Phù điêu nữ thần Sarasvati được công nhận bảo vật Quốc gia

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Ngày 8.1, Bảo tàng tỉnh Bình Định cho biết, phù điêu nữ thần Sarasvati (niên đại thế kỷ XII) vừa được Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định công nhận bảo vật Quốc gia (đợt 9) năm 2020.

Phù điêu nữ thần Sarasvati có chất liệu đá sa thạch; phù điêu có chiều cao 80cm, rộng 60cm, dày 26cm, trọng lượng khoảng 200kg.

Phù điêu nữ thần Sarasvati được phát hiện vào năm 1988 tại phế tích tháp Châu Thành (nay thuộc khu vực Châu Thành, phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định) trong quá trình người dân khai thác đất tại đây.

 

Bức phù điêu nữ thần Sarasvati hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Bình Định thuộc thế kỷ XII. Ảnh: N.T
Bức phù điêu nữ thần Sarasvati hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Bình Định thuộc thế kỷ XII. Ảnh: N.T


Sau đó, hiện vật được chuyển đến lưu giữ tại Trung tâm Văn hóa huyện An Nhơn (nay là thị xã An Nhơn), đến năm 1999 được chuyển về trưng bày tại Bảo tàng Bình Định cho đến ngày nay.

Theo Bảo tàng Bình Định, phù điêu nữ thần Sarasvati trang trí một mặt chính diện; mặt sau lưng để trơn. Hình tượng thể hiện ở mặt chính là một vị nữ thần, được khắc tạc nổi trong một hình vòm cung đầu nhọn hình lá nhĩ.

Vị nữ thần có ba đầu, bốn tay, thân mình uốn vặn trong tư thế múa, ngồi trên một tòa sen; ba đầu đều nghiêng về bên trái; đầu chính giữa nhìn về phía trước, hai đầu hai bên nhìn ra hai phía đối xứng; trên mỗi đầu đều đội mũ chóp nhọn, thân mũ được tạo 3 tầng hoa văn gồm 3 lớp cánh sen nhọn, vành mũ trang trí trắng chuỗi hạt tròn nhỏ.

 

Bức phù điêu nữ thần Sarasvati có chiều cao 80cm, rộng 60cm, dày 26cm, trọng lượng khoảng 200kg. Ảnh: N.T
Bức phù điêu nữ thần Sarasvati có chiều cao 80cm, rộng 60cm, dày 26cm, trọng lượng khoảng 200kg. Ảnh: N.T


Khuôn mặt nữ thần rất thanh tú; đôi mắt dài, hơi khép hờ; mi trên cong, cặp lông mày thanh mảnh cong nhẹ nối nhau ở gốc mũi; sống mũi cao, thẳng; đôi môi dày miệng mỉm cười nhẹ nhàng, duyên dáng. Đôi tai dài, đeo đôi hoa tai to chấm xuống hai bờ vai, trang sức hình quả thông, viền trang sức trang trí tràng chuỗi hạt tròn.

Nữ thần có bốn cánh tay, hai tay chính phía trước và hai tay phụ phía sau; hai cánh tay chính chắp lại trước ngực, bàn tay phải trong tư thế bắt ấn, bàn tay trái bị che khuất và đang cầm một vật gì đó; hai cánh tay phụ phía sau, giơ cao gấp khuỷu tạo vuông góc, hai bàn tay vượt quá hai cái đầu ở phía sau, một tay cầm vòng chuỗi tràng hạt ngắn, một tay cầm một búp sen…


 

 Phù điêu nữ thần Sarasvati được phát hiện vào năm 1988 tại phế tích tháp Châu Thành. Ảnh: N.T
Phù điêu nữ thần Sarasvati được phát hiện vào năm 1988 tại phế tích tháp Châu Thành. Ảnh: N.T



Nữ thần ngồi trong tư thế kiết già, bàn chân phải đặt nằm trên bàn chân trái. Phía dưới là một tòa sen với những cánh sen lớn có đường gân nổi ở giữa.

