Nhớ về xứ nẫu

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Dẫu lập nghiệp trên mảnh đất Tây Nguyên nắng gió nhưng người xứ nẫu (Bình Định, Phú Yên) luôn đau đáu nỗi niềm thương nhớ quê. Để rồi lại thấy cụm từ “xứ nẫu” chân chất thân thương và đặc biệt đến thế. Những âm sắc tiếng nẫu nặng trịch, ngắn cụt, cộc cộc: dễ òm, chưng hửng, hé, hử, nố, dẫy ngheng… có thể vơi bớt ít nhiều nhưng khí chất ăn sóng nói gió thì không bao giờ phai. Nơi chôn nhau cắt rốn luôn thăm thẳm, vời vợi nên xứ nẫu cứ lấp lánh trong mắt những đứa con xa quê.

Ngược dòng thời gian, chuyện vùng đất, chuyện ông bà qua giọng kể cha tôi trầm trầm. Thời chúa Nguyễn Phúc Chú, các đơn vị hành chính như “thuộc”, “nậu” bị xóa bỏ. Khái niệm thành tố cấp hành chính “nậu” bị biến nghĩa, dùng để gọi người đứng đầu trong một đám người và sau này trở thành “nẩu”, dùng để gọi đại từ nhân xưng ngôi thứ ba. Do đặc trưng ngữ âm, người dân không phân biệt rạch ròi cách phát âm dấu hỏi và dấu ngã. Bởi vậy, “nẩu” dần dà qua thời gian đổi thành “nẫu”.

Xứ nẫu đằm sâu trong tim bao đứa con lớn lên đi xa rồi trở về. Ảnh: Nguyễn Thị Diễm
Xứ nẫu đằm sâu trong tim bao đứa con lớn lên đi xa rồi trở về. Ảnh: Nguyễn Thị Diễm


Xứ nẫu đằm sâu trong tim bao đứa con lớn lên đi xa rồi trở về. Qua dòng máu cha truyền, qua những câu chuyện cố hương của cha, ân tình xứ nẫu đượm vào tim, khắc nhớ. Khi ký ức gợi mở đường tìm, nhớ lúc cha rời xa xứ nẫu, phải lòng Pleiku, buộc tình vào nhau với má ngày Phố núi rưng rức, mưa đổ trút lòng nhau. Ngày cha đi, biển vẫn rì rào vỗ sóng, hàng dương liễu vun vút mơ mải trong chiều gió muộn.

“Tha hương ngộ cố tri”, gặp chị bạn đồng hương ngay giữa Pleiku trong Ngày hội Du lịch kết nối Tuy Hòa-Phú Yên, lòng vui sướng rộn rã, cả một khoảng trời thương nhớ thức dậy. Tôi gặp hồn quê qua mẹt bánh cốm của chị, mùi bánh cốm thơm hương mật mía. Chỉ vài câu chuyện hồn hậu, chất phác, gần gụi mà tưới mát hồn tôi biết nhường nào.

Hằng hà hạt cảm xúc về xứ nẫu sống dậy trong tôi khi mùa hè nắng như đổ lửa. Ngày ấy, theo cha về quê, tôi không thể nào quên con đường ngoằn ngoèo, thăm thẳm chạy dọc triền sông nắng chang chang. Bên kia bờ là những màu mỡ ruộng nương xanh màu rau trái,mùa nào thức ấy. Tháng ngày thương khó, ruộng nào còn lúa, đồng nào đường xa, ai cực khổ dưới nắng trưa hè.

Tôi nhớ những buổi chiều tà cắp chiếc rổ tre theo nội đi hái lá giang về nấu canh. Tôi nhớ nụ cười tỏa nắng của nội trong bữa cơm dưới mái nhà tôn hập nóng, chan tình nội trong bát canh độc lá giang thêm một ít muối và bột ngọt. Nhiêu đó thôi, vậy mà là nỗi nhớ thương da diết, cồn cào theo tôi suốt những năm xa nội. Đâu đó vọng lại tháng ngày xanh xưa làm mắt cứ cay cay sóng khói, ẩn chìm trong những bước chân đường xa trở về mong ngóng, mừng tủi.

