Phát hiện thêm nhiều di tích khảo cổ thời đại Đá cũ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong quá trình thực hiện đề tài “Khảo sát các di tích khảo cổ học tiền sử huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai” do Thạc sĩ Vũ Tiến Đức-Viện Khoa học xã hội vùng Tây Nguyên làm chủ nhiệm, nhóm tác giả phối hợp Bảo tàng tỉnh tiến hành khảo sát trên địa bàn huyện Krông Pa.

Bên cạnh việc thẩm tra lại 4 điểm di tích được phát hiện trong những năm 2019-2021, đợt khảo sát đã phát hiện thêm 7 địa điểm có dấu tích khảo cổ học thời đại Đá cũ, nâng tổng số địa điểm khảo cổ thời đại Đá cũ trên địa bàn huyện Krông Pa lên 11 địa điểm và được ký hiệu từ KP 1 đến KP 11.

Trong đó, địa điểm KP 2 xã Ia Rmok có địa tầng tương đối nguyên vẹn. Ở địa điểm này, đoàn khảo sát đã tiến hành làm sạch mặt vách ta luy, lộ rõ lớp cuội sỏi đa khoáng tái trầm tích có nguồn gốc từ thềm sông cổ, dày 0,7-1 m, chứa nhiều hiện vật khảo cổ.

Di tích Krông Pa 2 (KP2) ở xã Ia Rmok, huyện Krông Pa. Ảnh: Vũ Tiến Đức

Di tích Krông Pa 2 (KP2) ở xã Ia Rmok, huyện Krông Pa. Ảnh: Vũ Tiến Đức

Các địa điểm khảo cổ ở Krông Pa phân bố chủ yếu dọc các triền đồi thuộc lưu vực hạ du sông Ba. Tại đây, đoàn khảo sát đã thu được hàng chục hiện vật thuộc thời đại Đá cũ như: công cụ ghè một mặt (chopper), mũi nhọn, công cụ mảnh tước, đá có vết ghè, hạch đá bằng chất liệu đá quartz và đá quartzit. Hầu hết công cụ được ghè đẽo một cách thô sơ nhằm tạo rìa sắc cạnh ở một mặt hoặc tạo mũi nhọn.

Dựa vào chất liệu, kỹ thuật chế tác và so sánh loại hình học cho thấy có sự tương đồng nhất định với hiện vật thuộc nhóm di tích thời đại Đá cũ ở An Khê nhưng ở giai đoạn muộn hơn, khá giống với nhóm công cụ được phát hiện tại các di tích Đá cũ ở huyện Phú Thiện. Qua đó, các nhà khảo cổ bước đầu nhận định, các di tích ở Krông Pa thuộc thời đại Đá cũ, có niên đại tương đồng với các di tích Đá cũ ở Phú Thiện. Tuy nhiên, để có kết quả chính xác hơn cần phân tích niên đại tuyệt đối và kiểm chứng các tư liệu địa tầng. Các hiện vật thu thập được trong đợt khảo sát được đưa về Viện Khoa học xã hội vùng Tây Nguyên để tiếp tục nghiên cứu, xử lý thông tin, sau đó sẽ bàn giao lại cho địa phương quản lý.

Công cụ ghè một mặt tại di tích Krông Pa 5 (KP 5). Ảnh: T.Đ

Công cụ ghè một mặt tại di tích Krông Pa 5 (KP 5). Ảnh: T.Đ

Trong những năm 2014-2019, quần thể di tích sơ kỳ Đá cũ An Khê (niên đại khoảng 80 vạn năm cách ngày nay) được phát hiện và khai quật dưới sự phối hợp của Viện Khảo cổ học (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) và Viện Khảo cổ-Dân tộc học Novosibirsk (Viện Hàn lâm Khoa học Cộng hòa Liên bang Nga). Đây là một trong những phát hiện quan trọng, mở ra một thời đại, xu hướng nghiên cứu về khảo cổ học thời đại Đá cũ trên mảnh đất Gia Lai. Đến những năm 2019-2021, các nhà khảo cổ học Viện Khoa học xã hội vùng Tây Nguyên và Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam đã tiến hành khảo sát trên địa bàn huyện Phú Thiện và phát hiện tổng cộng 23 địa điểm khảo cổ học thời đại Đá cũ.

