Những dòng sông bị băm vằm

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Những dòng sông chảy qua địa bàn tỉnh Gia Lai như đang oằn mình trước nạn khai thác cát bừa bãi. Cùng với việc quản lý tài nguyên cát theo kiểu “cha chung không ai khóc” của cơ quan chức năng, mỗi năm nhiều diện tích đất ven dòng sông Ba, Sê San… thường bị sạt lở vào mùa mưa.
Quản lý tài nguyên cát: Nói hoài, nói mãi...
Khai thác cát trái phép dọc theo các dòng sông Ba, Sê San… chảy qua địa phận tỉnh Gia Lai đã diễn ra tự do từ nhiều năm nay. Hàng ngày, trên những nhánh sông lớn như sông Ba (chảy qua địa phận các huyện Kbang, Phú Thiện, Krông Pa, thị xã An Khê, Ayun Pa…), sông Sê San (qua địa phận huyện Ia Grai) và một hệ thống các nhánh sông nhỏ thường xuyên hứng chịu những đoàn người khai thác cát trang bị máy hút cùng hàng chục chiếc xe độ chế hoạt động ven sông.
Ở đâu có cát ở đó có dấu chân của họ. Ông Nguyễn Nhản (phường An Bình, thị xã An Khê)- một người dân sống ven sông Ba cho biết: “Mỗi ngày chỉ ven khúc sông quanh nhà tôi đã có hàng chục xe tải vào chở cát khai thác dưới sông. Khai thác xong, họ lại bỏ đi nơi khác. Những năm gần đây đất trồng ven sông đều bị sạt lở dần mỗi khi lũ về”.  
Khai thác cát một cách tự do giữa dòng sông Ayun. Ảnh: N.L
Khai thác cát một cách tự do giữa dòng sông Ayun. Ảnh: N.L
Cũng theo ông Nhản, người khai thác cát ở An Khê thường trang bị bè gỗ gắn máy hút cùng hàng chục mét ống lớn để dễ dàng di chuyển trên sông. Hết bãi cát này, họ lại tìm bãi cát khác tiếp tục khai thác một cách bừa bãi mà người dân thì chẳng ai dám ngăn cản, còn chính quyền thì chưa thấy có động tĩnh gì.

Mặc dù không được tổ chức quy mô như An Khê nhưng tại các huyện Phú Thiện, Krông Pa, Ia Grai… người khai thác cát trái phép thường sử dụng xe độ chế lội xuống sông và bố trí người xúc cát lên xe ben. Tuy nhiên, vì những phương tiện khai thác được trang bị khá dễ dàng nên nạn khai thác cát tại đây diễn ra trên diện rộng và rất khó quản lý.
Gặp chúng tôi khi đang khai thác cát dưới lòng sông Ayun, anh Lý Thanh Nga (thị trấn Phú Thiện) biện minh: “Chúng tôi cần cát để xây dựng nên mới khai thác thôi. Nhưng thú thật chúng tôi chỉ khai thác bằng xe độ chế nên không gây ảnh hưởng đến dòng sông!”. Tuy nhiên, theo người dân thị trấn Phú Thiện, tại các xã Ia Yeng, Ia Sol… những chiếc xe độ chế chở cát khai thác trái phép không chỉ mặc sức băm vằm dòng sông Ayun mà còn chạy thục mạng phá nát những tuyến đường liên xã. 
Hiện nay, trên thị trường Gia Lai, cát xây giá 70.000 đồng/m3, cát tô tường giá 90.000 đồng/m3. Với giá cả như thế nên theo ông Nguyễn Nhản: Mỗi chiếc máy hút cát dạng tầm trung đã có thể hút hơn 30 m3/ngày. Nếu tìm được bãi cát mới, mỗi máy hút đem về cho chủ khai thác từ 2.100.000 đồng đến 3.000.000 đồng/ngày!
Trước nguồn lợi trên, nhiều người đã sắm máy hút cát thi nhau “giày xéo” các dòng sông ở Gia Lai.
Tài nguyên cát “cha chung không ai khóc”!
Việc khai thác một cách vô tội vạ đã làm thay đổi một phần dòng chảy của các con sông đồng thời làm nhiều diện tích cây trồng của nông dân sống ven sông sạt lở. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động khai thác cát của các cấp chính quyền, cơ quan chức năng trong suốt nhiều năm qua cũng chẳng đi đến đâu.
 Việc khai thác cát vô tại vạ đã làm nhiều diện tích đất ven sông sạt lở. Ảnh: N.L
Việc khai thác cát vô tại vạ đã làm nhiều diện tích đất ven sông sạt lở. Ảnh: N.L
Trao đổi với chúng tôi, ông Mai Thanh Sơn-Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã An Khê thừa nhận việc khai thác cát trái phép đang là vấn đề làm đau đầu các nhà quản lý. Theo ông Sơn, mặc dù phòng Tài nguyên và Môi trường đã nhiều lần triển khai phương án hình thành các bãi khai thác cát tập trung, rồi tiến hành đấu thầu để quản lý tài nguyên cát sông Ba nhưng không thực hiện được! Đơn cử, năm 2004, doanh nghiệp tư nhân Yang Trung (huyện Kông Chro) đến đặt vấn đề đấu thầu khai thác cát trên sông Ba thuộc địa phận An Khê, lãnh đạo thị xã ủng hộ, nhưng rồi doanh nghiệp không thực hiện vì xét thấy không hiệu quả. Mới đây cũng có một vài đơn vị trên địa bàn thị xã đặt vấn đề đăng ký khai thác cát, song chờ mãi chẳng thấy động tĩnh gì.

