Phù điêu nữ thần Sarasvati được công nhận bảo vật Quốc gia

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Ngày 8.1, Bảo tàng tỉnh Bình Định cho biết, phù điêu nữ thần Sarasvati (niên đại thế kỷ XII) vừa được Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định công nhận bảo vật Quốc gia (đợt 9) năm 2020.

Phù điêu nữ thần Sarasvati có chất liệu đá sa thạch; phù điêu có chiều cao 80cm, rộng 60cm, dày 26cm, trọng lượng khoảng 200kg.

Phù điêu nữ thần Sarasvati được phát hiện vào năm 1988 tại phế tích tháp Châu Thành (nay thuộc khu vực Châu Thành, phường Nhơn Thành, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định) trong quá trình người dân khai thác đất tại đây.

 

Bức phù điêu nữ thần Sarasvati hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Bình Định thuộc thế kỷ XII. Ảnh: N.T
Bức phù điêu nữ thần Sarasvati hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Bình Định thuộc thế kỷ XII. Ảnh: N.T


Sau đó, hiện vật được chuyển đến lưu giữ tại Trung tâm Văn hóa huyện An Nhơn (nay là thị xã An Nhơn), đến năm 1999 được chuyển về trưng bày tại Bảo tàng Bình Định cho đến ngày nay.

Theo Bảo tàng Bình Định, phù điêu nữ thần Sarasvati trang trí một mặt chính diện; mặt sau lưng để trơn. Hình tượng thể hiện ở mặt chính là một vị nữ thần, được khắc tạc nổi trong một hình vòm cung đầu nhọn hình lá nhĩ.

Vị nữ thần có ba đầu, bốn tay, thân mình uốn vặn trong tư thế múa, ngồi trên một tòa sen; ba đầu đều nghiêng về bên trái; đầu chính giữa nhìn về phía trước, hai đầu hai bên nhìn ra hai phía đối xứng; trên mỗi đầu đều đội mũ chóp nhọn, thân mũ được tạo 3 tầng hoa văn gồm 3 lớp cánh sen nhọn, vành mũ trang trí trắng chuỗi hạt tròn nhỏ.

 

Bức phù điêu nữ thần Sarasvati có chiều cao 80cm, rộng 60cm, dày 26cm, trọng lượng khoảng 200kg. Ảnh: N.T
Bức phù điêu nữ thần Sarasvati có chiều cao 80cm, rộng 60cm, dày 26cm, trọng lượng khoảng 200kg. Ảnh: N.T


Khuôn mặt nữ thần rất thanh tú; đôi mắt dài, hơi khép hờ; mi trên cong, cặp lông mày thanh mảnh cong nhẹ nối nhau ở gốc mũi; sống mũi cao, thẳng; đôi môi dày miệng mỉm cười nhẹ nhàng, duyên dáng. Đôi tai dài, đeo đôi hoa tai to chấm xuống hai bờ vai, trang sức hình quả thông, viền trang sức trang trí tràng chuỗi hạt tròn.

Nữ thần có bốn cánh tay, hai tay chính phía trước và hai tay phụ phía sau; hai cánh tay chính chắp lại trước ngực, bàn tay phải trong tư thế bắt ấn, bàn tay trái bị che khuất và đang cầm một vật gì đó; hai cánh tay phụ phía sau, giơ cao gấp khuỷu tạo vuông góc, hai bàn tay vượt quá hai cái đầu ở phía sau, một tay cầm vòng chuỗi tràng hạt ngắn, một tay cầm một búp sen…


 

 Phù điêu nữ thần Sarasvati được phát hiện vào năm 1988 tại phế tích tháp Châu Thành. Ảnh: N.T
Phù điêu nữ thần Sarasvati được phát hiện vào năm 1988 tại phế tích tháp Châu Thành. Ảnh: N.T



Nữ thần ngồi trong tư thế kiết già, bàn chân phải đặt nằm trên bàn chân trái. Phía dưới là một tòa sen với những cánh sen lớn có đường gân nổi ở giữa.

Dựa vào phân tích nghệ thuật tiếu tượng học, có thể đoán định niên đại của bức phù điêu nữ thần Sarasvati hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Bình Định thuộc thế kỷ XII.

 

https://laodong.vn/van-hoa/phu-dieu-nu-than-sarasvati-duoc-cong-nhan-bao-vat-quoc-gia-869160.ldo

Theo NGUYỄN TRI (LĐO)

Có thể bạn quan tâm

Những người giữ hồn dân ca Jrai

Những người giữ hồn dân ca Jrai

(GLO)- Nhằm bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa của dân tộc Jrai, nhiều nghệ nhân ở xã Ia Rbol (thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai) từng ngày âm thầm lưu giữ những làn điệu dân ca như một cách thể hiện tình yêu với cội nguồn.

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

Lưu giữ “men say” của đại ngàn

(GLO)- Hiện nay, nhiều gia đình người dân tộc thiểu số ở Gia Lai vẫn giữ nghề ủ rượu cần truyền thống từ men lá tự nhiên. Theo thời gian, họ đã cùng nhau lưu giữ “men say” của đại ngàn, giúp cho thức uống mang đậm dấu ấn văn hóa của cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên được chắp cánh bay xa.

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

Gương mặt thơ: Trúc Phùng

(GLO)- Đây là số cuối cùng của chuyên mục “Gương mặt thơ” trên báo Gia Lai Cuối tuần do tôi phụ trách.Chuyên mục đã đi được hơn 2 năm (từ tháng 10-2022), tới nay đã giới thiệu tác phẩm của hơn 100 nhà thơ nổi tiếng trên thi đàn cả nước.

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

Người Mường ở xã Ia Lâu “giữ lửa” cồng chiêng

(GLO)- Rời quê vào thôn Đà Bắc (xã Ia Lâu, huyện Chư Prông) lập nghiệp đã hơn 30 năm, nhưng cộng đồng người Mường vẫn luôn duy trì và nỗ lực bảo tồn văn hóa cồng chiêng của dân tộc. Với họ, “giữ lửa” cồng chiêng chính là cách làm thiết thực nhất tạo sự gắn kết bền chặt với quê hương, nguồn cội.

Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là di sản có tiềm năng khai thác kinh tế du lịch. Ảnh: Minh Châu

Những ngày làm hồ sơ “Không gian văn hóa cồng chiêng”

(GLO)- Ngày 23-3-2004, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) ban hành quyết định về việc xây dựng hồ sơ ứng cử quốc gia “Vùng văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên” là di sản tiếp nối trình UNESCO công nhận là kiệt tác di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại.

Về miền di sản

Về miền di sản

(GLO)- Những địa danh lịch sử, điểm di sản là nơi thu hút nhiều người đến tham quan, tìm hiểu. Được tận mắt chứng kiến và đặt chân lên một miền đất giàu truyền thống luôn là trải nghiệm tuyệt vời và xúc động đối với nhiều người.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam trở thành Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại

(GLO)- Tại Kỳ họp thứ 19 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra tại Thủ đô Asunción (Cộng hòa Paraguay) vào ngày 4-12, UNESCO đã chính thức ghi danh Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

“Điểm sáng văn hóa vùng biên”

(GLO)- Năm 1993, Sở Văn hóa-Thông tin (VH-TT) và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai đã ký kết chương trình phối hợp hành động với nhiều hoạt động thiết thực, trong đó có mô hình “Điểm sáng văn hóa vùng biên”.