Có thể khẳng định, dọc hai bờ sông Ba, nhiều địa điểm có dấu vết cư dân thời đại Đá cũ lần lượt xuất hiện kéo dài từ An Khê đến Krông Pa. Điều này cho thấy có mối liên hệ nhất định về quá trình hình thành và phát triển của các lớp cư dân cổ xưa trên vùng đất này, đặc biệt là những khu vực từ thượng du đến hạ du sông Ba trên địa phận tỉnh Gia Lai ngày nay.

Có thể bạn quan tâm

Dùng mặt nạ kỹ thuật số để phục hồi tranh. (Ảnh: Franetic)

Công nghệ đột phá phục chế tranh cổ chỉ trong vài giờ

(GLO)-Với những bức tranh có niên đại hàng thế kỷ, bị hỏng nặng, việc phục chế gặp nhiều rủi ro và tiêu tốn thời gian. Một bước đột phá về công nghệ vừa được các nhà khoa học thử nghiệm thành công, đã giải quyết được khó khăn này, đó là phương pháp mặt nạ kỹ thuật số.

Đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi

(GLO)- Người Tây Nguyên làm du lịch không chỉ bằng khu nghỉ dưỡng, mà còn bằng lòng hiếu khách và nghệ thuật kể chuyện. Vậy nên, đừng để giấc mơ Tây Nguyên ngủ yên trên đỉnh đồi mà hãy đánh thức nó bằng chính giọng nói của rừng, bằng bàn tay của bà con và bằng tình yêu với buôn làng của mình.

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

Ý nghĩa các biểu tượng trong lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui

(GLO)- Lễ cầu mưa Yang Pơtao Apui là hiện tượng văn hóa xã hội đặc sắc của cộng đồng người Jrai ở Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai. Nghi lễ này tập hợp nhiều biểu tượng văn hóa độc đáo giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới tâm linh của cư dân bản địa.

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

Qua xứ trầm hương: Di sản văn hóa từ miền duyên hải Khánh Hòa - Bài 1: Di sản văn hóa từ miền duyên hải

“Khánh Hòa là xứ trầm hương/Non cao biển rộng người thương đi về” - những câu thơ của nhà nghiên cứu Quách Tấn trong biên khảo Xứ trầm hương vừa là sự khẳng định danh xưng của một miền đất, vừa như lời mời gọi lữ khách bốn phương tìm về với thủ phủ của trầm hương Việt Nam.

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

Kể chuyện buôn làng bằng thanh âm sáo trúc

(GLO)- Ở buôn E Kia (xã Ia Rsai, huyện Krông Pa), ông Hiao Thuyên được biết đến là một nghệ nhân tài hoa khi giỏi cả sáo trúc, biểu diễn cồng chiêng, hát dân ca... Bằng những việc làm thiết thực, ông đã góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Jrai và xây dựng khối đại đoàn kết ở buôn làng.

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Tây Nguyên: Nhịp sống mới dưới những nếp nhà xưa

Nhắc đến đại ngàn Tây Nguyên, có lẽ biểu tượng văn hóa “sừng sững” chính là những mái nhà rông, nhà dài truyền thống của đồng bào các dân tộc. Trong những biến chuyển của thời đại, không gian che chở các hộ gia đình và lan tỏa văn hóa cộng đồng ấy khó tránh khỏi những hư hao, nghiêng ngả.

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

Đa dạng lễ cúng cầu mưa của người Jrai

(GLO)- Tuy có sự phát triển của hệ thống thủy lợi song lễ cúng cầu mưa vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống cư dân vùng thung lũng Cheo Reo. Sự đa dạng trong nghi thức cúng của mỗi cộng đồng dân cư đã góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

Biểu tượng vũ trụ trên cây nêu của người Bahnar

(GLO)- Người Bahnar quan niệm rằng mọi sự vật, hiện tượng đều có sự hiện diện của thần linh và con người phải tôn trọng, thờ cúng. Vì vậy, họ có nếp sống, sinh hoạt văn hóa với hệ thống lễ hội vô cùng phong phú, gắn với vòng đời người và chu kỳ canh tác nông nghiệp.

null