'Bàn tay mưa' của Nguyễn Chiến

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Một văn bản từ tinh thần lãng mạn vừa ra mắt bạn đọc, cũng là tập thơ cá nhân thứ hai của nhà thơ Nguyễn Chiến - hội viên Hội VHNT tỉnh Quảng Nam.
Nhà thơ Nguyễn Chiến. Ảnh: Bùi Tiến Tuấn

Nhà thơ Nguyễn Chiến. Ảnh: Bùi Tiến Tuấn

“Bàn tay mưa” (NXB Văn học, 2024) có khoảng 80 từ mưa xuất hiện trong cả tập. Tập thơ cá nhân đầu tiên có tên “Hạt sương khi nắng lên” (NXB Hội Nhà văn, 2013), chứng tỏ một mối quan tâm lớn về “sương, nắng, mưa”, nói chung là thiên nhiên, sinh thái của tác giả.

Thơ chở cái tình riêng

Nhiều tác giả ở xứ Quảng không chỉ thích “văn dĩ tải đạo”, mà còn thích cả “thi dĩ ngôn chí”, có lẽ do mối tiếp xúc khá gần với văn chương Trung Quốc/Đông Á thời trung/cận đại. Cộng với tính cách hay cãi, học để làm quan, để kinh bang tế thế, để làm quốc sự - “ngũ phụng tề phi”, nên “đạo, chí” càng được dịp đâm chồi nảy lộc trong văn chương xứ Quảng.

Thế nhưng, vẫn có số ít tác giả xứ Quảng thời cận đại đã chọn “thi dĩ duyên tình” (thơ chở cái tình riêng) để mở lối đi mới. Bước sang thế kỷ 20, cũng như càng về sau này, những tác giả “thi duyên tình” càng nhiều hơn.

Nguyễn Chiến là một tác giả khá lặng lẽ của văn chương xứ Quảng đương thời, về sau này đã chọn lối “thi duyên tình” để dấn bước. Thơ Nguyễn Chiến, trong “Bàn tay mưa”, rất ít những câu chuyện đại tự sự, rất ít bày tỏ “đạo, chí”, mà tập trung ghi lại những ấn tượng hữu tình, những cảm xúc duyên tình…

Những cảm xúc này gửi gắm qua “mưa, sương, nắng, gió”, ẩn ý những cái tình sâu xa. Như trong bài thơ “Ngôi nhà xây từ nóc”, có các đoạn:

“… đặt viên gạch thinh không/ xây ngôi nhà từ nóc/ vôi vữa là tiếng chim/ cột kèo đan sợi gió/ ngôi nhà mang đôi cánh/ bay lưng chừng ước mơ/ cửa sổ mở phía nào/ cũng trời sao lấp lánh”…

Hoặc như đoạn kết trong bài “Làng thương”: “… làng quê nay rộn tiếng xe/ ông bình vôi sứt nay về nơi đâu/ tôi ngồi xâu lại tháng ngày/ nghe mo nang rụng vào sau cơn buồn/ làng tôi làng tôi làng thương”.

Tinh thần lãng mạn

Cả tập thơ “Bàn tay mưa” của Nguyễn Chiến là những văn bản đi ra từ tính chất/tinh thần lãng mạn. Đây là đặc trưng thẩm mỹ, nhằm để chỉ những trường hợp muốn “thoát tục” - nhiều bài thơ không cần chất trữ tình hoặc triết lý, vẫn có thể thoát tục, vẫn đầy tinh thần lãng mạn.

Bìa tập thơ "Bàn tay mưa", với bút danh Chiến Nguyễn.

Bìa tập thơ "Bàn tay mưa", với bút danh Chiến Nguyễn.

Trong thi pháp về lãng mạn nói chung, “tính chất lãng mạn” độc lập với “phương thức/bút pháp lãng mạn”, độc lập với “hình thái lãng mạn”, và độc lập cả với “chất trữ tình” hoặc “chất tự sự”. Như trong tựa tập “Thơ điên”, Hàn Mặc Tử viết: “Tôi làm thơ? Nghĩa là tôi nhấn một cung đàn, bấm một đường tơ, rung rinh một làn ánh sáng”.

Còn nhìn ở khía cạnh cấu trúc hoặc ngôn ngữ thơ, Nguyễn Chiến có thơ theo thể thức, thơ tự do, hoặc thơ kết hợp các thể thức. Về thơ theo thể thức, có thể đọc những bài như: Ngôi nhà xây từ nóc, Chợ quê, Làng thương, Góc mưa, Làng tôi, Tết người yêu cũ, Lục bát…

Về thơ tự do, có thể đọc: Đoạn cuối Thu Bồn, Ký ức mưa, Đạo thơ, Những người đẹp bước ra từ trang sách, Thơ viết cho mình… Về thơ kết hợp, có thể đọc: Nói gì với mùa đông, Trò chuyện với Tấm, Trích đoạn giấc mơ…

Dù viết theo dạng thức nào, thì Nguyễn Chiến vẫn luôn bắt đầu. Đúng hơn, anh luôn lắng nghe các cấu tứ, câu chuyện bằng tinh thần lãng mạn, đôi khi chúng rất nhỏ nhắn, mong manh, tinh tế, rất cần chú tâm mới nắm bắt được.

