Những dòng sông bị băm vằm

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Những dòng sông chảy qua địa bàn tỉnh Gia Lai như đang oằn mình trước nạn khai thác cát bừa bãi. Cùng với việc quản lý tài nguyên cát theo kiểu “cha chung không ai khóc” của cơ quan chức năng, mỗi năm nhiều diện tích đất ven dòng sông Ba, Sê San… thường bị sạt lở vào mùa mưa.
Quản lý tài nguyên cát: Nói hoài, nói mãi...
Khai thác cát trái phép dọc theo các dòng sông Ba, Sê San… chảy qua địa phận tỉnh Gia Lai đã diễn ra tự do từ nhiều năm nay. Hàng ngày, trên những nhánh sông lớn như sông Ba (chảy qua địa phận các huyện Kbang, Phú Thiện, Krông Pa, thị xã An Khê, Ayun Pa…), sông Sê San (qua địa phận huyện Ia Grai) và một hệ thống các nhánh sông nhỏ thường xuyên hứng chịu những đoàn người khai thác cát trang bị máy hút cùng hàng chục chiếc xe độ chế hoạt động ven sông.
Ở đâu có cát ở đó có dấu chân của họ. Ông Nguyễn Nhản (phường An Bình, thị xã An Khê)- một người dân sống ven sông Ba cho biết: “Mỗi ngày chỉ ven khúc sông quanh nhà tôi đã có hàng chục xe tải vào chở cát khai thác dưới sông. Khai thác xong, họ lại bỏ đi nơi khác. Những năm gần đây đất trồng ven sông đều bị sạt lở dần mỗi khi lũ về”.  
Khai thác cát một cách tự do giữa dòng sông Ayun. Ảnh: N.L
Khai thác cát một cách tự do giữa dòng sông Ayun. Ảnh: N.L
Cũng theo ông Nhản, người khai thác cát ở An Khê thường trang bị bè gỗ gắn máy hút cùng hàng chục mét ống lớn để dễ dàng di chuyển trên sông. Hết bãi cát này, họ lại tìm bãi cát khác tiếp tục khai thác một cách bừa bãi mà người dân thì chẳng ai dám ngăn cản, còn chính quyền thì chưa thấy có động tĩnh gì.

Mặc dù không được tổ chức quy mô như An Khê nhưng tại các huyện Phú Thiện, Krông Pa, Ia Grai… người khai thác cát trái phép thường sử dụng xe độ chế lội xuống sông và bố trí người xúc cát lên xe ben. Tuy nhiên, vì những phương tiện khai thác được trang bị khá dễ dàng nên nạn khai thác cát tại đây diễn ra trên diện rộng và rất khó quản lý.
Gặp chúng tôi khi đang khai thác cát dưới lòng sông Ayun, anh Lý Thanh Nga (thị trấn Phú Thiện) biện minh: “Chúng tôi cần cát để xây dựng nên mới khai thác thôi. Nhưng thú thật chúng tôi chỉ khai thác bằng xe độ chế nên không gây ảnh hưởng đến dòng sông!”. Tuy nhiên, theo người dân thị trấn Phú Thiện, tại các xã Ia Yeng, Ia Sol… những chiếc xe độ chế chở cát khai thác trái phép không chỉ mặc sức băm vằm dòng sông Ayun mà còn chạy thục mạng phá nát những tuyến đường liên xã. 
Hiện nay, trên thị trường Gia Lai, cát xây giá 70.000 đồng/m3, cát tô tường giá 90.000 đồng/m3. Với giá cả như thế nên theo ông Nguyễn Nhản: Mỗi chiếc máy hút cát dạng tầm trung đã có thể hút hơn 30 m3/ngày. Nếu tìm được bãi cát mới, mỗi máy hút đem về cho chủ khai thác từ 2.100.000 đồng đến 3.000.000 đồng/ngày!
Trước nguồn lợi trên, nhiều người đã sắm máy hút cát thi nhau “giày xéo” các dòng sông ở Gia Lai.
Tài nguyên cát “cha chung không ai khóc”!
Việc khai thác một cách vô tội vạ đã làm thay đổi một phần dòng chảy của các con sông đồng thời làm nhiều diện tích cây trồng của nông dân sống ven sông sạt lở. Tuy nhiên, việc quản lý hoạt động khai thác cát của các cấp chính quyền, cơ quan chức năng trong suốt nhiều năm qua cũng chẳng đi đến đâu.
 Việc khai thác cát vô tại vạ đã làm nhiều diện tích đất ven sông sạt lở. Ảnh: N.L
Việc khai thác cát vô tại vạ đã làm nhiều diện tích đất ven sông sạt lở. Ảnh: N.L
Trao đổi với chúng tôi, ông Mai Thanh Sơn-Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã An Khê thừa nhận việc khai thác cát trái phép đang là vấn đề làm đau đầu các nhà quản lý. Theo ông Sơn, mặc dù phòng Tài nguyên và Môi trường đã nhiều lần triển khai phương án hình thành các bãi khai thác cát tập trung, rồi tiến hành đấu thầu để quản lý tài nguyên cát sông Ba nhưng không thực hiện được! Đơn cử, năm 2004, doanh nghiệp tư nhân Yang Trung (huyện Kông Chro) đến đặt vấn đề đấu thầu khai thác cát trên sông Ba thuộc địa phận An Khê, lãnh đạo thị xã ủng hộ, nhưng rồi doanh nghiệp không thực hiện vì xét thấy không hiệu quả. Mới đây cũng có một vài đơn vị trên địa bàn thị xã đặt vấn đề đăng ký khai thác cát, song chờ mãi chẳng thấy động tĩnh gì.

