(GLO)- Từ hơn 60 truyện của gần 20 tác giả trải dài suốt gần một thế kỷ, bộ sách Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam (gồm 3 tập) lần đầu tiên được hệ thống hóa trong một tuyển tập quy mô, do Tiến sĩ Lê Nhật Ký tuyển chọn, Nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành, vừa ra mắt bạn đọc cả nước.
Tiến sĩ Lê Nhật Ký chia sẻ về hành trình tuyển chọn và sự kỳ vọng của ông ở bộ sách này.
* Thưa ông! Cơ duyên nào khiến ông đề xuất thực hiện tuyển tập Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam?
- Tháng 9-2023, khi đoàn công tác của Nhà xuất bản Kim Đồng vào Quy Nhơn giao lưu với Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bình Định (cũ) và sinh viên Trường ĐH Quy Nhơn, tôi có đề nghị Nhà xuất bản nên ra một tuyển tập riêng về truyện cổ tích hiện đại Việt Nam.
Trước đó, thể loại này thường in chung với truyện ngắn hoặc đồng thoại, khiến người đọc khó hình dung rõ diện mạo và tiến trình của thể loại. Tôi cho rằng, một bộ sách có quy mô, có hệ thống sẽ giúp nhận diện thành tựu truyện cổ tích hiện đại, đồng thời góp phần giáo dục văn hóa đọc cho thiếu nhi.
Rất vui là đề xuất ấy được bà Ngô Thị Phú Bình, Trưởng Ban Biên tập sách văn học Nhà xuất bản Kim Đồng, đồng tình. Từ đó, tôi cùng biên tập viên, nhà thơ Nguyễn Thị Hường Lý bắt tay tuyển chọn và biên tập trong gần một năm.
* Trước dự án này, đã từng có tuyển tập nào tương tự không, thưa ông?
- Trước đây, truyện cổ tích hiện đại Việt Nam xuất hiện rải rác. Có khi in chung trong tuyển tập hoặc in riêng của từng tác giả, giúp người đọc biết đến một vài cây bút, nhưng chưa thể hiện được dòng chảy và sự phát triển của thể loại qua nhiều thế hệ.
Tôi muốn lấp khoảng trống đó bằng một công trình có tầm khái quát hơn, giới thiệu được tương đối đầy đủ về truyện cổ tích hiện đại Việt Nam ở các phương diện: Tác phẩm, tác giả và lịch sử phát triển.
* Ông có thể chia sẻ thêm về quá trình tuyển chọn tác phẩm cho bộ sách này?
- Thực ra, số lượng tác phẩm, tác giả được chọn giới thiệu nhiều hơn. Nhưng qua quá trình biên tập, xuất phát từ nhiều lý do khác nhau nên có một số trường hợp không được sử dụng trong tuyển tập. Riêng với vùng đất Gia Lai, có hai tác giả có tác phẩm trong tập là Phạm Hổ và Lê Thị Kim Sơn.
Đối tượng chính của tuyển tập là thiếu nhi nên tiêu chí đầu tiên là hay và hấp dẫn. Các truyện cần ngắn gọn, đa dạng về nghệ thuật kể chuyện, giàu tưởng tượng, mang tinh thần nhân văn, phù hợp với tâm lý lứa tuổi. Với người lớn, tuyển tập cũng có giá trị riêng: Gợi lại tuổi thơ, đồng thời giúp họ hiểu thêm về đặc trưng thi pháp và lịch sử thể loại truyện cổ tích hiện đại Việt Nam.
* Khi đưa yếu tố cổ tích truyền thống vào đời sống hiện đại, ông có lo sợ đánh mất “cái hồn” dân gian không?
- Trong mỗi truyện cổ tích hiện đại luôn có hai yếu tố song hành: Dân gian và hiện đại. Yếu tố dân gian được kế thừa để giữ màu cổ tích; yếu tố hiện đại do nhà văn sáng tạo nhằm tạo nên sức sống mới cho truyện.
Chẳng hạn, Nguyên Hương trong Ăn mận trả vàng vẫn giữ triết lý “tham thì thâm” nhưng đổi kết thúc nhân hậu hơn so với truyện dân gian Cây khế. Những điều chỉnh đó không làm mất hồn cổ tích mà ngược lại, giúp câu chuyện trở nên gần gũi, nhân văn hơn với trẻ em hôm nay.
