Tượng đài Trần Hưng Đạo - biểu tượng uy nghiêm nơi cửa biển Quy Nhơn

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Sừng sững, uy nghiêm trên đỉnh đồi gành Hổ thuộc dãy núi Phương Mai, tượng đài Trần Hưng Đạo (làng chài Hải Minh, khu phố 9, phường Quy Nhơn) từ lâu đã trở thành một biểu tượng lịch sử, văn hóa nơi cửa biển Quy Nhơn.

Với thế đứng uy phong hướng ra biển lớn, tượng đài Trần Hưng Đạo không chỉ là một công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc, mà còn là lời nhắc nhở đầy tự hào về hào khí chống ngoại xâm của dân tộc, mãi mãi soi rọi cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

ganh-ho-cung-mui-co-rua-o-phia-doi-dien-bao-boc-cua-bien-quy-nhonjpg.jpg
Gành Hổ cùng mũi Cổ Rùa ở phía đối diện bao bọc cửa biển Quy Nhơn. Ảnh: Dũng Nhân

Tượng đài được xây dựng tại một vị trí vô cùng đắc địa, trên ngọn đồi cao khoảng 50 m so với mực nước biển, ngay cửa ngõ vào đầm Thị Nại. Nơi đây, được người dân quen gọi là gành Hổ (sách sử gọi là Hổ Ky), cùng với mũi Cổ Rùa ở phía đối diện tạo ra thế “thủy khẩu giao nha”, tạo thành hai cánh cửa tự nhiên cho cửa biển Quy Nhơn.

Nơi đây từng chứng kiến bao biến cố thăng trầm của lịch sử, từ những cuộc giao tranh thời Champa, những trận thủy chiến máu lửa của quân đội nhà Tây Sơn và nhà Nguyễn Gia Miêu, cho đến cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Việc đặt tượng đài Quốc công tiết chế Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn (Trần Hưng Đạo) tại chính nơi trọng yếu này mang một ý nghĩa sâu sắc, khẳng định tinh thần thượng võ và chủ quyền vững chắc của dân tộc.

tuong-dai-tran-hung-dao-va-hai-dang-phuoc-mai-nam-tren-dinh-nuijpg.jpg
Tượng đài Trần Hưng Đạo và hải đăng Phước Mai nằm trên đỉnh núi, nơi cửa biển Quy Nhơn. Ảnh: Ngọc Nhuận

Công trình tượng đài Trần Hưng Đạo được khởi công vào ngày 16-7-1971, khánh thành vào ngày 7-4-1972. Đây là kết quả từ tâm huyết của Hội Thánh Trần Bình Định, với sự phối hợp thi công của lực lượng hải quân thời bấy giờ. Tượng đài Trần Hưng Đạo là một kiệt tác đầy giá trị mỹ thuật của kiến trúc sư Đàm Quang Việt.

Kết cấu tượng đài là một khối kiến trúc bề thế làm bằng xi măng cốt thép, cao khoảng 16 m, có thể nhìn thấy từ xa khi đi vào cửa biển Quy Nhơn. Pho tượng khắc họa Hưng Đạo đại vương trong tư thế oai phong lẫm liệt, đầu đội mũ sắt, mình mặc chiến bào, chân trái trụ vững, tay phải chỉ thẳng về phía trước như đang điều binh khiển tướng, tay trái nắm chặt chuôi kiếm trong tư thế sẵn sàng xuất trận. Gương mặt tượng toát lên thần thái quyết đoán và uy nghiêm của một vị thống soái thiên tài.

tuong-dai-tran-hung-dao-cao-khoang-16mjpg.jpg
Tượng đài Trần Hưng Đạo cao khoảng 16 m. Ảnh: Ngọc Nhuận

Phần bệ tượng cao 3,9 m, được ốp bằng đá cuội, đặc biệt gây ấn tượng với bốn bức phù điêu tinh xảo ở bốn mặt, tái hiện những khoảnh khắc hào hùng nhất trong lịch sử quân dân nhà Trần chống giặc ngoại xâm Nguyên-Mông ở thế kỷ XIII, giữ vững cương vực Đại Việt. Tất cả các chi tiết nghệ thuật này hòa quyện vào nhau, làm sống dậy một thời kỳ lịch sử oanh liệt và tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc.

