Tiếng cồng chiêng vang vọng buôn làng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, các nghệ nhân, già làng ở huyện Đak Pơ (tỉnh Gia Lai) đã tích cực truyền dạy kỹ thuật diễn tấu cho thế hệ trẻ. Nhờ đó, nhiều đội chiêng được thành lập, nhân rộng, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Làng Jro Ktu-Đak Yang (xã Yang Bắc) hiện có 4 đội cồng chiêng, gồm: đội người lớn, thanh niên, “nhí” và phụ nữ. Theo ông Đinh Lê-Phó Trưởng thôn Jro Ktu-Đak Yang, trước đây, làng chỉ có đội cồng chiêng người lớn tham gia trong các dịp lễ hội, ma chay. Khoảng 5 năm gần đây, việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống được lan tỏa. Các già làng và những người biết đánh cồng chiêng quan tâm truyền lửa đam mê cho thanh-thiếu niên, phụ nữ. Nhờ đó, ngày càng nhiều người từ già đến trẻ, từ đàn ông đến phụ nữ trong làng biết diễn tấu và biểu diễn cồng chiêng. Không chỉ vậy, họ còn nhiệt tình tham gia trong các dịp lễ của làng đến ngày hội, liên hoan do các cấp tổ chức và thường đạt giải cao.
Tròn 10 tuổi, em Đinh Nhân đã là thành viên đội cồng chiêng “nhí” của làng Jro Ktu-Đak Yang. Tất cả kỹ thuật trình diễn của Nhân và đội đều nhờ bố cùng ông nội em truyền dạy. Nhân vui vẻ nói: “Em tham gia đội cồng chiêng được 4 năm. Mỗi lần đội cồng chiêng chuẩn bị đi biểu diễn, ông và bố không chỉ dặn dò mà còn cẩn thận hướng dẫn từng thành viên thêm một vài động tác khó, bài mới để chúng em làm quen, nâng cao kỹ năng trình diễn. Càng gắn bó với cồng chiêng, em càng thấy yêu hơn nét đẹp văn hóa của dân tộc mình và muốn biểu diễn được nhiều hơn nữa”.
Đội cồng chiêng nữ làng Brang-Đak Kliết (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) biểu diễn tại một lễ hội. Ảnh: Ngọc Minh
Đội cồng chiêng nữ làng Brang-Đak Kliết (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) biểu diễn tại một lễ hội. Ảnh: Ngọc Minh
Trong vòng 10 năm, làng Hven (thị trấn Đak Pơ) đã có 4 đội cồng chiêng ra mắt với tổng số hơn 100 thành viên. Năm 2012, đội cồng chiêng thanh niên ra đời, sau đó đến đội cồng chiêng “nhí” và gần đây nhất là đội cồng chiêng phụ nữ. Mỗi lần làng tổ chức lễ hội, các đội thay phiên nhau diễn tấu, thanh âm vang vọng, quyện hòa, ngân xa. Già làng Đinh Ju phấn khởi chia sẻ: “Ngày trước, làng chỉ có đội cồng chiêng người lớn. Khi có lễ hội, tang ma, đội phải đánh từ đầu đến cuối rất vất vả. Nay thì vui rồi, không chỉ thanh niên, phụ nữ mà mấy cháu thiếu niên cũng biết trình diễn cồng chiêng. Như vậy, truyền thống văn hóa ông cha được gìn giữ, bảo tồn, không sợ mai một”.
Việc thành lập các đội cồng chiêng ngày càng được lan tỏa sâu rộng ở Đak Pơ, nhất là đội cồng chiêng nữ. Bỏ qua mọi quy tắc, chị em phụ nữ không chỉ đi bên cạnh hòa điệu xoang uyển chuyển mà còn thể hiện sự khỏe khoắn, khéo léo khi cùng nhau tấu lên những bài chiêng trầm hùng, vang vọng núi rừng. Không những vậy, cồng chiêng còn giúp người dân trong làng, ngoài xã gắn kết với nhau hơn. Chị Đinh Thị Đôl-thành viên đội cồng chiêng nữ làng Brang-Đak Kliết (xã Ya Hội) tâm sự: “Năm 2020, đội cồng chiêng ra mắt với gần 40 thành viên. Hầu hết chị em sinh hoạt tại Câu lạc bộ Cồng chiêng nữ xã Ya Hội nên chúng tôi có nhiều cơ hội giao lưu học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm với các đội khác. Chúng tôi rất vui và tự hào vì không chỉ mang đến buổi trình diễn những vòng xoang duyên dáng, uyển chuyển mà còn hòa nhịp trong những giai điệu say đắm lòng người. Chúng tôi sẽ tiếp tục truyền dạy cồng chiêng cho con em mình”.
Thành viên đội cồng chiêng thanh niên làng. (xã Yang Bắc, huyện Đak Pơ) thường xuyên luyện tập để trình diễn ngày càng hay hơn. Ảnh: Ngọc Minh
Thành viên đội cồng chiêng thanh niên làng Jro Ktu-Đak Yang (xã Yang Bắc, huyện Đak Pơ) thường xuyên luyện tập. Ảnh: Ngọc Minh
Để tiếng cồng chiêng mãi vang xa, hàng năm, huyện Đak Pơ tổ chức hội thao các dân tộc thiểu số, thu hút đông đảo người dân tham gia; định kỳ 2 năm 1 lần, huyện tổ chức liên hoan cồng chiêng, ca múa nhạc dân gian. Bên cạnh đó, huyện còn cử một số nghệ nhân có năng khiếu, tâm huyết tham gia các lớp học chỉnh chiêng, tạc tượng dân gian do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tổ chức. Huyện cũng chọn những đội cồng chiêng tiêu biểu tham gia giao lưu, trình diễn tại các sự kiện lớn trong và ngoài tỉnh. Cụ thể, năm 2012, đội cồng chiêng của huyện đã vinh dự được chọn đại diện cho tỉnh đi tham gia sự kiện “Những ngày văn hóa Tây Nguyên” tại Hà Nội lần thứ II và tham gia nhiều chương trình, hoạt động văn hóa khác của tỉnh.
Trao đổi cùng P.V, Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin huyện Đak Pơ Nguyễn Thanh Hiền cho biết: Hiện toàn huyện có 21 đội cồng chiêng. Để người dân bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, nhất là không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, thời gian tới, ngành Văn hóa tiếp tục tham mưu giúp huyện tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao bổ ích; vận động người dân gìn giữ, bảo quản những bộ cồng chiêng cũng như tích cực luyện tập để tiếng cồng chiêng gắn với văn hóa truyền thống tiếp tục được bảo tồn và ngân dài mãi muôn đời.
NGỌC MINH
 

