(GLO)- Từ hơn 60 truyện của gần 20 tác giả trải dài suốt gần một thế kỷ, bộ sách Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam (gồm 3 tập) lần đầu tiên được hệ thống hóa trong một tuyển tập quy mô, do Tiến sĩ Lê Nhật Ký tuyển chọn, Nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành, vừa ra mắt bạn đọc cả nước.
Tiến sĩ Lê Nhật Ký chia sẻ về hành trình tuyển chọn và sự kỳ vọng của ông ở bộ sách này.
* Thưa ông! Cơ duyên nào khiến ông đề xuất thực hiện tuyển tập Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam?
- Tháng 9-2023, khi đoàn công tác của Nhà xuất bản Kim Đồng vào Quy Nhơn giao lưu với Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bình Định (cũ) và sinh viên Trường ĐH Quy Nhơn, tôi có đề nghị Nhà xuất bản nên ra một tuyển tập riêng về truyện cổ tích hiện đại Việt Nam.
Trước đó, thể loại này thường in chung với truyện ngắn hoặc đồng thoại, khiến người đọc khó hình dung rõ diện mạo và tiến trình của thể loại. Tôi cho rằng, một bộ sách có quy mô, có hệ thống sẽ giúp nhận diện thành tựu truyện cổ tích hiện đại, đồng thời góp phần giáo dục văn hóa đọc cho thiếu nhi.
Rất vui là đề xuất ấy được bà Ngô Thị Phú Bình, Trưởng Ban Biên tập sách văn học Nhà xuất bản Kim Đồng, đồng tình. Từ đó, tôi cùng biên tập viên, nhà thơ Nguyễn Thị Hường Lý bắt tay tuyển chọn và biên tập trong gần một năm.
* Trước dự án này, đã từng có tuyển tập nào tương tự không, thưa ông?
- Trước đây, truyện cổ tích hiện đại Việt Nam xuất hiện rải rác. Có khi in chung trong tuyển tập hoặc in riêng của từng tác giả, giúp người đọc biết đến một vài cây bút, nhưng chưa thể hiện được dòng chảy và sự phát triển của thể loại qua nhiều thế hệ.
Tôi muốn lấp khoảng trống đó bằng một công trình có tầm khái quát hơn, giới thiệu được tương đối đầy đủ về truyện cổ tích hiện đại Việt Nam ở các phương diện: Tác phẩm, tác giả và lịch sử phát triển.
* Ông có thể chia sẻ thêm về quá trình tuyển chọn tác phẩm cho bộ sách này?
- Thực ra, số lượng tác phẩm, tác giả được chọn giới thiệu nhiều hơn. Nhưng qua quá trình biên tập, xuất phát từ nhiều lý do khác nhau nên có một số trường hợp không được sử dụng trong tuyển tập. Riêng với vùng đất Gia Lai, có hai tác giả có tác phẩm trong tập là Phạm Hổ và Lê Thị Kim Sơn.
Đối tượng chính của tuyển tập là thiếu nhi nên tiêu chí đầu tiên là hay và hấp dẫn. Các truyện cần ngắn gọn, đa dạng về nghệ thuật kể chuyện, giàu tưởng tượng, mang tinh thần nhân văn, phù hợp với tâm lý lứa tuổi. Với người lớn, tuyển tập cũng có giá trị riêng: Gợi lại tuổi thơ, đồng thời giúp họ hiểu thêm về đặc trưng thi pháp và lịch sử thể loại truyện cổ tích hiện đại Việt Nam.
* Khi đưa yếu tố cổ tích truyền thống vào đời sống hiện đại, ông có lo sợ đánh mất “cái hồn” dân gian không?
- Trong mỗi truyện cổ tích hiện đại luôn có hai yếu tố song hành: Dân gian và hiện đại. Yếu tố dân gian được kế thừa để giữ màu cổ tích; yếu tố hiện đại do nhà văn sáng tạo nhằm tạo nên sức sống mới cho truyện.
Chẳng hạn, Nguyên Hương trong Ăn mận trả vàng vẫn giữ triết lý “tham thì thâm” nhưng đổi kết thúc nhân hậu hơn so với truyện dân gian Cây khế. Những điều chỉnh đó không làm mất hồn cổ tích mà ngược lại, giúp câu chuyện trở nên gần gũi, nhân văn hơn với trẻ em hôm nay.
Bộ ba tác phẩm Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam. Ảnh: Nhà xuất bản Kim Đồng
* Trong các truyện ông chọn, có xu hướng nào nổi bật không, thưa ông?