Như một đoạn trong bài “Tết người yêu cũ”: “người đi từ lúc chưa mưa/ con cò con sáo còn chưa có chồng/ người đi khi cải chưa ngồng/ cây mai còn nụ cây hồng đang hoa/bao năm biển rất thật thà/đổ bao nhiêu sóng vào nhà người dưng”.

Hoặc một đoạn khác, trong bài “Trò chuyện với Tấm”: “Tấm nên về cách ly trong quả thị/ ngôi nhà thơm nhốt chật những ân tình”. Nếu so với tập “Hạt sương khi nắng lên”, tinh thần lãng mạn của Nguyễn Chiến trong tập này tinh tế hơn, trầm tư hơn. Dường như có sự trẻ hóa ngược, khi mà thơ Nguyễn Chiến về sau này rung cảm, ý vị và tự do hơn.

Trong bối cảnh đời sống và cả hệ sinh thái, môi trường đang có nhiều thách thức, bí bách, đọc “Bàn tay mưa” như một cách tìm về chốn trầm tư, yên bình, lãng mạn vậy.

Có thể bạn quan tâm

Du hành với “Pleiku xưa và nay”

Du hành với “Pleiku xưa và nay”

(GLO)- Phố núi Pleiku (tỉnh Gia Lai) hơn nửa thế kỷ trước có gì thú vị? Triển lãm ảnh “Ký ức Pleiku” diễn ra tại Bảo tàng tỉnh từ ngày 24-1 đến 21-2 đưa người xem bước vào chuyến du hành trở về Pleiku xưa, thêm cơ sở so sánh với sự phát triển không ngừng của đô thị trung tâm khu vực Bắc Tây Nguyên.

Cỏ xanh về phía cũ

Cỏ xanh về phía cũ

(GLO)- Bài thơ “Cỏ xanh về phía cũ” của Vân Phi như một bức tranh ký ức trầm lắng về mái ấm gia đình, nơi thời gian dường như lặng lẽ quay trở lại qua những hình ảnh quen thuộc, giản dị thấm đượm tình cảm và ký ức sâu sắc khiến người ta thổn thức.

Người gùi hơ’mon về đâu

Người gùi hơ’mon về đâu

(GLO)- Bài thơ Người gùi hơ’mon về đâu của Vân Phi mở ra không gian đẫm hơi men rượu cần, tiếng hát lẫn trong gió khuya và những ký ức chảy trôi theo thời gian, mơ hồ giữa hiện thực và quá khứ. Tất cả như gợi lên sự tiếc nuối, khắc khoải về một giá trị của truyền thống đang dần phai nhạt.

Nhịp xoang

Nhịp xoang

(GLO)- Bài thơ "Nhịp xoang" của Nguyễn Đình Phê mang đậm hơi thở văn hóa Tây Nguyên, tái hiện không khí lễ hội cồng chiêng rộn ràng, nơi con người hòa cùng thiên nhiên và thần linh. Bài thơ không chỉ ca ngợi vẻ đẹp văn hóa mà còn truyền tải tinh thần đoàn kết, gắn bó bền chặt.

Thơ Sơn Trần: Lời hẹn

Thơ Sơn Trần: Lời hẹn

(GLO)- Bài thơ "Lời hẹn" của Sơn Trần không chỉ mô tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là những hẹn ước, kỳ vọng về sự trở về, đoàn tụ, gắn kết. Hình ảnh trong thơ vừa thực tế, vừa thi vị, mang đến cho người đọc cảm nhận ấm áp về tình yêu quê hương, về sự đổi thay tươi đẹp của đất trời vào xuân.

Thơ Vân Phi: Xuân dậy thì

Thơ Vân Phi: Xuân dậy thì

(GLO)- "Xuân dậy thì" của tác giả Vân Phi mang đến những xúc cảm thanh tân về mùa xuân và tình yêu, đưa chúng ta vào không gian tràn đầy sức sống của một buổi sáng quê hương. Mùa xuân được nhen lên trên từng chồi non lộc biếc, và mùa xuân cũng bắt đầu khi tình yêu có những hồi đáp ngọt ngào...

Nụ cười Tây Nguyên

Nụ cười Tây Nguyên

(GLO)- Đi tìm nụ cười Tây Nguyên chính là tìm đến cái đẹp nguyên sơ. Nó ẩn sâu trong đôi mắt, nó hé nhìn qua đôi tay trong vũ điệu, nó giấu mình sau chiếc gùi đầy ắp lúa, bắp và nó cũng chân tình, e ấp khi nói lời thương. Nụ cười ấy hồn hậu, sâu lắng và tự nhiên như núi rừng, sông suối.