Có thể bạn quan tâm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

(GLO)- Gần 2 năm đi vào hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Dệt thổ cẩm làng Groi (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) đã trở thành mái nhà chung cho những phụ nữ yêu thích nghề dệt. Thông qua các buổi sinh hoạt, chị em có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và chung tay gìn giữ, phát huy nghề dệt truyền thống.

Lễ cúng bến nước. Ảnh: M.H

Bến nước buôn Pông

(GLO)- Bến nước, dòng sông cũng như tập tục của bà con Jrai đã trở nên quen thuộc với tôi trong thời gian dài công tác tại ngôi trường bên bờ sông Ba.

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

'Bảo hiểm' cho di sản

'Bảo hiểm' cho di sản

Tại lễ công bố các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và quyết định xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp thành phố tại TPHCM vào cuối tháng 3 vừa qua, Công ty CP Tư vấn Cảng - kỹ thuật biển (Portcoast) đã trao tặng toàn bộ sản phẩm số hóa của Nhà hát Thành phố cho Trung tâm Nghệ thuật TPHCM.

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

(GLO)- Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các đoàn thể chính trị-xã hội, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jrai ở huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai) đang có cơ hội để nâng tầm phát triển và khẳng định giá trị trong đời sống hiện đại.

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

(GLO)- Sau một thời gian dài gián đoạn, UBND xã Ia Peng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vừa phục dựng lễ cúng Yă Pum của người Jrai tại thôn Sô Ma Hang A. Đây là hoạt động tâm linh với ý nghĩa xua đuổi tà ma, cầu bình an, sức khỏe cho dân làng.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.

Tùy theo điều kiện của từng gia đình để chuẩn bị quy mô lễ cúng lớn hay nhỏ

Gia Lai: Độc đáo lễ thổi tai của người Jrai

(GLO)- Nằm trong chuỗi các hoạt động Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui huyện Phú Thiện năm 2025, sáng 27-3, tại xã Ia Yeng đã diễn ra lễ thổi tai của người Jrai. Nghi lễ được tái hiện rõ nét giúp du khách hiểu được ý nghĩa văn hóa tâm linh trong đời sống của người Jrai nơi đây.

Lễ cầu mưa trên đỉnh núi thần: Di sản đặc biệt

Lễ cầu mưa trên đỉnh núi thần: Di sản đặc biệt

(GLO)- Trên đời có thực sự tồn tại những con người có quyền năng hô mưa gọi gió? Chính hiện thực và truyền thuyết hư ảo đan cài vào nhau khiến lễ cầu mưa của Yang Pơtao Apui ở thung lũng Ayun Hạ trở thành một hiện tượng đặc biệt, hấp dẫn bởi sự linh thiêng, huyền bí.