Sẻ non và bài học vào đời

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
Thoát nạn sau cuộc rượt đuổi kinh hoàng của ngày thứ ba đen tối, Sẻ đâm rụt rè nhút nhát hẳn. Chả bù cho tính háo thắng ương ngạnh vốn dĩ. Mẹ còn bảo chỉ có đời dạy con mới nên chứ lời mẹ nói nào ăn thua gì! Chậc. Đã hối lắm rồi mà cứ lằm bằm suốt thiệt mệt cả đầu.
Minh họa: VĂN TIN

Minh họa: VĂN TIN

Chẳng là hôm ấy, sau hai ngày học tất cả lý thuyết về kỹ năng chao lượn, khả năng săn tìm mồi, cách phòng trừ hiểm họa từ con người...; trong lúc các anh chị mải mê chăm chú nghe mẹ thuyết giáo, Sẻ vởn vơ ngắm gió ghẹo lá. Có lúc chú ta vờn hết chị lá nọ tới chị kia, tốc cả váy áo các chị lên rồi hả hê bỏ đi mặc các chị rối rắm thẹn thùng. Sẻ đắc ý lắm, ý chừng cũng muốn được như anh Gió, ngao du thiên hạ bốn bể là nhà. Khổ nỗi, vừa mới dợm chân ngóng cổ lên khỏi tổ mẹ đã xoắn xuýt, thiệt bực hết sức.

Sau khi nạp đủ năng lượng để sẵn sàng cho buổi diễn tập, mẹ lại dặn dò thêm lượt nữa. Sẻ nghe tiếng được tiếng mất, chẳng biết mẹ có bị bệnh ám thị ngôn từ hay không mà suốt ngày chỉ nhắc đi nhắc lại hai chữ “con người” một cách đầy kinh hãi. Gì chứ “con người” thì Sẻ gặp rồi. Hôm đó mẹ vắng nhà, cả bọn nằm im thin thít trong tổ chẳng dám hó hé nửa lời theo sự dặn dò của mẹ. Đợi anh em ngủ say, Sẻ len lén ngóc đầu lên vành tổ xem thế giới xung quanh ra sao. Nhà Sẻ ở mãi tít sau một khu vườn, ngay ngọn cây bứa. Loại cây này quả chín thoang thoảng mùi hương nhẹ không thu hút lắm, mẹ bảo ở đây cho an toàn, khỏi ai nhòm ngó.

Ấy thế mà hôm nọ, rõ ràng là có kẻ nhòm ngó nhà Sẻ. Đấy là chị Sâu lông xấu xí. Chị ngoe nguẩy cánh hông đi qua đi lại với ánh nhìn thiếu thiện cảm, đôi mắt to gian manh và cái miệng tham lam đáng ghét. Sẻ chỉ muốn phang chị ta một phát cho bỏ ghét nhưng hiềm nỗi, đôi chân hãy còn yếu lắm, đôi cánh mới chỉ li ti vài sợi lông. Nhưng ở đời lạ lắm, càng ghét lại càng ưa soi mói, và càng xấu xí lại càng khiến thiên hạ tò mò. Đẹp quá hay xấu quá cũng là trung tâm thu hút tầm ngắm, nó là một dạng của sự phiền phức. Sẻ có khác thiên hạ mấy đâu. Chẳng biết thích chơi trò chi mà chị ta đu người một cái, thoáng chốc đã biến mất. Bất chợt Sẻ nghe tiếng la hét hoảng loạn, vội rướn người qua cửa tổ nhìn xung quanh. Dưới kia, ngay gốc cây nơi nhà Sẻ ở, có cô bé “con người” với hai bím tóc cài nơ đỏ. Cô bé đang bày la liệt món đồ chơi đủ màu sắc, khuôn mặt bầu bĩnh, làn da trắng hồng, chiếc đầm hoa xinh xinh…

Nhưng sao cô bé lại khóc thét lên thế? Sẻ dùng hết khả năng có thể để quan sát xem chuyện chi đang xảy ra. Xung quanh lặng im, vài chú gà đang nhặt cỏ, thi thoảng ngước lên nghe ngóng, rồi lại cắm cúi mổ lên những đọt xanh lún phún. Hai con chó đang vờn nhau khí thế, chúng lao vào nhau như những chiến binh rồi hộc tốc rượt đuổi, mớ đồ chơi cũng bị xáo lên. Cô bé vẫn xoắn lên khóc không thôi, miệng há to, hai tay vung vẩy, hai chân giậm liên hồi. Một cậu con trai chạy đến, phong thái đĩnh đạc như người trưởng thành, cậu nhẹ nhàng gỡ trên bím tóc cô bé ra một cái gì đó. Ái chà, là ả Sâu lông gớm ghiếc. Cô bé kinh hãi bỏ chạy, mắt vẫn ầng ậc nước, cu cậu hộc tốc chạy sau “Chờ anh, chờ anh với!”. “Con người” mẹ thường hay nhắc tới như nhắc đến kẻ hủy diệt loài chim chỉ có vậy.