- Truyện cổ tích hiện đại Việt Nam thường chịu hai chi phối cơ bản: Tinh thần nhân văn của truyện dân gian và tinh thần giáo dục thẩm mỹ của thời đại mới. Các nhà văn vừa kế thừa truyền thống, vừa tìm lối đi riêng để đáp ứng nhu cầu cổ tích của trẻ em hôm nay.
Có người chuyên về sự tích hoa quả như Phạm Hổ (Chuyện hoa, chuyện quả), có người viết lại cổ tích theo tinh thần phản biện như Nguyên Hương (Con mèo đi giày cao gót), hoặc khơi lại những thắc mắc tuổi thơ về thế giới cổ tích như Nguyễn Mai Dung (Cổ tích chưa kể). Chính sự đa dạng ấy tạo nên diện mạo phong phú của truyện cổ tích hiện đại - nơi nhà văn trò chuyện với trẻ em bằng những câu chuyện đạo đức và nhân sinh gần gũi.
* Vậy với nhà nghiên cứu, giáo viên và phụ huynh, họ sẽ tìm thấy điều gì ở bộ sách này?
- Với người nghiên cứu, tuyển tập là nguồn tư liệu để khảo sát thi pháp và lịch sử thể loại, điều mà trước nay còn thiếu. Với nhà giáo, đặc biệt ở bậc tiểu học, sách hỗ trợ tốt cho hoạt động kể chuyện sáng tạo, giúp học sinh hiểu cách viết lại, thay đổi chi tiết, tạo kết thúc mới cho truyện. Với phụ huynh, đây là dịp cùng con đọc, chia sẻ, bồi đắp trí tưởng tượng và nhân cách sống.
Trong lần đấu giá vào tối thứ ba tuần này tại New York, Mỹ, bức tranh của họa sĩ Gustav Klimt có tên 'Chân dung Elisabeth Lederer' đã trở thành tác phẩm nghệ thuật hiện đại có giá trị nhất từng được bán đấu giá, đạt 236,4 triệu USD, tương đương 6.300 tỉ đồng.
(GLO)- Diễn ra từ ngày 15 đến 25-11, triển lãm nghệ thuật “Giao hòa” tại Bảo tàng Pleiku là cuộc “gặp gỡ” đầu tiên giữa nghệ sĩ 2 địa phương Gia Lai-TP. Hồ Chí Minh trong một sân chơi hấp dẫn.
(GLO)- Kỷ niệm 60 năm chiến thắng Plei Me (19/11/1965-19/11/2025), tối 17-11, tại Quảng trường Kpa Klơng (xã Chư Prông), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Gia Lai tổ chức chương trình nghệ thuật “60 năm âm vang Plei Me-Bản hùng ca đại ngàn”.
(GLO)- Có những người đã rời đi từ rất lâu nhưng ký ức về họ vẫn lấp lánh trong tâm trí người khác. Những gì đã cho đi, đã gửi lại hóa thành kỷ niệm không phai nhòa. Cố họa sĩ tài hoa Xu Man là người như thế.
(GLO)- Sau ba thập niên miệt mài với hình khối, đường cong và những cuộc đối thoại lặng lẽ cùng đá, gỗ, sắt, nhà điêu khắc Lê Trọng Nghĩa cho ra mắt tập tản mạn nghệ thuật mang tên Mắt nghĩ.
(GLO)- Tối 13-11, tại khuôn viên Công viên Diên Hồng (phường Diên Hồng, tỉnh Gia Lai) đã diễn ra Chương trình biểu diễn nghệ thuật “Pleimer Town” thu hút sự chú ý của người dân và du khách.
(GLO)- Chiều 11-11, tại Hà Nội, Bộ Công an phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức lễ tổng kết và trao giải cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký về đề tài “Vì an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống” lần thứ V (giai đoạn 2022-2025).
(GLO)- Sau gần 3 tháng dàn dựng, Ðoàn tuồng Ðào Tấn (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) vừa diễn báo cáo tổng duyệt vở tuồng "Khát vọng non sông", khắc họa cuộc đời và sự nghiệp chí sĩ Tăng Bạt Hổ.
(GLO)- Sau 1 tuần tổ chức đi thực tế và dành thời gian cho trại viên tự do sáng tạo, Trại sáng tác Văn học nghệ thuật (VHNT) năm 2025 tại cao nguyên Gia Lai bế mạc ngày 3-11. Từ đây, nhiều cảm xúc đẹp đẽ được chắt lọc và gửi trao qua từng tác phẩm.