Mặt trước bệ tượng là bức phù điêu khắc họa hình ảnh Trần Hưng Đạo đứng trên mũi thuyền rồng chỉ huy trận Bạch Đằng giang lịch sử, có ghi những dòng chữ Hán với nội dung “Bạch Đằng giang thủy chiến Hưng Đạo vương đại phá Nguyên binh” (nghĩa là: Hưng Đạo vương đánh phá quân Nguyên trong trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng).

phu-dieu-mat-truoc-be-tuong-tai-hien-tran-bach-dang-giangjpg.jpg
Phù điêu mặt trước bệ tượng tái hiện trận chiến Bạch Đằng giang. Ảnh: Ngọc Nhuận

Bên trái là bức phù điêu tả cảnh Hưng Đạo đại vương dâng gươm cho vua Trần cùng dòng chữ Hán thể hiện câu nói bất hủ: “Nhược bệ hạ dục hàng thỉnh tiên trảm thần đầu nhiên hậu đầu hàng” (nghĩa là: Nếu bệ hạ muốn hàng, hãy chém đầu thần trước đã).

ben-trai-la-buc-phu-dieu-tai-hien-canh-tran-hung-dao-dang-guom-cho-vua-tran-voi-cau-noi-bat-hujpg.jpg
Phù điêu mặt trái bệ tượng là cảnh Trần Hưng Đạo dâng gươm vua Trần với câu nói bất hủ, thể hiện quyết tâm đánh giặc ngoại xâm. Ảnh: Ngọc Nhuận

Phía bên phải là phù điêu tái hiện khí phách hiên ngang của Bảo Nghĩa vương Trần Bình Trọng trước quân thù, với câu nói lưu danh sử sách: “Ngã ninh vì Nam quỷ bất vi Bắc vương (nghĩa là: Ta thà làm quỷ nước Nam, không thèm làm vương đất Bắc).

phu-dieu-tai-hien-khi-phach-hien-ngang-cua-bao-nghia-vuong-tran-binh-trongjpg.jpg
Phù điêu tái hiện khí phách hiên ngang của Bảo Nghĩa vương Trần Bình Trọng. Ảnh: Ngọc Nhuận

Mặt sau là bức phù điêu sống động về Hội nghị Diên Hồng, với dòng chữ Hán: Tại Diên Hồng hội nghị toàn quốc, phạt biểu phụ lão đồng thanh quyết chiến (nghĩa là: Tại hội nghị Diên Hồng, các bô lão đồng lòng giương cao tay hô lớn quyết đánh).

phu-dieu-tai-hien-hoi-nghi-dien-hongjpg.jpg
Phù điêu tái hiện Hội nghị Diên Hồng. Ảnh: Ngọc Nhuận

Tượng đài Trần Hưng Đạo từ lâu đã trở thành biểu tượng uy nghiêm, là linh hồn, là khí phách của dân tộc được tạc vào sông núi, như che chở cho sự bình yên của làng chài Hải Minh, nơi cửa biển Quy Nhơn.

Hằng năm, vào ngày 18 đến ngày 20-8 âm lịch (năm nay nhằm ngày 9 đến ngày 11-10) chính quyền và nhân dân Quy Nhơn tổ chức Lễ húy kỵ Đức Thánh Trần (Trần Hưng Đạo) với nhiều nghi lễ cổ truyền, trong đó có nghi lễ cúng rước giác linh Đức Thánh Trần tại tượng đài (vào sáng 19-8 âm lịch) để cung nghinh về đền thờ tổ chức lễ cúng chính (vào sáng 20-8 âm lịch).

tuong-dai-tran-hung-dao-tro-thanh-bieu-tuong-canh-giu-binh-yen-lang-chai-hai-minhjpg.jpg
Tượng đài Trần Hưng Đạo trở thành biểu tượng che chở cho làng chài Hải Minh. Ảnh: Dũng Nhân

Trải qua hơn nửa thế kỷ, tượng đài Trần Hưng Đạo vẫn đứng đó như một minh chứng cho đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. Đây không chỉ là một điểm tham quan du lịch hấp dẫn, một địa chỉ văn hóa tâm linh, mà còn là nơi giáo dục các thế hệ trẻ về lòng yêu nước, lòng tự cường dân tộc và trách nhiệm xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Có thể bạn quan tâm

Mùa dã quỳ về

Mùa dã quỳ về

(GLO)- Cuối tháng 10, trời cao nguyên biếc trong, thấp thoáng chùm mây trắng dạo chơi cùng nắng vàng. Vạt cỏ đuôi chồn bên lối xuống rẫy cà phê đã cao ngút mắt, nương mình theo gió. Nhìn vạt dã quỳ thắm xanh màu lá, lòng tôi thấp thỏm mong ngóng sắc vàng mùa hoa.

Hoạt động giao lưu, trải nghiệm do Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh phối hợp với các trường học tổ chức góp phần gìn giữ, phát huy di sản văn hóa dân tộc.

Từ học đường... hạt giống nghệ thuật được nảy mầm

(GLO)-Chuỗi hoạt động giao lưu, trải nghiệm do Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh (Nhà hát) phối hợp với các trường học tổ chức thời gian qua đã góp phần vun bồi tình yêu nghệ thuật và ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc gìn giữ, phát huy di sản văn hóa dân tộc.