Bộ ba tác phẩm Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam. Ảnh: Nhà xuất bản Kim Đồng
* Trong các truyện ông chọn, có xu hướng nào nổi bật không, thưa ông?
- Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam thường chịu hai chi phối cơ bản: Tinh thần nhân văn của truyện dân gian và tinh thần giáo dục thẩm mỹ của thời đại mới. Các nhà văn vừa kế thừa truyền thống, vừa tìm lối đi riêng để đáp ứng nhu cầu cổ tích của trẻ em hôm nay.
Có người chuyên về sự tích hoa quả như Phạm Hổ (Chuyện hoa, chuyện quả), có người viết lại cổ tích theo tinh thần phản biện như Nguyên Hương (Con mèo đi giày cao gót), hoặc khơi lại những thắc mắc tuổi thơ về thế giới cổ tích như Nguyễn Mai Dung (Cổ tích chưa kể). Chính sự đa dạng ấy tạo nên diện mạo phong phú của truyện cổ tích hiện đại - nơi nhà văn trò chuyện với trẻ em bằng những câu chuyện đạo đức và nhân sinh gần gũi.
* Vậy với nhà nghiên cứu, giáo viên và phụ huynh, họ sẽ tìm thấy điều gì ở bộ sách này?
- Với người nghiên cứu, tuyển tập là nguồn tư liệu để khảo sát thi pháp và lịch sử thể loại, điều mà trước nay còn thiếu. Với nhà giáo, đặc biệt ở bậc tiểu học, sách hỗ trợ tốt cho hoạt động kể chuyện sáng tạo, giúp học sinh hiểu cách viết lại, thay đổi chi tiết, tạo kết thúc mới cho truyện. Với phụ huynh, đây là dịp cùng con đọc, chia sẻ, bồi đắp trí tưởng tượng và nhân cách sống.
(GLO)- “Suối nguồn Pleiku” là tập kỷ yếu do Ban liên lạc cựu học sinh liên trường trung học Pleiku trước năm 1975 thực hiện, tập hợp những bài viết xúc động về bạn cũ trường xưa. Qua từng trang viết, những ký ức tươi đẹp về Pleiku xưa cũng được nhắc nhớ, trong lắng sâu xúc cảm.
Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đưa văn chương và người đọc vào thời khắc chuyển mình chưa từng có. Nó có thể được xem là công cụ hỗ trợ người viết, cũng gợi mở vô số thách thức cùng các áp lực mới cần đối mặt.
Triển lãm “An & Huy - Tình nhân & Ánh sáng” tại Sigma Gallery (TP Hồ Chí Minh) giới thiệu gần 50 tác phẩm mới của hai họa sĩ Đặng Thu An và Nguyễn Đức Huy.
(GLO)- Tại Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025, vai bà Hồng trong vở ca kịch bài chòi "Dòng sông kể chuyện" đã mang về tấm huy chương vàng cho Nghệ sĩ ưu tú (NSƯT) Huỳnh Thị Kim Châu (nghệ danh Băng Châu).
(GLO)- Cuộc thi “Thơ ca và Nguồn cội” lần thứ 3 năm 2025 do những người dân yêu thơ ở làng Chùa tổ chức đã chính thức khép lại sau 6 tháng phát động với nhiều dấu ấn đặc biệt. Tại cuộc thi năm nay, Gia Lai có 3 tác giả đạt giải.
Triển lãm ảnh và ra mắt sách ảnh của nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Mỹ Peter Steinhauer ghi lại hành trình 30 năm cầm máy với đề tài sâu nặng: Việt Nam.
(GLO)- Bài thơ "Người lái đò thầm lặng" của tác giả Đặng Phước Tấn là lời tri ân sâu sắc gửi đến những người thầy lặng lẽ, với mái đầu bạc theo năm tháng và cả những chuyến đò chẳng bao giờ mong được gọi tên...
(GLO)- Đây là Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Quyết định số 2486/QĐ-TTg vừa được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký phê duyệt.