(GLO)- Tác giả Đặng Phước Tấn viết nên “Tháng mười một-Lời tri ân phố núi” như một khúc tâm tình ấm áp. Bài thơ là dòng hồi ức trong trẻo về tuổi học trò, về những người gieo chữ giữa đại ngàn. Giản dị mà sâu lắng, từng câu thơ ấm áp và đượm nghĩa tình tri ân.
(GLO)- Liên hoan hô hát Bài chòi khu vực Trung Bộ năm 2025 dự kiến diễn ra trong 2 ngày (14 và 15-11) tại TP. Ðà Nẵng. Ðể mang đến những tiết mục đặc sắc, thể hiện sự bảo tồn và phát huy tốt di sản văn hóa của quê hương, các nghệ nhân của tỉnh Gia Lai đang tích cực tập luyện.
(GLO)- Hiện có một số nơi tại phố núi Gia Lai dạy đàn tranh, đàn t’rưng, piano, guitar… thu hút nhiều học sinh các cấp. Mỗi buổi học không chỉ giúp các em rèn luyện tính kiên trì, khơi dậy năng khiếu, mà còn vun đắp tình yêu âm nhạc, sự trong trẻo của tâm hồn.
(GLO)- Sau 5 năm ấp ủ, nhạc sĩ, ca sĩ Hoàng Ngọc Dũng (nghệ danh Hoàng Dũng, SN 1988)-hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Chi hội phó Chi hội Âm nhạc (Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Gia Lai) vừa ra mắt tập ca khúc Khát vọng tương lai, gồm 25 bài hát mới do anh sáng tác.
(GLO)- Cuộc thi và triển lãm ảnh nghệ thuật cấp quốc gia “Tổ quốc bên bờ sóng” là sân chơi nghệ thuật nhằm tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên, con người vùng biển, đảo Việt Nam, đồng thời lan tỏa thông điệp về chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.
(GLO)- Nhiều người thường ví lao động nghệ thuật của các họa sĩ là cuộc dạo chơi với sắc màu. Nhưng ngắm gần 50 tác phẩm tại triển lãm nữ họa sĩ Bắc-Trung-Nam mới thấy, đó là cuộc chơi đầy tự sự mà nếu không dốc sức, dốc lòng đi đến cùng thì không thể trọn vẹn và mỹ mãn.
(GLO)- Giữa nhịp sống hiện đại, khi những sản phẩm công nghiệp ngày càng phổ biến, ở các xã vùng cao trong tỉnh vẫn có những nghệ nhân miệt mài gìn giữ nghề thủ công truyền thống của dân tộc mình. Họ không chỉ làm ra sản phẩm để mưu sinh, mà còn giữ lửa cho những giá trị văn hóa truyền đời.
(GLO)- Hơn 400 học sinh đến từ các trường: THCS Lê Hồng Phong, THCS Đống Đa (phường Quy Nhơn) và THCS Nguyễn Huệ (phường Quy Nhơn Nam) vừa được tham gia chương trình trải nghiệm nghệ thuật truyền thống trong nhà trường tại Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai.
(GLO)- Kỷ nguyên mới mà Ðảng ta đang dồn sức dẫn dắt toàn dân tộc vươn tới, hiểu một cách nôm na là kỷ nguyên mà toàn dân tộc ai cũng hạnh phúc. Hay như lời Bác Hồ giản dị-“…dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”.
Chương trình gồm các tiết mục nghệ thuật ứng dụng công nghệ trình chiếu 3D mapping cùng màn bắn pháo hoa tầm cao đặc sắc, dự kiến thu hút khoảng 30.000 đại biểu, công chúng.
Nhà văn Hungary László Krasznahorkai - chủ nhân giải Nobel văn học 2025 - có một số tác phẩm đã xuất bản ở Việt Nam. Tiểu thuyết của ông đắt hàng ngay sau đêm công bố giải thưởng.
(GLO)- Không chỉ ghi dấu ấn bởi là một trong số ít nữ họa sĩ ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên theo đuổi và thành công với dòng tranh sơn mài, nữ họa sĩ Hồ Thị Xuân Thu còn là người kể chuyện buôn làng thật tài tình bằng ngôn ngữ hội họa.
(GLO)- Những ngày này, công tác chuẩn bị cho triển lãm “Về miền đất đỏ” của các nữ họa sĩ Bắc - Trung - Nam đang được gấp rút triển khai nhằm kịp ra mắt đông đảo công chúng yêu nghệ thuật vào ngày 20-10, đúng dịp kỷ niệm 95 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam.
(GLO)- Tối 4-10, tại Nhà Thiếu nhi phường Pleiku, Tỉnh đoàn Gia Lai tổ chức chương trình nghệ thuật chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, với chủ đề “Tuổi trẻ Gia Lai-Khát vọng non sông”.