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khảo cổ An Khê

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khảo cổ An Khê

(GLO)- Bài thơ "Khảo cổ An Khê" như một cách "phượt" về quá khứ, về những dấu tích cổ xưa của Nguyễn Thanh Mừng. Để rồi, ở đó, tác giả lại tự "khảo cổ chính mình", khát khao tìm lại những giá trị thuần khiết, giản dị của con người và văn hóa dân tộc.

Thơ Nguyễn Đức Nam: Đừng buồn nhé, em!

Thơ Nguyễn Đức Nam: Đừng buồn nhé, em!

(GLO)- Bài thơ “Đừng buồn nhé, em!” của Nguyễn Đức Nam phản ánh một thông điệp sâu sắc về thời gian, sự thay đổi và sự chấp nhận trong cuộc sống. Tác giả dùng hình ảnh dòng sông để minh họa cho những chu kỳ trong đời người và những thăng trầm mà mỗi người phải trải qua.

Thơ Lê Vi Thủy: Mùa em

Thơ Lê Vi Thủy: Mùa em

(GLO)- Mùa xuân không chỉ đơn thuần là thời gian mà còn là biểu tượng của sự tái sinh, của tình yêu thương, sự đoàn tụ và những ước nguyện hạnh phúc. Đó cũng chính là thông điệp mà tác giả Lê Vi Thủy gửi gắm đầy nhẹ nhàng, tinh tế trong bài thơ "Mùa em". Mời các bạn cùng đọc.

Thơ Nguyễn Ngọc Hưng: Gọi xuân

Thơ Nguyễn Ngọc Hưng: Gọi xuân

(GLO)- Bài thơ "Gọi xuân" của tác giả Nguyễn Ngọc Hưng mang đậm không khí của mùa đông, song cũng là lời mời gọi, khắc khoải của mùa xuân. Từng câu thơ như một niềm khát khao về sự thay đổi, hồi sinh và tươi mới...

Thơ Lữ Hồng: Suốt mùa tuổi ngọc

Thơ Lữ Hồng: Suốt mùa tuổi ngọc

(GLO)- Mùa xuân vừa đến, cho ta cái cớ để nhìn lại chặng đường dài mình đã đi qua. Thêm một tuổi là thêm nhiều những hạnh ngộ và chia ly, nguyện ước và mong chờ. Nhưng chừng nào còn tha thiết với đời là ta còn “tuổi ngọc”. Bài thơ của tác giả Lữ Hồng dưới đây như thay lời muốn nói...

Thơ Nguyễn Ngọc Hạnh: Quê ngoại

Thơ Nguyễn Ngọc Hạnh: Quê ngoại

(GLO)- Bài thơ "Quê ngoại" của Nguyễn Ngọc Hạnh không chỉ là lời tỏ bày tình cảm quê hương mà còn là một thông điệp sâu sắc về sự gắn bó với cội nguồn. Quê hương dù có xa hay gần, luôn là một phần không thể thiếu trong cuộc đời mỗi người, là điểm tựa để chúng ta tìm về trong những lúc lạc lõng nhất.

Thơ Lê Từ Hiển: Hoa vô thường

Thơ Lê Từ Hiển: Hoa vô thường

(GLO)- "Hoa vô thường" của Lê Từ Hiển mang đậm dấu ấn của sự chiêm nghiệm về cuộc đời, sự vô thường của thời gian qua những biến chuyển của thiên nhiên. Mỗi câu thơ như một khoảnh khắc dịu dàng, mà ở đó, tác giả lặng lẽ nhìn nhận và đón nhận mọi biến động của đời sống...

Thơ Nguyễn Ngọc Hạnh: Giếng xưa

Thơ Nguyễn Ngọc Hạnh: Giếng xưa

(GLO)- Với "Giếng xưa", tác giả Nguyễn Ngọc Hạnh đã khắc họa bức tranh đầy khắc khoải, suy tư về cuộc đời. Khi thời gian lặng lẽ trôi qua, mỗi hình ảnh đều như một lời tâm sự rất riêng tư nhưng cũng thật gần gũi và đầy cảm xúc.

Cuộc thi viết “Pleiku - Khát vọng vươn lên” năm 2025 nhận tác phẩm từ ngày 20-1

Cuộc thi viết “Pleiku - Khát vọng vươn lên” năm 2025 nhận tác phẩm từ ngày 20-1

(GLO)- Nhằm tiếp tục phát huy hiệu quả công tác tuyên truyền, quảng bá hình ảnh, con người phố núi Pleiku, UBND thành phố phối hợp với Báo Gia Lai tổ chức Cuộc thi viết về chủ đề “Pleiku-Khát vọng vươn lên” năm 2025 trên các ấn phẩm của Báo Gia Lai. Ban tổ chức bắt đầu nhận bài từ ngày 20-1.