì về vẽ thì khó mà thành nghệ nhân được”- ông Cư nói bằng kinh nghiệm mấy mươi năm trong nghề. Quả vậy, từng nét vẽ tài hoa với màu sắc hài hòa sẽ nâng cánh diều lên thành một công trình nghệ thuật; ngược lại sẽ phá hỏng vẻ đẹp và tước đi ít nhiều cơ hội được bay lên của cánh diều.
Sự tưởng tượng phong phú, khả năng sáng tạo tuyệt vời, nghệ thuật trình diễn độc đáo của các nghệ nhân xứ Huế đã giúp diều Huế trở thành điểm nhấn văn hóa không chỉ của đất cố đô mà còn của Việt Nam; đưa du khách và người thưởng ngoạn đến một chân trời khác của sự ngơi nghỉ và tự do.
Phương Duyên



Có thể bạn quan tâm

Gặp người phụ nữ 78 năm tuổi Đảng

Gặp người phụ nữ 78 năm tuổi Đảng

(GLO)- Chúng tôi không khỏi xúc động khi mới đây được trò chuyện với bà Nguyễn Thị Thành-nguyên Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Gia Lai, người phụ nữ năm nay 95 năm tuổi đời, 78 năm tuổi Đảng với sự mẫn tiệp hiếm thấy.

Cán bộ, chiến sĩ Đội chữa cháy và cứu nạn cứu hộ khu vực Ayun Pa chữa cháy kho mì tại thôn Plei Tăng A, xã Ia Ake, huyện Phú Thiện. Ảnh: Vũ Chi

Lính cứu hỏa trên mặt trận không tiếng súng

(GLO)-Nghề nào cũng có vinh quang riêng, song với cán bộ, chiến sĩ phòng cháy và cứu nạn cứu hộ, bên cạnh niềm tự hào nghề nghiệp còn là sự hy sinh thầm lặng. Trên mặt trận không có tiếng súng, không có tội phạm nhưng muôn vàn nguy hiểm, họ luôn dốc hết sức mình vì bình yên, hạnh phúc của nhân dân.

Vườn cây của gia đình chị Nguyễn Thị Huệ -Công nhân Đội 2, Công ty Cà phê Ia Sao 2 trồng năm 1986 vẫn đạt sản lượng 24 tấn quả tươi/ha. Ảnh: Đinh Yến

Những công nhân tiêu biểu trong lao động giỏi, sáng tạo

(GLO)- Bằng lòng đam mê, nhiều công nhân tại các công ty cà phê tỉnh Gia Lai đã không ngừng học hỏi và có những sáng kiến mới áp dụng vào sản xuất. Họ không chỉ nâng cao đời sống gia đình mà còn mang lại nhiều nguồn lợi cho đơn vị, góp phần tô thắm thêm phẩm chất tốt đẹp của giai cấp công nhân.

Nông sản Việt đang ở đâu?

Nông sản Việt đang ở đâu?

Thời điểm hiện tại, Việt Nam đang vào vụ thu hoạch các mặt hàng nông sản như: vải, nhãn, sầu riêng, thanh long,… Câu hỏi đặt ra giải pháp nào để xúc tiến xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản mùa vụ Việt Nam tránh tình trạng ùn ứ, điệp khúc “được mùa mất giá”.

Cán bộ Đoàn, ĐVTN cùng lực lượng quân đội đóng góp ngày công để đẩy nhanh tiến độ thi công nhà ở cho người dân. Ảnh: P.L

Xóa nhà tạm-Kiến tạo tương lai - Kỳ 2: Góp gạch hồng dựng xây mái ấm

(GLO)-Phong trào chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát đang lan tỏa trên địa bàn tỉnh Gia Lai bằng những việc làm cụ thể, thiết thực. Mỗi tấm lòng, mỗi hành động đều hiện thực hóa mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau” trên hành trình góp gạch hồng dựng xây mái ấm, giúp người dân an cư, lạc nghiệp.

Vào 'lò' gia công mỹ phẩm

Vào 'lò' gia công mỹ phẩm

Thị trường mỹ phẩm “nóng rực” khi hàng loạt sản phẩm vô chủ vứt bừa bãi, doanh nghiệp ồ ạt xin thu hồi công bố. Phóng viên đã thâm nhập thị trường mỹ phẩm để tận thấy cách thức hô biến đồ rẻ tiền thành cao cấp, chiêu trò của các ông trùm vươn vòi bạch tuộc, bủa vây người người tiêu dùng.

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Với đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn lợi thủy sản phong phú, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nghề nuôi biển. Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành các chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, phát huy tiềm năng, hướng tới mục tiêu phát triển nghề nuôi biển hiện đại, bền vững.

Những bưu tá mang báo Đảng tới vùng biên

Những bưu tá mang báo Đảng tới vùng biên

(GLO)- Trong thời đại mà mỗi người đều có smartphone, mạng xã hội nhảy số từng giây, vẫn có những người đều đặn chờ báo giấy để đọc từng mục, gạch từng dòng. Vì lẽ đó, ở xã vùng sâu, xã biên giới, bưu tá vẫn lặng lẽ mang báo Đảng đến tay các cán bộ cơ sở, đảng viên, người có uy tín...

null