Một trong những nguyên nhân các doanh nghiệp, cá nhân “quay lưng” với  nguồn tài nguyên cát sông Ba là khối lượng cát dưới lòng sông quá ít, lại nằm rải rác.
Sau những “động thái” tích cực trên, sự quan tâm của các cơ quan chức năng trên địa bàn thị xã An Khê đối với nguồn tài nguyên cát sông Ba xem như bỏ ngỏ. Hiện nay, việc quản lý tài nguyên cát trên sông Ba được giao cho các xã, phường. Nơi nào có cát thì nơi đó tự quản lý và thu thuế khai thác. Tuy nhiên, sự “phân cấp” quản lý trên chưa mang lại hiệu quả.
Với cách quản lý theo kiểu “cha chung không ai khóc”, nên những người làm nghề khai thác cát lại có “đất” sống. Họ tung hoành khắp dòng sông Ba, đặt máy nổ giữa sông hút cát mà không phải lo lắng gì. Trước tình trạng khai thác cát đang diễn ra ồ ạt, UBND tỉnh Gia Lai đã ra Quyết định 01/2008/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án một cửa liên thông trong việc cấp phép khảo sát, thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản được ủy quyền cho các huyện, thị xã, thành phố cấp giấy phép khai thác, chế biến đối với các loại khoáng sản là: đá xây dựng, cát, sỏi, đất sét sản xuất gạch  ngói cho các hộ cá thể có diện tích không quá 1 ha, công suất khai thác không quá 1.000 m3/năm… Song, việc khai thác cát trái phép trong tỉnh như hiện nay, có phải các cấp chính quyền cơ sở đang bất lực trong quản lý?
 Ngọc Linh

Có thể bạn quan tâm

Gặp người phụ nữ 78 năm tuổi Đảng

Gặp người phụ nữ 78 năm tuổi Đảng

(GLO)- Chúng tôi không khỏi xúc động khi mới đây được trò chuyện với bà Nguyễn Thị Thành-nguyên Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Gia Lai, người phụ nữ năm nay 95 năm tuổi đời, 78 năm tuổi Đảng với sự mẫn tiệp hiếm thấy.

Nông sản Việt đang ở đâu?

Nông sản Việt đang ở đâu?

Thời điểm hiện tại, Việt Nam đang vào vụ thu hoạch các mặt hàng nông sản như: vải, nhãn, sầu riêng, thanh long,… Câu hỏi đặt ra giải pháp nào để xúc tiến xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản mùa vụ Việt Nam tránh tình trạng ùn ứ, điệp khúc “được mùa mất giá”.

Lặng thầm nghề giám định pháp y

Lặng thầm nghề giám định pháp y

(GLO)- Trong hành trình phá án, đội ngũ bác sĩ và cán bộ giám định pháp y của Phòng Kỹ thuật hình sự (KTHS), Công an tỉnh Gia Lai đóng vai trò rất quan trọng. Tuy vất vả nhưng họ vẫn cần mẫn làm việc, góp phần đấu tranh phòng-chống tội phạm và giữ bình yên cuộc sống.

Cán bộ Đoàn, ĐVTN cùng lực lượng quân đội đóng góp ngày công để đẩy nhanh tiến độ thi công nhà ở cho người dân. Ảnh: P.L

Xóa nhà tạm-Kiến tạo tương lai - Kỳ 2: Góp gạch hồng dựng xây mái ấm

(GLO)-Phong trào chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát đang lan tỏa trên địa bàn tỉnh Gia Lai bằng những việc làm cụ thể, thiết thực. Mỗi tấm lòng, mỗi hành động đều hiện thực hóa mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau” trên hành trình góp gạch hồng dựng xây mái ấm, giúp người dân an cư, lạc nghiệp.

Vào 'lò' gia công mỹ phẩm

Vào 'lò' gia công mỹ phẩm

Thị trường mỹ phẩm “nóng rực” khi hàng loạt sản phẩm vô chủ vứt bừa bãi, doanh nghiệp ồ ạt xin thu hồi công bố. Phóng viên đã thâm nhập thị trường mỹ phẩm để tận thấy cách thức hô biến đồ rẻ tiền thành cao cấp, chiêu trò của các ông trùm vươn vòi bạch tuộc, bủa vây người người tiêu dùng.

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt

Với đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn lợi thủy sản phong phú, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nghề nuôi biển. Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành các chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, phát huy tiềm năng, hướng tới mục tiêu phát triển nghề nuôi biển hiện đại, bền vững.

null