Gốc mận trong vườn là nơi diễn tập của cả bọn. Từng chùm hoa trắng rung rinh nấp sau tán lá. Lớp áo xanh nhạt nhẹ nhàng bao phủ những nụ mới nhú, thứ màu thanh khiết không kém phần quý phái. Mẹ bảo đã quan sát kỹ, mùa này mận mới đơm hoa nên con người chả mấy quan tâm đến. Thi thoảng lâu lắm mới có người ra gom lá mận rụng dưới gốc cây, nhưng ấy là những buổi chiều muộn, khi hoàng hôn đã chếch phía sau núi để lại những mảng màu tím thẫm cả góc trời xa ngái.

Nghiễm nhiên nơi này trở thành thiên đường cho mấy mẹ con, tha hồ ríu rít trò chuyện. Mẹ lại rao giảng mớ lý thuyết cũ rích, âm vực lên xuống như đang hát. Hai cánh mẹ xòe ra phụ họa, nét mặt biểu cảm như một diễn viên hạng trung. Ấy là Sẻ du di cho mẹ lắm, chứ năng lực mẹ chỉ đóng được vai quần chúng thôi. Không phải Sẻ ngỗ ngược hay xem thường mẹ, mà là mỗi cá nhân có một biệt tài riêng, như mẹ, có lẽ cần trang bị thêm nghiệp vụ sư phạm để cuộc giảng dạy không bị nhàm chán.

Dù ít nghe mẹ giảng bài nhưng Sẻ lại tiếp thu khá nhanh. Sau khi chuyền chán từ cành nọ sang cành kia, thình lình Sẻ đánh vài đường chao khiến mẹ và mấy anh chị em bất ngờ. Sau đó là cảm giác thích thú lan rộng, như hiệu ứng domino, cả bọn hớn hở chao theo. Rồi chao, rồi lượn đủ các vòng, bỗng mẹ ra hiệu dừng lại. Chợt Sẻ nhìn thấy cô bé hôm bữa với đôi bím tóc đỏ xinh xắn đang lom khom dưới hiên nhà. Mớ đồ chơi bày biện ngăn nắp, khu nhà búp bê, giỏ quần áo ren hoa sặc sỡ, tủ giày, băng đô…

Sẻ muốn làm quen với cô bé ấy quá, ít ra để san sẻ sự căm ghét của mình về ả Sâu lông hôm nọ. Chẳng phải có câu “Thương thì thương hết cả nhà, ghét thì mượn hết người ta ghét giùm” đó sao. Chưa kịp nghe lời can của mẹ và anh chị, Sẻ đã lượn một đường bay rồi đáp xuống cành hồng trước mặt cô bé. Nghe tiếng động nhẹ, cô bé ngẩng lên, đôi mắt tròn to đen láy. Cả hai nhìn nhau ngạc nhiên thích thú. Đôi môi xinh xinh của cô bé nhoẻn nụ cười thân thiện, ánh mắt hiền lành đến là yêu. Cô bé nhìn chăm chăm về phía Sẻ, miệng vẫn giữ nụ cười rạng rỡ, mắt mở tròn như sợ Sẻ sẽ biến mất sau một giây chớp mắt.

Dù rất thích nhưng Sẻ vẫn cố gắng giữ khoảng cách an toàn, cứ nhìn nhau như thế có khi tốt hơn. Đôi lúc, cái đẹp chỉ nên đứng từ xa mà ngắm, bởi ai đó từng nói, cái đẹp thường đi đôi với hiểm nguy rình rập, cái đầu thông minh của Sẻ tự nhảy số triết lý. Bất chợt có tiếng động mạnh, cậu con trai từ trong nhà đi ra, thấy Sẻ thì vồ người chụp lấy chụp để mặc cô bé hét lên ngăn cản. Sẻ ta hồn bay phách tán, cố dùng đủ ngón nghề mẹ trao để thoát thân. Khốn nỗi, khi tâm trí hoảng loạn thì đôi cánh bỗng mất thăng bằng, cả thân như bị dính keo, cứ bay chập choạng không rõ phương hướng.