Dựa vào phân tích nghệ thuật tiếu tượng học, có thể đoán định niên đại của bức phù điêu nữ thần Sarasvati hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Bình Định thuộc thế kỷ XII.

 

https://laodong.vn/van-hoa/phu-dieu-nu-than-sarasvati-duoc-cong-nhan-bao-vat-quoc-gia-869160.ldo

Theo NGUYỄN TRI (LĐO)

Có thể bạn quan tâm

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

(GLO)- Tuy có sự phát triển của hệ thống thủy lợi song lễ cúng cầu mưa vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống cư dân vùng thung lũng Cheo Reo. Sự đa dạng trong nghi thức cúng của mỗi cộng đồng dân cư đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

(GLO)- Người Bahnar quan niệm rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có sự hiện diện của thần linh và con người phải tôn trọng, thờ cúng. Vì vậy, họ có nếp sống, sinh hoạt văn hóa với hệ thống lễ hội vô cùng phong phú, gắn với vòng đời người và chu kỳ canh tác nông nghiệp.

Những người “giữ lửa” văn hóa Jrai, Bahnar

Những người “giữ lửa” văn hóa Jrai, Bahnar

(GLO)- Ông Rmah Aleo (làng Pan, xã Dun, huyện Chư Sê) và ông Ayó (làng Piơm, thị trấn Đak Đoa, huyện Đak Đoa, tỉnh Gia Lai) là những người “giữ lửa” và lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc đến cộng đồng buôn làng.

Thì thầm từ gốm Yang Tao

Thì thầm từ gốm Yang Tao

Nhờ may mắn làm cái nghề viết lách nên tôi từng có dịp đến nhiều trung tâm gốm của cả nước. Nghề gốm mỗi nơi mỗi kiểu, sản phẩm đơn giản có, tinh xảo có; quy trình tạo tác thủ công lẫn công nghiệp hóa vài ba công đoạn cũng có.

Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

Cồng chiêng “nhí”: Nối dài mạch nguồn văn hóa

(GLO)- Sự ra đời và hoạt động hiệu quả của những đội cồng chiêng “nhí” ở huyện Kbang (tỉnh Gia Lai) không chỉ là kế thừa mà còn trở thành nhịp cầu nối dài mạch nguồn văn hóa truyền thống, để hồn cốt dân tộc tiếp tục sống mãi qua từng thế hệ.

Bình Định trưng bày tài liệu lưu trữ 'Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc'

Bình Định trưng bày tài liệu lưu trữ 'Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc'

Hơn 1.500 tài liệu, tư liệu, hình ảnh tại cuộc trưng bày mang tên ‘‘Ký ức thanh xuân tập kết ra Bắc”, góp phần tái hiện một giai đoạn lịch sử đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, khi hàng vạn người con miền Nam rời quê hương, mang theo khát vọng thống nhất đất nước, lên đường ra Bắc.

Cứu lấy di sản nhà dài Ê Đê

Cứu lấy di sản nhà dài Ê Đê

Trong nhịp đô thị hóa, nhà dài dần vắng bóng tại các buôn làng Ê Đê. Có ngôi nhà dài gần như nguyên bản, nhưng ông Y Jui Êban ở buôn Kmrơng Prông B (xã Ea Tu, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) đang lo có thể đổ sập bất kỳ lúc nào.

Tôn giáo luôn đồng hành cùng dân tộc

Tôn giáo luôn đồng hành cùng dân tộc

Việc Việt Nam tổ chức thành công Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc - Vesak 2025 một lần nữa khẳng định vai trò ngày càng lớn của Phật giáo Việt Nam trong đời sống tôn giáo quốc tế.

Ksor Mang nặng lòng với văn hóa Jrai

Ksor Mang nặng lòng với văn hóa Jrai

(GLO)- Nhiều năm qua, anh Ksor Mang (SN 1986, buôn Phu Ma Nher, xã Ia Rtô, thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) có nhiều đóng góp trong việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Jrai, nhất là việc truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ.