Những biểu tượng chưa được giải mã có từ thời La Mã

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Người Pict sinh sống ở miền đông và bắc Scotland từ cuối thời kỳ Đồ sắt tới sơ kỳ Trung Cổ. Ngôn ngữ Pict đã tuyệt chủng, có rất ít dấu tích trực tiếp liên quan đến ngôn ngữ này còn tồn tại.


 

 



Trong một cái tên có những yếu tố gì? Với người Pict cổ đại-một liên đoàn các bộ lạc nói ngôn ngữ Celt từng sống ở vùng Scotland ngày nay – câu trả lời có lẽ là những thứ như “cá hồi-quái vật” hoặc “cá-hoa”.

Đó chỉ là hai sự kết hợp trong khoảng 30 biểu tượng bí ẩn mà xã hội nông dân này, những người sống từ giữa thế kỉ thứ 3-10 CN, khắc lên hàng trăm đài kỉ niệm đá đứng tự do và các công cụ bằng xương. Nhưng các biểu tượng chưa được giải mã, và ý nghĩa của chúng đã khiến các nhà nghiên cứu bối rối hàng thế kỉ. Hiện nay, các nhà khảo cổ học có lẽ đã tiến thêm một bước nhờ tìm hiểu ra những biểu tượng sớm nhất xuất hiện lúc nào.

Vì hầu hết các biểu tượng của người Pict được khắc trên đá, không thể xác định niên đại của chúng bằng các phương pháp truyền thống dựa trên tỷ lệ phân rã của các vật liệu hữu cơ. Thay vào đó, các nhà khảo cổ đã dựa vào quy tắc kinh nghiệm không chính xác, đưa ra giả thuyết những biểu tượng chạm khắc lên những viên đá không rõ hình thù ở khu vực này thường có niên đại từ khoảng thế kỉ 5 CN. Nhưng bằng chứng đó quá gián tiếp và không được xem là chính xác như phương pháp định tuổi trực tiếp.

Vào đầu thế kỷ 19, một nhóm trẻ con đã phát hiện các hình khắc trên một bức tường thuộc về Dunnicaer, một địa điểm công sự của người Pict ở bờ biển phía đông Scotland. Trong những cuộc khai quật khảo cổ địa điểm này gần đây, những người đào đất cũng tìm thấy dấu vết của vật liệu hữu cơ-một số mảnh gỗ được bảo tồn và một mảnh than củi trong một lòng lò sưởi cổ đại.

Các nhà khoa học đã xác định niên đại bằng carbon phóng xạ những vật thể này, và nhiều mảnh gỗ nữa từ một địa điểm sâu hơn trong nội địa, vào khoảng năm 200-300 CN. Họ cũng xác định niên đại một khúc xương bò và một chiếc kim bằng xương từ một địa điểm Pict ở Quần đảo Orkney vào khoảng năm 400 CN. Kết hợp lại, những phát hiện này ám chỉ các biểu tượng Pict có niên đại từ ít nhất là đầu thế kỷ thứ ba.

Theo Dân trí

Có thể bạn quan tâm

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Di sản nếu không được số hóa, không được kể lại theo cách của thời đại sẽ dần bị đứt gãy trong trí nhớ cộng đồng. Một thế hệ lớn lên không thấy được những giá trị đã tạo nên cội nguồn sẽ khó tìm thấy niềm tự hào, khó kiến tạo tương lai có chiều sâu văn hóa.

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

(GLO)- Giữa cái nắng oi ả của tháng 4, chúng tôi từ TP. Pleiku vượt hơn 70 km về thăm làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai), quê hương của Anh hùng Núp. Nơi đây có nhà lưu niệm mang dấu ấn lịch sử-văn hóa độc đáo, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Di sản Hán Nôm: Khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

Di sản Hán Nôm khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

(GLO)- Có những trầm tích văn hóa nằm im lìm trong những đạo sắc phong cũ kỹ, tờ khế ước ruộng đất phủ bụi thời gian hay văn tế cổ xưa xướng lên nơi đình làng. Tại Gia Lai, kho báu di sản Hán Nôm ấy đang dần được đánh thức, góp phần khai mở lịch sử văn hóa của vùng đất cao nguyên.

Làng Mông trên cao nguyên

Làng người Mông trên cao nguyên

(GLO)- Tính đến thời điểm này, những hộ gia đình người Mông đã sinh sống được 42 năm trên cao nguyên Gia Lai. Vùng đất mà họ chọn là xã Ya Hội, huyện Đak Pơ. Theo thời gian, dấu ấn người Mông ngày càng in đậm trên mảnh đất này.

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

(GLO)- Thoát khỏi không gian gò bó trên sân khấu, Ngày hội văn hóa-thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Pa lần thứ III-2025 được tổ chức dưới những bóng cây cổ thụ trong Công viên Phú Túc đã tái hiện một cách chân thực không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba.

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

(GLO)- Gần 2 năm đi vào hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Dệt thổ cẩm làng Groi (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) đã trở thành mái nhà chung cho những phụ nữ yêu thích nghề dệt. Thông qua các buổi sinh hoạt, chị em có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và chung tay gìn giữ, phát huy nghề dệt truyền thống.

Lễ cúng bến nước. Ảnh: M.H

Bến nước buôn Pông

(GLO)- Bến nước, dòng sông cũng như tập tục của bà con Jrai đã trở nên quen thuộc với tôi trong thời gian dài công tác tại ngôi trường bên bờ sông Ba.

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Thần Bạch Mã (hay còn gọi là Thái giám Bạch Mã, Bạch Mã Thái giám) là vị thần có ảnh hưởng lớn trong đời sống tín ngưỡng dân gian ở vùng Tây Sơn Thượng đạo. Hiện nay, một số đình tại thị xã An Khê còn duy trì việc thờ cúng và gìn giữ sắc phong vua ban cho vị thần này.

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

(GLO)- Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các đoàn thể chính trị-xã hội, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jrai ở huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai) đang có cơ hội để nâng tầm phát triển và khẳng định giá trị trong đời sống hiện đại.

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

(GLO)- Sau một thời gian dài gián đoạn, UBND xã Ia Peng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vừa phục dựng lễ cúng Yă Pum của người Jrai tại thôn Sô Ma Hang A. Đây là hoạt động tâm linh với ý nghĩa xua đuổi tà ma, cầu bình an, sức khỏe cho dân làng.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.