Trước tịch lặng của thời gian, giữa trập trùng đan nhau sóng nước, trái tim xôn xao, không thể tả xiết bằng lời. Với những lá cỏ, bờ cây thăm thẳm nhớ, tôi tin rằng, trong tim ai cũng luôn đau đáu một vùng quê, một thanh âm luyến lưu, một người thương nhớ để khắc khoải, hoài niệm. Mới hay khi lơ đãng, đôi mắt xa xăm dõi nhìn chi đó mơ hồ, biết lúc ấy, khoảnh ấy đang mênh mang, bồi hồi thả hồn về với xứ nẫu yêu thương.

Xét cho cùng, mọi hành trình ngang qua, mọi dặm dài xa ngái, cái mà người ta vẫn luôn đau đáu là hướng về nguồn cội, tổ tiên. Vì vậy, mãi là tôi thuộc về nơi ấy, là người con xứ nẫu thân thương. Và, tôi chợt nhớ những câu hát của Trịnh Công Sơn: “Bao nhiêu mùa gió bay trong lòng quê hương/Mang qua bao thôn xóm những câu chuyện ngày thường/Cho em yêu mãi nhé những tâm hồn cỏ non”.

 

 NGUYỄN THỊ DIỄM

 

 

Có thể bạn quan tâm

Thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng và Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp: Sáng tạo, ý nghĩa

Thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng và Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp: Sáng tạo, ý nghĩa

(GLO)- Độc đáo, sáng tạo, ý nghĩa là những đánh giá chung về hơn 300 bức tranh của các tác giả “nhí” gửi về tham gia cuộc thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng, Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp do Hội đồng Đội thị xã Ayun Pa (tỉnh Gia Lai) phát động gần 1 tháng qua.

Thơ Sơn Trần: Nhớ Pleiku

Thơ Sơn Trần: Nhớ Pleiku

(GLO)- "Nhớ Pleiku" là một tác phẩm đầy cảm xúc của tác giả Sơn Trần. Từng câu thơ vẽ nên bức tranh phố núi đẹp mơ mộng với cảnh sắc yên bình, quyện hòa cùng ký ức, tình yêu và nỗi nhớ...

Thơ Vân Phi: Lâu không về nhà

Thơ Vân Phi: Lâu không về nhà

(GLO)- Bài thơ "Lâu không về nhà" của tác giả Vân Phi thấm đượm nỗi nhớ quê hương da diết của người con xa xứ-nơi cánh đồng, dòng sông và mẹ già vẫn chờ đợi theo tháng năm lở bồi. Từng câu thơ như những thước phim chậm rãi, gợi lại ký ức tuổi thơ ấm áp bên ánh đèn dầu, bên những thân gần mẹ cha.

Về một giấc mơ

Thơ Đào An Duyên: Về một giấc mơ

(GLO)- Bài thơ Về một giấc mơ của Đào An Duyên là hành trình khám phá chiều sâu của thời gian và ký ức qua âm thanh. Mỗi tiếng gõ cất lên như xuyên qua lớp rêu phong thời gian, mở ra cả một chân trời những giá trị xưa cũ, khiến con người lắng lại giữa dòng chảy hiện đại mà suy tư về nguồn cội.

Thơ Lê Thị Kim Sơn: Đa mang ánh chiều

Thơ Lê Thị Kim Sơn: Đa mang ánh chiều

(GLO)- "Đa mang ánh chiều" của tác giả Lê Thị Kim Sơn là chiêm nghiệm về sự mong manh của thời gian và cả cảm giác cô đơn, lạc lõng khi đối diện với ánh chiều tắt dần. Mạch cảm xúc bài thơ diễn ra trong một không gian yên ả, tưởng chừng như thanh bình nhưng lại chất chứa nhiều nỗi niềm sâu kín...

Cỏ xanh về phía cũ

Cỏ xanh về phía cũ

(GLO)- Bài thơ “Cỏ xanh về phía cũ” của Vân Phi như một bức tranh ký ức trầm lắng về mái ấm gia đình, nơi thời gian dường như lặng lẽ quay trở lại qua những hình ảnh quen thuộc, giản dị thấm đượm tình cảm và ký ức sâu sắc khiến người ta thổn thức.