Lúc đó mẹ và các anh chị hãy còn đang đợi Sẻ trên cành chờ xem Sẻ chơi trò ú tim. Đến khi sự việc bất ngờ xảy ra khiến cả bọn nháo nhác, mẹ vội ra hiệu cho các con quay về tổ an toàn, còn mình mẹ ở lại giải vây cho Sẻ. Không một giây ngần ngại, mẹ chao cánh đáp xuống. Trước mặt mẹ là một “con người” hùng hổ đang muốn tóm gọn Sẻ. Mẹ nhớ như in câu chuyện thảm sát hàng loạt họ hàng nhà Sẻ ngay cánh đồng Bàu Gió. Ấy là một đêm kinh hoàng, mà mỗi lần nhắc lại mẹ Sẻ không khỏi rùng mình. “Con người”, với tấm lưới đan chi chít, những khuôn mặt nham hiểm, những trái tim độc ác, họ đã phủ lấy từng đàn Sẻ nâu bé tí rồi túm lại trong chiếc bao lát đựng cám con cò. Phải rồi, một bao cám con cò còn hăng hăng mùi. Họ túm chặt miệng bao mặc kệ hàng trăm sinh linh đang chen chúc tung cánh quẫy đạp. Một người tò mò mở miệng bao ra dòm, và như một phép màu, Sẻ cha tung cánh vút lên mặc sự ngơ ngác của bọn người. Sẻ cha không kể tỉ mỉ vụ thảm sát như thế nào vì quá sợ hãi nên lo tháo thân. Nhưng sự vắng bóng của họ hàng nhà Sẻ trong các cuộc họp bất thường cho thấy đã không có một phép màu nào dành cho họ.

Và rồi một hôm, vô tình Sẻ cha nhìn thấy mớ lông xám nâu nằm ở góc một khu vườn đã mục rửa với đất. Sẻ cha khựng lại, chao đảo. Mọi sự đề phòng được truyền dạy từ thế hệ này sang thế hệ khác, như một cách nhắc nhớ nhau về bài học sống còn trong cuộc đời. Nhưng họ hàng nhà Sẻ chỉ biết dạy nhau cách tự bảo vệ bản thân trước những cái ác mà không truyền dạy lòng căm thù, bởi như Sẻ cụ truyền lại, vạn vật đều tuần hoàn theo quy luật tự nhiên, và chỉ khi “con người” đạt tới cảnh giới cao nhất của loài người thì những vật bé mọn mới không bị xâm hại và được tôn trọng như một cách tồn tại độc lập. Hay nói cách khác, mỗi loài đều có đời sống riêng, môi trường riêng, nguồn thức ăn riêng. Và chỉ khi nào vạn vật ý thức được việc xâm phạm làm tổn hại sâu sắc đến môi trường chung thì may ra loài Sẻ cũng như các loài yếu thế khác mới được an toàn.

Cậu con trai thấy mất miếng mồi thơm vội quay sang tấn công Sẻ mẹ tới tấp. Như chỉ chờ cơ hội đó, Sẻ ta lấy lại thăng bằng rồi vút lên ngọn cây. Và cũng chỉ chờ có thế, Sẻ mẹ vội vã lao theo mặc dưới kia cậu “con người” đang cố rượt theo trong sự tiếc nuối. Thật lòng mà nói, nếu như hôm đó cô bé đã không cố hết sức ôm cậu con trai cản lại thì hôm nay kể như xong đời Sẻ, Sẻ rùng mình nhớ lại. Quả là một cú vào đời đầy bất ổn.

Có thể bạn quan tâm

Tháng ba này hoa gạo nơi đâu?

Tháng ba này hoa gạo nơi đâu?

(GLO)- Với tôi, ký ức một loài cây đến từ những câu chuyện cuộc đời. Ký ức ấy không chỉ là bóng mát, là lá phổi xanh cho sự sống của con người mà còn là chốn neo đậu biết bao tâm hồn yêu thiên nhiên.

Sắc màu tháng ba

Sắc màu tháng ba

(GLO)- Dấu chân thời gian đang chạm dần vào vạch cuối của mùa xuân để chào đón mùa hạ. Khoảnh khắc nhấn nhá này rắc lên thiên nhiên những mảng màu sống động đầy mê hoặc trong sắc màu tháng ba.
Ông Kpuih Jol-“Cầu nối” văn hóa truyền thống của làng Hle Ngol

Ông Kpuih Jol-“Cầu nối” văn hóa truyền thống của làng Hle Ngol

(GLO)- Già làng Kpuih Jol được nhiều thế hệ người làng Hle Ngol (xã Ia Tôr, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai) yêu mến bởi ông như “cầu nối” mạch nguồn văn hóa truyền thống của người Jrai. GJol không ngừng nỗ lực gìn giữ, bảo tồn để các giá trị truyền thống ngày càng phong phú, sinh động.
Mắt quê