Một trong những nguyên nhân các doanh nghiệp, cá nhân “quay lưng” với  nguồn tài nguyên cát sông Ba là khối lượng cát dưới lòng sông quá ít, lại nằm rải rác.
Sau những “động thái” tích cực trên, sự quan tâm của các cơ quan chức năng trên địa bàn thị xã An Khê đối với nguồn tài nguyên cát sông Ba xem như bỏ ngỏ. Hiện nay, việc quản lý tài nguyên cát trên sông Ba được giao cho các xã, phường. Nơi nào có cát thì nơi đó tự quản lý và thu thuế khai thác. Tuy nhiên, sự “phân cấp” quản lý trên chưa mang lại hiệu quả.
Với cách quản lý theo kiểu “cha chung không ai khóc”, nên những người làm nghề khai thác cát lại có “đất” sống. Họ tung hoành khắp dòng sông Ba, đặt máy nổ giữa sông hút cát mà không phải lo lắng gì. Trước tình trạng khai thác cát đang diễn ra ồ ạt, UBND tỉnh Gia Lai đã ra Quyết định 01/2008/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án một cửa liên thông trong việc cấp phép khảo sát, thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản được ủy quyền cho các huyện, thị xã, thành phố cấp giấy phép khai thác, chế biến đối với các loại khoáng sản là: đá xây dựng, cát, sỏi, đất sét sản xuất gạch  ngói cho các hộ cá thể có diện tích không quá 1 ha, công suất khai thác không quá 1.000 m3/năm… Song, việc khai thác cát trái phép trong tỉnh như hiện nay, có phải các cấp chính quyền cơ sở đang bất lực trong quản lý?
 Ngọc Linh

Có thể bạn quan tâm

Sống chậm với đĩa than trong thời đại số - Kỳ 1: Sự hồi sinh của dòng đĩa Vinyl

Sống chậm với đĩa than trong thời đại số - Kỳ 1: Sự hồi sinh của dòng đĩa Vinyl

Trong thời đại mà một thiết bị đeo tay có thể chứa đến 60 triệu bài hát, việc lựa chọn nghe nhạc từ một chiếc đĩa than tưởng như là lỗi thời. Nhưng thực tế, đó lại là biểu hiện của một xu thế tìm lại sự nguyên bản, chậm rãi và thật lòng trong trải nghiệm thưởng thức.