Trong lần đấu giá vào tối thứ ba tuần này tại New York, Mỹ, bức tranh của họa sĩ Gustav Klimt có tên 'Chân dung Elisabeth Lederer' đã trở thành tác phẩm nghệ thuật hiện đại có giá trị nhất từng được bán đấu giá, đạt 236,4 triệu USD, tương đương 6.300 tỉ đồng.
(GLO)- Diễn ra từ ngày 15 đến 25-11, triển lãm nghệ thuật “Giao hòa” tại Bảo tàng Pleiku là cuộc “gặp gỡ” đầu tiên giữa nghệ sĩ 2 địa phương Gia Lai-TP. Hồ Chí Minh trong một sân chơi hấp dẫn.
(GLO)- Kỷ niệm 60 năm chiến thắng Plei Me (19/11/1965-19/11/2025), tối 17-11, tại Quảng trường Kpa Klơng (xã Chư Prông), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Gia Lai tổ chức chương trình nghệ thuật “60 năm âm vang Plei Me-Bản hùng ca đại ngàn”.
(GLO)- Có những người đã rời đi từ rất lâu nhưng ký ức về họ vẫn lấp lánh trong tâm trí người khác. Những gì đã cho đi, đã gửi lại hóa thành kỷ niệm không phai nhòa. Cố họa sĩ tài hoa Xu Man là người như thế.
(GLO)- Sau ba thập niên miệt mài với hình khối, đường cong và những cuộc đối thoại lặng lẽ cùng đá, gỗ, sắt, nhà điêu khắc Lê Trọng Nghĩa cho ra mắt tập tản mạn nghệ thuật mang tên Mắt nghĩ.
(GLO)- Tối 13-11, tại khuôn viên Công viên Diên Hồng (phường Diên Hồng, tỉnh Gia Lai) đã diễn ra Chương trình biểu diễn nghệ thuật “Pleimer Town” thu hút sự chú ý của người dân và du khách.
(GLO)- Chiều 11-11, tại Hà Nội, Bộ Công an phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức lễ tổng kết và trao giải cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” lần thứ V (giai đoạn 2022-2025).
Tối 6.11, tại nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội), Bộ VH-TT-DL phối hợp Ban Tuyên giáo và Dân vận T.Ư, Hội Nhà báo VN, Đài truyền hình VN tổ chức lễ trao giải báo chí toàn quốc "Vì sự nghiệp phát triển văn hóa VN" lần thứ 3.
Lần đầu tiên, Giải thưởng Báo chí toàn quốc Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam sẽ trao giải Cảm hứng Việt và giải thưởng năm nay được trao cho Nguyễn Hùng, tác giả ca khúc Còn gì đẹp hơn.
(GLO)- Tác giả Đặng Phước Tấn viết nên “Tháng mười một-Lời tri ân phố núi” như một khúc tâm tình ấm áp. Bài thơ là dòng hồi ức trong trẻo về tuổi học trò, về những người gieo chữ giữa đại ngàn. Giản dị mà sâu lắng, từng câu thơ ấm áp và đượm nghĩa tình tri ân.
(GLO)- Liên hoan hô hát Bài chòi khu vực Trung Bộ năm 2025 dự kiến diễn ra trong 2 ngày (14 và 15-11) tại TP. Ðà Nẵng. Ðể mang đến những tiết mục đặc sắc, thể hiện sự bảo tồn và phát huy tốt di sản văn hóa của quê hương, các nghệ nhân của tỉnh Gia Lai đang tích cực tập luyện.
(GLO)- Hiện có một số nơi tại phố núi Gia Lai dạy đàn tranh, đàn t’rưng, piano, guitar… thu hút nhiều học sinh các cấp. Mỗi buổi học không chỉ giúp các em rèn luyện tính kiên trì, khơi dậy năng khiếu, mà còn vun đắp tình yêu âm nhạc, sự trong trẻo của tâm hồn.
(GLO)- Sau 5 năm ấp ủ, nhạc sĩ, ca sĩ Hoàng Ngọc Dũng (nghệ danh Hoàng Dũng, SN 1988)-hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Chi hội phó Chi hội Âm nhạc (Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Gia Lai) vừa ra mắt tập ca khúc Khát vọng tương lai, gồm 25 bài hát mới do anh sáng tác.