Mắt quê

Người ta bước chân ra phố tính chuyện đi xe nào hay mở ứng dụng đặt xe, nhưng dân miệt sông nước thì quen với chiếc ghe, chiếc xuồng hay phi thẳng vỏ lãi (phương tiện di chuyển trên sông, thường làm bằng vật liệu composite) mà đi chợ cho kịp buổi sớm mơi.
Quê hương bên những ngọn đồi

Quê hương bên những ngọn đồi

(GLO)- Năm 2014, sau khoảng thời gian trở về từ giảng đường đại học mà chưa tìm được việc, tôi quyết định vào TP. Hồ Chí Minh. Xe lăn bánh, đêm thật dài, tôi kéo rèm nhìn ra bóng tối trôi bên đường, nghĩ mông lung về những gì đang chờ mình khi xe dừng ở Bến xe Miền Đông mà tự nhiên trống trải.

Con ngồi đợi mẹ bên thềm

Con ngồi đợi mẹ bên thềm

Ý niệm về không gian cư trú trong đời sống dân gian thường gắn kết với những bài học về luân thường đạo lý. Bắt đầu từ ca dao, tục ngữ, cái ngạch cửa thềm nhà bỗng ý vị với rất nhiều nhắn nhủ...
Lưng lửng mùa…

Lưng lửng mùa…

(GLO)- Đã không còn cảm giác giá buốt như độ tháng Chạp, nắng xuân bàng bạc gieo xuống lá cành, trời ấm áp hơn, nhưng vẫn se sắt mỗi sớm mai khi sương mù dùng dằng vấn vít. Xuân đã đượm, nhưng mùa đông dường như cũng chưa rời hẳn đi.

Lối cỏ hoa

Lối cỏ hoa

(GLO)- Mùa xuân bao giờ cũng dành cho mình một lối cỏ hoa. Tôi nhận ra điều ấy khi tóc đã bạc, chân đã bước qua nhiều miền đất xa xôi. Đi từ ngõ nhà mình ra thấy con đường bụi bặm hôm nào bỗng hào hứng đón nhận bước chân ta bằng muôn thứ hoa cỏ mà có hỏi mãi cũng chẳng thể nào biết hết tên.

Nhớ mẹ

Nhớ mẹ

(GLO)- Không hiểu sao khi bước vào tháng Giêng, tôi lại thường nghĩ về mẹ. Tháng Giêng như một cánh cửa khép lại năm cũ và bước sang năm mới với bao ước vọng, bao khấp khởi mừng vui.

Hương vị rau cần

Hương vị rau cần

(GLO)- Những người con xa xứ như tôi, mỗi lần nhớ về quê hương không thể không nhớ về Tết quê. Nỗi nhớ ấy như sâu hơn, đằm hơn, chất chứa tầng tầng lớp lớp còn bởi hương vị riêng của thứ rau quê kiểng mà cứ làm vương vấn thêm nỗi lòng của những đứa con xa nhà.

Sống chậm cùng những vòng xe

Sống chậm cùng những vòng xe

Trong cái nhộn nhịp, tất bật của phố phường khi tết đã qua, guồng quay cuộc sống trở lại thường nhật, đâu đó giữa Sài Gòn, chúng ta vẫn cảm nhận được cái bình dị, chậm rãi khi rong ruổi trên những chiếc xe đạp, dẫu đôi khi áo đã ướt đẫm mồ hôi.
Ngọt ngào hương sắc hoa cà phê

Ngọt ngào hương sắc hoa cà phê

(GLO)- Tây Nguyên đang giữa mùa khô. Những ngày này, nắng vàng ươm đầy trời. Và gió thổi vào nắng, vào cỏ, vào cây trên mọi nẻo đường. Sau mấy ngày nghỉ Tết, bà con nông dân bắt đầu lên rẫy tưới nước cho vườn cây cà phê vừa qua đợt thu hái.

Thuyền hoa

Thuyền hoa

"Cứ mỗi lần hoa mai vàng trước ngõ..." là mỗi lần tôi lại nao nao với những kỷ niệm của mùa xuân và ngày tết. Con người ta thật lạ, xuân năm nào cũng đến, mỗi năm đều đặn vào dịp cố định, vậy mà cái cảm giác chộn rộn mong chờ vẫn cứ háo hức như là tươi mới.
Hồi sinh những nhành hoa

Hồi sinh những nhành hoa

(GLO)- Năm nào cũng vậy, sau Tết Nguyên đán ít ngày, mấy người bạn của tôi lại dành thời gian dạo quanh phố phường hay lang thang trong hầu hết các con hẻm để gom những cành đào đã trưng hoặc những chậu cúc hoa tàn ở bên lề đường.