Sợi tơ mong manh kết nối trăm năm

Sợi tơ mong manh kết nối trăm năm

Khi nói đến sưu tầm đồ cổ ở Việt Nam, người ta thường nghe tới đồ gốm, sành sứ, hay đồ gỗ… chứ ít ai biết đến những món đồ vải mà qua đó thể hiện tay nghề thêu huy hoàng, vang danh thế giới của người Việt hàng trăm năm trước.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ lọt Top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới năm 2025.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ và hành trình vào top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới

(GLO)- Với nghiên cứu về ô nhiễm vi nhựa và công nghệ xử lý nước thải, Tiến sĩ Nguyễn Minh Kỳ (SN 1985, Phân hiệu Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh tại Gia Lai) được Đại học Stanford (Mỹ) và Nhà xuất bản Elsevier vinh danh trong top 2% nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới năm 2025.

Sê San: Sông kể chuyện đời…

Sê San: Sông kể chuyện đời…

(GLO)- Dòng Sê San miệt mài chở nặng phù sa; sóng nước bồng bềnh không chỉ kể câu chuyện mưu sinh, bảo vệ phên giậu, mà còn gợi mở tương lai phát triển bền vững, góp phần khẳng định vị thế của vùng biên trong hành trình dựng xây quê hương, đất nước.

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

Chiếc nỏ của người lính trận Ia Drăng

(GLO)- Mang ra chiếc nỏ được cất giữ hơn 30 năm, ông Siu Long (làng Gòong, xã Ia Púch, tỉnh Gia Lai)-nhân chứng trong trận đánh thung lũng Ia Drăng 60 năm trước chậm rãi nói: “Tôi muốn tặng món quà Tây Nguyên này cho một người bạn đến từ nước Mỹ”.

Ông Ksor Yung có lối sống trách nhiệm, gần gũi nên được mọi người quý mến. Ảnh: R’Ô Hok

Ksor Yung: Từ lối rẽ sai lầm đến con đường sáng

(GLO)- Từ một người từng lầm lỡ, ông Ksor Yung (SN 1967, ở xã Ia Rbol, tỉnh Gia Lai) đã nỗ lực vươn lên trở thành người có uy tín trong cộng đồng. Ông tích cực tham gia vận động, cảm hóa những người sa ngã, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc.

Trung tá Cao Tấn Vân (thứ 2 từ phải sang)-Phó Đội trưởng Phòng An ninh đối ngoại (Công an tỉnh Gia Lai) chụp ảnh cùng đồng đội. Ảnh: NVCC

Cống hiến thầm lặng vì sứ mệnh cao cả

(GLO)- Hành trình "gieo hạt" hòa bình bắt đầu từ những con người bình dị. Những cống hiến thầm lặng của họ vì sứ mệnh cao cả, góp phần tích cực đưa hình ảnh đất nước và con người Việt Nam yêu chuộng hòa bình đến bạn bè quốc tế.

Giới trẻ hào hứng tham gia các khóa học làm đèn lồng Trung thu thủ công

Hồi sinh Trung thu xưa

Giữa phố phường rực rỡ ánh đèn led, đèn ông sao và mặt nạ giấy bồi bất ngờ “tái xuất”, gợi lại ký ức những mùa trăng rằm xưa. Sự trở về của Trung thu truyền thống đã manh nha trong những năm gần đây, được nhiều người trẻ hào hứng đón nhận.

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

Gặp người lính Thành cổ năm xưa

(GLO)- Trở về từ cuộc chiến khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, cựu chiến binh Hồ Anh Hòa ít khi nhắc lại kỷ niệm chiến đấu với gia đình, con cháu. Bởi ông cho rằng, việc cầm súng lao vào cuộc chiến thời điểm ấy là trách nhiệm của một người con yêu Tổ quốc, “không nên công thần”.

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

null