“Giữ lửa” nghề thủ công truyền thống ở vùng cao

“Giữ lửa” nghề thủ công truyền thống ở vùng cao

(GLO)- Giữa nhịp sống hiện đại, khi những sản phẩm công nghiệp ngày càng phổ biến, ở các xã vùng cao trong tỉnh vẫn có những nghệ nhân miệt mài gìn giữ nghề thủ công truyền thống của dân tộc mình. Họ không chỉ làm ra sản phẩm để mưu sinh, mà còn giữ lửa cho những giá trị văn hóa truyền đời.

Vở tuồng Khí tiết rạng trời Nam khắc họa cuộc đời, sự nghiệp lẫy lừng của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực. Ảnh: Ngọc Nhuận

Kể chuyện lịch sử qua sân khấu hát bội

(GLO)- Từ nhiều năm nay, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai lựa chọn đề tài lịch sử trong hành trình dàn dựng những vở diễn mới, xem đó như cách khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tri ân tiền nhân và lan tỏa giá trị truyền thống.

Gia đình Bahnar tâm huyết với nghề thủ công truyền thống

Gia đình Bahnar tâm huyết với nghề thủ công truyền thống

(GLO)- Ở làng Kgiang (xã Tơ Tung), vợ chồng Đinh Thị Hiền - Đinh Bi đều được vinh danh Nghệ nhân Ưu tú ở loại hình nghề thủ công truyền thống - điều hiếm có trong gia đình đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Họ đã “truyền lửa” để cộng đồng Bana gìn giữ nghề đan lát và dệt thổ cẩm.

Tác phẩm Đại hội quân nhân Sư đoàn 5 của họa sĩ Huỳnh Phương Đông sáng tác năm 1965.

Văn học và số phận con người

(GLO)- Kỷ nguyên mới mà Ðảng ta đang dồn sức dẫn dắt toàn dân tộc vươn tới, hiểu một cách nôm na là kỷ nguyên mà toàn dân tộc ai cũng hạnh phúc. Hay như lời Bác Hồ giản dị-“…dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. 

Niềm vui của nghệ nhân Thui và cô gái trẻ Hyăo khi được tham gia biểu diễn ở thủ đô, đồng thời giao lưu với các dân tộc anh em. Ảnh: Lam Nguyên

“Hoa của núi” tỏa sắc tại Hà Nội

(GLO)- Như những bông hoa rừng mộc mạc mà đậm hương sắc, 25 nghệ nhân Bahnar làng Kon Măh (xã Ia Khươl, tỉnh Gia Lai) góp mặt tại chuỗi hoạt động tháng 10 với chủ đề “Em là hoa của núi” diễn ra tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam, nơi hội tụ vẻ đẹp và tình đoàn kết các dân tộc anh em.

Tranh của họa sĩ Lê Huế

Những bông hoa gió sương

(GLO)- Có những người phụ nữ cả đời chẳng quen phấn son, hiếm khi được diện áo dài thướt tha trong ngày lễ hội. Hình ảnh của họ gắn với chiếc nón lá sờn mép, đôi quang gánh nặng trĩu, bàn tay chai sạn bởi cuốc cày hay đôi vai ướt đẫm mồ hôi bên giàn giáo công trình. 

Mẹ thương con theo cách riêng của mẹ. Ảnh minh họa: Internet

Tấm lòng của mẹ...

(GLO)- Mẹ tính nóng như lửa, quyết đoán trong công việc cũng như trong cuộc sống, luôn nghiêm khắc với con cái. Con thừa hưởng cái nóng tính cộng với sự ngang bướng của mẹ không sót chút nào...

Thư viện Pleiku trao quà cho bạn đọc tích cực. Ảnh: Thanh Vui

300 học sinh tham gia chương trình “Kết nối bạn đọc yêu sách”

(GLO)- Sáng 17-10, Thư viện Pleiku (tỉnh Gia Lai) tổ chức chương trình “Kết nối bạn đọc yêu sách” năm 2025. Tham dự chương trình có đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch, Sở Giáo dục và Đào tạo, các ban, ngành, đoàn thể, cùng hơn 300 học sinh các trường THPT trên địa bàn tỉnh.

Liên hoan võ cổ truyền Bình Định trong đoàn viên, thanh niên năm 2025 góp phần lan tỏa tinh hoa võ cổ truyền Bình Định đến thanh thiếu niên trong và ngoài tỉnh.

Lan tỏa tinh hoa võ cổ truyền trong thanh niên

(GLO)-Liên hoan võ cổ truyền Bình Định trong đoàn viên, thanh niên năm 2025 do Tỉnh đoàn tổ chức vừa khép lại, mang đến sân chơi ý nghĩa cho đoàn viên, thanh niên yêu võ thuật. Hoạt động góp phần quảng bá, lan tỏa tinh hoa võ cổ truyền Bình Định đến thanh thiếu niên trong và ngoài tỉnh. 

null